Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 27

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  transgender
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1

Transgender/transvestitism/cross-dressing in Polish cinema

100%
Lewicki A.
Dziennikarstwo i Media
|
2019
|
vol. 11
49 - 56
EN
The first Polish film taking up the problem of cross-dressing was a comedy from 1934, titled "Is Lucyna a Girl?" ("Czy Lucyna to dziewczyna?") by Juliusz Gardan. In the history of Polish cinema there were a few more films about transgender/transvestism. The paper describes these films and indicates what type of socio-moral influence changes the way of showing this type of characters and themes.
2
Publication available in full text mode
Content available

Methodological Solutions in Studies on Transgender. Exploring the Terrain

100%
Ratkowska-Pasikowska J., Okólska K.
Studia z Teorii Wychowania
|
2022
|
vol. XIII(1(38))
97-109
EN
The article provides an overview of the solutions used in the methodology of research on transgender. This was done based on a compilation of major foreign research on transgender and an analysis of the content of the EBSCO website. As a result, some changes have been observed over time. They concerned the scope of the amount of research related to the issue of transgender over time, preferences of data collection methods, research patterns and technologically advanced solutions. Possible factors determining the result of the review were discussed. The authors indicated the significance of the developing methodological tendencies in studies on transgenderism during several decades on education and, as a result, on general social awareness.
3
Publication available in full text mode
Content available

PŁEĆ KULTUROWA A PŁEĆ SZAMANA. PRZYPADEK KULTURY BURIACKIEJ

89%
Połeć W.
Rocznik Lubuski
|
2016
|
vol. 42
|
issue 1
145-159
EN
The subject of this article is a reflection on the bonds between the sex of a shaman and the concepts of gender prevailing in the culture in which we meet male and female shamans. Based on notions of differentiation of sexes among shamans, widespread in scientific and popular science literature, the author’s intention is to show intercultural conditionality of the position of female and male shamans. The presented analysis concentrates not so much on the discursive attitude towards the discussed topic as on the examination of social practices presenting functioning of gender in the studied culture. The article is based on the field study of the author and the group of researchers, consisting of both women and men, the latter which is an important context for the executed analysis. These considerations contribute to methodological thought within social anthropology. They may also be of use to anyone interested in intercultural comparisons within sociology and related areas of social studies.
PL
Przedmiotem artykułu jest refleksja nad powiązaniem między płcią szamana czy też szamanki a koncepcjami płci kulturowej, które obowiązują w kulturze, w której spotykamy się z szamankami i szamanami. Wychodząc od rozpowszechnionych w literaturze naukowej oraz popularnonaukowej przekonań na temat zróżnicowania płci wśród szamanów autor stara się pokazać wewnątrzkulturowe uwarunkowania pozycji szamanek i szamanów. Prezentowana analiza skupia się nie tyle na dyskursywnym podejściu do omawianej problematyki, ale na badaniu praktyk społecznych pokazujących funkcjonowanie płci kulturowej w kulturze badanej. Artykuł opiera się na badaniach terenowych autora prowadzonych wraz z zespołem badaczy, w którego skład wchodziły zarówno kobiety jak i mężczyźni, co jest ważnym kontekstem dla przeprowadzonej analizy. Rozważania stanowią przyczynek do refleksji metodologicznej w ramach antropologii społecznej, ale mogą być pomocne również osobom zainteresowanym porównaniami międzykulturowymi w ramach socjologii i pokrewnych dziedzin nauk społecznych.
4
Content available remote

Pomiędzy cierpieniem a trywializacją: cielesność trans i jej filmowe reprezentacje

