Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 28

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  wojna rosyjsko-ukraińska
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
Wojskowa inwazja Rosji na Ukrainę stała się impulsem, który radykalnie przyczynił się do konsolidacji społeczeństwa ukraińskiego i ukształtowania nowych wartościowych struktur tożsamości obywateli. Wciąż trwają ogromne przemiany w świadomości społecznej ukraińskiego społeczeństwa, spowodowane agresją wojskową. Wyniki badań socjologicznych wskazują, że w świadomości społecznej odnotowano istotne przemiany wartości, których treść daje podstawy do stwierdzenia, że zachodzi proces kształtowania się nowych struktur tożsamości społeczno-kulturowej. Istnieje zatem potrzeba zbadania dynamiki zmian politycznych i wartościowych postaw świadomości społecznej w warunkach oporu wobec agresji wojskowej Federacji Rosyjskiej. Zadaniem badawczym jest określenie kierunku kształtowania się nowych komponentów tożsamości w warunkach agresji wojskowej. Również istnieje pilna potrzeba zbadania koncepcyjnych podstaw kształtowania się odnowionej tożsamości w okresie powojennym, która będzie miała na celu przywrócenie ekonomicznych i społecznych podstaw społeczeństwa. Dlatego należy zwrócić uwagę na określenie strategicznych kierunków polityki tożsamościowej w okresie powojennym. Uzyskane wnioski będą przydatne w kształtowaniu państwowej polityki tożsamościowej, która jest istotna dla społeczeństwa ukraińskiego w kontekście realizacji państwowego kursu integracyjnego z UE.
EN
Russia’s military invasion of Ukraine provided the impetus that radically contributed to the consolidation of Ukrainian society and the formation of new valuable identity structures for citizens. The massive transformation in the social consciousness of Ukrainian society caused by the military aggression is still ongoing. The results of sociological research indicate that significant value transformations have been recorded in the social consciousness, the content of which gives grounds to conclude that a process of formation of new socio-cultural identity structures is taking place. Therefore, there is a need to study the dynamics of political changes and value attitudes of social consciousness under the conditions of resistance to the military aggression of the Russian Federation. The research task is to determine the direction of the formation of new identity components under conditions of military aggression. Also, there is an urgent need to investigate the conceptual basis for the formation of a renewed identity in the post-war period, which will aim to restore the economic and social foundations of society. Therefore, attention should be paid to identifying the strategic directions of identity politics in the post-war period. The conclusions obtained will be useful in the formation of state identity policy, which is relevant for Ukrainian society in the context of the implementation of the state’s integration with the EU.
|
2008-2009
|
vol. 15-16
|
issue 15-16
127-144
EN
The Battle of Konotop took place in early July 1659 and was a very important episode in the history of fighting for the independence of Ukraine in seventeenth-century. It became an important part of The Union of Hadiach [Гадяч] history, since this wasted victory contributed to the collapse of Hetman Ivan Vyhovsky [Іван Виговський] as well as the idea of union, and as a result “pushed” Cossacs toward Moscow. There are numerous doubts around this battle of Cossack troops supported by the Tatars against the army of Moscow and faithful to Tsar Zaporozhian Cossacks; beginning with the number of troops taking part in the battle, ending with its course. This is because of the contradictory information contained in the sources used by historians. Documents presented in this article are of great importance for understanding the course of battle of Konotop. They are preserved in the Central Archive of Historical Records (AGAD) and the Jagiellonian Library in Kraków. Three of the four presented documents emerged just days after the battle, and were written by Ivan Vyhovsky, Cossack hetman. This in turn makes them very valuable source of information.
PL
Stoczona na początku lipca 1659 r. bitwa konotopska stanowi bardzo ważny epizod w historii XVII-wiecznej, walczącej o niezależność, Ukrainy. Jest istotną częścią dziejów unii hadziackiej, gdyż to niewykorzystane zwycięstwo przyczyniło się do upadku hetmana Iwana Wyhowskiego i idei unii, popychając Kozaczyznę w stronę Moskwy. Wokół tego starcia wojsk kozackich, wspieranych przez Tatarów, z armią moskiewską i wiernymi carowi Koza-kami zaporoskimi narosło wiele sprzeczności, począwszy od ilości wojsk biorących w nich udział, aż po jego przebieg. Wynikało to z faktu rozbieżności informacji zawartych w wykorzystywanych przez historyków źródłach. Dokumenty prezentowane w artykule mają wielkie znaczenie dla poznania przebiegu walk pod Konotopem. Przechowywane są w AGAD i w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie. Trzy spośród czterech prezentowanych powstały zaledwie kilka dni po bitwie, a ich autorem jest sam hetman kozacki, Iwan Wyhowski. To zaś czyni z nich bardzo cenne źródła informacji.
