Search results

1

Uzasadnianie i argumentowanie w komunikacji z osobami poddanymi mitom i stereotypom

100%

Sokolova S.

Journal of Modern Science

|

2019

|

issue 4 (43)

119-132

PL

Cel pracy: Scharakteryzowanie uzasadniania i argumentacji jako przedmiotów badań naukowych. Reprezentowanie zastosowania technologii uzasadnienia i argumentacji w dyskusjach on-line na podstawie wybranych przykładów. Materiał i metody: Przeprowadzono analizę i uogólnienie źródeł naukowych i dokumentów. Przeanalizowano praktykę stosowania uzasadnienia i argumentacji w dyskusjach on-line. Pierwsza dyskusja to internetowy dialog między filozofem a ekonomistą. Filozof obala stereotypową pozycję swojego przeciwnika polegającą na negowaniu znaczenia nauk humanistycznych dla społeczeństwa i dążeniu do zniesienia finansowania wszystkich badań humanitarnych. Drugi przykład dotyczy wyboru argumentów do obalenia mitologicznego światopoglądu utworzonego za pomocą rosyjskiej propagandy informacyjnej dotyczącej wojny rosyjsko-ukraińskiej. Wyniki: - Wnioski: W dobie społeczeństwa informacyjnego, gdy agresja informacyjna narasta i zamienia się w wojnę informacyjną, niezbędna jest umiejętność racjonalizacji i argumentowania własnej pozycji, a także demaskowania fałszywych oświadczeń. Ta umiejętność jest szczególnie ważna w przeciwdziałaniu mitologizacji społeczeństwa i rozpowszechnianiu stereotypów.

2

The Principle of Reason according to Leibniz: The Origins, Main Assumptions and Forms

84%

Paź B.

Roczniki Filozoficzne

|

2017

|

vol. 65

|

issue 2

111-143

EN

The subject of this article is Leibnizian interpretation of the principle of reason. Although the German philosopher called it principium grande of his philosophy, we do not find its systematic exposition in Leibniz’s works. The main aim of my paper is to present a short exposition of the principle. The article consists of three parts: in the first I present systematic exposition of the principle of reason with particular emphasis on explication of terms “principle” and “reason,” in the second, I show the origins of the principle, finally, in the third part, I discuss in detail three forms of it: the principle of sufficient reason, the principle of determining reason and the principle of rendering reason. I accept two main theses: firstly, a proper interpretation of this principle requires taking into account the whole context of Leibnizian philosophy, i.e. one cannot limit oneself (as it is usually happens among researchers) to only one discipline, e.g. logic. Secondly, the ultimate methodological and heuristical foundation of the principle of reason is Leibnizian metaphysics, especially natural theology.

PL

Przedmiotem niniejszego tekstu jest zasada racji w interpretacji G.W. Leibniza. Choć sam Leibniz nazywał ją principium grande swojej filozofii, to jednak nigdzie nie podał choćby zarysu jej systematycznego wykładu. Celem mojego tekstu jest taki skrótowy opis tej zasady. Tekst składa się z trzech zasadniczych części: w pierwszej podaję systematyczny wykład zasady racji ze szczególnym uwzględnieniem pojęciowej charakterystyki terminów „zasada” i „racja”, w drugiej prezentuję zasadę racji od strony jej genezy, wreszcie w części trzeciej szczegółowo omawiam trzy postaci zasady racji: zasadę racji dostatecznej, zasadę racji determinującej oraz zasadę racji uzasadniającej. Przyjmuję dwie główne tezy interpretacyjne: po pierwsze, właściwa wykładnia zasady racji wymaga uwzględnienia całościowego kontekstu filozofii Leibniza, tj. nie wystarcza (powszechne w literaturze przedmiotu) do jej systematycznego wykładu ograniczenie się tylko do jednego obszaru, np. logiki. Po drugie, ostateczną metodologiczną i heurystyczną podstawą zasady racji jest Leibnizjańska metafizyka, w szczególności teologia naturalna.

3

Czym jest „epistemologia znaturalizowana”?

67%

Kim J., Garbowski M.

