Search results

1

Wątki Trissińskie w „Cabirii” (1914) Giovanniego Pastrone, superprodukcji włoskiego kina niemego

100%

Rusnak R.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

|

2013

|

issue 008

233-239

IT

L’articolo prende come obiettivo d’esame una delle produzioni più cospicue e poderose del cinema muto italiano, ossía "Cabiria" (1914) di Giovanni Pastrone, la quale viene considerata qui tanto come una messa in scena dell’ epoca di guerre puniche assai riuscita quanto come una manifestazione di certo tipo d’esperienze tipiche per gli italiami negli anni della spedizione conquistatrice in Libia. Uno dei modelli più significativi per la sua azione, oltre a quelli di Flaubert e Salgari, è stata "Sophonisba" di Gian Giorgio Trissino, un celebre dramma rinascimentale dal quale sono stati tratti alcuni personaggi, come Masinissa, Scipione e Sophonisba stessa, nonché avvenimenti essenziali, poi integrati con successo con la trama principale del film. Si esamina dunque in grosso modo la maniera in cui il racconto trissiniano viene trasferito sullo schermo tenendo presente prima di tutto di questioni come la visualizzazione della realtà antica, il semplificare dei conflitti morali e l’ostentazione del Pastrone nel trattare scene del sogno della principessa e della sua morte suicida.

2

Labirynty współczesnych teorii dramatu

75%

Stepnowska T., Uniwersytet Łódzki Z. L. i. K. I. R.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica

|

2015

|

vol. 11

PL

Artykuł recenzyjny prezentuje ocenę monografii zbiorowej "Dramat w nowych ujęciach teoretycznych. Studia slawistyczne" pod red. Natalii Maliutinej i Jarosława Ławskiego, Białystok – Odessa 2014) o współczesnym dramacie europejskim. Autorami prac są badacze polscy, rosyjscy i ukraińscy, którzy wskazują jak obecnie rozwijają się tradycyjne gatunki dramatyczne (komedia, tragedia, wodewil) oraz nowe (stand-up). Książka stanowi cenny wkład w rozwój wiedzy o dramacie, teatrze i teorii literatury. Praca jest starannie wydana, zawiera noty biograficzne o autorach artykułów oraz ciekawe teatralne fotografie.

EN

The review article presents an assessment of the collective monograph "New Theoretical Terms for Understanding Drama. Slavic Perspectives" (Natalia Maliutina and Jarosław Ławski (Eds), Białystok – Odessa 2014) on contemporary European drama. The authors involved are Polish, Russian and Ukrainian scholars who elaborate on the present-day development of traditional drama species (comedy, tragedy, ‘comédie en vandeville’) as well as the new ones (stand-up). The book is a significant contribution to the academic domains of drama, theatre and literary theory. The neatly published work also contains biographical notes of the articles’ authors and interesting theatre photographs.

3

Między tragedią antyczną i mieszczańską – postdramatyczna estetyka Heinera Müllera

71%

Jabłkowska J.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2016

|

issue 5

283-297

EN

The article focuses on the adaptations of ancient tragedies and mythological motifs in dramas by Heiner Müller – a renowned German dramatist, who is considered the successor of Brecht. Despite numerous problems with censorship, Müller never decided to leave the German Democratic Republic and emigrate abroad. Just like his other dramas, Müller’s adaptations can be read as politically involved writings which – through an elaborate argumentation – remonstrate the flaws of the Communist system. It is not, however, the reason why his works still remain topical. Their aesthetic allure lies in the proposal of a dialectical bond between two traditions of drama. On the examples of Müller’s three representative texts The Horatian, Philoctetes and Despoiled Shore Medea-material Landscape with Argonauts, the article presents the dramatist’s poetological strategy that combines tragedy with bürgerliches Trauerspiel – two mutually exclusive forms of German drama. The synthesis results in a significant political conclusion, which was obviously missed by the East German censors.