89%
Stępniak G.
Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
|
2014
|
issue 1(2)
83–98
PL
Przedmiotem analizy w tekście jest specyfika doświadczenia i cielesności osób transgenderowych. Wychodząc od definicji tego rodzaju tożsamości i jej uwikłania w normy genderowe i seksualne, autor pokazuje, że obecnie nie mieści się ona w sztywnych ramach, a bardziej polega na nieustannej negocjacji sensów i znaczeń. Zamiast jednak odwoływać się do codziennego życia subkultur queer czy społeczności transgenderowych, narażając się przy tym na fetyszyzujące, etnograficzne niemal spojrzenie na wybrany problem, autor skupia się na interpretacji kulturowych reprezentacji jednostek trans, jakie można odnaleźć we współczesnym amerykańskim kinie. Przeprowadzając komparatystyczną analizę filmów: Cal do szczęścia oraz Transamerica, autor tekstu krytycznie odczytuje konkretne zabiegi narracyjne i formalne, jakie mają służyć stworzeniu kulturowych wizerunków osób trans, podkreślając ich stereotypowość, opresyjność, ale i niekiedy wyzwoleńczą moc.
EN
The article is centered around the peculiarity of trans experience and corporeality. Starting off with the definition of trans identity and its entanglement into gender and sexual norms, the author shows that it defies strict categorizations and is more about an-ongoing negotiation of senses and meanings. Instead of referring to the everyday life of queer subcultures and transgender communities though, risking the accusation of deploying an ethnographic, fetishizing look, the Author focuses on interpretation of cultural representations of trans individuals that could be found in modern American cinema. Offering comparative analysis of two pictures: Hedwig and the Angry Inch and Transamerica, the author critically reads specific narrative plots and devices that create the cultural image of trans characters, putting emphasis on their oppressive, stereotypical, but also emancipating potential.
5

The Ethical Duality in Sports: Social and Psychological Aspects of Transgender Participation

88%
Bal B.
Physical Culture and Sport. Studies and Research
|
2011
|
vol. 53
|
issue 1
5-9
EN
Historically the notion about the understanding of women has been patriarchal in nature. The postmodern world has an inclination to redefine social mores. The prevailing thought in the 20th and 21st centuries supports the same thesis. The transformation of attitudes appears to be a regular phenomenon in the understanding of the issue at hand, thereby enlivening the motif of unity between the two. Gender, transgender, sexuality, etc., are in a state of transformation, so that to interpret and reinterpret a state of understanding and re-understanding of the issue of participation in sports has multiple significations. Sport in the 21st century constructs inimitable challenges for trans-athletes. A broad spectrum of identities is included under the umbrella of transgender identity. Transsexual or transitioned athletes may pose the greatest challenge to equity in sex-segregated sport competition. The subject under deliberation has a large number of interpretations, all of which center on a need to ‘deconstruct’ the present structuration of acceptance of sex and gender terminology. There is certainly a need to think and contemplate in broader terms about the meanings that assess the well-defined boundaries between disciplines of research. The present thesis highlights a deconstructive stance.
6
Content available remote

MASCULINITE(S), FEMINITE(S) ET “EUPHORIE DU GENRE” DANS LA PHOTOGRAPHIE DE NAN GOLDIN

88%
GRUÉ M.
Concordia Discors vs Discordia Concors: Researches into Comparative Literature, Contrastive Linguistics, Cross-Cultural and Translation Strategies
|
2014
|
vol. 6
109-135
EN
In the 1970s-1990s, the American photographer Nan Goldin took a series of photographs which reproduce the stereotypes of the heterosexual romance, yet also subvert gender norms. She documented the transgender and drag subcultures and granted recognition to those who were obliterated by mainstream society. This contribution confronts gender and queer studies, the sociology of homosexuality and transgender history with Goldin‘s photographs, and highlights how the photographer destabilizes gender paradigms and interrogates the definitions of masculinity and femininity. Goldin promotes the proliferation of gender expressions and celebrates what she calls ―gender euphoria.
7
Publication available in full text mode
Content available

Misgendered in Translation?: Genderqueerness in Polish Translations of English-language Television Series

88%
Szymon M.
Anglica. An International Journal of English Studies
|
2020
|
issue 29/2
165-185
EN
In recent years, the English-speaking world observed growing awareness of the gender non-binary/genderqueer community. Among other things, this involved the issue of in- clusive language, e.g. the singular they pronoun has been declared the word of the year by the American Dialect Society in 2015, and by Merriam-Webster in 2019. There is also growing media representation of characters using singular they in popular culture. This, however, poses a challenge to translators, as some languages – like Polish – are much more heavily gendered and lack an obvious equivalent of singular they. This article analy- ses Polish translations of three English-language television series featuring non-binary characters and discusses good practices one can employ when dealing with similar trans- lation challenges.
8
Content available remote

From Queer Necropolitics to Queer Eschatology: Reza Abdoh’s Unsettling Historiography