PL
Prezentowany artykuł analizuje, w jaki sposób kultura strategiczna kształtuje politykę zagraniczną i bezpieczeństwa. Przykładem empirycznym wykorzystanym w badaniach jest polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Polski oraz analiza wpływu położenia geopolitycznego, tożsamości narodowej, doświadczenia historycznego i pamięci na zachowania państwa. Studium przypadku rozpatrywane w niniejszej pracy to wpływ pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę na politykę zagraniczną i bezpieczeństwa Polski. Celem artykułu jest zrozumienie, które determinanty są najważniejsze we współczesnej polskiej polityce zagranicznej oraz jak cele polityki zagranicznej i bezpieczeństwa są ze sobą powiązane. Celami badania są decyzje polityczne i inicjatywy podejmowane przez Polskę w ostatnich latach oraz podejście strategiczne prezentowane w narodowych dokumentach strategicznych. W pracy zastosowano kulturę strategiczną jako przykład krytycznego podejścia teoretycznego w celu wyjaśnienia, jak historycznie uwarunkowany kontekst wpływa na podejmowanie decyzji. W opracowaniu wykorzystano systemowy przegląd literatury pokrewnej i przekazów medialnych dotyczących najnowszych wydarzeń w wojnie rosyjsko-ukraińskiej, a także metody analizy dedukcyjnej. Głównym założeniem jest to, że wojna rosyjsko-ukraińska wzmacnia międzynarodową markę Polski jako wytrwałego i niezawodnego sojusznika na forach bilateralnych i euroatlantyckich. Głównym wnioskiem płynącym z artykułu jest to, że odpowiedź Polski na inwazję Rosji na Ukrainę jest kontynuacją długoletniej polityki prowadzonej przez Polskę w zakresie eliminacji militarnych i hybrydowych zagrożeń ze strony Rosji, ograniczania wpływów rosyjskich w Europie, rozwoju regionu Europy Wschodniej oraz wzmacniania relacji ze swoim zaufanym sojusznikiem – USA.
EN
This research analyses the key components of the Polish strategic culture, mainly the national historical memory of previous relations with Russia, the role of NATO in Poland’s security and defence, the country’s objective to become a leading power in the Central and Eastern European, and the concept of strategic culture can become an additional explanatory determinant of Poland’s response to the Russian full-scale aggression against Ukraine. The case study considered Poland’s immediate firm and sweeping support of Ukraine in the first year of the Russian full-scale aggression. This article aims to understand essential determinants in modern Polish foreign and security policy and how they played out during the Russian war against Ukraine. The paper applies the strategic culture as an example of the critical theoretical approach to explain how historically-based context and specific national identical features influence decision-making in present times. The study used a systemic review of related literature, media coverage of the latest Russian war against Ukraine developments, and deductive analysis methods. The central assumption is that the concept of strategic culture becomes a crucial explanatory factor in understanding policy- and decision-making processes in the field of foreign and security policy. The main conclusions of the paper are that Poland’s response and reaction to Russia’s invasion of Ukraine is a continuation of the long-lasting policy maintained by Poland regarding the elimination of military and hybrid threats posed by Russia, reduction of Russian influence in Europe, development of the Eastern European region and strengthening relations with its staunch ally – the US.
PL
Wybuch wojny między Rosją a Ukrainą postawił Turcję w trudnej sytuacji. Rząd turecki, który przyjął strategię niejednoznaczności wobec tego konfliktu, starał się utrzymać dobre stosunki gospodarcze z Rosją, jednocześnie udzielając Ukrainie wsparcia militarnego. Polityka Turcji wobec wojny rosyjsko-ukraińskiej odnosi się do szerszego kontekstu rywalizacji międzynarodowej, w którą zaangażowane są Stany Zjednoczone i Chiny. W tej sytuacji Turcja musi brać pod uwagę wszystkie okoliczności rywalizacji międzynarodowej. Hipoteza naukowa odnosi się do wymiernych korzyści, jakie Turcja czerpie ze stosowania takiej strategii wobec konfliktu rosyjsko-ukraińskiego.
EN
The outbreak of the war between Russia and Ukraine has put Turkey in a difficult situation. The Turkish government, which adopted a strategy of ambiguity towards this conflict, tried to maintain good economic relations with Russia while providing military support to Ukraine. Turkey’s policy towards the Russia-Ukraine war refers to the broader context of international rivalry that involves the United States and China. In this situation, Turkey must take into account all circumstances of international competition. The scientific hypothesis refers to the measurable benefits that Turkey derives from applying such a strategy towards the Russian-Ukrainian conflict.
EN
The paper aims to evaluate the implications of the Russian-Ukrainian conflict for the strength and nature of the integration of Ukrainian grain markets with world markets. The empirical research is based on the theoretical foundations of spatial market integration and the spatial market equilibrium model. According to them, changes in the integration of Ukrainian and world wheat, corn, and barley markets are evaluated via fluctuations in trade flow volumes, changes in trade costs and price co-movement. To analyze trade implications, monthly trade flow volumes, trade shares, and trade concentration measures during the conflict were compared with expected values assuming no war. To evaluate the implications of the conflict for trade costs, the authors analyzed differences between Ukrainian and world grain prices. Relying on the weekly price series, the price co-movement was assessed using the autoregressive distributed lag model (ARDL) and Granger instantaneous causality test. The results show that the strength of the integration of Ukrainian grain markets with world markets has deteriorated due to the conflict. It is confirmed by the decrease in the grain export volumes from Ukraine, the increase in price differences, and the lack of significant price transmission between Ukrainian and global grain markets since the war outbreak in February 2022. Moreover, the nature of the market integration has changed. One can observe a growing role of the European Union countries in the Ukrainian grain export share and changes in the Ukrainian grain export concentration. Such behaviour is in line with the theoretical foundation of the spatial market equilibrium model and theory of international integration.
