Search results

1

Czy możliwe jest, aby o umieraniu i wieczności pisać profesjonalnie, a zarazem interesująco? Uwagi na temat języka współczesnej eschatologii i dzieł ars moriendi

100%

Kulik B.

Teologia i Moralność

|

2019

|

vol. 14

|

issue 1(25)

287-306

PL

Umieranie i rzeczy ostateczne człowieka są tematami interesującymi, jednak niełatwymi do przedstawienia w sposób profesjonalny, a zarazem zrozumiały. Z tego względu od dawna zaznacza się potrzebę publikowania tekstów, które połączą rzetelną wiedzę na te tematy z komunikatywnością języka. Niniejszy artykuł jest próbą prezentacji czterech współczesnych publikacji i analizy ich języka w celu wykazania, że spełniają one kryteria mówienia o umieraniu i wieczności wskazane przez Kongregację Nauki Wiary, papieża Franciszka i czołowych teologów: J. Ratzingera, H.U. von Balthasara, K. Rahnera, A. Nitroli.

2

Instytucjonalizacja śmierci i umierania w klasycznej polskiej socjologii medycyny – wybrane wątki badawcze

88%

Piątkowski W., Majchrowska A., Zakład Socjologii Zdrowia M. i. R. I. S. U. w. L., Samodzielna Pracownia Socjologii Medycyny Katedra Nauk Humanistycznych Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Włodzimierz Piątkowski d. h., Anita Majchrowska d. n. h.

Władza sądzenia

|

2017

|

vol. 12

PL

Socjologiczne analizy śmierci i umierania zwracają obecnie uwagę na proces jej „tabuizowania” i „eksmitowania” ze zbiorowej świadomości. Problematyka śmierci – jeżeli się pojawia – to głównie w dyskursie instrumentalno-medycznym. Jest w nim zracjonalizo - wana i sprowadzona do działań medycznych podejmowanych na rzecz powstrzymania śmierci, odroczenia jej w czasie bądź nawet uniknięcia. Proces wypierania śmierci ze zbiorowej świado - mości społecznej ma swoje źródło między innymi w fizycznym jej przesunięciu z naturalnego środowiska rodzinnego do instytucji, jaką jest szpital lub hospicjum. Tekst prezentuje wybrane wątki socjomedyczne związane z problematyką instytucjonalizacji śmierci i umierania. Dynamiczny rozwój medycyny oraz postępująca jej specjalizacja i technicy - zacja przyczyniły się do przeniesienia śmierci do instytucji szpitala, co Magdalena Sokołowska nazywała „hospitalizacją śmierci”. Śmierć została poddana supremacji medycyny, podporządko - wana medycznym procedurom i ujęta w ramy instytucjonalne. Socjologia krytyczna podkreśla jednak nieadekwatność szpitala jako organizacji biurokratycznej do wymogów sytuacyjnych procesu umierania, na co zostanie zwrócona uwaga w artykule. Szpital jako instytucja społeczna jest bowiem powołany do realizacji innych celów niż zapewnienie opieki osobie umierającej. Nie posiada on ani warunków, ani procedur, które umożliwiają „odejście z godnością”. W sytuacji wydłużającego się procesu umierania, „instytucjonalną alternatywę” dla szpitala może stać się obecnie hospicjum, w którym pacjent oraz jego rodzina objęci są wielowymiarową opieką. Podstawowy cel działania hospicjum to zapewnienie godnego umierania wówczas, gdy „biomedyczna oferta” szpitala przestaje mieć optymalny charakter.

3

„JA, BAŁWAN” – z dzieckiem w świat spraw trudnych, egzystencjalnych i ostatecznych

88%

Sanecka A.

