Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 29

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  wczesna dorosłość
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
EN
The transition to adulthood in the perspective of selected theoretical frameworks and young Poles’ perception of adulthood. The subject of the analysis in the article is the reconstruction of the concepts of entering into the adulthood of young adult Poles; their needs and expectations towards their own adulthood. The empirical basis for deliberations is the results of the research which was achieved by realizing one of the tasks under the NCN project “Public Policies for Full Adulthood in Poland”. The aim of the project was to reconstruct the institutional and political framework of the process of achieving adulthood in contemporary Poland. Presentation of the results is preceded by ongoing discussion on understanding the category of entering adulthood as well as tendencies and determinants of the phenomenon of achieving adulthood in contemporary societies.
PL
Przedmiotem analiz w artykule jest rekonstrukcja koncepcji wchodzenia w dorosłość młodych dorosłych Polaków; ich potrzeb i oczekiwań wobec własnej dorosłości. Empiryczną podstawę rozważań stanowią wyniki badań, które uzyskano realizując jedno z zadań w ramach projektu NCN „Polityki publiczne na rzecz pełnej dorosłości w Polsce”, którego celem było odtworzenie instytucjonalno-politycznych ram procesu osiągania dorosłości we współczesnej Polsce. Prezentację wyników poprzedza tocząca się dyskusja nad rozumieniem kategorii wchodzenia w dorosłość oraz tendencjami i uwarunkowaniami zjawiska osiągania dorosłości we współczesnych społeczeństwach.
EN
Voluntary childlessness is getting increasingly more attention of researchers of different disciplines (e.g. Callan 1983, Kalus 2002, Mynarska 2009, 2011, Slany 2002). This is a topic taken up in studies of different perspectives: demographic, sociological, economic and psychological . This paper is devoted to presenting the results of own research, which were aimed at seeking answers to the question: how are voluntarily childless couples perceived? The research was conducted on a group of 186 young adults, using the scenario method developed basing on the method by C. Lampman and Dowling-Guyer used in studies at the University of Alaska (Lampman, Dowling-Guyer, 1995). The results obtained confirm that the fact of having children significantly differentiates the perception of married couples. Voluntarily childless people are considered less diligent, less caring and sensitive both in respect to parents and infertile couples, and less mature emotionally than parents.
PL
Zamierzona bezdzietność coraz częściej zajmuje uwagę badaczy różnych dyscyplin naukowych (m.in. Callan 1983, Kalus 2002, Mynarska 2009, 2011, Slany 2002). Jest to temat podejmowany w badaniach z różnych ujęć: demograficznego, socjologicznego, ekonomicznego, psychologicznego. Niniejsza praca poświęcona jest prezentacji wyników badań własnych, które miały na celu odpowiedź na pytanie: jak postrzegane są pary zamierzenie bezdzietne? Badania zostały przeprowadzone na grupie 186 młodych dorosłych, za pomocą metody scenariuszowej opracowanej w oparciu o metodę autorstwa Lampman i Dowling-Guyer użytą do badań na Uniwersytecie Alaska (Lampman, Dowling-Guyer, 1995). Otrzymane wyniki potwierdzają, że posiadanie potomstwa istotnie różnicuje postrzeganie par małżeńskich. Osoby zamierzenie bezdzietne uważane są za mniej pracowite, mniej troskliwe i czułe zarówno od rodziców, jak i osób niepłodnych, a także za mniej dojrzałe emocjonalnie od par posiadających dzieci.
EN
The article attempts to reconstruct the process of becoming an adult person in the dimensions of both identity and social interactions. The article is based on the author’s qualitative research, namely in-depth quasi biographical interviews and focus group interviews conducted with people who were born in 1986 and entering adulthood in the environment of a large city. The analysis of the paths of shaping the adult identity has been embedded in the theory of liquid modernity, theories of early adulthood, and theories of identity. Then, with the use of the conceptual instruments of these theoretical frameworks, the stages of shaping the adult identity have been characterized.
PL
W artykule podjęto próbę odtworzenia procesu stawania się człowiekiem dorosłym w wymiarze tożsamościowym i interakcyjnym na podstawie oryginalnych badań jakościowych. Na podstawie pogłębionych wywiadów swobodnych quasi-biograficznych oraz zogniskowanych wywiadów grupowych przeprowadzonych z młodymi urodzonymi w 1986 roku i wchodzącymi w dorosłość w środowisku wielkomiejskim osobami. Analizę ścieżek kształtowania się tożsamości człowieka dorosłego osadzono w teorii płynnej nowoczesności, teorii wczesnej dorosłości, a także w teorii tożsamości, a następnie, wykorzystując instrumentarium pojęciowe tychże nurtów teoretycznych, scharakteryzowano etapy formowania się tożsamości osoby dorosłej.