PL
Celem artykułu jest ocena wpływu konfliktu rosyjsko-ukraińskiego na siłę i charakter integracji ukraińskich rynków zbożowych z rynkami światowymi. Badania empiryczne odwołują się do teoretycznych podstaw przestrzennej integracji rynków i modelu równowagi przestrzennej. Zgodnie z nimi zmiany w integracji ukraińskich i światowych rynków pszenicy, kukurydzy i jęczmienia są oceniane za pomocą przepływów towarowych, kosztów wymiany handlowej i badania współzmienności cen. W celu oceny implikacji handlowych miesięczne przepływy towarowe, udziały w handlu i miary koncentracji handlu podczas konfliktu porównano z wartościami oczekiwanymi zakładającymi brak wojny. Aby ocenić wpływ konfliktu na koszty wymiany handlowej, przeanalizowano różnice między cenami zbóż w Ukrainie i na świecie. Opierając się na tygodniowych szeregach czasowych, współzmienność cen została oceniona za pomocą modelu ARDL i testu natychmiastowej przyczynowości Grangera. Wyniki pokazują, że siła integracji ukraińskich rynków zbożowych z rynkami światowymi osłabła w wyniku konfliktu. Potwierdza to spadek wolumenu eksportu zbóż z Ukrainy, wzrost różnic cenowych oraz brak istotnej transmisji cen między ukraińskimi i światowymi rynkami zbóż od momentu wybuchu wojny. Dodatkowo zmienił się charakter integracji rynków. Obserwujemy rosnącą rolę krajów Unii Europejskiej (UE) w udziale eksportu zbóż z Ukrainy oraz zmiany w koncentracji eksportu. Takie zachowanie jest zgodne z teoretycznymi podstawami modelu równowagi przestrzennej oraz teorią integracji międzynarodowej.
PL
Artykuł dotyczy problematyki religijnego folkloru internetowego, jaki upowszechniany był w związku z inwazją Rosji na Ukrainę na popularnym portalu społecznościowym Facebook (wersja ukraińska), od kwietnia do czerwca 2022 roku. Celem prezentowanej w tekście analizy zebranego materiału jest ukazanie podstawowych form i funkcji folkloru religijnego w kontekście wojny rosyjsko-ukraińskiej, ich związku z innymi przekazami o treści religijnej (modlitwy, apele i prośby błagalne) oraz specyfiką komunikacji internetowej. Autorki starają się pokazać powiązania badanych przekazów z myśleniem człowieka religijnego i tradycją chrześcijańską na poziomie werbalnym i wizualnym oraz tożsamością narodu ukraińskiego. Wskazują również na istotne znaczenie komunikacji internetowej w sytuacji bezradności i doświadczenia głębokiego kryzysu.
EN
The article focuses on the issue of religious online folklore disseminated in connection with the Russian invasion of Ukraine on the popular social media platform Facebook (Ukrainian version), between April and June 2022. The aim of the analysis of the collected material presented in the text is to show the basic forms and functions of religious folklore in the context of the Russo-Ukrainian war, their relationship with other messages of religious content (prayers, appeals and supplications) and the specificity of Internet communication. The authors undertake to show the connections the studied messages exhibit with religious thinking and the Christian tradition on a verbal and visual level, as well as the identity of the Ukrainian people. They also point to the importance of Internet communication in times of helplessness and deep crisis.
PL
Dążenie władz Rosji do rozszerzania strefy swoich wpływów na kraje wchodzące w przeszłości w skład rosyjskiego imperium, stwarza zagrożenie dla większości państw Europy Wschodniej. Dotyczy to w szczególności państw, które znalazły się w zasięgu oddziaływania trwającej na Ukrainie wojny, wywołanej w wyniku inwazji armii rosyjskiej. Przedmiotem niniejszej pracy jest sytuacja polityczno-militarna w Europie Wschodniej, ukształtowana w następstwie agresji militarnej Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Celem pracy jest przedstawienie polityki bezpieczeństwa wybranych państw - członków NATO, które dążą do systematycznego zwiększania potencjału militarnego sił Sojuszu na swoim terenie. Problem badawczy został wyrażony w postaci następującego pytania: Jak wybrane państwa realizują przygotowania obronne i jakie siły NATO są zaangażowane, ze szczególnym uwypukleniem roli USA? Rozwiązanie problemu badawczego zostało oparte na analizach i krytyce dostępnej literatury przedmiotu oraz informacji agencyjnych.
EN
The Russian government's drive to expand its sphere of influence into countries that were part of the Russian empire in the past, poses a threat to most Eastern European countries. This is particularly true for the countries that are within the sphere of influence of the ongoing war in Ukraine, triggered by the invasion of the Russian army. The subject of this paper is the political and military situation in Eastern Europe, shaped in the wake of the Russian Federation's military aggression against Ukraine. The purpose of the study is to present the security policy of selected countries - members of NATO, which seek to systematically increase the military potential of the Alliance forces on their territory. The research problem was expressed in the form of the following question: how do the selected countries implement defense preparations and what NATO forces are involved, with particular emphasis on the role of the US? To solve the research problem, the analysis of the Polish Institute of International Affairs (PISM), the comments of the Center for Eastern Studies (OSW) and the publications of the Defence24 portal were mainly used.
EN
The main purpose of the article is to determine how, between February and August 2022, the “Polityka” weekly presented events directly and indirectly related to the Russian-Ukrainian conflict: what issues were most often raised, what overtones they carried, to what extent the political nature of this title influenced the transmission of information. Research methods: press content analysis method, literature analysis and criticism method, statistical method and partly historical method were used. The following categories were used: Ukraine, Russia, Russian-Ukrainian war, European Union, European Union countries, sanctions, refugees, NATO. Results and conclusions: The conducted study allowed us to answer the research questions posed in the introduction and to demonstrate the variety of issues raised directly and indirectly related to the discussed conflict. It was found that the authors of the newspaper maintained their objectivity in most of the topics they addressed. An exception were messages related to the assessment of the actions of the authorities in Poland in the context of the war. Information on this subject was clearly critical.