Studia z Teorii Wychowania

|

2021

|

vol. XII(4 (37))

149-165

PL

Celem artykułu jest prezentacja spektaklu teatralnego dla dzieci Ja, Bałwan, jako wprowadzenia najmłodszej widowni w tematykę tanatologiczną – odchodzenia, śmierci, towarzyszenia przy umieraniu. W artykule dokonano analizy treści spektaklu i zinterpretowano go w kontekście filozoficznych rozważań M. Heideggera, K. Jaspersa i E. Levinasa dotyczących śmierci, umierania, nieuniknioności oraz egzystencji i jej kresu. W artykule, w kontekście prezentowanego spektaklu, poruszono więc kwestie: śmierci jako sytuacji granicznej, tanatopedagogiki, śmierci „mojej” i śmierci innego, odpowiedzialności za umierającego, towarzyszenia w umieraniu, celu życia oraz umierania jako jego nieuniknionego końca. Opierając się na przekonaniach wymienionych filozofów na temat śmierci oraz poglądach specjalistów w zakresie tanatopedagogiki stwierdzono, że treść omawianego spektaklu i sposób poruszania w nim tematyki odchodzenia i kresu egzystencji może być przyczynkiem do odczarowania i oswojenia śmierci oraz wcielenia w życie naczelnych założeń tanatopedagogiki i kształcenia humanistycznego.

4

Miejsce dla śmierci

63%

Kutyła D. H.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2016

|

issue 2

5

„Cмерти ведь — и дурак знает — нет, но есть разложение тканей”. Телесный аспект смерти в прозе Михаила Шишкина

63%

Tyszkowska-Kasprzak E.

Slavica Wratislaviensia

|

2018

|

vol. 167

561-585

EN

“After all — even a fool knows — death does not exist, but there is a decomposition of tissues”: The corporeal aspect of death in the proseof Mikhail Shishkin The dominant theme in Mikhail Shishkin’s fiction is death, presented as considerations about the finiteness of existence, dying of oneself and others, posthumous existence, and immortality. A significant issue is also the description of the dying process and the existence of corpse after death. The article presents the theme of dying and corpse in the novels: The Taking of Izmail, Maidenhair, The Light and the Dark and Shishkin’s short stories. In these works, there is a whole spectrum of thanatological motifs which can be categorized basing on the cause of death. Shishkin describes both death by natural causes and various forms of inflicting death (criminal and ritual murders, executions, killing on the battlefield, suicides). His protagonists recognize that it is the body that makes human life limited in time and death itself is perceived not as a moment of death but an uninterrupted process. Shishkin presents the changing bodies of old and sick people. Moreover, he extensively describes corpses with striking naturalist attention to details. The corporeal aspect of death in Shishkin’s prose reveals a contemporary approach to the end of human life: on the one hand, the taboo of death is clear, on the other hand — fascination with corpse is visible in mass culture. Numerous images of dying and corpses in Shishkin’s fiction coexist with joyful themes affirming life, consequently, creating a vision of harmony in the world.

PL

„Przecież śmierci — nawet głupi wie — nie ma, ale jest rozkład tkanek”. Cielesny aspekt śmierci w prozie Michaiła Szyszkina W twórczości Michaiła Szyszkina dominującym tematem jest śmierć, prezentowana jako rozważania o skończoności egzystencji, umieraniu swoim i innego, istnieniu pośmiertnym, nieśmiertelności. Wiele miejsca zajmuje też opis procesu umierania ciała i jego istnienia po śmierci. W artykule przedstawiono obraz umierającego i martwego ciała w powieściach: Zdobycie twierdzy Izmaił, Włos Wenery i Nie dochodzą tylko listy nienapisane oraz w opowiadaniach. W utworach tych występuje całe spektrum motywów tanatologicznych, które można wyodrębnić na podstawie przyczyny śmierci. Szyszkin opisuje zarówno śmierć naturalną, jak i różne formy zadawania śmierci (zabójstwa kryminalne i rytualne, egzekucje, zabijanie na polu walki, samobójstwa). Bohaterowie jego utworów dostrzegają, że to ciało sprawia, iż życie człowieka jest ograniczone w czasie, a samą śmierć postrzegają nie jako moment zgonu, a nieprzerwany proces. Pisarz przedstawia także zmieniające się ciała ludzi starych i chorych. Wiele miejsca poświęca też opisom martwych ciał, przy czym uderza w nich naturalistyczna detalizacja. Cielesny aspekt śmierci w prozie Szyszkina ujawnia współczesne podejście do zakończenia życia ludzkiego: z jednej strony wyraźna jest tabuizacja śmierci, z drugiej — fascynacja martwym ciałem, widoczna w kulturze masowej. Liczne obrazy umierania i trupów pozostają w utworach pisarza w równowadze z elementami radosnymi, afirmującymi życie, tworząc z nimi wizję harmonii w świecie.

