Search results

1

Utracona szansa. Unici diecezji chełmskiej wobec rosyjskiego, polskiego i ukraińskiego ruchu narodowego (1815-1875)

100%

Gil A.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2014

|

vol. 12

97-112

PL

Likwidacja katolickiej diecezji chełmskiej obrządku wschodniego i przymuszanie jej wiernych do przyjęcia wielkoruskiej tożsamości, m.in. poprzez włączenie do rosyjskiej Cerkwi prawosławnej, zaowocowało utratą ich ruskiej świadomości. Opowiedzenie się przez poważną część ludności unickiej za polskością, łącznie z asymilacją do kultury i narodowości polskiej, było przede wszystkim swego rodzaju ucieczką przed rusyfikacją. Polskość towarzyszyła unitom diecezji chełmskiej od wieków, i aczkolwiek zdarzały się przypadki porzucania własnej, ruskiej tożsamości na rzecz akcesu do narodowości polskiej i wyznania rzymskiego, to nigdy nie było to zjawisko masowe. Dopiero działania władz rosyjskich, depczących wiekami usankcjonowany miejscowy stan rzeczy wymusiły na unitach ten, dramatyczny przecież, krok. Bardziej swojska okazała się, znana od wieków, tożsamość polska, wzmocniona ludowym katolicyzmem, niż obca i wroga prawosławno-rosyjska. Autor dowodzi, że istniały obiektywne warunki do powstania wśród unickiej ludności Królestwa Polskiego trwałej świadomości etnicznej, prowadzącej z czasem do powstania odrębnej tożsamości narodowej. Jednakże, wobec silnego oddziaływania narodów sąsiednich – Wielkorusów, Polaków i Rusinów-Ukraińców, proces ten został zahamowany a sami unici poddani zostali nieskutecznej rusyfikacji oraz owocnej polonizacji i ukrainizacji.

EN

The liquidation of the Chełm Eastern Catholic Church diocese and forcing its worshippers to adopt Great Ruthenian identity, i.a. by incorporating them into the Russian Orthodox Church, resulted in their losing their Ruthenian identity. The fact that the vast majority of the Uniate community advocated the choice of Polishness, which was connected with assimilation with the Polish culture and nationality, was only an escape from the Russification process. Polishness has accompanied the Uniates in the Chełm diocese for centuries, and, although there happened instances of abandoning their own Ruthenian identity in order to gain Polish nationality and the Roman Catholic religion, it has never been a mass phenomenon. It was not until the actions of the Russian authorities, who trampled over the status quo which had been sanctioned over the years, that the Uniates were forced to take this step, however dramatic. Nevertheless, it turned out that the Polish identity, based on folk Catholicism, was more familar to the Uniates than the strange and hostile Russian Orthodox form. The Author proves that there existed objective circumstances favourable to the establishment of the ethnic identity among the Uniate community in the Kingdom of Poland, which in the course of time led to the creation of a separate national identity. However, in the face of the strong influence of the Eastern neighbours - Great Ruthenians, Poles and Ruthenians-Ukrainians - the process has been sustained, and the Uniates were unsuccessfully Russified, however effectively Polonised and Ukrainised.

2

Dzieje parafii unickiej w Pienianach

100%

Frykowski J.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2014

|

vol. 12

23-47

PL

Praca przedstawia funkcjonowanie parafii unickiej pw. Najświętszej Panny Marii Różańcowej w Pienianach od jej utworzenia do likwidacji unii w 1875 r. Na wstępie artykułu określono położenie geograficzne parafii, jej wielkość i miejsce w strukturach organizacyjnych kościoła. Analizując protokoły powizytacyjne biskupów chełmskich oraz wykazy statystyczne, przedstawiono wygląd świątyni parafialnej i filialnych oraz ich wyposażenie. W miarę możliwości przedstawiono wygląd plebanii i budynków ekonomicznych. Odtworzono listę 12 duchownych i określono beneficjum cerkiewne. W dalszej części określono liczbę wiernych, a także przedstawiono liczbę parafian przystępujących do sakramentów.

EN

The work presents the functioning of the Our Lady of the Most Holy Rosary Uniate Parish in Pieniany from the time of its creation till the end of the Union in 1875. The beginning of the article sets the geographical location of the parish, and its size and hierarchy in the Church's organisational structures. Based on the analysis of the Visitation Protocols drawn up by the bishops of Chełm, as well as statistical data, the Author presents the scenario of the parish church and the branch churches, as well as their furnishings. The Author presents, to the fullest extent possible, the design of presbyteries and economy buildings. The list of twelve clergymen has been reconstructed and the Orthodox benefice determined. The latter part of the article specifies the size of the congregation, and shows the number of parishioners receiving sacraments.

3

Parafie prawosławne i unickie w Tyszowcach XVI-XVIII wieku

100%

Frykowski J.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2012

|

vol. 10

33-49

XX

Artykuł przedstawia strukturę i funkcjonowanie parafii ruskich w staropolskich Tyszowcach. Niektórzy historycy przypisują miastu wczesnośredniowieczną metrykę, posiłkując się domysłami, jakoby miało przejąć funkcje Czerwienia (Czermna) po jego upadku. Dokładna data powstania i geneza nazwy miasta do końca nie są znane, natomiast pierwsza wzmianka żródłowa o Tyszowcach pochodzi z 5 kwietnia 1419 r. Pierwotna chrystianizacja miasta była związana z ekspansją państwa ruskiego na ziemie nadbużańskie, kiedy to tereny te zostały objęte działalnością Cerkwi Prawosławnej i wcielone do jej struktur terytorialnych. W omawianym okresie miasto było siedziba protopopii, w skład której zależnie od okresu wchodziło od 32 do 44 parafii.W Tyszowcach znajdowały się także 3 parafie, najpierw prawosławne, a po unii brzeskiej unickie: parafia miejska pod wezwaniem św. Paraskewii-Piatnicy, parafia tyszowiecka zamłyńska pod wezwaniem św. Nicety, parafia tyszowiecka dębińska pod wezwaniem Przenajświętszej Bogarodzicy. W badanym okresie, Cerkwie były bydynkami drewnianymi, dośc dobrze wyposażonymi w sprzęt, księgi i naczynia liturgiczne. Na uposażenia parfaii składały sie grunty orne, łąki, prawo warzenia piwa i palenia gorzałki oraz dziesięcina snopowa od wyznawców. Przy cerkwiach funkcjonowały bractwa religijne, szpitale i szkoła. Według XVIII wiecznych wykazów liczba przystępujących do spowiedzi wahała sie miedzy 200 a 350 wiernymi.