PL
Podstawowym celem artykułu jest określenie, w jaki sposób na łamach tygodnika „Polityka” przedstawiano, między lutym a sierpniem 2022 r., wydarzenia bezpośrednio i pośrednio związane z konfliktem rosyjsko-ukraińskim: jakie zagadnienia najczęściej poruszano, jaki miały one wydźwięk, w jakim stopniu orientacja polityczna tego tytułu wpływała na przekazywanie informacji. Metody badań: skorzystano z metody analizy zawartości prasy, metody analizy i krytyki piśmiennictwa, metody statystycznej i częściowo historycznej. Posłużono się następującymi kategoriami: Ukraina, Rosja, wojna rosyjsko-ukraińska, Unia Europejska, kraje Unii Europejskiej, sankcje, uchodźcy, NATO. Wyniki i wnioski: przeprowadzone badania pozwoliły odpowiedzieć na postawione we wstępie pytania badawcze i wykazać różnorodność poruszanych zagadnień związanych bezpośrednio i pośrednio z omawianym konfliktem. Stwierdzono, że w większości podejmowanych tematów autorzy magazynu zachowali obiektywizm. Wyjątkiem były przekazy związane z oceną działań władzy w Polsce w kontekście wojny. Informacje na ten temat miały wyraźnie krytyczny wydźwięk.
EN
The aim of the analyses presented in this article on social communication and media is the sociotechnical attractiveness of visual propaganda. The author’s theoretical goal is to try to define the term “visual propaganda”. Based on a review of historical definitions and emphasizing the visual channel within this intentionally persuasive communication, the author has identified the contemporary types of visual propaganda messages (static and dynamic) by media from the perspective of technological determinism. The research questions asked concerned the basic mechanisms of propaganda’s influence on the perception, emotions and behavior of recipients, narrowed down to visual channels. The qualitative methods used in the study included a review of the literature and a content analysis of propaganda posters reproduced in the online press. These posters referring to the Russian-Ukrainian war, published in the Polish press shortly after the outbreak of the war in February 2022, constituted the research material. They were arranged according to their persuasive orientation and the identified visual propaganda influence techniques, described in the theoretical part. The theoretical model of persuasive techniques was verified. The results of the study describe the characteristic features of contemporary static visual propaganda messages. It has been shown that the visual propaganda is characterized by extreme emotions and simplification of ideas. As regards propaganda techniques, the one most commonly used is stimulation of emotions like fear, pride and courage. Moreover, the information content is minimal and the reception context is assumed in advance.
PL
Celem artykułu, mieszczącego się w obrębie dziedziny komunikacji społecznej i mediów, jest analiza atrakcyjności socjotechnicznej propagandy wizualnej. We wstępie teoretycznym podjęto próbę zdefiniowania pojęcia propagandy wizualnej, opierając się na przeglądzie historycznych definicji propagandy i akcentując przekaz wizualny w ramach tej intencjonalnej perswazyjnej formy komunikacji. Następnie w ramach analiz medioznawczych wskazano współczesne statyczne i dynamiczne typy wizualnych przekazów propagandowych z podziałem na media i w perspektywie determinizmu technologicznego. W dalszej części opracowania postawiono dwa pytania badawcze: 1) jakie są podstawowe mechanizmy wpływu propagandowego na percepcję, emocje i zachowania odbiorców w odniesieniu do kanałów wizualnych; 2) jakie są mechanizmy wpływu w przypadku jednego typu medium, jakim jest plakat propagandowy? Metody badawcze wykorzystane w pracy to przegląd literatury oraz analiza zawartości plakatów propagandowych reprodukowanych w prasie internetowej. Materiałem badawczym były plakaty dotyczące agresji Rosji na Ukrainę, publikowane przez polską prasę opinii w wersji online niedługo po wybuchu wojny w lutym 2022 r. Analiza prowadzona była wedle zaplanowanego, racjonalnego schematu, zaś tematyka badania podlegała, przed przystąpieniem do analizy zawartości, naukowemu oglądowi według literatury przedmiotu oraz zaproponowanej definicji. Plakaty zostały uszeregowane według orientacji perswazyjnych wraz ze wskazaniem opisanych w części teoretycznej technik wpływu propagandy wizualnej. Uzyskane wyniki opisują cechy charakterystyczne statycznych, wizualnych przekazów propagandowych.
PL
Artykuł porównuje główne aspekty Duginowskiego neoeurazjatyzmu z treścią dwóch ważnych tekstów opublikowanych w 2021 roku: artykułu Putina O historycznej jedności Rosjan i Ukraińców oraz nowej Strategii bezpieczeństwa narodowego FR. Teksty te można rozumieć jako część ideologicznego przygotowania do wojny przeciwko Ukrainie w 2022 roku. Obecność w nich elementów rosyjskiej ideologii nacjonalistycznej umożliwi odpowiedź na pytanie, czy neoeurazjatycka ideologia jest rzeczywistą podstawą rosyjskiej polityki neoimperialistycznej, czy też jest ona tylko użyteczną fasadą propagandową.
EN
This article compares the main aspects of Dugin’s neo-Eurasianism with the content of two important texts published in 2021: Putin’s article ‘On the historical unity of Russians and Ukrainians’ and the new National Security Strategy. These texts can be understood as part of ideological preparations for the war against Ukraine in 2022. The presence of elements of Russian nationalist ideology in these texts will make it possible to answer the question of whether the neo-Eurasian ideology is the authentic basis of Russian neo-imperialist policy or whether it is merely a useful propaganda façade.