6

Ludzie zabĳają przecie zwierzęta nie tylko dla ocalenia życia, lecz na rosół i pieczeń – Henryka Sienkiewicza literackie uśmiercanie zwierząt

63%

Samborska-Kukuć D.

Polonistyka. Innowacje

|

2017

|

issue 5

9-20

EN

In Henryk Sienkiewicz’s literary works motifs of animals appears in some displays. The map and typology of animals arise from topography and serve principle of realism as a way of describing reality. The writer exposes “duels” between animals and a human being. The animals (bull, bear, lion) are treated as a threat to human beings, but Sienkiewicz is also sensitive to their suffering and death. Apart from hunter’s perspective and weakly used formula per analogiam ad humanum in Sienkiewicz’s works considerable dose of “imagination of sympathy” according to J.M. Coetzee’s idea is visible.

PL

W pisarstwie Henryka Sienkiewicza motywika animalna przejawia się w kilku odsłonach. Mapa występowania i typologia zwierząt wynikają z uwarunkowań topograficznych i służą przyjętej zasadzie realizmu jako sposobowi oglądu i opisu rzeczywistości. Ze szczególnym upodobaniem eksponuje pisarz pojedynki człowieka ze zwierzęciem, który stanowi dla niego zagrożenie (bykiem, niedźwiedziem, lwem), ale również podejmuje temat cierpienia zwierząt „stowarzyszonych”, zwłaszcza konających na oczach czytelnika. Mimo fokalizacji męskiej (perspektywa myśliwego) i raczej miernie wykorzystanej formuły per analogiam ad humanum, jest jednak w dziełach autora Trylogii doza „wyobraźni współczującej” (Coetzee).

7

„Przemija bowiem postać tego świata” (1 Kor 7,31). Dziewictwo i celibat znakiem królestwa Bożego

63%

Bogacz R.

Verbum Vitae

|

2013

|

vol. 24

135-148

EN

The present article is an analysis of 1 Corinthians 7:1-40. It presents the relevance of the choice of one’s way of life, either in marriage or in celibacy. Considering the passing away of this life, St. Paul showed the Corinthians the value of virginity as a testimony of the Kingdom of God. According to the apostle, this particular form of life is the best preparation for the eternal life. It enables a person to completely devote his/her life to the preaching of the Kingdom. St. Paul chose this way of living in order to commit himself to the proclamation of the Gospel. Celibacy freed him from all concerns related to the providing for the family. The teachings comprised in the analyzed text are particularly relevant for Christians living in the early twenty-first century. 1 Cor 7: 29-31 is utterly opposed to the models of life preferred in the contemporary world. In light of this utterance, it is worth asking where we can be led by this world that has chosen a completely different way of living. It is no wonder that modern man is not able to understand the value of virginity and celibacy which are a call to conversion and a sign of the Kingdom that will be opposed.

8

Osoba z niepełnosprawnością intelektualną w obliczu śmierci i umierania

63%

Danuta W.

Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania

|

2019

|

issue 4(33)

61-76

PL

Przygotowanie do śmierci i umierania to jedno z zadań rozwojowych fazy późnej dorosłości, ale rzadko jest w pełni realizowane w życiu człowieka dorosłego. Z osobami z niepełnosprawnością intelektualną temat ten jest najczęściej zupełnie pomijany. Powodów jest wiele: nadmierna troska o osobę niepełnosprawną i lęk, że temat jest zbyt smutny i trudny, brak jasnych ustaleń, kto podejmować powinien trudne rozmowy – opiekunowie prawni czy profesjonaliści? To powoduje, że osoby z niepełnosprawnością intelektualną pozostają same w sytuacjach, gdy śmierć dotyka ich lub najbliższych, nie rozumieją, dlaczego muszą zmienić miejsce zamieszkania z powodu choroby lub śmierci opiekuna, nie mają możliwości podzielenia się swoimi obawami lub oczekiwaniami dotyczącymi własnej starości. Osoby niepełnosprawne intelektualnie są zazwyczaj pozbawiane możliwości jakiegokolwiek uczestnictwa w świadomym doświadczaniu i przeżywaniu własnej śmierci i umierania oraz towarzyszenia w umieraniu najbliższych. Mam nadzieję, że moje wystąpienie choć w niewielkim zakresie przyczyni się do zmiany tej sytuacji.

