Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  wychowanie przez sztukę
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Pedagogiczny wymiar przeżycia estetycznego

100%
EN
The article presents the pedagogical impact of art on a human being. The aesthetic experience that comes with dealing with pieces of art has a substantial role in creating an axiological human system. In the process of aesthetic experience, not only does an individual discover the aesthetic values, but also cognitive, social and moral ones. Dealing with art facilitates self-discovery and supports intellectual understanding of the complex reality, creates a good rapport between people, helps in working on your inner self. Banausic and pragmatic tendencies may be counterbalanced by using aesthetic experiences in modern education in order to foster the formation of a mature personality.
PL
Artykuł ukazuje pedagogiczny wymiar oddziaływania sztuki na człowieka. Inicjowane w kontakcie z dziełami sztuki przeżycia estetyczne odgrywają istotną rolę w kształtowaniu systemu postaw i systemu wartości człowieka. W trakcie przeżycia estetycznego odsłaniają się przed jednostką nie tylko wartości estetyczne, ale także wartości poznawcze i społeczno-moralne. Kontakt ze sztuką ułatwia samopoznanie i wspiera intelektualne rozpoznawanie coraz bardziej złożonej rzeczywistości, buduje porozumienie między ludźmi, pomaga w wewnętrznej pracy nad sobą. Wykorzystywanie przeżyć estetycznych w procesach kształcenia, wychowania i samokszatłtowania może być przeciwwagą dla utylitarnych i pragmatycznych tendencji we współczesnej edukacji, sprzyjać może kształtowaniu dojrzałej osobowości.
PL
Niniejszy artykuł dotyczy pojęcia twórczości w odniesieniu do osób niepełnosprawnych intelektualnie. Wraz ze wzrostem zainteresowania różnorodnymi metodami edukacyjnymi pojawiło się sporo możliwości. Wiele z nich odnosiło się do aktywnego wychowania w relacji ze sztuką i przez nią. Przekonanie, że styczność z twórczością artystyczną i zachęcanie dziecka do aktywnego kontaktu z nią stanowi główne założenie pracy. Dodatkowo, warto zaznaczyć, że zachęcanie dzieci do niecodziennych rozwiązań i wyrażania ich przez prace plastyczne przynosi korzystne skutki w ich późniejszym życiu. Ważne jest to tym bardziej w kontekście dzieci i osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie. Poniższy tekst jest jedynie zarysem problematyki i kilku wybranych zagadnień teoretycznych z obszaru wychowania przez sztukę.
EN
This article refers to the idea of creativity in reference to people with intellectual disabilities. With the growing interest in a variety of educational methods there appeared many opportunities for the active education in relation with art and through it. The belief that contact with artistic creativity and encouragement child to similar activities are important factors in its development, is the main topic of this work. In addition, it is worth noting that encouraging children to unusual solutions and expressing them through art works is beneficial in their further life. It is of a great importance, especially regarding children and adults with intellectual disabilities. The following is only an outline of the issue and of a few selected theoretical problems in this area.
PL
Sztuka współczesna jest ważnym partnerem dla pedagogiki w dyskusji zarówno na temat szeroko ujmowanych problemów współczesnego świata, jak i wiedzy dotyczącej człowieka. Jednym z tematów, łączących oba wymienione obszary zainteresowania współczesnych artystów i pedagogów jest różnica. W artykule zaprezentowane zostaną wybrane projekty artystyczne, które wpisują się w pedagogiczną akceptację różnicy jako nowego wzorca wychowawczego. Sztuka współczesna, eksponująca różnice, zadaje pytanie: czy różnica jest dla nas zagrożeniem, czy twórczym potencjałem? Jacy jesteśmy wobec Innych? Czy uznajemy ich podmiotowość? Czy wykluczamy, wyrzucamy poza nawias, odbieramy głos? Analizując wybrane projekty artystyczne z perspektywy pedagogicznej (na bazie założeń teorii wychowania estetycznego), ukazany zostanie ich wychowawczy potencjał, dzięki któremu sztuka i pedagogika będą mogły wspólnie zabrać głos w dyskusji na temat relacji „różnica-edukacja-inkluzja”.
EN
Both aesthetic education and cultural education are important issues in the area of considerations of sciences of education. It would appear, however, that today they require a more detailed specifi cation and clarification in relation to both their nature, sense and meaning, as well as in the area of both educational theory and practice. Among the multitude of problems corresponding to the issues mentioned above, one cannot miss those that relate to the attempt to identify the relationships that occur, or rather can occur, between aesthetic education and cultural education. This is of paramount importance because of the diff erent ways of understanding these categories rudimentary for the sciences of education. For it is upon these methods that possible relationships (scope relations) which occur between aesthetic education and cultural education depend.