Media i Społeczeństwo
|
2022
|
vol. 2
|
issue 17
101-107
EN
The article examine show the Svoboda newspaper (the first Ukrainian newspaper in the USA and at the same time one of the oldest in the diaspora) covers the war in Ukraine. The research took place over the period of the first 100 days of Russia's full-scale war against Ukraine. Latent content analysis was chosenast he main research method. The study revealed that the Russian-Ukrainian war was mentioned in 86% of the publications (in the analysed period) which proves the topic’s extreme relevance. The following three main thematic blocks concerning the war were identified and highlighted: support of Ukraine in the fight against the enemy; the unity and brave struggle of the Ukrainian people; and the faithin victory. The studied publications can be considered a call to the world community to stop Russia's terrible war against Ukraine. They are filled with support for Ukraine and are full of great faithin the victory of the Ukrainian People. In the study, attention was also paid to the titles of the publications which usually perform the dominant function in relation to the texts them selves (in particular: «Let's stop the Russian invasion of Ukraine!», «The rushof the horde heralds its demise», «Ukraine was, is and always will be», «Ukraine will rise!», «We victors over death!»). In about 24% of the titles of the analysed publications the word «Ukraine» was present, the aim of which was to draw the attention of readers to the extremely important problem of war in Ukraine.
PL
W artykule poddano analizie sposób, w jaki gazeta «Svoboda» (pierwsza ukraińska gazeta w USA, jedna z najstarszych gazet w diasporze) opisuje wojnę na Ukrainie. Granice chronologiczne badania to pierwsze trudne 100 dni wojny Rosji z Ukrainą. Jako metodę badawczą wybrano analizę treści z wykorzystaniem kodowania ukrytego. Stwierdzono, że wojna rosyjsko-ukraińska pojawia się w 86% publikacji z badanego okresu, co świadczy o jej ogromnej aktualności. Wyróżniono trzy główne bloki tematyczne publikacji dotyczących wojny rosyjsko-ukraińskiej: wsparcie Ukrainy w walce z wrogiem; jedność i odważna walka narodu ukraińskiego; wiara w zwycięstwo. Publikacje te są wezwaniem społeczności światowej do wywarcia nacisków na zaprzestanie straszliwej wojny Rosji z Ukrainą, równocześnie są przepełnione poparciem dla Ukrainy i wielką wiarą w zwycięstwo narodu ukraińskiego. Dużą uwagę zwrócono na tytuły publikacji, które pełnią dominującą funkcję tekstów (w szczególności: «Powstrzymajmy rosyjską inwazję na Ukrainę!», «Napór hordy zwiastuje jej upadek», «Ukraina była, jest i zawsze będzie», «Ukraina powstanie!», «Zwyciężyliśmy śmierć!»). W około 24% tytułów publikacji dotyczących wojny rosyjsko-ukraińskiej pojawia się słowo «Ukraina», zwracając uwagę czytelników na ważny problem konfliktu zbrojnego na Ukrainie.
EN
The author of the article provides the systemic analysis of the nominative-axiological paradigm of the denotation “War in Ukraine: 2022–2023”, which components include bi- and polynomial specific names of the generic name war. The study is based on the philosophic and linguistic theories of the conceptual worldview, mental and lingual essence of the language, its objective and subjective nature. Official and unofficial names of the event were observed in Internet texts, consecutively and vividly reflecting the evolution of the collective war experience of the Ukrainians and the world community. They are combined into nine sub-models. The classification criterion for these sub-models is the type of semantic reference of near-substantive specifiers with their functional core formed by identificatory markers “who → identical addresser Russia”, “Where / where to → identical space Ukraine”, “When → identical time 2022”. Using semasiological analysis, the semantic structure of each sub-model has been improved, the constitutive properties of the extenders of the lexeme war have been ascertained, and their axiological potential has been shown. The paper offers sociolinguistic commentary justifying the appropriateness/inappropriateness of specific names. It provides an idea of a potential common nomination of the described choronym as a headline for future encyclopedic and lexicographic entries (Russian-Ukrainian War 2022 –?).
PL
Artykuł poświęcony jest systematycznej analizie nominatywnego i aksjologicznego paradygmatu denotacji „działania wojenne w Ukrainie: 2022–2023”, której składnikami są dwu- i wieloczłonowe nazwy gatunkowe rodzajowej nazwy ‘wojna’. Badanie opiera się na filozoficzno-lingwistycznej teorii o pojęciowym i językowym obrazie świata, mentalnej i językowej istocie języka, jego obiektywnym i subiektywnym kształcie. Oficjalne i nieoficjalne nazwy badanego wydarzenia obserwowano w tekstach internetowych, które konsekwentnie i dokładnie odzwierciedlają ewolucję współczesnego zbiorowego doświadczenia wojennego Ukraińców i społeczności światowej i są łączone w 9 podmodeli. Jako kryterium ich klasyfikacji wybrano rodzaj referencji semantycznej specyfikatorów przydawkowych, których rdzeń funkcjonalny ukształtowały środki identyfikujące „kto → identyczny nadawca Rosja”, „gdzie/dokąd → identyczna przestrzeń Ukraina”, „kiedy → identyczny czas 2022”. Za pomocą analizy semazjologicznej scharakteryzowano strukturę semantyczną każdego podmodelu, wyjaśniono konstytutywne właściwości rozpowszechniania słowa ‘wojna’ oraz ujawniono ich potencjał aksjologiczny. Zaproponowano także komentarze socjolingwistyczne uzasadniające stosowność/niestosowność określonej nazwy. Wyrażono przypuszczenie dotyczące potencjalnej nominacji uniwersalnej opisywanego choronimu jako tytułu przyszłych haseł encyklopedycznych i leksykograficznych (wojna rosyjsko-ukraińska 2022–?).
EN
In 2021, we were faced with a combination of several factors influencing the increase in the prices of energy raw materials and, consequently, with a number of unfavorable economic phenomena, from a significant increase in the prices of electricity and heat, through increasing costs of running a business, to inflationary pressure. The failure to fill gas storage facilities in the EU differed from the actions of the Russian authorities observed in previous years. The lack of sales of additional volumes of gas deviates from the standard behavior of business entities aimed at maximizing profits during booms in their goods/services. Russia's actions on the European gas market in the second half of 2021 are part of the pattern of using energy resources as a pressure tool to achieve political goals.The article tries to answer the question: what pressure tools did Russia have at its disposal in 2021 to stimulate the energy crisis in the EU? What actions or omissions led to Russia gaining a dominant position on the EU gas market? The basic research method adopted in the article is a critical analysis of the collected materials, supplemented with forecasting, comparative and systemic analysis methods.