EN

Preparation for death and dying is one of the developmental tasks of the late adulthood. However, it is rarely realized in the life of an adult and almost never raised with people with intellectual disability. There are many reasons for this: excessive care for a disabled person and anxiety that the topic is too sad or difficult, no clear arrangements who should conduct difficult conversations – legal guardians or professionals? Thus, people with intellectual disabilities remain alone in situations when death affects their relatives. They do not understand why they must change place of residence, either because of illness or death of the caregiver. Moreover, they do not have any opportunity to share their concerns or expectations about their senility. People with intellectual disabilities are usually deprived of any opportunities for participation in conscious experiencing of their own or their loved one’s death and dying. I hope my speech, though to a small extent, will contribute to the change of this situation.

9

Śmierć i umieranie. Aspekty psychologiczno-pastoralne

63%

Bukalski S.

Studia Paradyskie

|

2014

|

issue 24

101-111

PL

Problematykę śmierci i umierania podejmują różne dyscypliny naukowe i każda z nich wnosi własne rozumienie rozważanych pojęć: śmierci i umierania. Niniejsza refleksja ma charakter jedynie psychologiczno-teologiczny (pastoralny) i zmierza do znalezienia odpowiedzi jak pomóc osobom w obliczu tych niepowtarzalnych wydarzeń. W pierwszej części artykułu przedstawiona jest problematyka śmierci w perspektywie teologii. Konieczne jest więc zatrzymanie się na Objawieniu Bożym i nauce zawartej w Piśmie Świętym. Zarówno Stary Testament, jak również Nowy Testament podejmują bardzo wyraźnie rozważane pojęcie. Zbawczy charakter śmierci chrześcijanina wiąże się ze zbawczą śmiercią Chrystusa. W drugiej części artykułu - perspektywa psychologii - ukazany jest wyraź niej proces umierania a nie sam moment śmierci. Pozytywny sens ludzkiej śmierci psychologowie dostrzegają w kontekście wcześniejszego sensownego życia. Przezwyciężyć bezsens śmierci jawi się jako psychologiczne wyzwanie dla osób towarzyszących osobom umierającym. W takim kontekście zaprezentowany jest model umierania według Elisabeth Kübler-Ross. Ostatnia część artykułu to sugestie pastoralne. Posługa pastoralna podejmowana w Kościele przez duszpasterzy powinna uwzględniać psychologiczne uwarunkowania dotyczące procesu umierania oraz śmierci.

EN

The issue of death and dying is examined by various scientific disciplines and each of them enriches the understanding of the notions in question: death and dying. The article has a merely psychological and theological (pastoral) character and aims at finding the answers how to help people in the face of these unrepeatable events. In the first part of the article the author presents the issue of dying from the perspective of theology. Therefore, one needs to consider Divine Revelation and the teachings included in the Holy Bible. The Old Testament, as well as the New Testament clearly deal with the issue in question. The redemptive character of a Christian’s death is connected to the redemptive death of Jesus Christ. In the second part of the article – psychology perspective – the author presents more clearly the process of dying, not the moment of death itself. Psychologists see the positive sense of death in the context of a previous meaningful life. The persons who accompany dying people face the psychological challenge of overcoming the senselessness of death. In such a context the model of dying according to Elisabeth Kübler-Ross is presented. The last part of the article deals with pastoral suggestions. The pastoral ministry undertaken in Church by priests should take into account the psychological conditions connected to the process of dying and death.