EN
Both local and international surveys show that Polish tolerance is increasing. Poles seem to prefer a fair and objective attitude towards others who differ from them in terms of beliefs, practices or origins, over xenophobic prejudices. Age and education are the two factors that are said to be correlated with the tolerance. The aim of the study was to gather the opinions of young well-educated Poles on the issues connected with tolerance. The research problem was the change in ethnic, personal and religious tolerance which was observed in the group of young, well-educated Poles over the last 7 years. The research was conducted at two of Cracow’s universities: the University of Science and Technology (AGH) and the University of Agriculture (UR). It was conducted in two rounds, in 2009 and 2016. In total, 132 participants took part in the study. All the participants filled out the questionnaire, which consisted of 57 questions on various aspects of tolerance. The tolerance for young Poles means primarily acceptance. The increase of the tolerance is visibly connected with the increase of the indifference toward otherness, the level of activity seems to be quite low. The reasons for the increase of the tolerance are greater experience and better knowledge about “others” and probably also smaller complexes in comparison to previous generations. The main reason for the decrease of the tolerance in some areas is fear. Although the majority of respondents seem to accept the ideas of tolerance, there is still a place for educators in reinforcing knowledge and courage of young Poles.
PL
Zarówno polskie, jak i międzynarodowe badania pokazują, że poziom tolerancji w Polsce wzrasta. Wydaje się, że Polaków charakteryzuje w większym stopniu uczciwa i obiektywna postawa wobec „innych”, czyli tych, którzy różnią się od nich przekonaniami, zachowaniem czy pochodzeniem, niż ksenofobiczne uprzedzenia. Dwoma czynnikami korelującymi silnie z tolerancją są wiek i poziom wykształcenia. Celem badań było zebranie opinii młodych, wykształconych Polaków na tematy związane z tolerancją. Problemem badawczym była zmiana w obszarze tolerancji etnicznej, osobistej i religijnej obserwowana w grupie młodych, dobrze wykształconych Polaków na przestrzeni 7 lat. Badanie przeprowadzono w dwóch krakowskich uczelniach: Akademii Górniczo-Hutniczej oraz Uniwersytecie Rolniczym. Badanie prowadzone było dwukrotnie, w latach 2009 i 2016. W sumie w badaniu wzięły udział 132 osoby. Wszyscy badani wypełniali składający się z 57 pytań kwestionariusz dotyczący różnych aspektów tolerancji. Tolerancja utożsamiana jest przez młodych Polaków przede wszystkim z akceptacją. Wzrost tolerancji wiąże się w sposób widoczny ze wzrostem obojętności wobec inności, poziom aktywnego zaangażowania wydaje się niższy. Czynnikami powodującymi wzrost tolerancji są większa wiedza i doświadczenie obcowania z „innymi” oraz prawdopodobnie mniejsze kompleksy niż miało to miejsce w przypadku poprzednich pokoleń. Główną przyczyną spadku tolerancji w niektórych obszarach jest lęk. Chociaż większość badanych młodych dorosłych wydaje się popierać ideę tolerancji, ciągle jeszcze istnieje przestrzeń dla nauczycieli i wychowawców, których zadaniem jest wzmacnianie wiedzy i odwagi młodych ludzi.
PL
Samowiedza to jeden z ważnych czynników regulujących relacje międzyludzkie. Stanowi efekt zainteresowania własną osobą, wynikającego nie z egoizmu, lecz poszukiwania i odkrywania samego siebie, określania własnego miejsca w otaczającym świecie, uświadamiania sobie własnych odczuć i czynów, podejmowania decyzji, działań oraz przezwyciężania przeszkód. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wyników badań nad samowiedzą osób w okresie wczesnej dorosłości, z dysfunkcją wzroku, z niepełnosprawnością ruchową i z niepełnosprawnością intelektualną.
EN
Self-knowledge is one of the important factors regulating interpersonal relations. It constitutes the effect of self-interest resulting not from egotism but from searching and discovering one’s self, from determining one’s own place in the surrounding world, realizing one’s own feelings and actions, from taking decisions and actions as well as from overcoming obstacles. The aim of this article is to present the outcomes of the research on self-knowledge of young adults with diagnosed visual impairment and motor or intellectual disability.
EN
The article describes the issue of verbal fluency which is perceived in the field of speech therapy as an important component of assessment in many units of speech pathology. The author presented the results of his own research conducted in a group of 40 young people and elderly people, using our own procedure including 8 trials of various trials: oral and written, regarding semantic and literal fluency. Presenting the results of comparative, quantitative and qualitative analysis, within the examined categories, it took into account the number of correctly generated words, the number and diversity of clusters, paying attention to the specificity of the lexical resource in the context of the biolect, and the number of errors made. In addition, to recognize the strategies used by the respondents during the tasks and ways of dealing with difficulties with generating words were identified. The procedure developed for the purposes of own research, which included various types of samples, allowed for more details of verbal fluency assessment, and showed the diversity of the studied groups in the defined range of phenomena.
PL
Artykuł poświęcony jest zagadnieniu fluencji słownej, postrzeganej na gruncie logopedii jako ważny komponent oceny w wielu jednostkach patologii mowy. Autorka przedstawiła wyniki badań własnych przeprowadzonych w grupie 40 osób młodych i osób w wieku senioralnym, z zastosowaniem własnej procedury, obejmujących osiem zróżnicowanych prób: ustnych i pisemnych, dotyczących fluencji semantycznej oraz literowej. Prezentując wyniki analizy porównawczej, ilościowej i jakościowej, w ramach badanych kategorii uwzględniła liczbę poprawnie generowanych słów oraz liczbę i zróżnicowanie klastrów, ze zwróceniem uwagi na specyfikę zasobu leksykalnego w kontekście biolektu, a także liczbę popełnionych błędów. Dodatkowo rozpoznała strategie stosowane przez badanych podczas wykonywania zadań i sposoby radzenia sobie z trudnościami z generowaniem słów. Opracowana na potrzeby badań własnych procedura, obejmująca różnorodne rodzaje prób, pozwoliła uszczegółowić ocenę fluencji słownej i pokazać odmienność badanych grup w wyznaczonym zakresie zjawisk.