PL

Artykuł zajmuje się adaptacjami tragedii antycznych i motywów mitologicznych w dramatach Heinera Müllera, znanego niemieckiego dramatopisarza, uważanego za spadkobiercę Brechta. Swoją działalność pisarską wiązał Müller z NRD; mimo że często miał problemy z cenzurą, nie zdecydował się na emigrację. Adaptacje Müllera można czytać – jak inne jego dramaty – jako utwory politycznie zaangażowane, kontestujące w wyrafinowanej argumentacji ułomności systemu komunistycznego. Nie z tego jednak powodu utwory Müllera są aktualne do dziś. Ich estetyczna atrakcyjność polega na propozycji dialektycznego powiązania dwóch tradycji dramatu. Na przykładzie trzech reprezentatywnych tekstów Müllera, Der Horatier, Filoktet oraz Gnijący brzeg. Materiały do Medei. Krajobraz z Argonautami artykuł prezentuje strategię poetologiczną autora, łącząca tragedię z bürgerliches Trauerspiel, dwie wykluczające się formy niemieckiego dramatu. Z syntezy tej wynika ważna konkluzja polityczna, w oczywisty sposób nieodczytana przez enerdowskich cenzorów.

4

Dialektyka przemocy w ofiarniczych tragediach Cypriana Norwida

71%

Grabowski M.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2016

|

issue 5

139-160

EN

Researchers analysing the literary output by the author of The Ring of a Great Lady (Pierścień Wielkiej Damy) hold a continuous debate on his affinity with Romaticism or Modernism. The question about the modernity of Norwidian thought is at the same time a difficult question about the modernity of Polish Romanticism. To what extent was he involved in the artistic ideas originated by his great predecessors – Mickiewicz, Słowacki and Krasiński – and to what extent is his thought genuinely exceptional and ground-breaking? In the article, its author decides to focus on Norwid’s later dramatic output, since it was fully subordinated to modern reflection and presented the author of Cleopatra and Caesar (Kleopatra i Cezar) as a forerunner of concepts coined by such prominent critics of modernity as René Girard, Walter Benjamin and Michel Foucault.

PL

Wśród badaczy twórczości Cypriana Norwida wciąż żywy wydaje się spór o przynależność autora Pierścienia Wielkiej-Damy do romantyzmu lub modernizmu. Pytanie o nowoczesność Norwidowskiej myśli jest jednocześnie trudnym pytaniem o nowoczesność polskiego romantyzmu. Na ile poeta uwikłany był w artystyczne idee stworzone przez swoich wielkich poprzedników – Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego – a na ile jego refleksja jest wyjątkowa i przełomowa? W artykule autor postanowił skupić się na ukazaniu późnej Norwidowskiej twórczości dramatycznej jako w pełni podporządkowanej nowoczesnej refleksji, ukazując autora Kleopatry i Cezara jako prekursora koncepcji stworzonych przez tak wybitnych reprezentantów krytyki nowoczesności jak René Girard, Walter Benjamin i Michel Foucault.

5

Jaka piękna katastrofa

63%

Mormul J.

DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu

|

2017

|

vol. 23

102-125

EN

Jowita Mormul What a beautiful catastrophe Tragic human death is nowadays commonplace in the news media, on the Internet, advertising and in the arts. Art-pieces on post-mortal, sepulchral and sacral subjects and war include the elements of death in creative discourse. Massively reproduced photography and film reproduce images related to death and violence, which are perceived both in the context of information and art. Art-pieces in galleries and different collections contribute to the fact that death begins to fall under market law and functions as commodities. Based on selected phenomena in art, history and media communication, Mormul analyzes the mechanisms that cause the popularity of death related themes and the associated sensation to be the inspiration for artists.

6

TRZY AKTY JEDNEJ TRAGEDII – TRZY TRAGEDIE W JEDNYM AKCIE Tragedia w dziełach Arystotelesa, Friedricha Nietzschego i Juliusza Słowackiego

63%

Krystek J.

Ars inter Culturas

|

2017

|

issue 6

267-286

EN

Under this article juxtaposed three projects of the tragic work: by Aristotle, Nietzsche and (though not expressed in any theoretical text, but abstracted from his works) Juliusz Słowacki. In the course of deduction was included a number of questions, which can be reduced to two most important: question about what tragedy is and question about the nature of tragedy. In the article i set out to find the common features of the proposed proposals and offered my own meta-tragic discourse, which could open horizons for further research on misticism of Juliusz Słowacki and his compounds with „mystical tragedy” – as a series of transformations and reevaluations, occurring in the subject, but presence in dramas and poems.