4

Tadeusz Kościuszko wobec duchowieństwa unickiego

75%

Krochmal J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2010

|

vol. 17

|

issue 17

153-168

EN

In the literature on the Kosciuszko Insurrection, military, political, social or international aspects of insurrection are described in details. There was also often tackled a problem of participation of the clergy, mostly Roman Catholics, and attitudes of individual churches and religious communities towards the uprising. Though, it was rarely researched on relation of the Tadeusz Kosciuszko to Uniates (Greek Catholics) and his active attempts to engage Uniates in the rise. Aprops of discussing the Polish-Russian relations in a religious context (Russia used care for the Orthodox church to interfere in Polish affairs) questions arise also over Kosciuszko and the Polish government attitude towards Orthodox church. However, the Orthodox inhabitants of Poland (mostly Russians) were a minority far less numerous than their compatriots who adhere to the Greek Catholic Rite (Uniates). Kosciuszko planned to extend the uprising over the whole Polish–Lithuanian Commonwealth, and involve in it as much people as possible. He wanted to attract all social, ethnic and religious groups, in order to give the uprising character of nationwide movement. Clergymen of various denominations were often intermediaries in the transmission of the call for uprising, thus they were addressees of the appeals of Commander in Chief and the insurgents’ authorities. In the letters calling for the uprising Kosciuszko appealed to patriotic and religious feelings at the same time. To engage the peasant in uprising (peasants from all over the country, but among Unites and Orthodox dominated peasants) and cover the eastern territories inhabited by Ruthenians, Kościuszko in camp at Polaniec issued series of very important documents, including The Manifesto of Polaniec and appeals to the Uniate and Orthodox clergy. Document which is published here is an unknown Kosciuszko’s letter to the Uniate clergy, that was found in the Central State Historical Archives of Ukraine in Lviv.

5

Specyfika okoliczności granic edukacyjnych i religijnych w Polsce od XVI do XVIII wieku

75%

Pasierbek W.

Horyzonty Wychowania

|

2012

|

vol. 11

|

issue 22

171-188

PL

Tematyka granic edukacyjnych i religijnych odgrywa szczególną rolę w dobie globalizacji, gdyż z jednej strony próbuje się zamazywać wszelakie granice, zmierzając w kierunku liberalizmu i permisywizmu, z drugiej jednak strony poczucie tożsamości, suwerenności i niepowtarzalności zmierza w kierunku jasnego określania granic wszelakich. Autor traktuje o okolicznościach granic w sferze religii, kultury i edukacji w Polsce od XVI do połowy XVIII wieku. Tamte czasy charakteryzowały dwa istotne faktory: najpierw mamy upadek idei średniowiecza i mocne wkraczanie humanizmu i ukierunkowania na człowieka. To naturalnie wyraźnie miało wpływ na charakter religijności. Drugi faktor dotyczy wojen, zarówno na zachodzie, jak na wschodzie Polski. Wprawdzie ziemie zachodnie powoli uzyskiwały pewną stabilność, ale ziemie wschodnie często były najeżdżane z obu stron. By wykazać specyfikę granic edukacyjno-religijnych w ówczesnej Polsce, autor rozpoczął od przedstawienia historii i wpływów religijnych za tym idących. Później przedstawił sytuację szkolnictwa i edukacji w Polsce, dzieląc ją na katolicką, protestancką i uniacką/ortodoksyjną. Rezultatem była analiza wpływów edukacyjnych na ludność na podstawie ich przynależności religijnej. W konkluzji autor zauważył, iż istotą rozważań dotyczących edukacji, kultury, religii są odpowiednie założenia antropologiczne, a konkretnie właściwe rozumienie człowieka, gdyż w tym autor upatruje wszelakie różnice i granice w świecie.

6

Zmienne barwy Lipska

63%

Turonek J.

Przegląd Środkowo-Wschodni

|

2019

|

vol. 4

509-517

PL

Artykuł pokazuje złożoną historię unitów w Lipsku nad Biebrzą. Autor pokazuje także stosunki międzywyznaniowe na tym obszarze na przestrzeni wieków. Analizuje również genezę kształtowania mozaiki kulturowej i religijnej w tym regionie. Bada stan wiedzy mieszkańców regionu o przeszłości. Autor pisze o tym, jak wieloetniczna i wielokulturowa przestrzeń stopniowo przekształciła się w obszar jednolity religijnie i kulturowo.

EN

The article presents the complex history of the Uniates in Lipsk. The author also shows inter-faith relations in this area over the centuries. Shows the genesis of shaping the cultural and religious mosaic. Analyzes the state of knowledge of the region’s inhabitants about the past. The author writes about how the multi-ethnic and multicultural area gradually turned into a unifi ed religious and cultural area.

7

Dzieje parafii unickiej w Jarczowie w XVIII wieku

63%

Frykowski J. A.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2014

|

vol. 122

67-85

PL

Praca przedstawia funkcjonowanie parafii unickiej p.w. św. Mikołaja w Jarczowie. Na wstępie artykułu określono położenie geograficzne siedziby parafii, jej wielkość i miejsce w strukturach organizacyjnych Kościoła. Analizując protokoły powizytacyjne biskupów chełmskich przedstawiono wygląd świątyni parafialnej i jej wyposażenie. W miarę możliwości określono wygląd plebanii i budynków ekonomicznych. Następnie określono beneficjum cerkiewne. W dalszej części zwrócono uwagę na liczbę wiernych i ich duszpasterza.

EN

The article presents the functioning of St. Michael’s Uniate Parish in Jarczów. The introduction of t he article defines the geographical location of the seat of the parish as well as its size and place within the organisational structures of the Church. After the analysis of the post inspection protocols of the Culm Bishops, the appearance and fitting of the parish church has been described. As far as possible, the appearance of the rectory and ancillary buildings has been presented, followed by the determination of the Orthodox church benefice. The following part of the article gives an account of the num ber of worshippers and their priest.

8

Instrumentalizacja prawosławia w polityce wewnętrznej i zagranicznej Rosji w świetle raportu Mirosława Dobrianskiego z 1883 roku

63%

Sempołowicz M.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2020

|

vol. 55

|

issue 1

93-108

EN

The presented source text is a memorial illustrating the situation in the post-Uniate territories of the Kingdom of Poland. It includes the recommendations to be undertaken in order to strengthen the Orthodox Church influence in these lands. It was recommended, for example, to coordinate the actions of the state administration, the Orthodox Church, and the judicature, to ban the use of the Polish language in state offices, impose severe financial penalties on Roman Catholic priests, strengthen Russian education in schools, and separate the district from the Kingdom of Poland.