75%
Ybarra P.
Pamiętnik Teatralny
|
2021
|
issue 4(279)
141-159
EN
The theatrical oeuvre of Reza Abdoh has been lauded for its reinvigoration of the avantgarde, its formal and political daring and its astute commentary about the violence of the HIV virus (Fordyce, Carlson, Mufson, Bell). More recently, Abdoh’s work has been taken up as a commentary on neoliberalism—in part because of its politicization of bricolage and pastiche, recalling the more radical possibilities of theorizations of scholars such as Frederic Jameson (Zimmerman). Others have called out the modes by which Abdoh expanded the possibilities of queerness in the early 1990s. Yet no scholar has commented on Abdoh’s engagement of eschatology as a mode of historiography. That is the purpose of this essay. It is under this rubric, rather than an idea of generic postmodern milieu, that I read the multiple and discordant temporalities in Abdoh’s performances. While drawing on theories of the necropolitical (Mbembe) and gore capitalism (Valencia) in relation to conceptions of queer eschatology and capitalist violence, my inquiry emerges from consideration of the structural and theoretical aspects of the art works (“object’s”) themselves. I consider how Father Was a Peculiar Man (1990), performed in the Meatpacking District of Manhattan, exemplifies the historiographical possibilities of performance through its embodiment of an eschatological vision of the world in which the gender binary is performatively undone.
9
Publication available in full text mode
Content available

Planowanie opieki nad pacjentem transpłciowym po przeszczepieniu nerki – opis przypadku

75%
Milaniak I., Tomsia P.
Państwo i Społeczeństwo
|
2022
|
issue 1
223-236
EN
Transgenderism is one of the most challenging issues in medicine. The health care sector should offer specialized health care tailored to the needs of patients, taking into account their sexual orientation. Nurses play an essential role in the care of transgender people. Nurses should be prepared to provide care with regard to correct ethical behaviour and respect for sexual diversity. Kidney transplantation in the transgender population is a multidisciplinary topic whose incidence is increasing due to advances in kidney transplantation and greater access to care and gender affirmation. This study aims to formulate nursing care plans for a transgender patient after kidney transplantation, taking into account the nursing classification of care North American Nurses Diagnosis (NANDA). An individual case was analyzed in this study. The medical and nursing records of a 20-year-old transgender patient after kidney transplantation were analyzed. Results and conclusions based on the analysis of medical records, and nursing care plans for a patient with gender dysphoria were formulated. Patient care also considers the specificity of patient care after kidney transplantation. Caring for a transgender patient requires a multidisciplinary team and knowledge.
PL
Transpłciowość to jedno z trudniejszych zagadnień medycyny. Sektor ochrony zdrowia powinien oferować wyspecjalizowaną opiekę zdrowotną dopasowaną do potrzeb pacjentów z uwzględnieniem ich orientacji seksualnej. Pielęgniarki odgrywają ważną rolę w opiece nad osobami transpłciowymi, dlatego muszą być przygotowane do sprawowania opieki z uwzględnieniem postępowania etycznego i poszanowania różnorodności seksualnej. Przeszczepienie nerki w populacji osób transpłciowych to temat multidyscyplinarny, którego częstość występowania wzrasta wraz z postępem w przeszczepianiu nerki, większym dostępem do opieki oraz afirmacją płci. Celem pracy było sformułowanie planu opieki pielęgniarskiej nad pacjentem transpłciowym po przeszczepieniu nerki z uwzględnieniem klasyfikacji opieki pielęgniarskiej North American Nurses Diagnosis (NANDA). Wykorzystano metodę indywidulnego przypadku. Analizie poddano dokumentację medyczną i pielęgniarską 20-letniego transpłciowego pacjenta po przeszczepieniu nerki. Na jej podstawie sformułowano plany opieki pielęgniarskiej dla pacjenta z dysforią płciową. Uwzględniono również specyfikę opieki nad chorym po przeszczepieniu nerki. Stwierdzono, że sprawowanie opieki nad pacjentem transpłciowym wymaga multidyscyplinarnego zespołu oraz wiedzy.
10
Publication available in full text mode
Content available

HE, SHE, IT, THEY – the school experience of queer teenagers

75%
Szewczyk-Kowalczyk J.
Studia z Teorii Wychowania
|
2023
|
vol. XIV(1(42))
131-145
EN
This paper is the result of empirical qualitative research on non-normative gender identification of teenagers studying in Lodz high schools. The presented research based on queer categories is embedded in the theory of discourse and refers to considerations about the formation of identity.
11
Content available remote

