Search results

1

Oběť jako politický problém : Jan Patočka a sociologie posvátna

100%

Tava F.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2018

|

vol. 66

|

issue 2

253-269

EN

The question addressed by this article regards the meaning of sacrifice within the framework of Jan Patočka’s philosophy. Is human sacrifice aimed at reinforcing an institution or state of things as in the case of the Unknown Soldier narrative, or is it rather – as Patočka maintained – an essentially destabilizing deed, which has the power to shatter people’s knowledge and existence? In order to answer this question, I contrast Patočka’s standpoint with those of Émile Durkheim and of the main representatives of the so-called “sacred sociology”: Roger Caillois, Georges Bataille and other members of the Collège de sociologie. In conclusion, I show how Patočka’s approach to the theme of sacrifice helps us to understand if, and how, a “proper sacrifice” can actually become an instrument of political dissent within human societies.

DE

Die vorliegende Studie befasst sich mit der Bedeutung des Opfers im Werk Jan Patočkas. Dient das Opfer der Festigung von Institutionen bzw. der Erhaltung des Status quo wie im Falle des Mythos vom Unbekannten Soldaten? Oder ist das Opfer, wie Patočka behauptet, eher eine durch und durch destabilisierende Tat, die die Macht hat, die menschliche Erkenntnis und Existenz selbst zu erschüttern? Zur Beantwortung dieser Fragen wird ein Vergleich des Ansatzes von Patočka mit den Interpretationen des Opferbegriffs bei Émile Durkheim und den Vertretern der sog. „heiligen Soziologie“ vorgelegt (z. B. Roger Cailloise, Georges Bataille und weiteren Vertretern der Collège de sociologie). Ziel dieser Studie ist es aufzuzeigen, auf welche Art und Weise Patočkas Opferbegriff, insbesondere der Tat des authentischen Opfers „im eigentlichen Sinne“, ein Werkzeug des politischen Widerstands in der Gesellschaft sein kann.

2

A Bunch of Body and Blood – Tennessee Williams’ Suddenly Last Summer

84%

Majewska J.

Nauka

|

2021

|

issue 4

3

Klątwa rodzicielska w kulturze ludowej

84%

Engelking A.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

1990

|

vol. 3

21–35

PL

W artykule autorka koncentruje się na jednym tylko – najbardziej rozpowszechnionym – typie klątwy znanym kulturze ludowej, mianowicie klątwie rodzicielskiej. Wywody swoje opiera o badania przeprowadzone w latach 1980–1985 na Podlasiu oraz o wybrane materiały zaczerpnięte z Ludu Kolberga. Przegląd rytuału klątwy rodzicielskiej rozpoczyna od pokazania elementów jej tła pragmatycznego. Te elementy to: struktura i treści klątwy (formuły obrazujące najróżniejsze sposoby wyłączania przeklętego ze świata ludzi), uczestnicy samego aktu przeklinania (nadawca właściwy – sacrum; mediator (nadawca słów) – karzący rodzic; obiekt (odbiorca słów) – nieposłuszne dziecko; adresat i wykonawca aktu – sacrum), ich wzajemnej relacji i sytuacji, w jakiej się znajdują. Uważa, że komunikacja między poziomem sacrum a poziomem profanum może się odbywać tylko dzięki komuś szczególnie do tego predestynowanemu; kimś takim jak mediator. Sacrum musi posłużyć się człowiekiem, który wypowie słowa klątwy. Gdyby zaś nie było ojca ani matki, Pan Bóg sam ukarze występnego. Ale zrobi to w inny sposób, ponieważ nie może posłużyć się słowami. Na koniec sygnalizuje potrzebę stworzenia osobnego, bardziej szczegółowego opracowania zawierającego dokładną analizę semantyczną przekleństw, będących jednym z tych wątków światopoglądowych kultury ludowej, które pozostają stale żywe.

EN

In the present article, the author concentrates on just one type of curse present in folk culture. That is, the one that is the most prevalent curse in folk culture, i.e. the parental curse. Her analysis is based on the research carried out between 1980 and 1985 in the Podlasie region, and also on materials that come from the book entitled Lud [Eng. The People] by Oskar Kolberg. The author begins her overview of the ritual of the parental curse by depicting the elements of its pragmatic background. These elements include: the structure and the content of the curse (formulae with specific imagery depicting various ways of excluding the cursed from the human world), the participants of the act of cursing (the sender proper, i.e. the sacred [Lat. sacrum]; the mediator, i.e. the punishing parent; the one subjected to the punishment (the addressee of the words), i.e. the insubordinate child; the addressee and the executor of the act, i.e. the sacred), the mutual relation between the participants, and the situation they are in. The author believes that the act of communication between the levels of the sacrum and the level of the profane [profanum] may take place only through someone who is specifically predestined, i.e. the mediator. The sacrum ‘uses’ an individual who will articulate the curse. However, in the absence of the father or mother, God himself will punish the culprit. But the punishment will be different, as God cannot make use of the content of the curse. Finally, the author indicates the need for creating a separate, more elaborate study which would include a detailed semantic analysis of curses, which – by themselves – are an element of the folk worldview still present in culture.

Refine search results

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Filosofický časopis (Philosophical Journal)

1 Nauka

1 Engelking A.

1 Majewska J.

1 Tava F.

1 2021

1 2018

1 1990

Oběť jako politický problém : Jan Patočka a sociologie posvátna

A Bunch of Body and Blood – Tennessee Williams’ Suddenly Last Summer

Klątwa rodzicielska w kulturze ludowej