7

"Komedia" Apolla Nałęcz-Korzeniowskiego wczoraj i dziś (rozważania na temat miejsca utworu w literaturze)

63%

Samsel K.

Tematy i Konteksty

|

2023

|

vol. 18

|

issue 13

206-217

EN

To this day, Apollo Nałęcz-Korzeniowski’s "Comedy" seems to be an insufficiently, or even incorrectly, problematized work. Problems begin already at the stage of discussion about the genre of the text: is it a social drama or a modern, commercial-industrial tragedy stylized in a slightly Schillerian way – in the spirit of "Intrigue and Love"? Despite the complete accuracy of Roman Taborski’s judgment on the formal similarities between "Comedy" and "Fantazy by Juliusz Słowacki, noattention has been paid to Aleksander Fredro’s mature playwriting written at the same t"ime (e.g. "Wychowanka"), which – as many presumptions may indicate – is an intriguing and inspiring comparative pair for Korzeniowski’s play, which still requires accurate literary commentary.

PL

"Komedia" Apolla Nałęcz-Korzeniowskiego wydaje się aż po dziś dzień utworem niedostatecznie albo wręcz – niewłaściwie – sproblematyzowanym. Problemy zaczynają się już na etapie dyskusji o gatunkowej przynależności tekstu: czy to dramat obyczajowy, czy stylizowana nieco po schillerowsku – w duchu "Intrygi i miłości" – nowoczesna, kupiecko-przemysłowa tragedia? Mimo zupełnej trafności sądu Romana Taborskiego o podobieństwach formalnych pomiędzy "Komedią" a "Fantazym" Juliusza Słowackiego, nie zwrócono żadnej uwagi na powstające w tym samym czasie dojrzałe dramatopisarstwo Aleksandra Fredry (np. na "Wychowankę"), a to właśnie – jak wiele na to wskazuje – intrygująca oraz inspirująca para porównawcza dla wciąż domagającej się trafnego literaturoznawczego komentarza sztuki Korzeniowskiego.

8

Chłostanie Dionizosa. Bogowie na scenie w komediach Arystofanesa

63%

Dworacki S.

Język. Religia. Tożsamość

|

2016

|

issue 1(13)

43-54

EN

The gods as dramatis personae were introduced into the stage of the ancient Greek theatre by the tragedians who kept, however, a distance between the gods and the men in their plays. That distance disappeared almost entirely in Old Comedy, where the gods were reduced to the position of men. The gods fell into dependence of terrestrials, sometimes they even allowed to be treated like slaves. It was possible to show the gods this way because of the freedom of speech in Athens of that time, and because of anthropomorphic attitude of the Greeks towards their gods. Such gods were introduced by Aristophanes into the stage particularly in the following plays: in Peace, Birds, Frogs, and Plutus. Those plays were the source of material for the article. The author wanted to show in it mostly the characters and the acting of gods very much similar to human beings, and at the same time departing from their divinity.

9

„Tragedia”/„tragizm”/„tragiczność” w dyskursie krytycznym Walerego Gostomskiego

63%

Kowalczuk U.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2013

|

issue 3(6) cz.2

47-68

EN

The present article analyses selected critical texts by Walery Gostomski, in which the terms ‘tragedy’/‘pathos’/‘drama’ are used in order to refer to the most significant, according to Gostomski, authors of ethical projects i.e. Friedrich Nietzsche and Leo Tolstoy. The abovementioned terms are employed by the critic according to the rules of the epoch, which means they are used interchangeably and therefore their ambivalence is attested. The abuse of the synonyms of ‘tragedy’, which both emphasizes its value and at the same time downgrades it, led to the aforementioned ambivalence. The contradictions in Nietzsche and Tolstoy’s thoughts shown in Gostomski’s texts prove for the critic the crisis of contemporary culture and destabilization of its components. References to ‘tragedy’/ ‘pathos’/‘drama’ on the one hand help to illustrate conceptual and axiological chaos and on the other, they stand as counterbalance to it, as they recall the criteria of world order as well as of verifying the quality of human experience all vested in the tradition.