PL
W artykule podjęto próbę przedstawienia sposobów doświadczania rodzicielstwa przez 17 młodych dorosłych, którzy stali się matkami/ojcami. Badanie przeprowadzono metodą fenomenograficzną. Jego celem było dokonanie opisu sposobu znaczeń, jakie młodzi rodzice nadają fenomenowi rodzicielstwa, co dla nich znaczy bycie rodzicem. Za twórcami fenomenograficznej metody badań przyjęto epistemologiczne założenie, że nie ma innego świata jak ten, którego człowiek doświadcza. Rodzinę uznano za szczególne miejsce uczenia się i doświadczania świata, które jawi się w świadomości młodych dorosłych jako koncepcja rodzicielstwa. Szczegółowe kategorie opisu, ujawniające koncepcje doświadczania rodzicielstwa okazały się dyskursywne i silnie powiązane z kontekstem. Ewidencyjnie zaznaczyła się kategoria ambiwalencji, co oznacza, że rodzicielstwo rozkłada się między skrajami doświadczenia i znacznie wykracza poza edukacyjny kontekst wychowania. Okoliczności towarzyszące doświadczaniu rodzicielstwa są silnie związane z przekazami kulturowymi wysyłanymi do grup i jednostek przez różnego rodzaju agendy świata społecznego. Nasi rozmówcy okazali się całkowicie w nie uwikłani. Utwierdza to w przekonaniu, że problem praktyki edukacyjnej związanej z doświadczeniem rodzicielstwa lokuje ją w świecie współczesnej kultury, rozdartej wieloznacznością, chaosem zmieniających się ofert, nasyconej złożonością kultury, „odwracalnej”, której treści podlegają ciągłej rekonstrukcji. Dostarcza to istotnych przesłanek do budowania teorii uczenia się przez całe życie.
EN
This article attempts to present ways of experiencing parenthood among 17 young adults who have become mothers/fathers. The study was carried out using the phenomenographic method, which sought to describe how the young parents gave meanings to the phenomenon of parenthood; what it meant for them to be a parent. Based on the approach designed by the creators of the phenomenographic research method, we made the epistemological assumption that there is no other world besides the one that an individual experiences. A family was recognised as a special place for learning and experiencing the world, which appears to young adults as a concept of parenthood in their consciousness. The detailed categories of description, revealing concepts of experiencing parenthood, proved to be discursive and strongly context-related. There was considerable ambivalence in the findings, indicating that parenthood fluctuates between polar interpretations of experience and significantly goes beyond an educational context of upbringing. The circumstances accompanying experiencing of parenthood are strongly connected with cultural messages conveyed to groups and individuals by various lifeworld agencies: our interviewees proved to be completely embedded in them. Our findings support the hypothesis that the problem of educational practice connected with experiencing parenthood places it in the world of contemporary culture, which is torn apart by ambiguity and chaos of changing offers, as well as complexity-saturated “reversible” culture, the contents of which are subject to constant reconstruction. This provides essential reasons for developing a theory of lifelong learning in the family.
EN
Celem prezentowanych analiz było ukazanie związku między czterema statusami tożsamości w ujęciu Jamesa Marcii a posiadaniem partnera życiowego w okresie wczesnej dorosłości. Przeprowadzono badania z udziałem 452 osób (307 kobiet i 145 mężczyzn) w wieku od 20 do 35 lat. Badania ujawniły, że wśród osób badanych dominują osoby o tożsamości moratoryjnej oraz tożsamości rozproszonej w obszarze ideologicznym, jak i interpersonalnym. Otrzymane wyniki wskazują na brak różnic w zakresie statusów tożsamości w obszarze ideologicznym i interpersonalnym między osobami posiadającymi i nie posiadającymi partnera życiowego, a zatem status tożsamości nie stanowił czynnika różnicującego osoby żyjące w pojedynkę i w związku. Jednocześnie przeprowadzane analizy sugerują, że osoby badane rozwiązują kryzysy tożsamości i intymności równocześnie.