Roczniki Filozoficzne

|

2016

|

vol. 64

|

issue 3

115-141

PL

Jaegwon Kim w swoim artykule dokonuje krytycznej analizy „Epistemologii znaturalizowanej” W.V. Quine’a. Stwierdza, że uprawianie epistemologii przy odrzuceniu aspektu normatywnego jest niemożliwe, gdyż zostaje ona zredukowana wyłącznie do opisu procesów psychologicznych odpowiadających czynności poznania. Aby w ogóle móc mówić o uzyskiwaniu niepowątpiewalnej wiedzy, konieczne jest zastosowanie takich kategorii, jak uzasadnianie, które posiadają charakter wartościujący. Kim uważa, że koncepcja Quine’a jest trudna do zaakceptowania w świetle jakiejkolwiek teorii epistemicznej, stawiającej poznanie prawdy za swój cel.

EN

Jaegwon Kim in his article undertakes a critical analysis of W.V. Quine’s “Epistemology Naturalized.” He states that it is impossible to practice epistemology without taking into consideration the normative aspect, for without it, it becomes reduced to merely a psychological description of cognitive processes. In order to speak of the acquisition of undoubtable knowledge, it is necessary to avert to such categories as justification, which are of an axiological nature. Kim considers Quine’s concept difficult to accept in accordance with any epistemic theory which requires truth as the object of knowledge.

4

Uzasadnianie w teologii fundamentalnej

67%

Rusecki M., Mastej J.

Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii

|

2010

|

vol. 2

61-80

PL

Fundamental Theology is scientific discipline which ex professo treats about justifying the credibility of Christianity. This discipline is about the foundations of faith and justifies credibility of Divine Revelation which has been fulfilled in Jesus Christ and lasts in the Church. Fundamental Theology would like to make Christian faith reasonable as it shoud be because a man is reasonable and free person full of dignity. Contemporary Fundamental Theology not only makes the traditional argumentation reacher but also tries to find new arguments for the credibility of Christianity. This article contents following issues: 1. justifying the credibility of Christianity as the aim of Fundamental Theology; 2. some projects rejecting the necessity of justifying the credibility of Christianity; 3. traditional arguments for the credibility of the Revelation fulfilled in Jesus Christ; 4. justifying in modern Fundamental Theology. The process of justifying in Fundamental Theology means searching or making arguments, reasons, for supernatural character of Christianity. Because every argument shows the Revelation and faith only partially, so each of them cannot fulfill the whole task. Fundamental Theology needs many arguments. Presenting lots of them Fundamental Theology is able to justify Christian faith more fully.

5

Kilka uwag o kontraktowym uzasadnieniu zasad sprawiedliwości u Johna Rawlsa

67%

Polaczuk P.

Studia Warmińskie

|

2015

|

issue 52

37-50

PL

Autor podjął się przeanalizowania wybranych wątków krytyki teorii sprawiedliwości Johna Rawlsa. Chodzi o ograniczenia, jakim podlegają rozumowania oparte na konstrukcji umowy społecznej. Są one związane charakterem porozumienia dotyczącego zasad sprawiedliwości oraz jej miejscem i rolą w strukturze hipotetycznych umów dotyczących reguł współdziałania członków społeczeństwa. Redukcji ulega przez to różnorodność warunków kontraktowych oraz uwarunkowań, w jakich kształtują się intuicyjne poglądy o sprawiedliwości. W rezultacie argumentacja dotycząca zasad sprawiedliwości, które miały wyrażać intuicyjne poglądy o sprawiedliwości, ogranicza się do problematyki korzyści uzyskiwanych przez podmioty porozumiewające się w sprawie zasad.

EN

This article analyzes selected aspects of criticism concerning John Rawls’s theory of justice. In particular, this refers to the limitations of those arguments based on the construct of social contract. These limitations are connected with the nature of contract regarding the principles of justice as well as the place and role of justice within the structure of hypothetical agreements setting forth the rules governing cooperation between the members of a given society. This restricts the multitude of contract conditions and circumstances in which intuitive beliefs about justice are formulated. Consequently, the argument referring to the principles of justice that were to express intuitive beliefs about justice becomes limited to those issues involving benefits gained by entities who enter into agreements concerning these principles.

DE

Der vorliegende Aufsatz umfasst die Analyse von ausgewählten Fragen der Gerechtigkeitstheorie von John Rawls. Es geht um Einschränkungen, denen Überlegungen unterliegen, die von dem Konstrukt des Gesellschaftsvertrages ausgehen. Sie sind verbunden mit dem Charakter der Vereinbarung, in der Gerechtigkeitsprinzipien festgelegt werden. Andere Einschränkungen ergeben sich aus der Rolle, welche dem in der Anfangssituation geschlossenen Vertrag in der Struktur von weiteren hypothetischen Vereinbarungen zukommt. In diesem Vereinbarungen werden detaillierte Kooperationsregeln zwischen den Gesellschaftsmitgliedern festgeschrieben. Dies hat einen wesentlichen Einfluss auf Vertragsbedingungen sowie Bedingungen, in denen sich intuitive Ansichten hinsichtlich der Gerechtigkeit gestalten. Die Vielfalt von diesen Bedingungen wird dadurch reduziert. Die für vereinbarte Prinzipien vorgebrachten Argumente, werden demzufolge auf Vorteile bzw. Nutzen von Vertragspartnern beschränkt, anstatt intuitive Ansichten hinsichtlich der Gerechtigkeit zum Ausdruck zu bringen.

