Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  wczesna nowożytność
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

W stronę Albionu – i z powrotem. Rec.: Mirosława Hanusiewicz-Lavallee, W stronę Albionu. Studia z dziejów polsko-brytyjskich związków literackich w dobie wczesnonowożytnej. Lublin 2017. „Studia i Materiały z Dziejów Literatury Wczesnonowożytnej”. [T.] 4

100%
Śnieżko D.
Pamiętnik Literacki
|
2022
|
vol. 113
|
issue 2
285-294
PL
Książka „W stronę Albionu” Mirosławy Hanusiewicz-Lavallee to gruntowna, bogato udokumentowana monografia tytułowej problematyki, ujęta w ramy dwóch odmian komparatystyki: genetycznej i typologicznej. Pierwsza z nich przynosi szereg wartościowych rozpoznań i ustaleń w sprawie tła historycznego, kanałów transmisji, autorstwa, podstaw przekładów, technik translatorskich, edycji. Komparatystyka typologiczna natomiast otwiera przestrzeń dla mistrzowskich interpretacji polskiej poezji barokowej w kontekście angielskiej poezji metafizycznej.
EN
The book “W stronę Albionu” (“Towards Albion”) by Mirosława Hanusiewicz-Lavallee is an in-depth, richly documented monograph of the matters specified in its title and formulated within the framework of two kinds of comparative studies: literary genetic and typological. The former brings a collection of noteworthy examinations and settlements of historical background, channels of transmission, authorship, bases of translation, translation techniques, and editions. The latter, by contrast, opens a space for masterly interpretations of Polish Baroque poetry in the context of English metaphysical poetry.
2
Publication available in full text mode
Content available

Starlings, Whales and Herring: Animals as Portents in Early Modern England

100%
Rutkowski P.
Studia Historyczne
|
2019
|
vol. 61
|
issue 1 (241)
45-58
PL
The present article explores the early modern preoccupation with omens – extraordinary occurrences observed both on earth and in the sky – which were universally believed to presage some future events and/or provide humans with providential signs and messages. Animals apparently formed a category of particularly common portents, due to their ubiquity and traditional links with the supernatural. Numerous examples of such omens demonstrate that animals and their behaviour were capable of evoking a variety of interpretations (moral, political, religious, etc.) and were indispensable in upholding the emblematic vision of the world, which, providentially, was supposed to be full of signs that could be deciphered by careful observers for their own benefit.
3
Publication available in full text mode
Content available

Chronopoetyka (zwłaszcza dawna) i jej przekładnie

100%
Śnieżko D.
Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
|
2021
|
vol. 16
21-38
EN
The topic of the article are perspectives of the chronopoetics within the litterary criticism approach. It is also understood as one of the regions of the theory/poetics of culture, with particular stress on the measures of time and the clock mechanics – mostly in relation to the early modern heritage. The following issues have been taken up: the term chronopoetics in the terminology field, the clock mechanics as a factor for the development of the early modern civilization, a clock and a watch in the litterary representations, the metaphors of a clock, the measures of time as compositional modules, inscriptions on watches and their research horizons.
PL
Tematem artykułu są perspektywy chronopoetyki w ujęciu literaturoznawczym, rozumianej zarazem jako jeden z rejonów teorii i poetyki kulturowej, ze szczególnym wyeksponowaniem miar czasu i mechaniki zegarowej – głównie w odniesieniu do dziedzictwa epoki wczesnonowożytnej. Poruszone zostały m.in. następujące zagadnienia: termin „chronopoetyka” w polu terminologicznym, mechanika zegarowa jako czynnik rozwoju wczesnej nowożytności, zegar i zegarek w świecie przedstawionym, metaforyka zegara, miary zegarowe jako moduły kompozycyjne, inskrypcje na zegarkach i ich horyzonty badawcze.
4
Content available remote

Socjologia jako nauka o rzeczywistości historycznej. Przeszłość w pracach socjologów niemieckich okresu międzywojennego