EN
Introduction: Aesthetic standards of appearance affect the body image of women. The subjective assessment of the body becomes an important dimension of self-esteem and a determinant of the quality of life. “Young blind women do not form their own body image based on visual information”. It is therefore interesting what the image of their body is and what it means for the quality of life. Purpose and method: The aim of the research was to check the relationship between body image and the sense of quality of life in blind young women. The following was used: KWCO Body Image Questionnaire and WHOQOL – BREF in the shortened version. The proper group consisted of 30 blind women, and the control group consisted of 50 sighted women. Results: In blind women, there is a relationship between body image and quality of life. There were no differences in the perception of their body by blind and sighted women. The quality of life in the psychological and social spheres of blind women is related to the criticism of the environment – the stronger the criticism, the worse the assessment of the quality of life. The relationship between the BMI of the studied women and the body image was partially confirmed. In sighted and blind women, overweight or obesity is associated with a negative assessment of their own body. Conclusions: The assumptions about the body image and its relationship to quality of life should be further analyzed to verify their validity
PL
Standardy estetyczne dotyczące wyglądu, lansowane głównie przez media, oddziałują na obraz ciała kobiet. Subiektywna ocena ciała staje się zaś istotnym wymiarem samooceny i wyznacznikiem jakości życia. Młode niewidzące kobiety nie formują obrazu własnego ciała w oparciu o informacje wzrokowe. Interesujące jest zatem, jaki jest obraz ich ciała i jakie ma znaczenie dla jakości życia. Celem badań było sprawdzenie związku pomiędzy obrazem ciała a poczuciem jakości życia u niewidomych młodych kobiet. Zastosowano: Kwestionariusz Wizerunku Ciała KWCO oraz WHOQOL – BREF w wersji skróconej. Grupę właściwą stanowiło 30 kobiet niewidzących, a kontrolną 50 kobiet widzących. U kobiet niewidomych występuje związek między obrazem ciała a jakością życia. Nie wykazano istotnych różnic w postrzeganiu swojego ciała przez kobiety niewidome i widzące. Jakość życia w sferach psychologicznej i socjalnej kobiet niewidomych ma związek z krytyką otoczenia – im silniejsza krytyka tym gorsza ocena jakości życia. Częściowo potwierdzono związek między BMI badanych kobiet a obrazem ciała. U kobiet widzących i niewidomych nadwaga lub otyłość mają istotny związek z negatywną oceną własnego ciała. Założenia dotyczące obrazu ciała oraz jego związku z jakością życia powinny zostać poddane dalszym analizom, aby zweryfikować ich słuszność.
EN
The issues of personal and professional development are taken quite sporadically in pedeutological research. In the article, the author focused on the professional and personal development of teachers in their early adulthood in relation to the theory of human development and "development tasks" drawn from the Havighurst’s approach. In order to recognize and define the stage and the quality of personal and professional development of the teachers, the content of diaries sent by women for diary competitions was analyzed.
PL
Zagadnienia rozwoju osobistego i zawodowego w badaniach pedeutologicznych są podejmowane dość sporadycznie. W prezentowanym artykule w odniesieniu do teorii rozwoju człowieka i „zadań rozwojowych” w ujęciu Havighursta skoncentrowano się na rozwoju zawodowym i osobistym nauczycielek będących w okresie wczesnej dorosłości. Aby poznać i określić miejsce oraz wartość rozwoju osobistego i zawodowego nauczycielek, dokonano analizy treści pamiętników nadesłanych przez kobiety na konkursy pamiętnikarskie.
EN
Background: The modern family changes its structure as a result of the dynamic development of technology, economic processes and changes taking place on the labor market. There is an increase in the number of single parents bringing up children, mainly mothers. Objectives: The aim of the research was to determine the differentiation in terms of affective communication, empathy and family values in groups of young adults from monoparental and full families. The relationship between affective communication and empathy as well as family values was also examined. Methodology: The research used the quantitative method, which includes self−report questionnaires (Empathic Sensitivity Scale, Affective Communication Index, Familism Scale and a questionnaire). The study involved 266 young adults (160 women and 106 men) from families with a diversified structure (117 people from monoparental families and 149 people from complete families). Results: The obtained results indicate that young adults from monoparental families do not differ in the intensity of affective communication, empathy and family values from young adults from families. full. Women from monoparental families obtained a higher intensity of average results in the material success and achievement dimension than women from complete families. The analysis of the relationship between affective communication and empathy and family values showed weak relationships. More statistically significant relationships were found in the group of young adults from complete families than in the group of adults from minimal families. Conclusions: Coming from a monoparental family is not a risk factor in the development of the analyzed dimensions of psychosocial functioning, i.e. affective communication, empathy and family values.
PL
Tło: Współczesna rodzina zmienia swoją strukturę w wyniku dynamicznego rozwoju technologii, procesów gospodarczych oraz zmian zachodzących na rynku pracy. Rośnie liczba samotnych rodziców wychowujących dzieci, głównie matek. Cel: Cel badań stanowiło określenie zróżnicowania w zakresie komunikacji afektywnej, empatii oraz wartości rodzinnych w grupach młodych dorosłych z rodzin monoparentalnych oraz pełnych. Zbadano także występowanie zależności między komunikacją afektywną a empatią oraz wartościami rodzinnymi. Metodologia: W badaniu zastosowano metodę ilościową, obejmującą zastosowanie kwestionariuszy samoopisowych (Skala Wrażliwości Empatycznej, Indeks Komunikacji Afektywnej, Skala Familizmu oraz ankieta). W badaniu wzięło udział 266 młodych dorosłych (160 kobiet i 106 mężczyzn) z rodzin o zróżnicowanej strukturze (117 osób z rodzin monoparentalnych i 149 osób z rodzin pełnych). Rezultaty: Uzyskane rezultaty wskazują, że młodzi dorośli z rodzin monoparentalnych nie różnią się nasileniem komunikacji afektywnej, empatii oraz wartości rodzinnych od młodych dorosłych z rodzin pełnych. Kobiety z rodzin monoparentalnych uzyskały wyższe nasilenie wartości „sukces materialny i osiągnięcia” niż kobiety z rodzin pełnych. Analiza zależności między komunikacją afektywną a empatią i wartościami rodzinnymi wykazała występowanie słabych związków. Więcej istotnych statystycznie zależności wystąpiło w grupie młodych dorosłych z rodzin pełnych niż w grupie dorosłych z rodzin monoparentalnych. Wnioski: Pochodzenie z rodziny monoparentalnej nie stanowi czynnika ryzyka w obszarze rozwoju analizowanych wymiarów funkcjonowania psychospołecznego tj. komunikacji afektywnej, empatii i wartości rodzinnych.