10

Towarzyszenie osobie umierającej przez rodzinę. Etyka końca życia

51%

Kowalski E.

Studia Nauk Teologicznych PAN

|

2021

|

issue 16

233-249

IT

L’oggetto della nostra riflessione è un “processo del morire” di una persona cara, vissuto da lui stesso, dalla sua famiglia e dal personale sanitario, descritto ed analizzato dalla dottoressa della psicologia E. Kübler-Ross. Alla fine della nostra riflessione abbiamo indicato gli elementi essenziali di una “etica della fine della vita”, che ci permetterebbe, in modo più cosciente e responsabile affrontare il “nostro” mysterium mortis, e poi nella famiglia e nell’ospedale.

EN

The object of our reflection is the “dying process” of a dear one, as lived by himself, his family and the medical personnel, and as described and analysed by the psychologist E. Kübler-Ross. At the end of our reflection, we indicated the essential elements of an “end of life ethics”, which would permit us to approach, in a more conscious and responsible manner, “our” mysterium mortis at a personal level, in the family and in hospital.

PL

Przedmiotem naszej refleksji jest „proces umierania” kogoś bliskiego przeżywany przez niego samego, jego rodzinę i personel medyczno-sanitarny opisany i przeanalizowany przez doktora psychologii E. Kübler-Ross. Na zakończenie naszej refleksji zostały wykreślone istotne elementy „etyki końca życia”, które powinny nam pomóc w bardziej świadomym i odpowiedzialnym podejściu do „naszego” mysterium mortis, a następnie przeżywanego w rodzinie i szpitalu.

11

Miejsce dla śmierci

51%

Kutyła D. H.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2016

|

issue 2

12

Rilkes Todesauffasung

45%

Surowska B.

Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

|

2009

175-186

PL

Autorka śledzi rozważania Rilkego dotyczące umierania i śmierci od wczesnych zapisków poety aż po ostatnie jego wypowiedzi w tej kwestii.

EN

The author follows the reflections of Rilke concerning dying and death, from the early notes of the poet until his last pronouncements on the subject.

DE

Die Autorin untersucht die Überlegungen Rilkes zum Problem des Sterbens und des Todes vom Frühwerk bis zu seinen letzten Aufzeichnungen.

13

Duchowo-moralne wyzwania starości

45%

Jucewicz A.

Studia Warmińskie

|

2016

|

issue 53

219-232

PL

Starość, jak każdy etap życia, jest dla chrześcijanina wyzwaniem duchowo-moralnym. Pierwszym wymogiem moralnym odnośnie do starości jest pogodzenie się ze swoim wiekiem i wynikającą z niego kondycją psychofizyczną. W świetle poczynionych analiz wykazano, że pełną i prawdziwą akceptację starości może dokonać jedynie ten, komu towarzyszy nadzieja na życie wieczne. Wiara religijna bowiem pomaga w akceptacji starości i konieczności śmierci. W perspektywie chrześcijańskiej ludzka egzystencja nie zamyka się horyzontem doczesności, ale towarzyszy jej nadzieja wiecznotrwałej komunii z Bogiem. W okresie starości ważnym zadaniem moralnym jest przyjęcie właściwych priorytetów. Bardzo ważne jest świadome zmierzanie do uzyskania wewnętrznej autonomii, polegającej na wyzwoleniu się egocentryzmu i tego wszystkiego, co zagraża rozwojowi ludzkiemu i chrześcijańskiemu. Poważnym wyzwaniem duchowym w tym okresie jest przygotowanie się na śmierć. W obliczu starości i umierania chrześcijanin znajduje oparcie w Bogu. Świadomość obecności Boga pozwala mu w pokoju przyjmować koniec swego doczesnego istnienia. Śmierć jest chwilą spotkania z Bogiem. Dlatego wierzący bez lęku przygotowuje się na przejście. W ten sposób chrześcijanin w podeszłym wieku, także w swoim niedołęstwie i starczej bezradności, staje się znakiem nadziei dla innych. Świadczy bowiem swoją osobą, że życie, mimo cierpienia i trudu, naznaczone brakami i słabościami, może być wypełnione i „kompletne”.