10

Wobec fatalizmu Losu (Stanisław Wyspiański „Klątwa” – John Millington Synge „Jeźdźcy do morza”). Szkic

54%

Olszewska M. J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2016

|

vol. 33

|

issue 3

255-278

EN

The article presents an analysis of two literary works – Klątwa [Curse] by Stanisław Wyspiański (1869–1907) and the Riders to the Sea by John Millington Synge (1871–1909), examined in the context of elements characteristic of ancient tragedy the present in their structure. As a result, although both plays are set in the countryside, they go beyond the naturalistic convention and are more reminiscent of tragic miniatures. They employ the poetics of maximum condensation. Both Klątwa and Riders to the Sea are a modern reading of ancient tragedy, consistently recognised by the authors to be the highest form of playwriting. Wyspiański’s and Synge’s characters are struggling with the real world, with the difficulties of everyday life, but also with the world transcendent to their consciousness, which turns out to be incomprehensible and terrifying at the same time, where forces of Fate rule, to which man is vulnerable. Synge’s heroine surrenders to fate, while the character in Klątwa stands up for herself and fight. Each of them defends her human dignity in her own way.

11

Leszka Dunina Borkowskiego dyskurs o wolności w tragedii „Arnalda de Rocas, czyli zdobycie Nikozji”

51%

Półchłopek T.

Prace Polonistyczne

|

2016

|

vol. LXXI

121-138

EN

The specific censorship determines only apparently the true end of the Polish Enlightenment, which was revealed very clearly especially in the areas of Galicia. The Vienna government aspired by all means to transform ‘hereditary countries’ together into a whole. Therefore, literature often started to use historical costume. The tragedy entitled ‘Arnaldo de Rocas: or, getting Nicosia. The tragedy in five acts, a poem originally written in Polish in 1828 by Leszek Borkowski’ is the outcome of those practices, remaining almost two hundred years in the manuscript. This unknown play, referring to its idea of ‘The Grecian Envoys’, is a perfect example of long-lasting classical aesthetics, which thanks to setting the action in the historically distant times, smuggles current patriotic content in a veiled way.

12

Wobec fatalizmu Losu (Stanisław Wyspiański „Klątwa” – John Millington Synge „Jeźdźcy do morza”). Szkic

51%

Olszewska M. J., Uniwersytet Warszawski I. L. P., mj.olszewska@uw.edu.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2016

|

vol. 33

|

issue 3

EN

The article presents an analysis of two literary works – Klątwa [Curse] by Stanisław Wyspiański (1869–1907) and the Riders to the Sea by John Millington Synge (1871–1909), examined in the context of elements characteristic of ancient tragedy the present in their structure. As a result, although both plays are set in the countryside, they go beyond the naturalistic convention and are more reminiscent of tragic miniatures. They employ the poetics of maximum condensation. Both Klątwa and Riders to the Sea are a modern reading of ancient tragedy, consistently recognised by the authors to be the highest form of playwriting. Wyspiański’s and Synge’s characters are struggling with the real world, with the difficulties of everyday life, but also with the world transcendent to their consciousness, which turns out to be incomprehensible and terrifying at the same time, where forces of Fate rule, to which man is vulnerable. Synge’s heroine surrenders to fate, while the character in Klątwa stands up for herself and fight. Each of them defends her human dignity in her own way.

13

Św. Augustyn a starożytny dramat teatralny

51%

Longosz S.

Vox Patrum

|

1988

|

vol. 14

369-394

EN

Dissertatiuncula tribus partibus constat. E parte prima, quae hoc in fasciculo invenitur, patet, quae S. Augustinus in operibus suis de antiquo dramati theatrali, id est de tragoedia, comoedia, pantomimo ac mimo scripserit.

14

Zgubne skutki wymuszanych relacji międzygatunkowych. Refleksje na marginesie książki Larsa Berge’a Dobry wilk

51%

Mamzer H.

Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

|

2021

|

issue 7

1-14

RU

Трагедия, случившаяся в 2012 году в шведском зоопарке, который предлагал в качестве аттракциона особый проект, т. н. Тесный контакт с волками, вдохновила Ларса Берге на написание книги Добрый волк. В рамках коммерческих услуг посетителям разрешили, под наблюдением смотрителей, войти в вольер с восемью волками-самцами, содержащимися в зоопарке. Однажды, когда смотрительница волков вошла в их вольер в одиночку, животные напали на нее и убили. Этот инцидент поднимает множество этических вопросов и проблем, касающихся взаимоотношений между людьми и животными. Таким образом, в книге рассматриваются важные гуманистические и социальные проблемы, встраивая их в концепции таких авторов, как Жан Бодрийяр или Мишель Фуко.

EN

Lars Berge’s novel Project: Wolf was inspired by tragic events that took place in a zoological garden in Sweden in 2012. Among the garden’s commercial services, promoting an attractive place to spend time, was a project that offered close contact with wolves: visitors were able to enter the wolves’ run, where they could touch the eight males under the supervision of caretakers. Successful for some time, the projected eventually ended in a tragedy as the wolves attacked and killed a female caretaker after she had entered the run alone. The incident raises a lot of ethical questions and issues concerning relationships between humans and nonhuman animals. The novel sets these problems in the wide context of the humanities and social sciences as defined by the ideas of Jean Baudrillard and Michel Foucault.

PL

Tragedia, która wydarzyła się w 2012 roku w szwedzkim ogrodzie zoologicznym, który oferował jako atrakcję specyficzny produkt, tzw. „Bliski kontakt z wilkiem”, stała się pretekstem do napisania przez Larsa Berge’a książki Dobry wilk. W ramach komercyjnej usługi, odwiedzający mogli wejść na wybieg trzymanych w zoo wilków, ośmiu samców. Wchodzili z opiekunką/nem, jednak udawało się to do czasu. Któregoś dnia, kiedy opiekunka wilków sama weszła na ich wybieg, zwierzęta ją zaatakowały i zabiły. Opisywana sytuacja prowokuje do stawiania licznych pytań etycznych o relacje ludzi i innych zwierząt. Tym samym książka porusza ważne humanistycznie i społecznie zagadnienia, osadzając je w mocno ugruntowanych koncepcjach autorów takich jak Jean Baudrillard czy Michel Foucault.

15

Tragedy and the Limits of Pessimism in Ancient and Modern Realist Political Thought

51%

Humphries C.

In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką

|

2020

|

vol. 14

223-235

EN

This article explores the question of what we might discover about the nature and significance of contemporary forms of so-called “political realism” – particularly with regard to their relationship to pessimism – from a philosophical consideration of Ancient Greek tragedy on the one hand, and of such supposed ancient precursors of this way of thinking about ethical and/or political matters as Thucydides on the other. The principal thesis put forward here will be that Greek tragedy can prompt us to notice a revealing equivocation within the thinking of prominent recent and contemporary exponents of such realism, connected with what, in practice, it means to withhold assent from forms of morality-centred optimism on the grounds that they are perceived to be dogmatic or speculative. Such political realism, I conclude, when thus formulated, implicitly involves elements that are dogmatically pessimistic, even when expressly aspiring to be anti-dogmatic themselves. In order to clarify the significance of this equivocation, I draw a parallel with some issues that have emerged in the context of the reception of Wittgenstein’s later philosophy.

PL

Artykuł ten porusza kwestię tego, co możemy odkryć o naturze i znaczeniu współczesnych form tak zwanego „realizmu politycznego” – zwłaszcza w odniesieniu do ich związku z pesymizmem – z jednej strony poprzez filozoficzne rozważania na temat starożytnej greckiej tragedii i z drugiej poprzez takich rzekomych starożytnych prekursorów tego sposobu myślenia o sprawach etycznych lub politycznych jak Tukidydes. Główna teza, którą tu postawiono, jest następująca: tragedia grecka może nas skłonić do zauważenia ujawniającej się dwuznaczności w myśleniu wybitnych niedawnych i współczesnych przedstawicieli tego realizmu, związanej z tym, co w praktyce oznacza powstrzymywanie się od przyzwolenia na formy moralnego optymizmu, postrzegając je jako dogmatyczne lub spekulatywne. Dochodzę do wniosku, że taki realizm polityczny, gdy jest tak sformułowany, zawiera w sobie implicite elementy dogmatycznie pesymistyczne, nawet jeśli same aspirują do statusu antydogmatycznego. Aby wyjaśnić znaczenie tej dwuznaczności, przedstawię paralelę z niektórymi kwestiami, które pojawiły się w kontekście recepcji późniejszej filozofii Wittgensteina.