EN
The aim of the research described in the article was to characterize a group of young adults (people aged 25–34) in the context of achieving full adulthood in terms of education, work, housing conditions and starting a family, and indicating shortcomings of state actions undertaken for their benefit. As a result of the statistical data analysis, a quantitative picture of young adults in Poland was presented. On the other hand, the analysis of strategic and legal documents allowed to identify the actions of the Polish state in favor of this group. It led to the conclusion that there is no a harmonized policy covering all discussed areas and addressed directly to young adults, which may have negative consequences for population issues and the situation on the labor market.
PL
Celem opisanych w artykule badań było scharakteryzowanie grupy młodych dorosłych (osób w wieku 25-34 lata) w kontekście osiągania pełnej dorosłości – w zakresie edukacji, pracy, warunków mieszkaniowych i zakładania rodziny oraz wskazanie niedostatków podejmowanych na ich rzecz działań państwa. W wyniku analizy danych statystycznych zaprezentowany został ilościowy obraz młodych dorosłych w Polsce. Natomiast analiza dokumentów strategicznych i prawnych pozwoliła zidentyfikować działania państwa na rzecz tej grupy. Pozwoliło to na wniosek o braku zharmonizowanej w omawianych obszarach i adresowanej bezpośrednio do młodych dorosłych polityki, co może mieć negatywne konsekwencje dla kwestii populacyjnych i sytuacji na rynku pracy.
EN
In recent years the process of entering adulthood underwent multiple social changes and faced the necessity of redefinition. The article presents an andragogic reflection on the contemporary world of young adults presented in the series “Girls”. The text includes the description of popular culture as a space for education and socialisation and sources of knowledge about society. Then, the period ofearly adulthood as a concept used both in psychological and andragogic literature was characterised. Also the place of the “Girls” series in the contemporary and cultural debate was presented. The attempt of analysing the social life spaces of young adults presented in the series enabled the interpretation of the world of contemporary young adults. I pinpointed differences that took place in the way of comprehending adulthood and development tasks specific for that period in the contemporary generation of young adults.
PL
W ostatnich latach proces wchodzenia w dorosłość uległ wielu społecznym przemianom i stanął wobec konieczności redefinicji. Artykuł przedstawia andragogiczną refleksję nad współczesnym światem młodych dorosłych przedstawionym w serialu Dziewczyny. W tekście dokonałam opisu kultury popularnej jako przestrzeni edukacji i socjalizacji oraz źródła wiedzy o społeczeństwie. Następnie scharakteryzowałam okres wczesnej dorosłości jako pojęcie stosowane zarówno w literaturze psychologicznej, jak i andragogicznej. Przedstawiłam również miejsce serialu Dziewczyny we współczesnej debacie pedagogicznej i kulturoznawczej. Dokonana przeze mnie próba analizy przedstawionych w serialu przestrzeni życia społecznego młodych dorosłych umożliwiła interpretacje świata współczesnych młodych dorosłych. Wykazałam różnice, które zaszły w sposobie pojmowania dorosłości oraz charakterystycznych dla tego okresu zadań rozwojowych we współczesnym pokoleniu młodych dorosłych.
PL
W muzyce i dzięki muzyce młody człowiek ma możliwość spontanicznego i niemal intuicyjnego wyrażania swoich uczuć, emocji, pragnień, oczekiwań, predyspozycji, postaw oraz prowadzenia dialogu z innymi osobami. Dzięki jej dźwiękowej naturze czyni to w sposób bezpieczny w przestrzeni wolnej od ograniczeń i barier. Jednak ze względu na utrudniony kontakt z tą dziedziną sztuki nie zawsze jest to możliwe w sposób artystyczny i na profesjonalnych instrumentach muzycznych. W takiej sytuacji pomocnymi w samorealizowaniu się dorastającej niepełnosprawnej młodzieży mogą okazać się proste instrumenty perkusyjne zwane dziecięcymi. Instrumenty te nie wymagają od osoby posługującej się nimi specjalnych umiejętności manualnych, szczególnych uzdolnień muzycznych oraz dużej wrażliwości emocjonalno-estetycznej na muzykę. Dzięki tym właściwościom mogą one pełnić w życiu osób niepełnosprawnych różnorodne funkcje, wśród których można wymienić funkcję rozwojową, rekreacyjno-ludyczną i komunikacyjną. Dziecięce instrumenty perkusyjne wraz ze swoimi możliwościami i ograniczeniami wydają się odgrywać zasadniczą rolę w próbie zrozumienia specyfiki niewerbalnej wypowiedzi młodego niepełnosprawnego człowieka przy pomocy środków muzycznego wyrazu. Celem artykułu jest ukazanie możliwości zastosowania muzykowania na prostych instrumentach muzycznych w oddziaływaniach edukacyjnych, rehabilitacyjnych i terapeutycznych służących wspieraniu adaptacji społecznej młodego niepełnosprawnego człowieka u progu jego dorosłości.