100%
Cymbrowski B.
Stan Rzeczy
|
2021
|
issue 2(21) Socjologia historyczna
55-80
PL
Artykuł przybliża problematykę historyczną w pracach niemieckich socjologów okresu międzywojennego. Omawia uwarunkowania polityczne stanowiące kontekst rozwoju socjologii w Niemczech po pierwszej wojnie światowej oraz miejsce, które zajmowała w niej socjologia historyczna. Jej cechami były: traktowanie epok historycznych jak „indywiduów” oraz określenie „ducha” badanej epoki, a także koncentrowanie się na wybranej postaci historycznej jako szczególnie dla niej reprezentatywnej. Epoką, która przykuwała uwagę międzywojennych niemieckich socjologów historycznych, był renesans, a postacią, na którą mocno zwracali uwagę – Niccolò Machiavelli. Prace socjologiczno-historyczne z tamtego okresu bliskie są rozważaniom z filozofii dziejów i rzadko mają charakter porównawczy. W tekście wskazano także na tematy, które stanowią wyraźną cechę łączącą ówczesną socjologię historyczną i tę uprawianą współcześnie. Są nimi zainteresowanie wczesną nowożytnością oraz państwem jako formą organizacji społecznej.
EN
The article is an attempt to look closer at the presence of historical topics in the works of German sociologists of the interwar period. It discusses the political context of the development of sociology in Germany after the First World War and the place of historical sociology within it. The latter was featured by: treating historical epochs as “individuals,” determining the “spirit” of an epoch in question and focusing on chosen figures of an epoch as particularly representative for it. The epoch that particularly attracted the attention of interwar German sociologists was the Renais-sance and the figure they paid special attention to was Niccolò Machiavelli. Unlike most up-to-date socio-historical works, those written in the first half of the twentieth century in the German-speaking area are close to the philosophy of history and only a few of them are empirical comparative studies. In the text the topics are indicated that link the interwar German historical sociology with that practised currently. These are, above all, the interest in Early Modernity and theorising the State as a form of societal organisation.
5

Nazwy typów, części konstrukcyjnych oraz wyposażenia jednostek pływających w XVI-wiecznych drukowanych słownikach z polskim komponentem językowym

100%
Kuliński B. A.
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
|
2021
|
vol. 66
|
issue 4
83–106
EN
The article analyzes the Polish language nomenclature of types, construction parts and equipment of vessels recorded in the 16th-century printed dictionaries with the Polish component. In addition, the text reviews the current state of research and discusses the sources in view of the terminology in question. The excerpted source material has been listed in three tables.
6
Publication available in full text mode
Content available

Cain’s rhetorical artfulness: Erasmus’ Biblical spoof

80%
Ryczek W., Ryczek W.
Ruch Literacki
|
2018
|
issue 5
7
Publication available in full text mode
Content available

Wpływ czeskiego i morawskiego prawa o ziemi na treść Ordynacji Ziemskiej Księstwa Opolsko-Raciborskiego na przykładzie prawa rodzinnego