Česká právní úprava změny pohlaví ve světle evropských lidskoprávních standardů

71%
Kotková P.
Právník. Teoretický časopis pro otázky státu a práva (The Lawyer - Scientific Review for Problems of State and Law)
|
2021
|
vol. 160
|
issue 12
1071-1082
EN
The aim of this article is to analyse the concordance of the existing legal regulation of gender reassignment with those human rights, which are closely related to the transgender issue, at the national, EU and international level. The article first deals with the ambiguity and differentiation of the Czech legal regulation of gender reassignment contained in Act No. 89/2012 Coll., the Civil Code, and Act No. 373/2011 Coll., on Specific Health Services. It also discusses the case law of the Supreme Administrative Court on the issue of gender reassignment, in which the Supreme Administrative Court refused to accept the approach advocated by the European Court of Human Rights. The case law of the European Court of Human Rights forms the next chapter. The focus of this chapter is on the evolutionary development of the refusal of surgical interventions as a condition for the legal recognition of gender reassignment. The article also includes an international framework in which fundamental human rights related to trans issues are reflected. These are the right to privacy, which is closely related to the right to marry, since according to Czech legislation, a change of gender extinguishes marriage (also registered partnerships), and finally the right to health. The final part is devoted to discrimination, which is very close to trans people in many areas.
CS
Tento článek si klade za cíl analyzovat souladnost právní úpravy změny pohlaví s ochranou vybraných lidských práv, které s problematikou transgender úzce souvisí, a to na vnitrostátní, unijní i mezinárodní úrovni. Článek se nejprve zabývá dvojkolejností a diferenciací české právní úpravy změny pohlaví obsažené v zákoně č. 89/2012 Sb., občanském zákoníku, a v zákoně č. 373/2011 Sb., o specifických zdravotních službách. Dále se věnuje judikatuře Nejvyššího správního soudu k problematice změny pohlaví, v níž Nejvyšší správní soud odmítl akceptovat přístup zastávaný Evropským soudem pro lidská práva. Rozhodovací praxe Evropského soudu pro lidská práva pak tvoří další kapitolu. V rámci této kapitoly je zaměřena pozornost na evolutivní vývoj spočívající v odmítnutí chirurgických zákroků, jako podmínky pro právní uznání změny pohlaví. Součástí článku je i mezinárodní rámec, v němž jsou promítnuta základní lidská práva související s problematikou trans osob. Těmi jsou právo na soukromí, s nímž úzce souvisí právo uzavřít manželství, neboť dle české právní úpravy změnou pohlaví manželství (rovněž registrované partnerství) zaniká, konečně pak také právo na zdraví. Závěrečná část je věnována diskriminaci, která je trans osobám velmi blízká v mnoha oblastech.
12
Publication available in full text mode
Content available

Non-binary gender in Polish. A pilot study

63%
Misiek S.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2021
|
vol. 33
PL
Niniejszy artykuł ma na celu zarysowanie zjawiska niebinarności płciowej i doświadczeń językowych osób niebinarnych posługujących się językiem polskim. W części pierwszej mowa o pojęciu niebinarności płciowej, w drugiej – omawiane są jego językowe aspekty, w trzeciej – prezentowane wyniki przeprowadzonego przez autorkę badania ankietowego wśród polskojęzycznych osób niebinarnych; w części czwartej następuje podsumowanie rozważań i wskazanie możliwych kierunków dalszych badań.
EN
The article surveys the problem of non-binary gender in the context of linguistic experience of speakers of Polish. The first part deals with the notion of non-binary gender, the second part discusses its linguistic aspects, the third part presents the results of a questionnaire conducted among non-binary Polish speakers, the fourth part concludes the discussion and points to possible directions of further research.
13
Publication available in full text mode
Content available

Recenzja: Maria Dębińska, Transpłciowość w Polsce. Wytwarzanie kategorii, Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2020, ss. 277