EN
Through music and thanks to music a young person can spontaneously and almost intuitively express their feelings, emotions, desires, expectations, predispositions and attitudes and enter into a dialogue with other people. Because of the specific nature of music they do it safely in the atmosphere free of any restrictions or barriers. However, due to the fact that their contact with this field of art is impeded, it is not always possible for them to do it artistically and with the use of professional musical instruments. In such a situation adolescents with impairments may find fulfilment in playing simple percussion instruments called children instruments. These instruments require no special manual dexterity, musical skills or emotional and aesthetic sensitivity to music. Because of that they can serve various functions in an impaired person’s life including developmental, recreational, ludic and communicative function. Children percussion instruments, with their possibilities and limitations, seem to play a vital role in the understanding of the specific nature of an impaired young person’s non-verbal expression by means of music. The aim of the paper is to show how simple musical instruments can be used in educational, rehabilitation and therapeutic intervention with the aim to facilitate an impaired young person’s social adaptation as they move towards adulthood.
PL
Celem prezentowanych badań było poszukiwanie przejawów transmisji międzypokoleniowej w zakresie wzorców realizowania zadań rozwojowych wczesnej dorosłości ze szczególnym uwzględnieniem rodzicielstwa. W ramach zbudowanego modelu badawczego, starano się wyjaśnić wpływ transmisji międzypokoleniowej na podejmowanie i realizowanie rodzicielstwa przez młodych dorosłych w obszarze wiedzy społecznej oraz oczekiwanego doświadczenia. W trakcie postępowania badawczego przebadano 109 trójpokoleniowych rodzin (N = 407 osób). Rezultaty badań zobrazowały różnorodność procesu transmisji międzypokoleniowej głównie w zależności od płci i przynależności do danej kohorty. Wykazano także częstszą podatność na transmisję rodzinnych modeli zachowań wśród kobiet oraz silniejsze procesy transmisji między sąsiednimi pokoleniami.
EN
The goal of the study was the search for similarity between generations in respect of social knowledge and expected experience connected with parenthood. In the research model, the following variables were distinguished: he concept of normative development in three generations, the sense of influence on one’s own life and expectations towards future related to the time of realization of parenthood. In the explored area research group was consist from N = 407 individuals from 109 families. It turned out that: structures of social knowledge on normativeness do not have a relevant influence on the structures of expected experience – women are more prone to transmission of family models of behaviors.
EN
RESEARCH OBJECTIVE: The main objective of this publication is to define the relationship of self-esteem and satisfaction with life in young adults with cerebral palsyTHE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The main research problem is a question: What is the relationship of self-esteem and satisfaction with life among young adults with cerebral palsy?The research was designed using quantitative strategy and diagnostic survey method. The following tools were used to carry out the research: The Rosenberg Self-Esteem Scale (SES) in polishadaptation of Łaguna, Lachowicz-Tabaczek and Dzwonkowska and Satisfaction With Life Scale in the authorship of Diener, Emmons, Larsen and Griffin, in polish adaptation of Juczyński. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The statistical analysis was carried out, using descriptive statistics method and following parametric tests: correlation analysis using r-Pearsons’s coefficient and analysis of differences using t-Student test.RESEARCH RESULTS: The level of self-esteem and satisfaction with life in young adults with cerebral palsy is congruent with level of these variables in polish population. Gender does not modify significantly the level of self-esteem and satisfaction with life in young adults with cerebral palsy. The relationship of self-esteem and satisfaction with life is significant only in women with cerebral palsy.CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Gender modifies relationship of self-esteem and satisfaction with life. This knowledge should be broadened and included in education and psychological rehabilitation.
PL
CEL NAUKOWY: Celem naukowym niniejszej publikacji jest określenie relacji pomiędzy samooceną a satysfakcją z życia wśród młodych dorosłych osób z porażeniem mózgowym PROBLEM I METODY BADAWCZE: Podczas badań postawiono problem badawczy w następującym brzmieniu: jaki jest związek pomiędzy samooceną a satysfakcją z życia młodych dorosłych osób z niepełnosprawnością ruchową? Posłużono się strategią ilościową. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, w ramach której wykorzystano dwa narzędzia badawcze: skalę SES Rosenberga w polskiej adaptacji Łaguny, Lachowicz-Tabaczek i Dzwonkowskiej oraz Skalę Satysfakcji z Życia autorstwa Dienera, Emmonsa, Larsena i Griffin w polskiej adaptacji Juczyńskiego. PROCES WYWODU: Przeprowadzono analizę statystyczną z wykorzystaniem metod statystyki opisowej oraz testów parametrycznych: analizy korelacji za pomocą współczynnika r-Pearsona oraz analizy różnic międzygrupowych za pomocą testu t-Studenta. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Poziom samooceny oraz satysfakcji z życia młodych dorosłych osób z porażeniem mózgowym jest zbliżony do poziomu tych zmiennych w polskiej populacji. Płeć nie różnicuje istotnie poziomu samooceny oraz satysfakcji z życia młodych dorosłych osób z porażeniem mózgowym. Związek samooceny z satysfakcją z życia wśród kobiet z porażeniem mózgowym jest istotny, zaś wśród mężczyzn – nieistotny. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Płeć modyfikuje charakter relacji pomiędzy samooceną a satysfakcją z życia. Należy poszerzać tę wiedzę oraz uwzględniać powyższe różnice w procesie edukacji oraz rehabilitacji psychologicznej.