PL

Przedstawiony tekst źródłowy jest memoriałem pokazującym sytuację na terenach pounickich Królestwa Polskiego. Zawiera zalecenia, jakie należy podjąć działania w celu wzmocnienia prawosławia. Zalecono m.in. skoordynowanie działań administracji państwowej, Cerkwi oraz sądownictwa, zakazanie używania polskiego języka w urzędach, nakładanie dotkliwych kar finansowych na księży rzymskokatolickich, wzmocnienie rosyjskiego szkolnictwa oraz wydzielenie omawianego obszaru z Królestwa Polskiego.

9

Duchowieństwo unickie w eparchii przemysko–samborskiej w latach 1596–1609

63%

Krochmal J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2013

|

issue 20

135-167

PL

Prawosławny biskup przemyski i samborski Michał Kopysteński (1591-1609) nie przystąpił do unii kościelnej zawartej w Brześciu w 1596 r. Z tego powodu eparchia przemysko-samborska nie miała biskupa unickiego aż do roku 1609, kiedy nominowany został pierwszy biskup unicki Atanazy Krupecki. W artykule przedstawiono dzieje pierwszego etapu wprowadzania unii kościelnej w eparchii przemysko-samborskiej (1596-1609). Problematyka ta była słabo rozpoznana w historiografii. Wielu historyków uważało, że przed 1609 r. w eparchii przemysko-samborskiej nie było kapłanów unickich i unitów. Pogląd ten zweryfikowano. Podważono też mit o tym, że początkowo Kościół unicki składał się tylko z biskupów, a był pozbawiony struktur kościelnych i wiernych. Unia kościelna w założeniu miała połączyć dwa Kościoły – katolicki i prawosławny. W rezultacie nie przyjęcia unii przez 2 biskupów i znaczną część wiernych prawosławnych, powstały dwie równoległe struktury Kościoła wschodniego, prawosławna i unicka. Ta skomplikowana sytuacja prawno-religijna spowodowała, że popi prawosławni z eparchii przemysko-samborskiej stanęli wobec wyboru pozostania przy prawosławiu lub przyjęcia unii kościelnej. To ostatnie było równoznaczne ze zmanią wyznania z prawosławnego na katolickie w obrządku greckim. Po przyjęciu unii brzeskiej władze państwowe zdelegalizowały Kościół prawosławny, a za jedyny legalny uznawały Kościół unicki. Pop uznający władzę metropolity kijowskiego, którym był unita, musiał jednocześnie sprzeciwić się swemu dotychczasowemu biskupowi prawosławnemu. Dodatkowo na biskupów i popów, którzy nie przyjęli unii kościelnej metropolita kijowski nałożył ekskomunikę. Ważną rolę w decydowaniu o charakterze wyznaniowym poszczególnych parafii miała wola właścicieli dóbr ziemskich na terenie których znajdowały się cerkwie. Właściciel ziemski (król, szlachta i duchowieństwo) był tzw. „ktitorem”, mającym prawo do obsadzania popostwa wybranym przez siebie popem. Po 1596 r. decyzje o obsadzaniu cerkwi przez popa prawosławnego lub unickiego zapadały zgodnie z zasadą cuius regio, eius religio. Dzięki wsparciu ktitorów unia stopniowo rozwijała się na całym terytorium eparchii przemysko-samborskiej. Rozwój ten następował ewolucyjnie, w miarę naturalnych zmian generacyjnych zachodzących w poszczególnych popostwach. Nie odnaleziono informacji o usuwaniu prawosławnych popów siłą i zastępowaniu ich unitami. W latach 1598-1609 potwierdzono występowanie popów unickich w 7 dekanatach eparchii, najliczniej w miastach i wsiach królewskich oraz należących do Stanisława Stadnickiego ze Żmigrodu. Zidentyfikowano 22 znanych z imienia kapłanów unickich, a dodatkowo 4 popów, którzy prawdopodobnie byli unitami. Rozpoznani popi uniccy stanowili zaledwie około 2% wszystkich popów (zarówno unickich, jak i prawosławnych) z obszaru eparchii. Jednakże w stosunku do wszystkich funkcjonujących wówczas cerkwi unickich jest to znaczący odsetek parafii unickich. Liczby te dotychczas nie były znane w historiografii. W omawianym okresie zdecydowana większość cerkwi i duchowieństwa eparchii przemysko-samborskiej nadal była prawosławna. Mimo to w wyniku kwerendy zidentyfikowano zaledwie 19 znanych z imienia kapłanów prawosławnych i 8 prawdopodobnie prawosławnych. Liczby zidentyfikowanych kapłanów unickich i prawosławnych są porównywalne, choć tych ostatnich w źródłach powinno być zdecydowanie więcej. Ponadto odnaleziono wzmianki o 12 znanych z imienia popach sprzed 1596 r., co do których nie ma informacjami o ich późniejszym stosunku do unii, a także informacje o 18 popach z okresu po 1596 r., których wyznania nie można określić. Cerkwie obsługiwane przez poznanych z imienia popów stanowiły niewielki odsetek liczby wszystkich funkcjonujących wówczas cerkwi prawosławnych i unickich. Dotychczas historykom nie udało się ustalić liczby cerkwi istniejących w omawianym okresie w eparchii przemysko-samborskiej, a wszystkie dane oparte są na szacunkach. Dlatego sporządzenie wykazu cerkwi prawosławnych i unickich jest ważnym postulatem badawczym. Kolejnym celem powinno być ustalenie liczby kapłanów obsługujących te cerkwie. W artykule ukazano specyfikę wyznaniową eparchii przemysko-samborskiej w okresie 13 lat (1596-1609). Większość opisanych procesów nie została zakończona, dlatego należy je zbadać w dłuższym okresie czasu. W odniesieniu do sporów prawosławno-unickich w eparchii przemysko-samborskiej cezurą końcową jest ostateczne przyjęcie unii kościelnej w latach 1691-1693.