6

Prawda i normatywność: Czy prawda jest normą oceny twierdzeń?

67%

Kublikowski R.

Roczniki Filozoficzne

|

2023

|

vol. 71

|

issue 4

43-58

EN

The category of truth has been controversial since ancient philosophy until the contemporary one. Discussions on the correspondence classical theory of truth have given rise to non-classical theories combining the notion of truth with evidence, a useful action, coherence or a common agreement etc. A sharp polemics has tried to eliminate at all the category of truth. The question arises whether such a radical criticism is right and justified? It seems that it is exaggerated. The goal of this article is an argumentation for the thesis that truth - as a value and a norm (“a pattern”, an element of a reference system etc.) - is indispensable for the epistemic evaluation of propositions which have their theoretical and practical consequences. The structure of the article is fixed by the following paragraphs: (1) the criticism of the category of truth, (2) truth as a value and (3) truth as a norm in a reference system. At the starting point I take a compact characteristics of truth formed by Michael P. Lynch in his monograph entitled True to Life: Why Truth Matters (2020): (a) Truth is objective. (b) Truth is a value, truth is good. (c) Truth is a valuable goal of inquiry. (d) Truth is valuable itself. In fact truth is valuable because it makes it possible to claim that someone is not right, lies, commits perjury, misleads someone in private or social life. Apart from that without the category of truth it is even impossible to claim - as scepticism maintains - that it is true that truth is not valuable, noteworthy etc. The category of truth - which plays a role of a cognitive goal and of a norm - despite various controversies is still indispensable for the evaluation of a logical value of sentences (and propositions expressed by them). The category of truth is semantic, but its recognition - someone’s acknowledging of a sentence as true (i.e. an assertion) - is a pragmatic category. Asserted post factum efficiency of an action - undertaken on the basis of a sentence - is a strong reason for acknowledging it as true. The respect for truth is better that the lack of it.

PL

Kategoria prawdy budzi kontrowersje od czasów filozofii starożytnej aż do współczesnej. W związku z dyskusjami na temat korespondencyjnej, klasycznej teorii prawdy powstały teorie nieklasyczne, łączące pojęcie prawdy z oczywistością, skutecznym działaniem, koherencją, powszechną zgodą itp. Ostra polemika próbuje w ogóle wyeliminować kategorię prawdy. Powstaje pytanie: czy taka radykalna krytyka jest słuszna i uzasadniona? Wydaje się, że jest ona przesadna. Celem artykułu jest argumentacja za tezą, że prawda - jako wartość i norma („wzorzec”, element systemu odniesienia itp.) - jest niezbywalna przy epistemicznej ocenie twierdzeń, które mają swoje konsekwencje teoretyczne i praktyczne. Strukturę artykułu wyznaczają następujące punkty: (1) krytyka kategorii prawdy, (2) prawda jako wartość i (3) prawda jako norma w systemie odniesienia. W punkcie wyjścia przyjmuję syntetyczną charakterystykę prawdy sformułowaną przez Michaela P. Lyncha w jego monografii pt. Prawda i życie. Dlaczego prawda jest ważna (2020): (a) Prawda jest obiektywna. (b) Prawda jest wartością, jest dobra. (c) Prawda jest wartościowym celem dociekań. (d) Prawda jest wartościowa ze względu na nią samą. Prawda faktycznie jest wartościowa, umożliwia bowiem stwierdzenie, że ktoś myli się, kłamie, popełnia krzywoprzysięstwo, manipuluje kimś w życiu osobistym czy społecznym. Oprócz tego, bez kategorii prawdy nie można nawet stwierdzić - jak to usiłuje czynić sceptycyzm - że prawdą jest, iż prawda nie jest czymś wartościowym, godnym uwagi itp. Kategoria prawdy - pełniąca funkcję poznawczego celu i normy - pomimo różnych kontrowersji jest wciąż niezbywalna przy ocenie wartości logicznej zdań (i wyrażanych przez nie twierdzeń). Kategoria prawdy jest semantyczna, lecz jej rozpoznawanie - uznawanie zdania przez kogoś za prawdziwe (czyli asercja) - jest kategorią pragmatyczną. Stwierdzana post factum skuteczność działania, podjętego na podstawie jakiegoś zdania, jest mocną racją za tym, aby dane zdanie uznać za prawdziwe. Respekt dla prawdy jest lepszy niż jego brak.