PL
Artykuł przedstawia wyniki badań nad formowaniem się tożsamości osób z ograniczeniami sprawności i osób sprawnych w okresie wyłaniającej się i wczesnej dorosłości. W badaniach wzięły udział łącznie 824 osoby, które podzielono na pięć grup wiekowych: 18–20 lat, 21–23 lata, 24–26 lat, 27–29 lat oraz 30–35 lat, a następnie porównano pod względem natężenia pięciu wymiarów tożsamości mierzonych za pomocą Skali Wymiarów Rozwoju Tożsamości i poczucia samodzielności. W badaniach zwracano uwagę zarówno na czynniki obiektywne, związane z realizowaniem bądź nie realizowaniem zadań rozwojowych, jak również na subiektywną ocenę własnej osoby. Osoby niepełnosprawne w mniejszym zakresie i później niż osoby sprawne podejmują zadania rozwojowe okresu dorosłości, co wiąże się z formowaniem się tożsamości oraz poczuciem samodzielności. W mniejszym zakresie doświadczają kryzysu tożsamości, a w okresie wczesnej dorosłości w mniejszym stopniu mają poczucie pewności co do kształtu własnego życia i słabiej identyfikują się z podjętymi zobowiązaniami. Jednocześnie wykazano, że poczucie samodzielności odgrywa w rozwoju tożsamości osobowej rolę ważniejszą niż podejmowanie się realizacji zadań rozwojowych.
EN
This paper presents the findings of research into identity formation of people with and without disabilities in the periods of emerging and early adulthood. A total of 824 individuals participated, divided into five age groups: 18–20, 21–23, 24–26, 27–29 and 30–35 years old. The participants were compared in terms of the intensity of the five dimensions of identity as measured on the DIDS (Dimensions of Identity Development Scale), as well as their sense of independence. The study took into account both objective factors related to achieving or not achieving developmental tasks and each participant’s own subjective self-assessment. People with disabilities were shown to attempt developmental tasks of the period of adulthood later and to a lesser extent than people without disabilities, which is linked to their identity formation and sense of independence. They experience identity crisis to a lesser degree, and in early adulthood they do not have much certainty of the direction of their lives; also, they do not identify as strongly with the commitments they have made. Additionally, it was shown that a sense of independence plays a more important role in the development of identity than undertaking developmental tasks.
EN
Aim. This article describes the manifestations of social inclusion of adult women with mild intellectual disabilities in the interpersonal zone. Methods. The research was carried out using the in-depth interview method. Eleven women between the ages of 23 and 37, who had been issued with a certificate of special education due to mild intellectual disability during their school years, participated in the study. The research results obtained were developed according to the assumptions of the phenomenographic perspective. Results. The women with mild intellectual disabilities surveyed, function in intimate marital or cohabiting relationships. Two types of interpersonal relationships with parents were noted. One is characterised by partnership, respecting the subjectivity of parents and their adult children. The other type refers to difficult relationships with parents as a result of neglect and lack of support earlier in the lives of the women studied. The types of relationships with the siblings of the women studied share a bonding function and differ in the frequency of encounters and their direct or indirect nature. Conclusion. Mild intellectual disability, in the case of the women studied, is not a limiting factor for social inclusion in the interpersonal zone. The interpersonal relationships with members of their immediate family of the women studied are important for their sense of worth, security, family ties, and the respect they are accorded in the local community.
PL
Cel. Celem artykułu jest opisanie przejawów społecznej inkluzji dorosłych kobiet z lekką niepełnosprawnością intelektualną w strefie interpersonalnej. Metody. Badania zrealizowano z wykorzystaniem metody wywiadu pogłębionego. W badaniach wzięło udział 11 kobiet w wieku pomiędzy 23. a 37. rokiem życia, którym w okresie szkolnym wydano orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego ze względu na niepełnosprawność intelektualną w stopniu lekkim. Uzyskane wyniki badań opracowano zgodnie z założeniami perspektywy fenomenograficznej. Wyniki. Badane kobiety z lekką niepełnosprawnością intelektualną funkcjonują w intymnych relacjach małżeńskich oraz kohabitacyjnych. Odnotowano dwa typy relacji interpersonalnych z rodzicami. Jeden charakteryzuje się partnerstwem, poszanowaniem podmiotowości rodziców oraz ich dorosłych dzieci. Drugi zaś dotyczy trudnych relacji z rodzicami, będących wynikiem zaniedbań oraz braku wsparcia we wcześniejszych okresach życia badanych kobiet. Typy relacji z rodzeństwem zaś łączy więziotwórcza funkcja, a różni częstotliwość spotkań oraz ich bezpośredni lub pośredni charakter. Wnioski. Niepełnosprawność intelektualna lekkiego stopnia w przypadku badanych kobiet nie stanowi czynnika ograniczającego społeczną inkluzję w strefie interpersonalnej. Relacje interpersonalne badanych kobiet z członkami najbliższej rodziny mają znaczenie dla ich poczucia wartości, bezpieczeństwa, więzi rodzinnych oraz szacunku, jakim są obdarzane w społeczności lokalnej.