EN

Orthodox bishop of Przemysl and Sambor Michał Kopysteński (1591-1609) did not join the union of Brest in 1596. Therefore, the Przemyśl-Sambor Emparchy did not have Greek-Catholic bishop until 1609, when Atanazy Krupecki was nominated.The article presents the history of the first phase of the church union in Przemyśl-Sambor eparchy (1596-1609). This issue has been poorly explored in historiography. Many historians thought that before 1609, the Eparchy of Przemyśl-Sambor had no Greek-Catholic priests and Greek-Catholics. This view has been verified. Also the myth that the Greek-Catholic Church initially consisted only of bishops, and was deprived of ecclesiastical structures and followers was challenged. The Church Union of Brest was supposed to combine the two Churches - Catholic and Orthodox. As a result of non-acceptance of the Union by the two bishops and a large part of the Orthodox faithful, there were formed two parallel structures of the Eastern Church: Orthodox and Greek-Catholic. This complex legal and religious situation forced the Orthodox popes of the Przemyśl-Sambor Eparchy to face the choice between the Ortodox Church or acceptance of ecclesiastical union. The latter was equivalent with the conversion from the Orthodox to the Greek Catholic denomination. Following the adoption of the Union of Brest state authorities outlawed the Orthodox Church, and recognized as the only legitimate one the Greek-Catholic Church. Pope recognizing the authority of the Metropolitan of Kiev, which was of Greek-Catholic denomination, had to object to his hitherto Orthodox bishop. Moreover, the bishops and priests who did not accept the union of church, were excommunicated by metropolitan of Kiev. An important role in determining denomination of a particular parish had landowners of lands where churches were located. The landowner (the king, the nobles and the clergy) was called. "Ktitor", and had the right to choose a pope. After 1596, decisions on filling the church by the Orthodox and Greek-Catholic priests were taken in accordance with the principle of cuius regio, eius religio. Union developed gradually throughout the Przemyśl-Sambor Eparchy thanks to the support of ktitors. This graduall evolutionary development of the union was followed by natural generational changes that took place in the individual parishes. No information was found on Orthodox priests forcibly removed and replaced by the Greek-Catholics. From 1598 to 1609 Greek-Catholic popes are confirmed in seven decanates of the eparchy, mostly in the towns and villages belonging to the king and Stanisław Stadnicki from Żmigród. Identified were 22 known by name Greek-Catholic priests, plus four popes who were probably of Greek-Catholic denomination. Recognized popes accounted for only about 2% of all priests (both Greek-Catholics and Orthodox) from the eparchy. However, for all Greek-Catholic churches operating at that time this is a significant percentage of the Greek-Catholics parishes. These figures have not been known in historiography yet. During this period, the vast majority of churches and clergy of the Przemyśl-Sambor Eparchy remained Orthodox. Nevertheless, only 19 known by the name Orthodox priests and eight who were probably Orthodox were identified as a result of a query. The number of identified Greek-Catholic and Orthodox priests are comparable, although on the Orhodox should be much more information in the sources. There was also found information about 12 known by name popes who lived by 1596 but there was no hints about their attitude to the union and 18 popes from the period after 1596, whose denomination can not be determined. Orthodox churches served by popes known by name were of a minor percentage of the total number of operating the Orthodox and Greek-Catholic churches. So far, historians have failed to determine the number of churches that existed in that period in the Przemyśl-Sambor eparchy and all data are based on estimations. Therefore, creation of an inventory of the Orthodox and Greek-Catholic churches is an important research proposal. Another objective should be to determine the number of priests serving in those churches. The article shows religious specificity of Przemyśl-Sambor Eparchy over 13 years (1596-1609). Most of the processes had not been completed in that period, so they should be considered in the long term. The final adoption of the church union between 1691 and 1693 ended disputes among Orthodox and Greek-Catholics in the Eparchy of Przemyśl-Sambor.

10

POBOŻNOŚĆ MARYJNA UNITÓW W ŚWIETLE PRYWATNYCH OBJAWIEŃ W JABŁONIU W LATACH 1875-1876

63%

NASIŁOWSKI K.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2019

|

issue XVI/16

152-169

EN

Marian Piety of the Uniates in the light of private revelations in Jabłoń in theyears 1875-1876. The 140th anniversary of the revelations in Gietrzwałd as well as the 100th anniversary of revelations in Fatima prompts us to look again at Mary’s revelations. In Poland in the second half of the nineteenth century, just before the revelations in Gietrzwałd, previously unknown Mary’s revelations took place in Jabłoń - the southern region of Podlasie. On 22.05.1865 Tsar Alexander II issued a decree which liquidated the diocese of Podlasie against the church law and attached it to Lublin diocese. After that, Tsar proceeded to the definitive liquidation of the Uniate Church. The Unit was liquidated in Podlasie and Lubelszczyzna which was the only Uniate diocese of the Chełm. They wanted to join the Uniates to the Orthodox Church by force. As a result of the resistance, there was a bloody persecution for faith throughout Podlasie. Uniate people from Gęś and Jabłoń wrote to the Bishop of Lublin, Walenty Baranowski, about their difficult situation in that region. Their martyrs attitude in defense of the their temple and faith testifies about their incredible fortitiude. It was the faith in God that gave them a lot of strenght. The Unicians were convinced that they proudly fulfilled their duties. During the cruel persecution of the Uniates, supernatural phenomena (revelations) took place. The private revelations of God’s Mother took place in Jabłoń, Dawidy (18751876) Zabłocie (1876-1877). In total, thirteen times. Private Mary’srevelations gave the Uniates consolation, comfort and hope. Mary asked the Uniates for a daily prayer with a rosary. She assured them that this horrible time of cruel persecutions would pass soon. Documents confirming the fact of Mary’s private revelations in Jabłoń can be found for example in top secret despatches of the Ministry of the Interior and in the despatches of Warsaw General Governor, Paweł Kotzebue who was in power in the territories of the Polish Empire on behalf of the Tsar Russia Alexander II Nikolayevich as well as in the correspondence of the bishop of Lublin, Walenty Baranowski. Furthermore, numerous relations have been preserved, including the ones of Józefa Lisiecka, Jan Matczuk and Andrzej Mostowiec. The culmination of the testimony is Marianna Odnouss testimony made under oath regarding the miraculous healing of her siblings from the measles. During Mary’s private revelations, the Uniates recieved a strengthening in faith. God’s action in the action of the Holly Spirit (KK7). Therefore, it can be said that they were truly permeated by the gifts of the Holy Spirit, especially by the gift of the bravery, that led the Uniates to the fullness of ecclesial life and to the authentic professing of faith.