PL
W 2021 r. mieliśmy do czynienia ze splotem kilku czynników wpływających na wzrost cen surowców energetycznych, a co za tym idzie – z szeregiem niekorzystnych zjawisk gospodarczych, od znacznego wzrostu cen energii elektrycznej i cieplnej przez podniesienie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej po presję inflacyjną. Niezapełnianie magazynów gazu w UE różniło się od działań władz rosyjskich obserwowanych w poprzednich latach. Brak sprzedaży dodatkowych ilości paliwa odbiega od standardowych zachowań podmiotów gospodarczych zmierzających do maksymalizacji zysków w okresie koniunktury na ich towary/usługi. Działania Rosji na europejskim rynku gazu w drugiej połowie 2021 r. wpisują się w schemat wykorzystywania surowców energetycznych jako narzędzia presji do osiągania celów politycznych.Autor artykułu próbuje odpowiedzieć na następujące pytania: Jakimi narzędziami nacisku dysponował Kreml w 2021 r., aby stymulować kryzys energetyczny w UE? Jakie działania, ewentualnie zaniechania, doprowadziły do uzyskania przez Rosję dominującej pozycji na unijnym rynku gazu? Podstawową metodą badawczą przyjętą w artykule jest krytyczna analiza źródeł, uzupełniona metodą prognozowania i metodą porównawczą.
Res Rhetorica
|
2023
|
vol. 10
|
issue 3
63-80
EN
The topic of the article are the media reports from the Russo-Ukrainian war, focused on the issue of the violence. Violence could be the act of communication, used to dominate the victims, as a ritual integrating community and the act of self-presentation of the aggressor. Rhetoric of violence refers to a certain way to describe the acts of violence, to utterances accompanying violence or being violence, instigating to it or legitimizing it. After discussing the concept, the war rhetoric of violence in the Russo-Ukrainian war is described in the article, in its linguistic dimension and content (analysis cover headlines of the publications, terms used to name the aggressors and their actions, elements stressing their brutality, mass character of violence, its systemic nature and support given by some citizens of the Russian Federation). Following the idea of rhetoric of violence’s legitimization, the author proposes the term rhetoric of violence’s de-legitimization, including 1. the rhetoric of brutality, 2. the rhetoric of breaking the civilizational rules, 3. the rhetoric of mass and systemic nature and common support, 4. the rhetoric of senseless violence. The conclusion of the article is that this rhetoric might affect the image of the Russian Federation, its soldiers and citizens, and lead to excluding them from the community of civilized countries and societies, at the same time empowering the support for Ukrainian victims and their struggle, being the effective defensive weapon in Russo-Ukrainian war.
PL
Tematem artykułu są relacje medialne z wojny rosyjsko-ukraińskiej opisujące akty przemocy. Przemoc może być komunikatem traktowanym jako środek dominowania ofiar, rytuał integrujący wspólnotę a także jako akt autoprezentacji sprawcy przemocy. Pojęcie retoryki przemocy może się odnosić do opisów przemocy, wypowiedzi towarzyszących przemocy lub będących przemocą językową, wreszcie do wypowiedzi nakłaniających do przemocy lub uzasadniających ją. Artykuł przedstawia cechy charakterystyczne wojennej retoryki przemocy w wojnie rosyjsko-ukraińskiej w wymiarze treści i języka (analizie są poddane tytuły publikacji, określenia opisujące sprawców i ich działania, elementy akcentujące ich brutalność, masowy i systemowy charakter przemocy a także poparcie dla niej ze strony obywateli Federacji Rosyjskiej). Odwołując się do pojęcia retoryki legitymizacji przemocy, autor proponuje mówić w tym przypadku o retoryce delegitymizacji przemocy, na którą składają się: 1. Retoryka drastyczności, brutalności i zwyrodnienia, 2. Retoryka złamania reguł cywilizacyjnych, 3. Retoryka powszechności, systemowości i masowego poparcia dla przemocy, 4. Retoryka bezsensowności przemocy. Konkluzją artykułu jest, iż retoryki te mogą wpływać na wizerunek Rosyjskiej Federacji, jej żołnierzy i obywateli, prowadzić do wykluczenia ich ze wspólnoty cywilizowanych państw i społeczeństw, wzmacniając tym samym wsparcie dla ofiar i walki Ukrainy z najeźdźcami, a więc stając się skuteczną bronią defensywną w wojnie rosyjsko-ukraińskiej.
EN
Russia has been striving for a long to transform the post-Cold War world order based on the dominant position of the United States into a system with many mutually balancing poles. Russia’s invasion of Ukraine in February 2022 is part of this process. It will have far-reaching effects not only on relations between Moscow and Kyiv but also on a regional and global scale. The article aims to analyze the most important factors affecting Russia’s international position, directly and indirectly, in the context of the war in Ukraine. The author reviews them both regionally (Russia’s position in the Caucasus, Central Asia, and the importance of Belarus) and globally (relations with the collective West, China, and countries of the Global South).