63%
Desperak I.
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
|
2022
|
vol. 14
|
issue 1
198-202
EN
The review of Maria Dębińska’s Transpłciowość w Polsce. Wytwarzanie kategorii [Transgender in Poland. Producing a category] points out to the huge demand for modern academic works concerning transgender issues, letting the audience, also not-academic, to be provided with recent writings on it. It also emphasizes the need to set language standards concerning this still often misunderstood topic, and the uniqueness of the author’s approach, which focuses on the social production of the category of transgender.
PL
Recenzja książki Marii Dębińskiej Transpłciowość w Polsce. Wytwarzanie kategorii wskazuje na ogromną potrzebę współczesnych naukowych opracowań dotyczących problematyki transpłciowości, które pozwolą szerszej publiczności, nie tylko akademickiej, zapoznać się z piśmiennictwem na ten temat. Zwraca też uwagę na wyznaczenie przez autorkę standardów językowych odnoszących się do tego wciąż niewystarczająco rozpoznanego poza kręgiem specjalistek i specjalistów tematu oraz na oryginalność podejścia autorki, która koncentruje się na analizie społecznego wytwarzania kategorii transpłciowości, w oparciu o rozbudowane badania własne.
14
Publication available in full text mode
Content available

Socjalizacja płciowa w doświadczeniu biograficznym transpłciowych kobiet

63%
Sobańska A.
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
|
2022
|
vol. 14
|
issue 1
129-148
EN
The article is set in the theoretical framework of feminist sociology and transgender studies. The author addresses the issue of transgender identity in the context of gender socialisation understood as a process which has real impact on the diagnosis of transgenderism, as well as on the life trajectory, including interests and career choices of transgender people. The article is based on the results of a close analysis of 18 narrative interviews with transgender women. In the first part the author interrogates such issues as: socialisation, gender socialisation, gender identity, and transgenderism. Particular attention will be paid to the phenomenon of passing – a term which functions both in the jargon of transgender people and in scientific literature. The second part of the article demonstrates the results of studies concerning the meaning of socialisation to the gender assigned at birth and transgender women’s attitudes towards gender roles, in particular towards the idea of passing.
PL
Artykuł osadzony jest w teoretycznej ramie socjologii feministycznej i transgender studies. Autorka odnosi się do problematyki transpłciowości w kontekście socjalizacji płciowej jako procesu realnie wpływającego na diagnozowanie transpłciowości, a także na przebieg życia, w tym na zainteresowania i wybory zawodowe osób transpłciowych. Tekst powstał w oparciu o wyniki analizy 18 wywiadów narracyjnych z transpłciowymi kobietami. W pierwszej części przedstawiono kwestie socjalizacji, socjalizacjipłciowej, tożsamości płciowej oraz transpłciowości, w nawiązaniu do podstawowych stanowisk teoretycznych. Szczególną uwagę poświęcono zjawisku passingu – termin ten funkcjonuje zarówno w żargonie osób transpłciowych, jak i w literaturze naukowej. W drugiej części tekstu ukazano wyniki analiz, dotyczących znaczenia przeciwnej do płci odczuwanej socjalizacji płciowej oraz stosunku transpłciowych kobiet do ról płciowych, w szczególności do idei passingu.
15
Publication available in full text mode
Content available

A Possible Cripistemology of the Queer: Modes of Dismantling "Ability" and "Heterosexuality" in Transgender Autobiographies