PL

Przeżywane 140 - lecie objawień w Gietrzwałdzie oraz 100 - lecie objawień fatimskich skłania do tego, aby jeszcze raz spojrzeć na objawienia maryjne. W Polsce w II połowie XIX wieku, tuż przed objawieniami w Gietrzwałdzie miały miejsce nieznane dotąd prywatne objawienia maryjne w Jabłoniu na południowym Podlasiu. Car Aleksander II ukazem z dnia 22.05.1867 r. zlikwidował wbrew prawu kościelnemu, diecezję podlaską. Jej terytorium przyłączono do diecezji lubelskiej. Carat przystąpił do ostatecznego zlikwidowania Kościoła unickiego. Nastąpiła likwidacja unii na Podlasiu i Lubelszczyźnie, czyli jedynej diecezji unickiej chełmskiej. Unitów chciano siłą włączyć do prawosławia. W wyniku oporu nastąpiła fala krwawych prześladowań za wiarę, która przetoczyła się przez Podlasie. O ciężkiej sytuacji pisali unici m.in. Unici z Gęsi i z Jabłonia do biskupa lubelskiego Walentego Baranowskiego. Męczeńska postawa Unitów w obronie swych świątyń i wiary, świadczy o ich niesamowitym harcie ducha. Wiara w Boga dodawała im sił. Unici byli przekonani, że chlubnie spełniają swoją powinność. W czasie okrutnych prześladowań unitów wydarzyły się nadprzyrodzone zjawiska (objawienia). Do prywatnych objawień Matki Bożej doszło m.in. w Jabłoniu, Dawidach (1875-1876) i Zabłociu (1876-1877). W sumie trzynaście razy. Prywatne objawienia maryjne dawały unitom, pocieszenie, otuchę i nadzieję. Maryja prosiła Unitów o codzienną modlitwę różańcową. Zapewniła, że straszne czasy okrutnych prześladowań przeminą. Dokumenty potwierdzające fakt prywatnych objawień maryjnych w Jabłoniu można znaleźć m.in. w ściśle tajnych depeszach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz Warszawskiego Generała Gubernatora hr. Pawła Kotzebue, który wykonywał władzę na terenach Cesarstwa Polskiego w imieniu Cara Rosji Aleksandra II Nikołajewicza. Korespondencji biskupa lubelskiego Walentego Baranowskiego. Ponadto zachowały się liczne relacje m.in.: Józefy Lisieckiej, Jana Matczuka i Andrzeja Mostowca. Zwieńczeniem poświadczeń jest świadectwo Marianny Odnous złożone pod przysięgą dotyczące cudownego uzdrowienia rodzeństwa z odry. Unici w podczas prywatnych objawień maryjnych w Jabłoniu otrzymali umocnienie w wierze. Działanie Boże, to działanie Ducha świętego (KK 7). Dlatego można stwierdzić, iż oni byli przeniknięci darami Ducha świętego, szczególne darem męstwa, który prowadził Unitów do pełni życia eklezjalnego i do autentycznego wyznawania wiary.

11

Parafia unicka pw. św. Mikołaja w Muratynie w świetle osiemnastowiecznych wizytacji kościelnych

63%

Frykowski J. A.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2015

|

vol. 123

197-223

12

Duchowieństwo unickie eparchii przemysko-samborskiej w latach 1596–1609

63%

Krochmal J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2013

|

issue 20

135-167

EN

Orthodox bishop of Przemysl and Sambor Michał Kopysteński (1591-1609) did not join the union of Brest in 1596. Therefore, the Przemyśl-Sambor Emparchy did not have Greek-Catholic bishop until 1609, when Atanazy Krupecki was nominated.The article presents the history of the first phase of the church union in Przemyśl-Sambor eparchy (1596-1609). This issue has been poorly explored in historiography. Many historians thought that before 1609, the Eparchy of Przemyśl-Sambor had no Greek-Catholic priests and Greek-Catholics. This view has been verified. Also the myth that the Greek-Catholic Church initially consisted only of bishops, and was deprived of ecclesiastical structures and followers was challenged. The Church Union of Brest was supposed to combine the two Churches - Catholic and Orthodox. As a result of non-acceptance of the Union by the two bishops and a large part of the Orthodox faithful, there were formed two parallel structures of the Eastern Church: Orthodox and Greek-Catholic. This complex legal and religious situation forced the Orthodox popes of the Przemyśl-Sambor Eparchy to face the choice between the Ortodox Church or acceptance of ecclesiastical union. The latter was equivalent with the conversion from the Orthodox to the Greek Catholic denomination. Following the adoption of the Union of Brest state authorities outlawed the Orthodox Church, and recognized as the only legitimate one the Greek-Catholic Church. Pope recognizing the authority of the Metropolitan of Kiev, which was of Greek-Catholic denomination, had to object to his hitherto Orthodox bishop. Moreover, the bishops and priests who did not accept the union of church, were excommunicated by metropolitan of Kiev. An important role in determining denomination of a particular parish had landowners of lands where churches were located. The landowner (the king, the nobles and the clergy) was called. "Ktitor", and had the right to choose a pope. After 1596, decisions on filling the church by the Orthodox and Greek-Catholic priests were taken in accordance with the principle of cuius regio, eius religio. Union developed gradually throughout the Przemyśl-Sambor Eparchy thanks to the support of ktitors. This graduall evolutionary development of the union was followed by natural generational changes that took place in the individual parishes. No information was found on Orthodox priests forcibly removed and replaced by the Greek-Catholics. From 1598 to 1609 Greek-Catholic popes are confirmed in seven decanates of the eparchy, mostly in the towns and villages belonging to the king and Stanisław Stadnicki from Żmigród. Identified were 22 known by name Greek-Catholic priests, plus four popes who were probably of Greek-Catholic denomination. Recognized popes accounted for only about 2% of all priests (both Greek-Catholics and Orthodox) from the eparchy. However, for all Greek-Catholic churches operating at that time this is a significant percentage of the Greek-Catholics parishes. These figures have not been known in historiography yet. During this period, the vast majority of churches and clergy of the Przemyśl-Sambor Eparchy remained Orthodox. Nevertheless, only 19 known by the name Orthodox priests and eight who were probably Orthodox were identified as a result of a query. The number of identified Greek-Catholic and Orthodox priests are comparable, although on the Orhodox should be much more information in the sources. There was also found information about 12 known by name popes who lived by 1596 but there was no hints about their attitude to the union and 18 popes from the period after 1596, whose denomination can not be determined. Orthodox churches served by popes known by name were of a minor percentage of the total number of operating the Orthodox and Greek-Catholic churches. So far, historians have failed to determine the number of churches that existed in that period in the Przemyśl-Sambor eparchy and all data are based on estimations. Therefore, creation of an inventory of the Orthodox and Greek-Catholic churches is an important research proposal. Another objective should be to determine the number of priests serving in those churches. The article shows religious specificity of Przemyśl-Sambor Eparchy over 13 years (1596-1609). Most of the processes had not been completed in that period, so they should be considered in the long term. The final adoption of the church union between 1691 and 1693 ended disputes among Orthodox and Greek-Catholics in the Eparchy of Przemyśl-Sambor.