80%
Slavickova P.
Res Historica
|
2019
|
issue 48
EN
The aim of this contribution is to assess the extent of adoption of the Bohemian and Moravian land law in the crucial legal documents of 16th century Upper Silesia – the Land Ordinance of the Duchy of Opole and Racibórz, exemplified by the family law. The text is divided into three parts; the first part briefly summarised the process of codification in Bohemia and Moravia and in the Duchy of Opole and Racibórz, the second part analyses the form of the land ordinances and the third part focuses on the content of concrete legal institutes of family law.Besides the above mentioned legal works, the comparison also takes into account the content of the Land Ordinance of the Duchy of Cieszyn and the crucial collection of municipal law, the Municipal Law Code of the Kingdom of Bohemia. The section related to guardianship of underage children, in particular, takes into account the possibility of the adoption from Roman law. Although many articles of the Land Ordinance of Opole and Racibórz contain similarities with the provisions of Bohemian and Moravian Land Ordinances, it would be a rash decision to talk about the adoption as only the principles are similar but not the formulations.Rather than the adoption of Bohemian (and Moravian) law in Silesia, the adoption of the provisions originating in the Roman law, which was a common practice in the given period in Central Europe, seems more probable. In fact, the only proven direct adoption from Bohemian and Moravian land law in the law of the Duchy of Opole and Racibórz is the article Jak sirotci poručníky své kvitovati mají, taken from the Moravian Land Ordinance from 1535 and 1562, in which case the article is identical both in terms of the content and wording.
PL
W pracy podjęto próbę oceny zakresu zapożyczeń z czeskiego i morawskiego prawa o ziemi, obecnych w kluczowych dokumentach prawnych Górnego Śląska, uchwalonych w XVI w., mianowicie Ordynacji Ziemskiej Księstwa Opolsko-Raciborskiego, na przykładzie prawa rodzinnego. Artykuł składa się z trzech części. Pierwsza część opisuje proces kodyfikacji na terenie Moraw i Czech oraz w Księstwie Opolsko-Raciborskim. Druga część stanowi analizę formy ordynacji ziemskich. Trzecia część pracy kładzie nacisk na zawartość wybranych tekstów prawnych z zakresu prawa rodzinnego.Ponadto, porównanie obejmuje zawartość Ordynacji Ziemskiej Księstwa Cieszyńskiego oraz kluczowy dla sprawy zbiór aktów prawa miejskiego Królestwa Czeskiego. Szczególną uwagę zwrócono na artykuły związane ze sprawowaniem opieki nad małoletnimi. Część poświęcona wspomnianej problematyce bierze pod uwagę możliwość adaptacji ustaw z prawa rzymskiego. Chociaż wiele przepisów zawartych w treści Ordynacji Ziemskiej Księstwa Opolsko-Raciborskiego jest podobna do Ordynacji Ziemskiej w Czechach i na Morawach, stwierdzenie o przejęciu tychże praw może okazać się nazbyt śmiałe, jako że podobieństwo zauważalne jest jedynie w przypadku podstawowych zasad, nie zaś na poziomie sposobu formułowania tekstu.Bardziej prawdopodobną wydaje się być możliwość, że rozwiązania zawarte w Ordynacji wywodziły się z prawa rzymskiego, co stanowiło powszechną praktykę na terenie ówczesnej Europy Środkowej. W rzeczywistości, jedynym udowodnionym przykładem bezpośredniego przejęcia czeskiego i morawskiego prawa o ziemi obecnego w zarządzeniach Księstwa Opolsko-Raciborskiego jest akt prawny Jak sirotci poručníky své kvitovati mají, zaczerpnięty z Ordynacji Ziemskiej Moraw z okresu 1535–1562, który jest identyczny zarówno pod względem treści, jak i sposobu sformułowania.
8
Publication available in full text mode
Content available

Uwagi w związku z edycją Ksiąg celnych Korony z drugiej połowy XVI wieku, wyd. Szymon Kazusek, Kielce 2017

80%
Związek T.
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
|
2017
|
vol. 78
PL
Nikogo nie trzeba przekonywać, że wydawanie źródeł historycznych ma głęboki sens. Nie trzeba także specjalnie tłumaczyć powodów edycji źródeł zachowanych w szczątkowej ilości, w szczególności jeśli są one rozrzucone po wielu krajowych (a niekiedy i zagranicznych) archiwach. Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że w znacząco różny sposób publikowane będą źródła tekstowe, inaczej zaś źródła o charakterze liczbowym. O tym właśnie jest ten tekst, który ma charakter krytycznego komentarza do wydawnictwa poświęconego nielicznie, niestety, przetrwałym do naszych czasów poszytom notującym ruch handlowy na komorach celnych rozsianych w różnych prowincjach szesnastowiecznej Rzeczypospolitej. Notes on the edition: Księgi celne Korony z drugiej połowy XVI wieku, ed. Szymon Kazusek, Kielce 2017, pp. 383, mapThere is no point in trying to convince anyone that the publication of historical sources makes very good sense. And there is no need to explain the reasons for publishing historical sources that have preserved in fragmentary form – especially when those sources are scattered in various national (and sometimes foreign) archives. One has to be aware, however, that there should be a great difference between the editing of text sources and sources consisting of figures. And an analysis of this problem is undertaken in the present text, being a critical commentary to the edition of – very scattered – text sources on trade and commercial activities at custom houses located in provinces of the sixteenth-century Polish-Lithuanian Commonwealth.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.