63%
Roy O., Kumar P.V. A.
InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer
|
2016
|
issue 11a
46 - 67
EN
Based on A. Revathi’s The Truth About Me: A Hijra Life-Story (2010) and Kate Bornstein’s A Queer and Pleasant Danger (2012), the paper explores the possible connections that arise between the two autobiographies while articulating the similar praxis of living beyond gender norms, though in very distinctive cultural contexts. The comparability of the texts provides grounds to construe “queer” and “disability” in the transsexual experiences as symptomatic but not solely based on the common negation of “compulsory heterosexuality” and “compulsory able-bodiedness” as imposed social constructs. The process of “transgendering” (Ekins and King 34) as initiated by the sense of disability/queerness of being in the “wrong body” is also explored through the study of the narratives. Both Revathi and Bornstein are affected by an innate desire for a "feminine" form of existence as well as the social injunction of following the dictates of "normality" and "ableism" vis-à-vis the gender attributed at birth. The surgical and hormonal transformations do not lead to a psychosocial “rectification” and may culminate in a dysfunctional womanhood. Revathi’s unrequited love and failed marriage and Bornstein’s inability to "qualify" as a lesbian will be read as instances of how the inadequacy of social structures is misconstrued as a "gender-impairment" in the individual and instituted as "hijra" or "butch."
PL
Artykuł stanowi analizę porównawczą dwóch narracji, The Truth About Me: A Hijra Life-Story (2010) autorstwa A. Revathi oraz A Queer and Pleasant Danger (2012) Kate Bornstein. Jego celem jest ukazanie powiązań i podobieństw pomiędzy praktykami życia codziennego w dwóch odmiennych kontekstach kulturowych. Porównanie to prowadzi przemyślenia znaczeń pojęć „queer" i „niepełnosprawność" w kontekście doświadczeń związanych z transseksualnością, które negują „przymusową heteroseksualność" i „przymusową pełnosprawność" jako narzucone konstrukty społeczne, choć nie sprowadzają się do negacji. Narracje te służą również za pretekst do zastanowienia się nad procesem „trangenderyzacji" (Elkins i King 34) wywołanej odczuciem niepełnosprawności/odmienności związanej z byciem „w niewłaściwym ciele". Zarówno Revathi jak i Bornstein działają pod wpływem wrodzonego pragnienia „kobiecej" formy istnienia, a także społecznego przymusu stosowania się do zasad „normalności" i „sprawności" związanej z płcią przypisaną im w chwili narodzin. Interwencje chirurgiczne i hormonalne nie prowadzą do psychospołecznej „rektyfikacji" i mogą doprowadzić do dysfunkcyjnej kobiecości. Autorzy odczytują nieodwzajemnioną miłość i nieudane małżeństwo Revathi, jak problem Bornstein z byciem uznaną za lesbijkę, jako przykłady sytuacji, w których nieadekwatność struktur społecznych tłumaczona jest jako „niepełnosprawność płciowa" jednostki zwanej „hidżra" czy „butch".
16
Publication available in full text mode
Content available

Czy potrzebna jest trans lingwistyka?

63%
Misiek S.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2023
|
vol. 35
205-219
PL
Artykuł stanowi propozycję wprowadzenia do polskiego językoznawstwa opisanego przez Zimmana (2020) paradygmatu trans lingwistyki jako zbioru różnorodnych metodologicznie badań nad językowymi przejawami zjawiska transpłciowości prowadzonych z perspektywy osób transpłciowych. Badania takie uwzględniają swoje społeczne konteksty (por. Bieńkowska 2014) i wpisują się w nurt „humanistyki zaangażowanej” (por. Kochanowski 2013). Dalsza część tekstu jest próbą usystematyzowania i krytycznej analizy dotychczasowych polskich prac dotyczących omawianej tematyki i wyznaczenia możliwych kierunków przyszłych badań.
EN
The present article argues for introducing the paradigm of trans linguistics, as outlined by Zimman (2020), into the Polish language sciences. Research conducted in this paradigm examines how transgender identities function in language with use of various methodologies, and, importantly, assumes the perspective of the transgender community. Relevant social contexts are taken into account (cf. Bieńkowska 2014), so that the study belongs to the category of “engaged humanities” (cf. Kochanowski 2013). Then, the article attempts to outline and critically analyze existing Polish research on the topic and possible directions for future studies.
17
Publication available in full text mode
Content available

Wolność pod kluczem: modele nadzorowania i karania męskości queer w powieściach Matka Boska Kwietna Jeana Geneta i Brat Davida Albahariego

62%
Perišić I.
Porównania
|
2016
|
vol. 19
83-98
EN
This paper, based on an idea of Michel Foucault from the book Discipline and Punishment, examined how the repressive systems of discipline and punishment are present in selected literary works: on the concrete levels in the novel Our Lady of the Flowers by French author Jean Genet, and on the symbolic levels in the novel Brother by Serbian writer David Albahari, primarily in relation to the moved, queer masculinity, or more precisely the transvestite or transgender persons. At the same time, attention was given to the figure of male friendship, or androcentric figure as the basis of Western philosophy and theory, the figure that excludes heterosexual friendship and friendship among women, as described by Jacques Derrida in his book The Politics of Friendship.
PL
Nawiązując do idei zawartych w dziele Michela Foucaulta Nadzorować i karać, autor na przykładzie dwóch powieści: Matka Boska Kwietna francuskiegoautora Jeana Geneta oraz Brat serbskiego pisarza Davida Albahariego, analizuje sposób manifestowania się represyjnych systemów nadzorowania i karania ze szczególnym uwzględnieniem kwestii queer. Ponadto w artykule poruszony został problem figury męskiej przyjaźni lub bratocentryzmu (androcentryzmu), która – zgodnie z rozpoznaniami Jacques’a Derridy zawartymi w książce The Politics of Friendship – jako filar zachodnich systemów filozoficznych wyklucza przyjaźń heteroseksualną lub kobiecą.
18
Publication available in full text mode
Content available