13

Zesłania unitów z Południowego Podlasia do guberni orenburskiej w latach 1887–1888

63%

Tarasiuk D.

Res Historica

|

2022

|

issue 53

213-233

EN

In the years 1887–1888, the tsarist authorities resettled to the Orenburg province 40 socalled „resistant” Uniates, who had been deported several years earlier to the Kherson and Yekaterinoslav governorates, together with their family members then living in Southern Podlasie. A total of nearly 300 people were sent on their way to exile. At the place of settlement, to the surprise of the local authorities, they preferred to suffer poverty rather than accept the help offered by the Russian state. The stay of the Uniates in exile in the OrenburgGovernorate, though dramatic in terms of living and psychological conditions, did not break their spirit of resistance. Surrounded by the influence of the Orthodox Church, not only did they not come closer to it, but rather they strengthened their ties with the Roman Catholic Church and became Polonized.

PL

W latach 1887–1888 władze carskie przesiedliły do guberni orenburskiej 40 tzw. opornych unitów, kilkanaście lat wcześniej zesłanych do guberni chersońskiej i jekaterynosławskiej wraz z członkami ich rodzin zamieszkującymi wówczas na Południowym Podlasiu. W drogę na zesłanie wysłano w sumie prawie 300 osób. Na miejscu osiedlenia, ku zaskoczeniu miejscowych władz, woleli oni cierpieć biedę, niż przyjąć oferowaną przez państwo rosyjskie pomoc. Pobyt unitów na zesłaniu w guberni orenburskiej, dramatyczny pod względem bytowym, jak i psychologicznym, nie złamał ducha ich oporu. Otoczeni przez wpływy prawosławia, nie tylko nie zbliżyli się do niego, ale umocnili swoje związki z Kościołem rzymskokatolickim i ulegli polonizacji.

14

Duchowieństwo unickie w środowisku społecznym pogranicza na ziemiach nadbużańskich w XVIII i XIX wieku

51%

Kołbuk W.

Studia Białorutenistyczne

|

2016

|

vol. 10

EN

For many centuries the lands along the Bug River had been inhabited by Eastern and Western Slavs. It was the contact area between Polish-Latin and Ruthenian-Orthodox cultures. After the Church Union of 1596 these lands were inhabited by Catholics of the Roman and Greek rite. An important role in this area was fulfilled by clergy of both rites. Especially Uniate priests, who were the only elite of the Uniate Church, were engaged in cooperation and numerous conflicts with neighbours: Polish nobility, Latin clergy and peasants of both rites.

PL

Ziemie nad rzeką Bug od wielu stuleci zamieszkiwane były przez Wschodnich i Zachodnich Słowian. Był to obszar styku kultury polskiej i łacińskiej oraz ruskiej i prawosławnej. Po unii cerkiewnej z 1596 r. tereny te były zamieszkane przez katolików rzymskich i greckich. Ważną rolę pełnili na tym obszarze duchowni obu obrządków. Zwłaszcza księża uniccy, którzy byli jedyną elitą Cerkwi unickiej, wchodzili we współpracę i w liczne konflikty międzysąsiedzkie z polską szlachtą, łacińskimi duchownymi i ludnością chłopską obu obrządków.

RU

НаземляхуздоўжракіБугнапрацягунекалькіхстагоддзяўпражываліпобачусходніяізаходніяславяне. Гэта была тэрыторыя, на якой польская і лацінская культуры сутыкаліся з усходнеславянскай і праваслаўнай. Пасля царкоўнай уніі 1596 года на Пабужжы пражывалі рымскія і грэцкія каталікі. Важная роля на названай тэрыторыі належыла духоўным абодвух абрадаў. Уніяцкае духавенства, якое з’яўлялася адзінай элітай уніяцкай царквы, асабліва актыўна ўзаемадзейнічала з польскай шляхтай, каталіцкімі духоўнымі і з сельскім насельніцтвам абедзвюх канфесій. Гэтыя ўзаемадачыненні не былі пазбаўлены шматлікіх міжсуседскіх канфліктаў.

15

Unici Podlascy. Rozwój kultu Błogosławionych

51%

Błoński B.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2022

|

vol. XIX/19

359-382

EN

This study presents the development of the cult of the Blessed Martyrs of Pratulin. The first part of the article presents a short history of the process of beatification. Then the author discussed the pastoral initiatives related to the cult of the Blesseds, e.g. founding of the Memory Association of Pratulin Martyrs "Martyrium" and the "Arka" Foundation, the Diocesan Family of Schools identified with Martyrs of Podlasie and the Brotherhood "Guardians of the Church". In the further part of the article, attention is paid to the development of the Sanctuary of Pratulin, numerous publications, exhibitions, film projects dedicated to the Blessed Units of Podlasie, as well as the solemn celebration of beatification anniversaries. The indicated initiatives and projects confirm that the diocese of Siedlce preserves the memory and develops the spiritual heritage of the Blessed Martyrs of Podlasie.

PL

Niniejsze opracowanie przedstawia rozwój kultu Błogosławionych Męczenników z Pratulina. W pierwszej części artykułu zaprezentowano krótką historię procesu beatyfikacyjnego. Następnie autor omówił powstałe inicjatywy duszpasterskie związane z kultem Błogosławionych, m.in. powstanie Stowarzyszenia Pamięci Unitów Podlaskich „Martyrium” i Fundacji „Arka”, Diecezjalnej Rodziny Szkół im. Unitów Podlaskich oraz Bractwa „Strażnicy Kościoła”. W dalszej części artykułu zwrócono uwagę na rozwój sanktuarium pratulińskiego, liczne publikacje, wystawy, projekty filmowe poświęcone Unitom z Pratulina, a także uroczyste świętowanie kolejnych rocznic beatyfikacji. Wskazane inicjatywy i projekty są potwierdzeniem, że diecezja siedlecka zachowuje pamięć i rozwija duchowe dziedzictwo Unitów Podlaskich.

16

Aktualność świadectwa błogosławionych męczenników z Pratulina

51%

Matwiejuk K.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2022

|

vol. XIX/19

323-339

EN

The jubilee of the session of the Collegiate Chapter of Łuków on the occasion of its 25th anniversary was an opportunity to recall the spiritual heritage of the blessed martyrs of Pratulin. It also became an obligation for the canons of this chapter to disseminate it. And this heritage is: life according to the Gospel, courageous profession of faith, evangelical hierarchy of values, faithfulness in small things, love of the Church and the Homeland.