PL
Rosja dąży do transformacji postzimnowojennego ładu światowego opartego na dominującej pozycji Stanów Zjednoczonych do układu z wieloma wzajemnie równoważącymi się biegunami. Inwazja Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r. wpisuje się w ten proces. Będzie ona miała daleko idące skutki nie tylko w relacjach między Moskwą a Kijowem, ale także w skali regionalnej i globalnej. Opisanie całego spektrum czynników oddziałujących na międzynarodową pozycję Rosji, zarówno w sposób bezpośredni, jak i pośredni, jest wyzwaniem. Artykuł odnosi się więc do najważniejszych z nich w kontekście wojny na Ukrainie. Dokonuje ich przeglądu zarówno w perspektywie regionalnej (pozycji Rosji na Kaukazie, w państwach Azji Centralnej, znaczenie Białorusi), jak i globalnej (relacje z kolektywnym Zachodem, Chinami, państwami globalnego Południa).
EN
The aim of the article is to present the idea that Russian-Ukrainian hybrid war influences the world order and international relations. It also points to the fact that Russia exploits new digital technology in this conflict. Furthermore, the article emphasizes the use of fake news, propaganda, interference in the election processes and cybernetic attacks that are a new weapon of the new generation warfare – hybrid war or war of the information society. Moreover, the author describes the activities that Russian Federation has undertaken in Estonia since 2007 and it also illustrates the purpose of Russian aggressive measures. The author makes an attempt to prove that the main purpose of Russian-Ukrainian hybrid war is to create chaos, undermine the values of the democratic world and cultivate a comprehensive atmosphere of mistrust and nihilism. Additionally, it is stated that the aggressor uses the very institutes of democracy and their weaknesses as a weapon.
PL
Celem tego artykułu jest zaprezentowanie, że rosyjsko-ukraińska wojna hybrydowa wpływa na ład światowy i stosunki międzynarodowe. Wskazuje również na fakt, że Rosja wykorzystuje w tym konflikcie nowe technologie cyfrowe. Ponadto artykuł podkreśla wykorzystanie fake news, propagandy, zakłóceń w procesach wyborczych i ataków cybernetycznych, które są nową bronią w wojnie nowej generacji – wojnie hybrydowej lub wojnie społeczeństwa informacyjnego. Ponadto Autor opisuje działania, które w Estonii od 2007 prowadzi Federacja Rosyjska i prezentuje środki agresywnych rosyjskich działań. Autor podejmuje również próbę wykazania, że głównym celem rosyjsko-ukraińskiej wojny hybrydowej jest stworzenie chaosu, podważenie wartości demokratycznych na świecie i pielęgnowanie atmosfery nieufności i nihilizmu. Ponadto stwierdza, że agresor wykorzystuje jako broń instytutucje demokratyche i ich słabości.
EN
The purpose of the article is to examine the initial reactions of the Polish opinion-forming weeklies to Russia’s invasion of Ukraine. The selection of titles includes examples from the conservative, centrist and liberal press. Assuming the constructivist notion of reality as discursively constructed, the author, using unstructured qualitative content analysis, strives to answer the following main research questions: How is Polish and Ukrainian society pictured in press materials? Which values are believed to be core for Poles helping Ukrainian refugees, for Polish, Ukrainian and European elites, and for Ukrainian society? Which of them are compromised by internal and external enemies? The author concludes that despite all the ideological differences between the examined weeklies, the general thematic and interpretation frames are very similar. Among them: ‘Poland helps Ukraine and does it efficiently’, ‘refugees from Ukraine deserve our help and compassion’, ‘Ukrainian society is extraordinarily united and patriotic’, ‘there are ‘Putin’s allies among the Polish and European elites and they should be revealed and neutralized’, ‘Poland (and/or Europe) have to change in order to survive’. The main differences are in who is considered to be ‘Putin’s ally’, and what values should be pursued in order to survive the threat.
PL
Celem artykułu jest zbadanie pierwszych reakcji polskich tygodników opinii na rosyjską inwazję na Ukrainę. Wybór obejmuje tytuły konserwatywne, centrowe i liberalne. Opierając się na konstruktywistycznym pojmowaniu rzeczywistości jako dyskursywnie konstruowanej, autor, stosując jakościową, nieustrukturyzowaną analizę treści, stara się odpowiedzieć na następujące główne pytania badawcze: jak w materiałach prasowych przedstawiane jest polskie i ukraińskie społeczeństwo? jakie wartości przedstawiane są jako fundamentalne dla Polaków pomagających ukraińskim uchodźcom, dla polskich, ukraińskich i europejskich elit oraz dla społeczeństwa ukraińskiego? które z nich są zagrożone przez wrogów wewnętrznych i zewnętrznych? Autor konkluduje, że pomimo wszystkich różnic ideologicznych między badanymi tygodnikami, ogólne ramy tematyczne, a nawet interpretacyjne, są bardzo zbliżone. Wśród nich: „Polska pomaga Ukrainie i czyni to skutecznie”, „Uchodźcy z Ukrainy zasługują na naszą pomoc i współczucie”, „społeczeństwo ukraińskie jest niezwykle zjednoczone i patriotyczne”, „wśród polskich i ukraińskich elit znajdują się »sojusznicy Putina« i powinni oni zostać ujawnieni i unieszkodliwieni”, Polska (i/lub Europa) muszą się zmienić, by przetrwać. Główne różnice dotyczą tego, kto jest „sprzymierzeńcem Putina” i jakimi wartościami należy się kierować, aby przetrwać zagrożenie.
PL
W artykule wyjaśniono proces rywalizacji między rosyjską a zachodnią koncepcją światowego porządku w perspektywie wydarzeń mających miejsce na Ukrainie od 1991 roku. Zgodnie z wstępnym założeniem, wojna na Ukrainie to wyraz rywalizacji między Rosją a Zachodem. Autor rozpatruje każdą stronę zaangażowaną w konflikt jako odrębny projekt zarządzania światem. Celem toczącej się walki jest wzmocnienie pozycji na arenie międzynarodowej przez Rosję i umocnienie jej hegemonii na obszarze tzw. bliskiej zagranicy, oraz niedopuszczenie do tego przez Stany Zjednoczone przewodzące całemu Zachodowi i dążące do uwolnienia się Ukrainy spod rosyjskiej dominacji. Autor rozpatruje wojnę na Ukrainie jako szansę dla tego państwa na wyjście spod wielowiekowych wpływów Rosji i odrzucenie rosyjskiego modelu rządzenia, oraz na zbudowanie własnej silnej podmiotowości w oparciu o stricte ukraińską ideę państwowości, podłożem której będą konceptualne założenia przyjęte na Zachodzie.