Editorial: Gender Perspective in Social Research: Chosen Problems, Aspects, and Contexts

55%
Garncarek E.
Przegląd Socjologii Jakościowej
|
2020
|
vol. 16
|
issue 1
6-11
PL
Niniejszy tom Społeczeństwo i płeć – współczesne problemy i perspektywy badawcze jest odzwierciedleniem dynamicznie rozwijających się studiów genderowych w polskich naukach społecznych. Pierwsza część wprowadzenia pokazuje, że gender / perspektywa genderowa stała się jedną z podstawowych i niezbędnych kategorii poznawczych pozwalających zrozumieć świat społeczny na jego różnych poziomach, ma również uniwersalne i powszechne znaczenie strukturalne i stratyfikacyjne. Druga część wprowadzenia przedstawia sześć artykułów, które ukazują całe bogactwo i złożoność perspektywy genderowej w badaniach spo­łecznych. Artykuły poświęcone są zagadnieniom związanym z: medialnymi obrazami męskości; krytyczną refleksją nad współ­czesnymi polskimi serialami telewizyjnymi, w szczególności nad narracjami, które obejmują przypadki przemocy wobec kobiet; niedostateczną medialną reprezentacją kobiet w sporcie; doświadczaniem niepłodności oraz społecznymi oczekiwaniami wobec kobiet niepłodnych; medycznymi poglądami na temat transseksualizmu i ich wpływami na postrzeganie siebie przez osoby trans­seksualne; historią kobiet i procesami upolitycznienia pamięci. Różnorodność prezentowanych treści ilustruje, jak wieloaspektowe są rozważania nad problematyką gender.
EN
This volume Society and Gender: Contemporary Issues and Research Perspectives, is a reflection of dynamically developing gender studies in the Polish social sciences. The first part of the introduction shows that gender/gender perspective has become one of the basic and essential cognitive category to understand the social world at its various levels, has also universal and widespread structural and strat­ification meaning. The second part of the introduction presents six articles that show all the richness and complexity of gender perspective in social research. The contributions are devoted to the issues con­nected with the media images of masculinity; the critical reflection on contemporary Polish television series, in particular the ways they tackle narratives that include instances of violence against women; the under-representation of media coverages of women’s sports; experiences of infertility and the social expectations towards women until they receive a diagnosis of infertility; medical views on transgender and their influence on self-perception among trans people; and the process of gendering memory as a counterpoint to the politicization of memory. The diversity of contents presented within individual texts illustrates how multi-faceted the considerations of gender issues are.
19
Publication available in full text mode
Content available

“Be Glad That You Are Ill”: Medical Views on Transgender and Its Influence on Self-Perception Among Trans People in Poland

51%
Kłonkowska A. M., Dynarski W.
Przegląd Socjologii Jakościowej
|
2020
|
vol. 16
|
issue 1
84-101
PL
Większość polskiej wiedzy na temat transpłciowości powstała pod wpływem patologizujących i medykalizujących dyskursów lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, mając swoje źródło w esencjalnym rozumieniu płci. Dla porównania polskie nauki społeczne – zainspirowane teorią queer i konstrukcjonizmem społecznym – „odkryły” transpłciowść pod koniec pierwszej dekady XXI wieku. Połączenie tych dwóch konkurujących ze sobą perspektyw i dyskursów ukształtowało i ustaliło to, co dziś składa się na stopniowo wyłaniające się polskie studia nad transpłciowością. Celem niniejszego artykułu jest przyjrzenie się tym różnym podejściom. Przedstawiony jest dyskurs obecny w polskim środowisku medycznym, wraz towarzyszącymi mu praktykami gatekeepingu (istniejacymi pomimo zaprzestania klasyfikacji transpłciowości jako zaburzenia przez Światową Organizację Zdrowia). Zaprezentowane jest też stanowisko rozpowszechnione w obrębie nauk społecznych. Ponadto w artykule znajduje się analiza szerszej percepcji społecznej osób transpłciowych w Polsce. Na zakończenie zaprezentowane się różnorodne perspektywy samych osób transpłciowych. W oparciu o te analizy autorka sugeruje, że istniejące obecnie w Polsce procedury gatekeepingu nie tylko uzależniają osoby transpłciowe od wyniku procesu diagnostycznego, lecz także promują swoistą formę kontroli doświadczeń wewnątrz transpłciowych społeczności, które często nadają osobom miano zaburzonych.
EN
In Poland, most of the existing information on transgender has been heavily influenced by the pathologizing, medicalizing discourses of the 1980s and early 1990s, and deeply rooted in the essentialist per­ception of gender. In contrast, under the influence of queer theory and social constructionism, Polish social studies re-discovered the theory of transgender in the late 2000s. Combining these two competing viewpoints and discourses has shaped and determined that which currently constitutes transgender studies as they are gradually emerging in Poland. The article aims to explore these alternative approaches, including the discourse prevalent in the Polish medical community at present, the accompanying gatekeeping practices that it conse­quently employs (even though WHO no longer categorizes transgender as a disorder), and how it is perceived in the field of social sciences. Next, this article will present an analysis of the broader social perceptions of trans individuals in Poland. The authors will conclude with a number of varying perspectives from transgender persons. Based on these particular analyses, the article will argue that the existing Polish gatekeeping system not only makes transgender people dependent on diagnostic outcomes, but also promotes a specific brand of experience policing among trans communities, in which people are often labeled as being disordered.
20
Publication available in full text mode
Content available