PL
Wprowadzenie: Narastające w zawrotnym tempie poczucie samotności należy traktować jako jedno z kluczowych wyzwań współczesności, wobec którego nie możemy przechodzić obojętnie. To, w jaki sposób młodzi ludzie radzą sobie z doświadczaniem samotności, jak ją przeżywają i postrzegają, zależy w dużej mierze od ich subiektywnego postrzegania i oceny własnej osoby oraz przekonania o własnej wartości. Cel badań: W niniejszej pracy zaprezentowano badania własne, których celem było przedstawienie analizy związku samooceny i poczucia samotności młodych dorosłych. Badaniami objęto 314 osób w przedziale wiekowym 18–33 lata. Metoda badań: Posłużono się metodą sondażu diagnostycznego. W badaniu zastosowano następujące narzędzia badawcze: Rosenberg Self-Esteem Scale (SES) oraz Zrewidowaną Skalę Samotności R-UCLA. Wyniki: Średnia wyniku samooceny globalnej wyniosła M = 27,7 na 40 możliwych, przy minimalnym rezultacie wynoszącym 10 punktów. Wyniki badań wskazują, że blisko 50% badanych odznacza się bardzo niską i niską samooceną (154 respondentów). Ponad 20% respondentów (69 osób) reprezentuje przeciętny poziom samooceny, a wysoki i bardzo wysoki poziom samooceny wykazuje blisko 30% badanych (91 osób). Średnia wyniku ogólnego w zakresie analiz dotyczących poczucia samotności młodych dorosłych wyniosła M = 41 na 80 możliwych, przy minimalnym rezultacie wynoszącym 20 punktów. W poszczególnych aspektach poczucia samotności wyniki uplasowały się na poziomie niskim i przeciętnym. Analizy badań ujawniły, że zachodzi korelacja ujemna między analizowanymi zmiennymi, co oznacza, że wyższemu poziomowi samooceny towarzyszy niższe poczucie samotności młodych dorosłych. Wnioski: Zaprezentowane wyniki badań stanowią istotną przesłankę do podejmowania działań profilaktycznych i terapeutycznych, mających na celu zapobieganie oraz niwelowanie poziomu odczuwanej samotności, skierowanych do młodych dorosłych.
EN
Introduction: The rapidly-growing sense of loneliness should be regarded as one of the key challenges of the modern world, which we cannot approach with negligence. How young people cope with loneliness, and how they experience and perceive it, strongly depends on their subjective perception of themselves, their self-esteem and self-concept. Research Aim: This paper presents the author’s own study which was aimed at analysing the relationship between self-esteem and the sense of loneliness among young adults. The study involved 314 people aged between 18 and 33. Method: The diagnostic survey method was used along with the following research tools: the Rosenberg Self-Esteem Scale (SES), and the Revised R-Scale ‒ UCLA. Results: The average global self-esteem score was M = 27.7, out of 40 points possible, with the minimum score of 10 points. The results of the study reveal that nearly 50% of the respondents are characterised by very low or low self-esteem (154 respondents). More than 20% of the respondents (69 people) represent an average level of self-esteem, while high and very high levels of self-esteem are reported by nearly 30% of the respondents (91 people). The average overall score for the analyses of the sense of loneliness among young adults was M = 41, out of 80 points possible, with the minimum score of 20 points. As regards individual aspects of the sense of loneliness, the scores ranked low or average. The analyses performed in the study reveal that there is a negative correlation between the variables analysed, meaning that higher levels of self-esteem are accompanied by a lower sense of loneliness among young adults. Conclusion: The results of this study provide an important premise for undertaking preventive and therapeutic interventions aimed at young adults, to prevent and reduce their levels of perceived loneliness.
PL
Przemiany społeczno-kulturowe ukazują wydłużanie się okresu młodości i odraczania zadań dorosłości, co prowadzi do wyłonienia nowego okresu rozwoju, zwanego wschodzącą dorosłością. Proces stawania się dorosłym nabiera w późnej nowoczesności charakteru subiektywnego. Celem artykułu jest charakterystyka rozwoju studentów na podstawie badań opisujących podejmowane przez nich działania autokreacyjne. Odnoszą się one do zadań rozwojowych okresu dojrzewania i dorosłości. Ich opis bliski jest także charakterystyce wschodzącej dorosłości według J.J. Arnetta. Za najważniejsze kryteria budowania przez badanych studentów własnej dorosłości można uznać: postawę refleksyjną, zdolność krytycznego myślenia oraz samooceny.
EN
It can be observed that as a result of socio-cultural changes youth becomes a longer period and the tasks of adulthood are postponed, which leads to the formation of a new phase of development, called emerging adulthood. In late modernity the process of becoming an adult becomes subjective. The aim of the article is to characterize students' development on the basis of their self-creation actions. These activities refer to developmental tasks typical of adolescence and adulthood. Their description also bears resemblance to J.J. Arnett's notion of emerging adulthood. Self-creation actions undertaken by students also shows that reflective attitude, the ability of critical thinking and self-assessment can be considered as the most important criteria for their building one's adulthood.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.