PL
Wychowanie estetyczne, jak i edukacja kulturalna należą do istotnych kwestii wpisujących się w obszar rozważań nauk o edukacji/wychowaniu. Wydawać się może, iż współcześnie wymagają one jednakże dookreślenia i doprecyzowania w odniesieniu zarówno do ich istoty, sensu jak i znaczenia, tak w obszarze teorii, jak i praktyki edukacyjnej. Wśród wielości zagadnień korespondujących z powyższą problematyką nie może zabraknąć takich, które dotyczą próby określenia związków, jakie zachodzą czy raczej mogą zachodzić między wychowaniem estetycznym a edukacją kulturalną. Jest to niezwykle istotne z uwagi na zróżnicowane sposoby pojmowania tych rudymentarnych kategorii dla nauk o edukacji/wychowaniu. Od sposobów tych uzależnione są bowiem możliwe związki (stosunki zakresowe), jakie zachodzą między wychowaniem estetycznym a edukacją kulturalną.
EN
Illustrated books for children seek to educate children through art and make them aesthetically attuned. Many of these books are devoted to the biographies of painters. This article outlines how selected children’s books present artists, and offers a visual-verbal analysis. The texts analysed include: L. Anholt, Van Gogh. Kamil i słoneczniki; E. Carle, The artist who painted a blue horse; D. Remerts, Meneer Kandinsky was een Schiller; M. Valenzia, Getting to know the world’s greatest artists; and Polish ones, e.g.: A. Czerwińska-Rydel, Mgnienie oka. Opowieść o Danielu Mikołaju Chodowieckim; M. Kowerko-Urbańczyk, Idol. Frida Kahlo.
PL
Na rynku wydawniczym pojawiło się w ostatnim czasie wiele interesujących książek obrazkowych dla dzieci, które nie tylko mają w zamierzeniu uczyć dziecko, ale również wychowywać je przez sztukę i uwrażliwiać estetycznie. Wiele z nich poświęconych jest również biografiom artystów malarzy. W jaki sposób wybrane książki dla dzieci przedstawiają obraz artysty, okaże się w trakcie analizy wizualno-werbalnej niektórych pozycji, opisanych w niniejszym artykule. Wybrane do analizy książeczki obrazkowe dla dzieci to np.: L. Anholt, Van Gogh. Kamil i słoneczniki; E. Carle, The artist who painted a blue horse; D. Remerts, Meneer Kandinsky was een Schiller; M. Valenzia, Getting to know the world’s greatest artists, oraz polskie: A. Czerwińska-Rydel, Mgnienie oka. Opowieść o Danielu Mikołaju Chodowieckim; M. Kowerko-Urbańczyk, Idol. Frida Kahlo.
PL
Celem artykułu jest analiza wybranych trailerów popularyzujących wystawy czasowe w największych muzeach świata i uwypuklenie funkcji edukacyjnych tych filmów. Filmy promujące wystawy czasowe, poprzez swoją formę i treść mają za zadanie zaciekawić odbiorcę i zachęcić go do wizyty w muzeum. Cel ten realizowany jest przez przygotowanie filmowej obudowy wystawy i zastosowanie w niej dwojakich, często przeplatających się ze sobą środków: wprowadzenie zaskakującej fabuły, nierzadko o charakterze interaktywnym. Odbiorcy biorą udział w jej powstawaniu lub też w samym projekcie. Drugim sposobem jest wyraźne zaakcentowanie celów edukacyjnych poprzez objaśnianie tajników wiedzy specjalistycznej, takiej jak wiadomości o konserwacji, koncepcji wystaw czy metodach aranżacji. Wreszcie omówienie wiodących dzieł czy też skoncentrowanie się na mniej znanych szczegółach, co przybliża odbiorcy postać twórcy, proces tworzenia dzieła jak i artefakty, dzięki czemuspełniony zostaje wstępny warunek edukacyjny. Realizowanie tych dwóch ścieżek w filmachpromujących ekspozycje czasowe, zostało przedstawione na wybranych przykładach, zarówno z muzeów polskich i zagranicznych.