7

Archeologia czasów współczesnych i (nie)moc działania materialnych śladów Wielkiej Wojny w Polsce

51%

Zalewska A. I.

Ochrona Zabytków

|

2017

|

issue 2

47-77

PL

Rosnące zainteresowanie archeologicznymi badaniami materialnych śladów nieodległej przeszłości w Polsce skłania do zastanowienia się nad specyfiką, wartością i kontekstami uzasadniania tego typu działań. W polskojęzycznej literaturze nie poświęcano dotychczas wiele uwagi domenie, której specyfikę trafnie ujmuje pojęcie archeologia czasów współczesnych (ACW). Część pierwsza niniejszego artykułu stanowi wgląd w uzasadnienia stymulujące archeologów współczesności do działań poznawczych – funkcjonujące w szeroko rozumianej „wspólnocie przekonań”. W drugiej części szkicuję procesy i konteksty, które złożyły się na lokalne, polskie doświadczenia konstytuujące aktualne uwarunkowania dla praktykowania ACW w Polsce. W części trzeciej odnoszę się do konkretnych praktyk materialno-dyskursywnych, poprzez które archeolodzy zaangażowali się w proces przywracania materialnej i ludzkiej pamięci o niemal całkowicie zapomnianych wydarzeniach z nieodległej przeszłości. Ten proces archeologicznego przywracania pamięci (APP) odnosi się do materialnych pozostałości życia i śmierci żołnierzy i ludności cywilnej w czasie Wielkiej Wojny oraz do skali i trwałości przekształceń krajobrazu, do których ta wojna doprowadziła. W podsumowaniu staram się dowieść tezy, że zasadne jest podporządkowanie działań i myślenia nad „oczekiwanymi rezultatami” w domenie ACW reżimowi przyszłościowemu oraz kształtowaniu czynnej empatii i refleksyjnego stosunku wobec materialnych przestróg.

EN

The growing interest in archaeological research concerning material traces of the recent past, encourages to reflect on the specificity, values and driving factors behind these activities. In the polish-language literature to date, not much attention has been paid to the domain the specific character of which is best epitomized by the term archaeology of the contemporaneous times (ACT). The first part of this article is an insight into the “commonly shared beliefs” and justifications that in general inspire contemporary archaeologist to act. In the second part, I sketch the processes and contexts that contributed to the local, Polish experiences constituting the current conditions for practicing ACT in Poland. In the third part, I refer to the justifications and values of the concrete material discursive practices, in which archaeologists engaged in the process of bringing back the material and human memory of the almost completely forgotten war events from the recent past. The process of archaeological revival of memory (ARM) relates to the material remains evidencing life and death of the soldiers and civilians, as well as the scale and durability of transformations of the landscape resulting from the fights of the Great War. In conclusion, I endeavour to prove my hypothesis that actions and thinking on the “expected results” in the field of ACT should be future-oriented and should focus on fostering emphatic and reflexive attitudes to the warnings conveyed by the physical remnants.

Refine search results

3 Roczniki Filozoficzne

1 Journal of Modern Science

1 Ochrona Zabytków

1 Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii

1 Studia Warmińskie

1 Garbowski M.

1 Kim J.

1 Kublikowski R.

1 Mastej J.

1 Paź B.

1 Polaczuk P.

1 Rusecki M.

1 Sokolova S.

1 Zalewska A. I.

1 2023

1 2021

1 2019

2 2017

1 2016

1 2015

Uzasadnianie i argumentowanie w komunikacji z osobami poddanymi mitom i stereotypom

The Principle of Reason according to Leibniz: The Origins, Main Assumptions and Forms

Czym jest „epistemologia znaturalizowana”?

Uzasadnianie w teologii fundamentalnej

Kilka uwag o kontraktowym uzasadnieniu zasad sprawiedliwości u Johna Rawlsa

Prawda i normatywność: Czy prawda jest normą oceny twierdzeń?

Archeologia czasów współczesnych i (nie)moc działania materialnych śladów Wielkiej Wojny w Polsce