EN
The article explains the process of rivalry between the Russian and Western conceptions of world order in the perspective of the events taking place in Ukraine since 1991. According to the initial premise, the war in Ukraine is an expression of the rivalry between Russia and the West, the author considers each side involved in the conflict as a separate project of world governance. The goal of the ongoing struggle is for Russia to strengthen its position in the international arena and consolidate its hegemony in the area of the so-called “near abroad”, and to prevent this by the United States (and the West as a whole) which seeks to free Ukraine from Russian domination. The author considers the war in Ukraine as an opportunity for this country to get out from under the centuries-old influence of Russia and reject the Russian model of governance, and to build its own strong national entity based on a strictly Ukrainian idea of statehood, underpinned by conceptual assumptions adopted from the West.
PL
Jako fenomen XXI wieku, wojna ukraińsko-rosyjska rzuca wyzwanie neoliberalnym ideom o utracie znaczenia hard power i podważa twierdzenia, że zjawiska takie jak wojna nie należą już do współczesnych stosunków międzynarodowych. Wręcz przeciwnie, potwierdza wiarygodność neorealistycznego paradygmatu geopolitycznego. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie koncepcji pokoju i zwycięstwa, w kontekście trwającej wojny, w praktyce polityki wewnętrznej i zagranicznej Ukrainy. Dlatego pierwsza część artykułu poświęcona jest konceptualizacji wojny, pokoju i zwycięstwa. W drugiej części zbadano znaczenie koncepcji wojny jako fundamentu polityki wewnętrznej Ukrainy, która pomaga zrozumieć wartość pokoju. W ostatniej części artykułu przedstawiono analizę polityki zagranicznej Ukrainy, w której zaprezentowano predykcyjne oceny nadejścia pokoju i jego wpływu na bezpieczeństwo regionalne i globalne. Optymistyczna prognoza zakłada, że Europa znajdzie jeszcze siłę, by uniknąć błędów przeszłości, przezwyciężyć strach przed Rosją i podjąć wysiłki na rzecz utrzymania starego, post-bipolarnego porządku. Nakreślenie konturów nowego systemu bezpieczeństwa międzynarodowego jest możliwe tylko wtedy, gdy Rosja zostanie pokonana. Jeśli tak się nie stanie, jednobiegunowy pokój zostanie zastąpiony wielobiegunowym, a nowy system bezpieczeństwa Europy Wschodniej będzie oparty na układzie regionalnym zdolnym do odparcia zagrożeń zarówno ze Wschodu, jak i z innych kierunków. Wiodąca rola w nim, po zwycięstwie nad Rosją, będzie najprawdopodobniej należała do Ukrainy.
EN
As a phenomenon of the 21st century, the Ukraine-Russia war challenges neoliberal ideas about the loss of meaning of hard power and undermines claims that phenomena such as war no longer belong to contemporary international relations. On the contrary, it confirms the credibility of the neo-realist geopolitical paradigm. The purpose of this article is to examine the concept of peace and victory, in the context of the ongoing war, in Ukraine's domestic and foreign policy practice. Therefore, the first part of the article is devoted to the conceptualization of war, peace and victory. The second part examines the importance of the concept of war as a foundation of Ukraine's domestic policy, which helps to understand the value of peace. The last part of the article presents an analysis of Ukraine's foreign policy, which presents predictive assessments of the advent of peace and its impact on regional and global security. The optimistic prediction is that Europe will still find the strength to avoid the mistakes of the past, overcome its fear of Russia and make efforts to maintain the old post-bipolar order. Outlining the contours of a new international security system is only possible if Russia is defeated. If this does not happen, the unipolar peace will be replaced by a multipolar peace, and the new security system of Eastern Europe will be based on a regional arrangement capable of repelling threats both from the East and from other directions. The leading role in it, after victory over Russia, will most likely belong to Ukraine.
EN
The Russian-Ukrainian war is often treated as a local conflict between two post-Soviet countries on the edge of Eastern Europe. Despite appearances, the Russian invasion can be considered as a confrontation within the once common Orthodox civilization. Russia’s self-isolation clearly shows that this country is now closing in the circle of the ‘Russian mire’, and Ukraine is moving towards Western civilization. This allows us to talk about a kind of “divorce of civilization”. In this context, on the example of the Polish minority in Eastern Ukraine, the author considers the problem of the so-called fuzzy/hybrid identity of Ukrainian citizens.
PL
Wojna rosyjsko-ukraińska często jest traktowana jako konflikt lokalny dwóch krajów postradzieckich na krańcach Europy Wschodniej. Inwazję rosyjską można jednak uznać za konfrontację w ramach kiedyś wspólnej cywilizacji prawosławnej. Samoizolacja Rosji wyraźnie świadczy, że obecnie kraj ten zamyka się w kręgu „ruskiego miru”, a Ukraina podąża w kierunku cywilizacji zachodniej. To pozwala mówić o swoistym „rozwodzie cywilizacji”. W tym kontekście, na przykładzie polskiej mniejszości na wschodniej Ukrainie, autor rozważa problem tak zwanej rozmytej / hybrydowej tożsamości obywateli Ukrainy.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.