EN

The Christian approaching his old age faces yet another spiritual and moral challenge, just as he did throughout his life. His first moral task at this stage of life is to accept his advanced age and come to terms with the physical and psychological consequences of it. The research presented here indicates that only one driven by his religious faith and sustained by the hope of eternal life may sincerely accept his old age and inevitable death. This is because his Christian faith tells him that his death does not end anything, but opens him up to the everlasting communion with God. Another important moral challenge in man’s advanced years is putting his priorities right. He must shake off his egocentrism and all obstacles to his human and Christian development so that he can reach an internal autonomy. His conviction of God being at his side and watching over him may ease his spiritual tension and prepare for the ultimate end of his earthly sojourn not as something to be feared, but rather longed for: a passover, after which he would surely meet his beloved Maker. In his advanced age, with all its infirmities and helplessness, the Christian may be the bearer of hope to others by showing them that life, no matter how difficult and full of suffering, is worth living to the full of its natural end.

DE

Das Alter, wie jede Phase des Lebens, ist für Christen eine geistige und moralische Herausforderung. Die erste Voraussetzung in moralischer Hinsicht auf das Alter ist das Akzeptieren des psycho-physischen Zustands. Durch die Analysen wurde gezeigt, dass eine vollständige und wahre Akzeptanz des Alters nur dann erreicht warden kann, wenn sie durch die Hoffnung auf das ewige Leben begleitet wird. Der religiöse Glaube hilft bei der Akzeptanz des Alters und der Notwendigkeit des Todes. In der christlichen Sicht wird die menschliche Existenz nicht im Horizont der Zeitlichkeit begriffen, sondern sie wird durch die Hoffnung auf die ewige Gemeinschaft mit Gott begleitet. Eine wichtige Aufgabe im Alter ist die moralische Annahme der entsprechenden Prioritäten. Sehr wichtig ist die Entscheidung in Bezug auf eine interne Einstellung, die die Befreiung von Egozentrismus beinhaltet und alles, was die menschliche und christliche Entwicklung bedroht. Eine große geistige Herausforderung in dieser Zeit ist die Vorbereitung auf den Tod. Angesichts des Alters und des Sterbens wird der Christ von Gott unterstützt. Das Bewusstsein der Gegenwart Gottes erlaubt es ihm, im Frieden das Ende seiner irdischen Existenz zu akzeptieren. Der Tod ist ein Moment der Begegnung mit Gott. Daher bereitet sich der Gläubige ohne Angst auf den Übergang vor. Auf diese Weise wird der Christ in seinem Alter auch trotz seiner Schwäche und Hilflosigkeit ein Zeichen der Hoffnung für Andere sein. Er bezeugt durch seine eigene Person, dass das Leben, trotz des Leidens und der Anstrengung durch Mängel und Schwächen markiert abgeschlossen und "vollständig" werden kann.

14

Śmierć jako przejście do trzeciej fazy życia człowieka w myśli Gustava Theodora Fechnera

45%

Bohdanowicz A.

Teologia i Moralność

|

2017

|

vol. 12

|

issue 2(22)

221-229

EN

Although dying as the last act of life constitutes part of our earthly existence, death is difficult to accept. Faced with death an individual has always started asking questions about the meaningfulness of his/ her life and life after death. In the contemporary western culture characterized among others by the collapse of the social structures, people very rarely die surrounded by their families as they used to do, but in hospitals, i.e. in isolation, suffering from loneliness, connected to a range of technologically advanced medical devices. Socio-cultural changes have brought about a conviction that death ends human existence. Catholic faith, however, offers hope that death provides access to desirable future events. As a pass-through state death is the end and the beginning, since after death life is transformed. Consequently, we die trustfully hoping to be rewarded with eternal life.

15

Zwischen Leben und Tod – Existenzielle Grenzerfahrungen in Paul Heyses Novelle „Unheilbar" (1862)

26%

Fassel M.