16

Norwidowski dramat w nowych dekoracjach

51%

Ziołowicz A.

Studia Norwidiana

|

2022

|

vol. 40

209-222

EN

The article is an academic review of the multi-author monograph Dramaty Cypriana Norwida. Teksty – konteksty – interteksty [Cyprian Norwid’s dramatic works: texts, contexts and intertexts] edited by Wiesław Rzońca and Karol Samsel (Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Polonistyki, 2019). It surveys and examines studies contained in the volume, placing them in the context of current state of research on Norwid’s dramatic works. The review argues that the chief merit of the discussed book consists primarily in presenting new interpretations of Norwid’s dramas, which account for fresh contexts and represent a variety of research angles, including philology, textology and scientific editing, studies of theatre, aesthetics, anthropology as well as cultural and comparative studies. The volume also reconsiders the place of Norwid’s dramatic works in literary history, most chapters foregrounding the strong relationship this author had with the literature and culture of pre-modernism and modernism. Owing to this, the review also addresses the meaning of the Romantic drama tradition for Norwid’s specific artistic position as a dramatist.

PL

Artykuł jest recenzją naukową książki: Dramaty Cypriana Norwida. Teksty – konteksty – interteksty, red. naukowa W. Rzońca, K. Samsel, Warszawa 2019. Autorka dokonuje przeglądu i interpretacji zamieszczonych w książce studiów, sytuując je na tle aktualnego stanu badań nad dramaturgią Norwida. Recenzja ukazuje wartość książki, polegającą przede wszystkim na prezentacji nowych odczytań Norwidowskiego dramatu ‒ przez pryzmat nowych kontekstów i z różnorodnych perspektyw badawczych: filologicznej, teatrologicznej, tekstologiczno-edytorskiej, estetycznej, antropologicznej, kulturologicznej, komparatystycznej. Książka jest też głosem w sprawie miejsca dramaturgii Norwida w procesie literackim, bowiem w większości opublikowanych w niej prac wyeksponowany został ścisły związek pisarza z literaturą i kulturą premodernizmu lub modernizmu. W związku z tym podjęta została w recenzji kwestia znaczenia tradycji dramatu romantycznego dla specyfiki postawy twórczej Norwida-dramaturga.

17

Widz - bohater - tragik. Wymiary człowieczeństwa w koncepcji teatru tragicznego Ostapa Ortwina

51%

Małgowska K.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2016

|

vol. 34

|

issue 1

EN

Ostap Ortwin’s concept of tragic theatre has a deeply anthropological, universal and overall human aspect. The author derives the modern concept of tragedy from the human psyche, where he places the source of doom. He sees its implementation in the iron logic of action and the discrepancy between the ideal, the imagined, and reality. In the article I deal with the matter of three fundamental aspects, in which Ortwin puts humanity in his essays and studies. The Lvovian critic’s theory of theatre is analyzed in the context of the Nietzschean concept of the Dionysian, the figure of Prometheus and the notion of tragedy.

PL

Koncepcja teatru tragicznego Ostapa Ortwina ma wymiar głęboko antropologiczny, uniwersalny, ogólnoludzki. Dramaturg wyprowadza nowoczesne pojęcie tragizmu z psychiki człowieka, tam umiejscawia źródło fatalności, a jej realizację widzi w żelaznej logice czynów oraz w rozdźwięku między ideałem a rzeczywistością, między tym, co wyobrażone a tym, co realne. W artykule podejmuję kwestie zasadniczych trzech wymiarów ról, w których Ortwin rozpatruje/obsadza człowieka w swoich esejach i studiach. Analizę teorii teatralnej lwowskiego krytyka przeprowadzam w kontekście Nietzscheańskiej kategorii dionizyjskości, figury Prometeusza i pojęcia tragizmu.

18

Inhuman Humanity: On the Theater of Angela Di Maso

51%

De Carlo A. F., Di Maso A.