PL

Treści duchowego dziedzictwa błogosławionych unickich męczenników z Pratulina, które przypomnieliśmy w ramach jubileuszowej sesji kapituły łukowskiej, ustawicznie kształtują oblicze Kościoła Siedleckiego. To dziedzictwo jest pomocne w przeżywaniu chrześcijańskiego „dzisiaj”. Wprawdzie zmieniły się warunki społeczne i polityczne, ale współcześni wyznawcy Chrystusa są, podobnie jak w XIX wieku, znakiem sprzeciwu wobec upowszechnianych dziś z wielkim natręctwem irracjonalnych ideologii. W czasie prześladowań unitów były nagminnie łamane podstawowe prawa osoby ludzkiej, zwłaszcza prawo do wolności religijnej. Dzisiaj wielu chrześcijan cierpi z powodu bezkarności w deptaniu praw ludzi wierzących. Podjęta refleksja o aktualności świadectwa heroicznych świadków wiary z Pratulina prowadzi do konstatacji, że odpowiedzią współczesnych chrześcijan na problemy obecnego czasu jest mimo wszystko optymizm płynący z wiary w Boga żywego i życie z wiary. Właśnie unici byli ludźmi takich postaw. Błogosławieni z Pratulina uczą wierności chrześcijańskiemu powołaniu. Zachęcają do wypracowania w życiu klarownej hierarchii wartości, opartej na niezmiennej nauce Chrystusa. Apelują o wrażliwość ludzkiego sumienia, kształtowanego na fundamencie Dekalogu. Tak chrześcijanie stają się obrońcami godności człowieka i odpowiedzialnymi członkami Kościoła i Ojczyzny.

17

Kontekst historyczny procesu beatyfikacyjnego męczenników z Pratulina i ich duchowe dziedzictwo dzisiaj

51%

Matwiejuk K.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2022

|

vol. XIX/19

217-245

EN

The trial of the Uniate martyrs from Pratulin in 1874 was started in 1919 by Bishop Henryk Przeździecki, the first ordinary of the resurrected diocese of Janów, i.e. Podlasie. The beatification of the Servants of God, Wincenty Lewoniuk and XII companions, was carried out in Rome on October 6, 1996 by Pope John Paul II. The attitude of the blessed Pratulin martyrs was shaped above all by the liturgy. The Synod of the Uniate Church, held in Zamość in 1720, contributed to the revival of religious life in Uniate dioceses through the in-depth formation of pastors and certain changes in liturgical rituals. Blessed martyrs from Pratulin grew up to sanctity in a climate of persecution provoked by politicized Orthodoxy. Their heroic testimony is the spiritual heritage of the Diocese of Siedlce. Successive generations of Christ's followers will recognize this heritage, accept it and consolidate it by living the Gospel, loving the Church and praying for the unity of divided Christians.

PL

Beatyfikacja w Kościele katolickim jest urzędowym aktem kościelnym. Zezwala on na publiczny kult o charakterze lokalnym, zatem w diecezji czy zakonie, konkretnej zmarłej osoby. Uroczyste ogłoszenie nowego błogosławionego poprzedza żmudny proces beatyfikacyjny. Proces unickich męczenników z Pratulina z 1874 roku rozpoczął w 1919 roku bp Henryk Przeździecki, pierwszy ordynariusz reaktywowanej diecezji janowskiej czyli podlaskiej. Kompletną dokumentację, tzw. Positio super martyrio, przygotowała prof. Hanna Dylągowa w 1995 roku. Papież Jan Paweł II dokonał beatyfikacji Sług Bożych Wincentego Lewoniuka i XII współtowarzyszy w Rzymie 6 października 1996 roku. Prośbę o dokonanie beatyfikacji i podziękowanie za nią wygłosił wobec Ojca Świętego biskup siedlecki Jan Wiktor Nowak. Synod Kościoła unickiego, obradujący w 1720 roku w Zamościu, przyczynił się do ożywienia życia religijnego w diecezjach unickich. Zainicjował pogłębioną formację duszpasterzy i wprowadził pewne zmiany w obrzędowości liturgicznej. Postawę błogosławionych męczenników z Pratulina kształtowała nade wszystko liturgia. Jest ona bowiem miejscem i sposobem doświadczania zbawczej obecności Chrystusa. Męczennicy z Pratulina dorastali do świętości w klimacie prześladowań, prowokowanych przez upolitycznione prawosławie. Ich heroiczne świadectwo jest błogosławioną cząstką duchowego dziedzictwa diecezji siedleckiej. Kolejne pokolenia wyznawców Chrystusa to dziedzictwo poznają, przyjmują je i utrwalają, żyjąc według Ewangelii, miłując Kościół, i modląc się o zjednoczenie podzielonych chrześcijan.

18

Aktualność świadectwa błogosławionych męczenników z Pratulina

51%

Matwiejuk K.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2022

|

issue Teologiczne Studia Siedleckie

323-339

EN

The jubilee of the session of the Collegiate Chapter of Łuków on the occasion of its 25th anniversary was an opportunity to recall the spiritual heritage of the blessed martyrs of Pratulin. It also became an obligation for the canons of this chapter to disseminate it. And this heritage is: life according to the Gospel, courageous profession of faith, evangelical hierarchy of values, faithfulness in small things, love of the Church and the Homeland.

PL

Treści duchowego dziedzictwa błogosławionych unickich męczenników z Pratulina, które przypomnieliśmy w ramach jubileuszowej sesji kapituły łukowskiej, ustawicznie kształtują oblicze Kościoła Siedleckiego. To dziedzictwo jest pomocne w przeżywaniu chrześcijańskiego „dzisiaj”. Wprawdzie zmieniły się warunki społeczne i polityczne, ale współcześni wyznawcy Chrystusa są, podobnie jak w XIX wieku, znakiem sprzeciwu wobec upowszechnianych dziś z wielkim natręctwem irracjonalnych ideologii. W czasie prześladowań unitów były nagminnie łamane podstawowe prawa osoby ludzkiej, zwłaszcza prawo do wolności religijnej. Dzisiaj wielu chrześcijan cierpi z powodu bezkarności w deptaniu praw ludzi wierzących. Podjęta refleksja o aktualności świadectwa heroicznych świadków wiary z Pratulina prowadzi do konstatacji, że odpowiedzią współczesnych chrześcijan na problemy obecnego czasu jest mimo wszystko optymizm płynący z wiary w Boga żywego i życie z wiary. Właśnie unici byli ludźmi takich postaw. Błogosławieni z Pratulina uczą wierności chrześcijańskiemu powołaniu. Zachęcają do wypracowania w życiu klarownej hierarchii wartości, opartej na niezmiennej nauce Chrystusa. Apelują o wrażliwość ludzkiego sumienia, kształtowanego na fundamencie Dekalogu. Tak chrześcijanie stają się obrońcami godności człowieka i odpowiedzialnymi członkami Kościoła i Ojczyzny.