Wortfolge. Szyk Słów

|

2023

|

vol. 7

1-16

PL

Autor artykułu analizuje nowelę Unheilbar Paula Heyse pod kątem granicznych doświadczeń głównej bohaterki Marie. Przebywająca w sanatorium protagonistka jest przekonana, że umiera – błędnie zdiagnozowano u niej gruźlicę płuc. Celem artykułu jest z jednej strony analiza przestrzeni, w której porusza się bohaterka, oscylująca między sztuką życia a sztuką umierania. Z drugiej strony samo sanatorium jawi się jako przestrzeń graniczna, zawieszona między życiem a śmiercią, w rozumieniu heterotopii Foucaulta. Przedmiotem refleksji jest przede wszystkim związek rysujący się między przestrzenią a pierwszoosobową narratorką Marie. Protagonistka postrzega samotność jako nowy rodzaj wolności. W sanatorium – miejscu heterotopicznym – Marie poszukuje wyzwolenia od społecznych ograniczeń i przestarzałych koncepcji moralności.

EN

The article examines Paul Heyse’s novella Incurable with regard to the borderline experiences of the supposedly dying Marie. She has been incorrectly diagnosed with pulmonary tuberculosis by a doctor and henceforth stays in a sanatorium. On the one hand, the article sheds light on the extent to which Marie prepares herself for her supposed death between the art of living and the art of dying. On the other hand, the sanatorium is also understood as a borderline space between life and death and examined under Foucault’s implications of heterotopia. Here, the interplay between spatiality and the first-person narrator Marie is focused on more closely. She sees her new freedom in her loneliness. She strives to free herself from social constraints and outdated moral concepts in the heterotopic place of the sanatorium.

DE

Der Artikel untersucht Paul Heyses Novelle Unheilbar hinsichtlich der Grenzerfahrungen der vermeintlich sterbenden Marie. Von einem Arzt hat sie die fehlerhafte Diagnose einer Lungentuberkulose bekommen und hält sich fortan in einem Sanatorium auf. Der Beitrag beleuchtet zum einen, inwiefern sich Marie zwischen Lebens- und Sterbekunst auf den vermeintlichen Tod vorbereitet. Zum anderen wird das Sanatorium ebenfalls als Grenzraum zwischen Leben und Tod verstanden und als Heterotopie im Sinne Foucaults untersucht. Dabei wird das Wechselspiel zwischen Räumlichkeit und der Ich-Erzählerin Marie näher fokussiert. In ihrer Einsamkeit sieht sie ihre neue Freiheit. Sie strebt danach, sich im heterotopen Ort des Sanatoriums von gesellschaftlichen Zwängen und überholten Moralvorstellungen zu befreien.

Refine search results

Czy możliwe jest, aby o umieraniu i wieczności pisać profesjonalnie, a zarazem interesująco? Uwagi na temat języka współczesnej eschatologii i dzieł ars moriendi

Instytucjonalizacja śmierci i umierania w klasycznej polskiej socjologii medycyny – wybrane wątki badawcze

„JA, BAŁWAN” – z dzieckiem w świat spraw trudnych, egzystencjalnych i ostatecznych

Miejsce dla śmierci

„Cмерти ведь — и дурак знает — нет, но есть разложение тканей”. Телесный аспект смерти в прозе Михаила Шишкина

Ludzie zabĳają przecie zwierzęta nie tylko dla ocalenia życia, lecz na rosół i pieczeń – Henryka Sienkiewicza literackie uśmiercanie zwierząt

„Przemija bowiem postać tego świata” (1 Kor 7,31). Dziewictwo i celibat znakiem królestwa Bożego

Osoba z niepełnosprawnością intelektualną w obliczu śmierci i umierania

Śmierć i umieranie. Aspekty psychologiczno-pastoralne

Towarzyszenie osobie umierającej przez rodzinę. Etyka końca życia

Miejsce dla śmierci

Rilkes Todesauffasung

Duchowo-moralne wyzwania starości

Śmierć jako przejście do trzeciej fazy życia człowieka w myśli Gustava Theodora Fechnera

Zwischen Leben und Tod – Existenzielle Grenzerfahrungen in Paul Heyses Novelle „Unheilbar" (1862)