Pamiętnik Teatralny

|

2023

|

vol. 72

|

issue 2

165-189

EN

This article discusses Angela Di Maso’s theater, which is a reflection on contemporary society and aims to awaken audiences from social conformity and consumerism. This theater seeks to explore human existence, with its metaphysical anxiety, violence, and the brutality of everyday life present. It challenges social norms and stereotypes, using crude language to tell stories that disturb and provoke self-analysis. Angela Di Maso’s theater has gained recognition and success for its versatility in combining textual and scenic elements, meticulously developed with actors. Di Maso’s work combines tradition and innovation, drawing inspiration from European theater and at the same time representing a form of resistance to traditional and avant-garde theatrical conventions, forging new paths of expression and advocating freedom of expression. The article includes as an appendix an extensive interview with Angela Di Maso, entitled “From Jerzy Grotowski to Angela Di Maso, via Witold Gombrowicz: An Interview with an Enfant Terrible of Italian Theater.”

PL

Artykuł dotyczy teatru Angeli Di Maso, który podejmuje refleksję nad współczesnym społeczeństwem i stawia sobie za cel przebudzenie publiczności ze społecznego konformizmu i konsumpcjonizmu. Teatr ten tematyzuje metafizyczny niepokój wpisany w ludzką egzystencję oraz przemoc i brutalność codziennego życia. Podważa normy społeczne i stereotypy, za pomocą opowiadanych dosadnym językiem historii, które niepokoją i prowokują do autoanalizy. Teatr Di Maso zyskał uznanie dzięki elastyczności w łączeniu elementów tekstowych i scenicznych, precyzyjnie opracowanych z aktorami. Twórczość Di Maso łączy tradycję i innowacyjność, czerpie inspirację z teatru europejskiego, a jednocześnie stanowi formę oporu wobec tradycyjnych i awangardowych konwencji, wytyczając nowe ścieżki ekspresji i opowiadając się za wolnością wypowiedzi. W aneksie umieszczono obszerny wywiad z Angelą Di Maso, zatytułowany „Od Jerzego Grotowskiego do Angeli Di Maso, poprzez Witolda Gombrowicza: Wywiad z enfant terrible włoskiego teatru”

19

Dramaturgia mitu i tragedii: „Król Roger” Karola Szymanowskiego w tyglu (pop)kultury

51%

Lisiecka K.

Pamiętnik Teatralny

|

2023

|

vol. 72

|

issue 2

39-61

EN

This article discusses the tragedic aspects of Karol Szymanowski’s 20th-century opera King Roger op. 46. The work’s dramaturgical design was crucially influenced by ancient models (especially Euripides’ The Bacchae) as well as Friedrich Nietzsche’s concept of tragedy and music drama. The first part of the article presents theatrical aspects of King Roger’s tragedic character, drawing on selected stagings of this opera (by Mariusz Treliński, Krzysztof Warlikowski, and Kasper Holten), which addressed the problems of the disintegration of the world and the crisis of values. It is observed that their dramaturgy centers around the axis of references to the crisis of contemporary culture and questions about the individual’s and the community’s reactions to the threat caused by the Dionysian element. Based on an analysis of the dramatic structure of the libretto and the composer’s statements about his creative process, the author emphasizes the significance of the theatrical aspects of opera. She stresses how important it was for Szymanowski to achieve an adequate compromise within the fusion of arts and horizons, including the Dionysian and Apollonian tendencies in the work’s ideological program.

PL

Studium dotyczy tragediowych aspektów dwudziestowiecznej opery Król Roger op. 46 Karola Szymanowskiego. Kluczowy wpływ na projekt dramaturgii dzieła miały wzorce antyczne (szczególnie Bachantki Eurypidesa) oraz koncepcja tragedii i dramatu muzycznego Friedricha Nietzschego. W pierwszej części artykułu teatralne aspekty tragizmu Króla Rogera zostały ukazane na przykładzie wybranych inscenizacji tej opery (Mariusza Trelińskiego, Krzysztofa Warlikowskiego i Kaspera Holtena), podejmujących problem rozpadu świata i kryzysu wartości. Ich główną osią dramaturgiczną okazały się odwołania do kryzysu kultury współczesnej oraz pytania o reakcje jednostki i wspólnoty na stan zagrożenia wywołany przez dionizyjski żywioł. Na podstawie analizy struktury dramatycznej libretta i wypowiedzi kompozytora o procesie twórczym uwypuklono znaczenie teatralnych aspektów opery. Podkreślono, jak istotny był według kompozytora odpowiedni kompromis w ramach fuzji sztuk i horyzontów, w tym między innymi dionizyjskich i apollińskich tendencji w programie ideowym dzieła.