Prawnoczłowiecze aspekty funkcjonowania osób transpłciowych we współczesnym świecie

51%
Leżucha M. J., Czerwiec K.
Kultura i Edukacja
|
2022
|
issue 1(135)
60-85
PL
Płeć, która zostaje oficjalnie przypisana z chwilą narodzin (męska lub żeńska) jest oparta na cechach fizycznych. Może ona jednak nie być zgodna z tożsamością płciową – jest to sposób, w jaki czujemy naszą płeć i w jaki o niej myślimy. Osoba transpłciowa to ktoś, kto ma inną tożsamość płciową lub manifestuje ją inaczej od tożsamości płciowej, którą jej przypisano z chwilą narodzin lub może zdecydować się na manifestowanie tożsamości płciowej w różny sposób. Operacje korekty płci oraz leczenie hormonalne mogą przyczynić się do zwiększenia komfortu życia tej grupy społecznej. Jest to jednak proces czasochłonny i kosztochłonny, który nie zawsze wiąże się z pełną zmianą płci. Osoby transpłciowe doświadczają transfobii i dyskryminacji z powodu tożsamości płciowej, która mylnie kojarzona jest z orientacją seksualną. Źle rozumiane pojęcie transpłciowości powoduje, że osoby te spotykają się z nietolerancją, brakiem empatii, czy nieistnieniem bezpiecznych przestrzeni społecznych i prawnych. Jest to spowodowane głównie brakiem wiedzy w zakresie podstawowych zagadnień dotyczących transpłciowości. Zawiłe procedury sądowej zmiany płci, brak dofinansowania leczenia hormonalnego i operacyjnej korekty narządów płciowych oraz brak możliwości zawierania związków małżeńskich jest przyczyną depresji oraz wciąż dużego odsetka prób samobójczych i samobójstw u tej grupy społecznej. Stąd też ważne jest zwracanie uwagi społeczeństwa na problemy, z jakimi borykają się osoby transpłciowe oraz upowszechnianie wiedzy na temat transpłciowości.
EN
The gender that is officially assigned at birth (male or female) is based on physical characteristics. However, it may not be compatible with gender identity – this is the way we feel and think about our gender. A transgender person is someone who has or manifests a different gender identity from the gender identity assigned to him at birth. A transgender person may choose to manifest their gender identity in a variety of ways. To make more permanent physical activity it is essential to use surgery and hormone therapy. This is a time-consuming and costly process that does not always involve complete gender reassignment. Transgender people experience transphobia and discrimination because of their gender identity, which is mistakenly associated with sexual orientation. The misunderstood concept of transgender causes that transgender people encounter intolerance, a lack of empathy, and the non-existence of safe social and legal spaces. This is mainly due to a lack of knowledge on the fundamental issues of transgenderism. Complex judicial procedures for sex reassignment, lack of funding for hormonal treatment and surgical genital correction, and the inability to marry are the cause of depression and a still high percentage of suicide attempts and suicides in this social group. Hence, it is important to draw social attention to the problems faced by transgender people and to disseminate knowledge about transgenderism.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.