19

Opieka społeczna w Kościele wschodnim

51%

Surdacki M.

Roczniki Humanistyczne

|

2013

|

vol. 61

|

issue 2: Historia

249-271

EN

Charitable work in the Orthodox Church on the territories of the Republic of Poland was carried on mainly on the basis of Orthodox brotherhoods set up as institutions affiliated to churches or monasteries. The brotherhoods were established on a larger scale from the beginning of the 16th century in towns situated on the Eastern lands of the Polish-Lithuanian state. Members of the brotherhoods were called „brothers of mercy”, as they practiced „mercy and pious deeds”. The brotherhoods established and maintained hospitals for the poor, they organized aid for the sick and old, gave away alms, took care of funerals, organized relief and loan associations, pupils' dormitories, and a variety of charitable funds. The most intensive development of the Orthodox brotherhoods fell on the end of the 16th and the first half of the 17th centuries. In the 18th century apart from the brotherhoods already working, Uniate confraternities were affiliated to Orthodox churches. They were modeled after Orthodox associations also conducting charitable work, albeit to a lesser degree. Besides brotherhoods social care was conducted in the Orthodox Church on the basis of hospitals–shelters. Ruthenian shelters were established in bigger towns that were centers of Ruthenian settlement movement, and at the same time of the work of Orthodox brotherhoods that controlled them. After the Brest Union of 1596 also the Uniate Church established its shelters. Moreover, in the Eastern Church charitable work was also conducted by monks in monasteries (Basilian monks), establishing hospitals at their monasteries, or giving away alms at the monastery gates. In Lvov and Zamość also believers of the Armenian rite had their hospitals.

20

Z dziejów parafii unickiej pw. Kuźmy i Damiana w Przeorsku do 1875 roku

51%

Frykowski J. A.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2015

|

vol. 124

165- 209

PL

Przeorsk, siedziba parafii unickiej p.w. Kuźmy i Damiana, ma co najmniej XIV-wieczne korzenie. W okresie tym wieś znajdowała się w ziemi bełskiej, i wraz z nią po inkorporacji w 1462 roku znalazła się w Koronie. W wyniku I rozbioru miejscowość ta znalazły się w monarchii austriackiej, następnie w Księstwie Warszawskim, a po kongresie wiedeńskim w Cesarstwie Rosyjskim. Przeorsk położony był na obszarze, który pierwotnie podlegał strukturom Kościoła greckiego (prawosławnego), a po włączeniu Rusi Czerwonej do Korony do Kościoła łacińskiego. Z tego też względu miejscowość zamieszkiwali zarówno wyznawcy obrządku wschodniego (najpierw prawosławni, później unici), jak i łacińskiego. W związku z powyższym we wsi funkcjonowała parafia prawosławna, a po zawarciu unii greckokatolicka. Była to wspólnota jednowioskowa i dopiero pod koniec XVIII wieku jej struktura uległa zmianie. Wówczas to parafia Przeorsk znalazły się pod zaborem austriackim, gdzie w wyniku reformy józefińskiej, dołączono do niej jako cerkiew filialną, zlikwidowana parafię w Korhyniach. W takiej strukturze parafia ta przetrwała do likwidacji unii.

XX

Przeorsk, the seat of Sts Cosmas and Damian Uniate parish, dates back to at least the fourteenth century. Originally, this tiny village belonged to the Duchy of Belz, which was incorporated into the administrative structure of Poland as the Belz Voivodeship in 1462. After the first partition of Polish-Lithuanian Commonwealth, the land was an-nexed by the Habsburg Empire, then it became part of the Duchy of Warsaw, and fol-lowing the joint resolutions of the Congress of Vienna it was given over to Russia. Przeorsk is situated in the land that originally came under the influence Eastern Orthodox Church and was incorporated into its structures. Following t he incorpor a- tion of Red Ruthenia into the Kingdom of Poland it started to belong to the Roman Cath o lic Church. Therefore, its dwellers were both Eastern Orthodox (then Uniates) and Roman Catholic. The parish established here was an Eastern Orthodox one. Ho w- ever, after the Union of Brest, it became a Uniate parish. The parish encompassed a one village community and its structure stayed the same until the end of the eigh t- eenth century, i.e. the first partition, when this land was annexed by the Habsburg Aust ria. Due to the Josephine administrative reform imposed by the Habsburg Austria, not only did the parish in Przeorsk survive, but it grew as both the parish and the church in Korhynie were incorporated in it. As regards the church in Korhynie, it was demo t ed to the rank of a branch church. The parish in Przeorsk functioned in this shape until the dissolution of the Union of Brest.

Refine search results

Utracona szansa. Unici diecezji chełmskiej wobec rosyjskiego, polskiego i ukraińskiego ruchu narodowego (1815-1875)

Dzieje parafii unickiej w Pienianach

Parafie prawosławne i unickie w Tyszowcach XVI-XVIII wieku

Tadeusz Kościuszko wobec duchowieństwa unickiego

Specyfika okoliczności granic edukacyjnych i religijnych w Polsce od XVI do XVIII wieku

Zmienne barwy Lipska

Dzieje parafii unickiej w Jarczowie w XVIII wieku

Instrumentalizacja prawosławia w polityce wewnętrznej i zagranicznej Rosji w świetle raportu Mirosława Dobrianskiego z 1883 roku

Duchowieństwo unickie w eparchii przemysko–samborskiej w latach 1596–1609

POBOŻNOŚĆ MARYJNA UNITÓW W ŚWIETLE PRYWATNYCH OBJAWIEŃ W JABŁONIU W LATACH 1875-1876

Parafia unicka pw. św. Mikołaja w Muratynie w świetle osiemnastowiecznych wizytacji kościelnych

Duchowieństwo unickie eparchii przemysko-samborskiej w latach 1596–1609

Zesłania unitów z Południowego Podlasia do guberni orenburskiej w latach 1887–1888

Duchowieństwo unickie w środowisku społecznym pogranicza na ziemiach nadbużańskich w XVIII i XIX wieku

Unici Podlascy. Rozwój kultu Błogosławionych

Aktualność świadectwa błogosławionych męczenników z Pratulina

Kontekst historyczny procesu beatyfikacyjnego męczenników z Pratulina i ich duchowe dziedzictwo dzisiaj

Aktualność świadectwa błogosławionych męczenników z Pratulina

Opieka społeczna w Kościele wschodnim

Z dziejów parafii unickiej pw. Kuźmy i Damiana w Przeorsku do 1875 roku