20

Shakespeare’s Mixed Genres

51%

Gibinska M.

Perspektywy Kultury

|

2023

|

vol. 45

|

issue 2

289-298

PL

Problem transformacji gatunkowych w dramatach Szekspira jest omawiany na podstawie tradycji teoretycznych od Arystotelesa, poprzez pisma Plauta, Cinthia, Castelvetra, Guariniego i Sidneya. Główny problem skupiony jest na mieszaniu wątków komediowych i tragicznych prowadzących do mody na tragikomedię. Szekspirowskie komedie, tragedie, sztuki historyczne i tragedie rzymskie są pokrótce omówione dla zilustrowania szekspirowskich transformacji, które dowodzą, że tradycyjny, wyraźny podział na tragedie, komedie i tragikomedie był zbyt wąski i zbyt ograniczający rozumienie kondycji człowieka w okresie wczesnonowożytnym.

EN

The problem of generic transformations to which Shakespeare’s plays bear witness is discussed against the ancient and early renaissance definitions and discussions of dramatic genres, from Aristotle through Plautus, Cintho, Castelvetro, Guarini to Sidney. The point of interest is located in the fuzziness in which comedy melts with tragedy (or the other way round) and yields in effect a new creation – tragicomedy. The wide range of Shakespearean comedy, tragedy, histories and Roman plays is briefly discussed in order to illustrate Shakespeare’s generic transformations, proving that traditional construction of dramatic genres, i.e., of tragedy, comedy and tragicomedy, was too narrow and too constraining for the early modern understanding of the condition of man.

Refine search results

Wątki Trissińskie w „Cabirii” (1914) Giovanniego Pastrone, superprodukcji włoskiego kina niemego

Labirynty współczesnych teorii dramatu

Między tragedią antyczną i mieszczańską – postdramatyczna estetyka Heinera Müllera

Dialektyka przemocy w ofiarniczych tragediach Cypriana Norwida

Jaka piękna katastrofa

TRZY AKTY JEDNEJ TRAGEDII – TRZY TRAGEDIE W JEDNYM AKCIE Tragedia w dziełach Arystotelesa, Friedricha Nietzschego i Juliusza Słowackiego

"Komedia" Apolla Nałęcz-Korzeniowskiego wczoraj i dziś (rozważania na temat miejsca utworu w literaturze)

Chłostanie Dionizosa. Bogowie na scenie w komediach Arystofanesa

„Tragedia”/„tragizm”/„tragiczność” w dyskursie krytycznym Walerego Gostomskiego

Wobec fatalizmu Losu (Stanisław Wyspiański „Klątwa” – John Millington Synge „Jeźdźcy do morza”). Szkic

Leszka Dunina Borkowskiego dyskurs o wolności w tragedii „Arnalda de Rocas, czyli zdobycie Nikozji”

Wobec fatalizmu Losu (Stanisław Wyspiański „Klątwa” – John Millington Synge „Jeźdźcy do morza”). Szkic

Św. Augustyn a starożytny dramat teatralny

Zgubne skutki wymuszanych relacji międzygatunkowych. Refleksje na marginesie książki Larsa Berge’a Dobry wilk

Tragedy and the Limits of Pessimism in Ancient and Modern Realist Political Thought

Norwidowski dramat w nowych dekoracjach

Widz - bohater - tragik. Wymiary człowieczeństwa w koncepcji teatru tragicznego Ostapa Ortwina

Inhuman Humanity: On the Theater of Angela Di Maso

Dramaturgia mitu i tragedii: „Król Roger” Karola Szymanowskiego w tyglu (pop)kultury

Shakespeare’s Mixed Genres