EN
This article aims to analyse selected trailers from temporary exhibitions which were popularized by the largest museums of the world, and also bring out their educational function. Currently, exhibitions, promoting films through its form and content, are designed to interest people and encourage them to visit the museum. This is done by preparing a film exhibition and using two different means which are often interwoven with one another, namely the introduction of a surprising story which is interactive in nature. The visitors take part in the formation or the project itself. The second approach is to have a clear educational emphasis and to explain the expertise and insider secrets of how it is maintained, and also the concepts of the exhibitions as well as the methods of arrangement. Finally there is a discussion of the leading works, and sometimes also a focus on lesser-known details which brings the participant, the creation’s producer as well as the process of creating and artifacts themselves closer to one another. In this way, by introducing the exhibition the prerequisites of an educational aspect are met. These two ideas in films promoting temporary exhibitions have been shown in selected examples, both in Polish and foreign museums.
EN
Patriotic paintings awaken, enlighten, teach, and strengthen love towards the Fatherland. For many addressees, great battle scenes or the representations of events connected with history are linked to shaping the attitude of love towards the home country and they often have been aimed to add strength and motivate to be more engaged in the work for Poland. In the process of patriotic education of older children, the outstanding paintings of Matejko are very helpful. “The Sermon of Skarga” or “Rejtan” were focused on the criticism of the faults of the compatriots, while “Grunwald” on the merits that can serve the Fatherland. The paintings are moving with the clarity of the presented figures, vivacity of colours, complex composition, and rich symbolism. The works of Artur Grottger who created modest drawing cycles referring to the January insurrection were presented to growing children. “Polonia” and “Lithuania” are the result of the artist’s direct reaction to the events contemporary with him. While Grottger draws his addressees’ attention to dramatic contents, Maksymilian Gierymski “writes” a kind of report on the uprising and presents its participants’ daily life. The composition of the work titled “The Insurrectionary Picket in 1863” in a naturalist way transforms the experienced reality into an aesthetic scenery. Analysing a work of art can transfer important information on the world and help in perceiving it in a creative way. Children’s sensitivity to beauty requires methodical openness. Among the activating methods the following were proposed: puzzles, mysteries of people in a painting, completing a painting, or theatricalisation. The works of art used in both school and after-school education can be an essential contribution to building and deepening the relation with one’s home country, discovering one’s roots, and building one’s own identity. After God and family, man owes the most to his Fatherland, namely, language, tradition, ethnic culture, personality, moral and religious convictions. A nation shapes a person biologically, intellectually, and spiritually as well.
PL
Obrazy patriotyczne budzą, uświadamiają, uczą i umacniają miłość do ojczyzny. Wielkie sceny batalistyczne czy przedstawienia wydarzeń związanych z historią, dla wielu odbiorców powiązane z kształtowaniem postawy miłości do rodzinnego kraju, często miały dodawać sił i motywować do większego zaangażowania w pracę dla Polski. W patriotycznym formowaniu dzieci starszych pomagają wybitne obrazy Jana Matejki. Kazanie Skargi oraz Rejtan skupione zostały na krytyce wad rodaków, natomiast Grunwald na zaletach, które mogą służyć ojczyźnie. Malowidła poruszają wyrazistością ukazanych postaci, żywiołowością barw, złożoną kompozycją oraz bogatą symboliką. Dorastającym dzieciom zaprezentowano dzieła Artura Grottgera, który tworzył skromne cykle rysunkowe związane z powstaniem styczniowym. Polonia i Lithuania to wynik bezpośredniej reakcji na współczesne artyście wydarzenia. O ile Grottger skupia uwagę widza na dramatycznej treści, o tyle Maksymilian Gierymski „pisze” jakby reportaż z powstania i przedstawia codzienność jego uczestników. Kompozycja dzieła Pikieta powstańcza w roku 1863 w sposób naturalistyczny przetwarza doświadczaną rzeczywistość na estetyczny pejzaż. Analiza dzieła sztuki może przekazywać ważne informacje na temat świata i pomagać w jego kreatywnym postrzeganiu. Dziecięca wrażliwość na piękno wymaga metodycznej otwartości. Wśród metod aktywizujących zaproponowano m.in.: puzzle, tajemnice osób na obrazie, domalowywanie obrazu czy teatralizację. Dzieła sztuki wykorzystane w wychowaniu zarówno szkolnym, jak i pozaszkolnym, mogą być ważnym przyczynkiem do tworzenia i pogłębiania relacji z rodzimym krajem, do odkrywania swoich korzeni i budowania własnej tożsamości. Ojczyźnie, po Bogu i rodzinie, człowiek zawdzięcza najwięcej: język, tradycję, kulturę etniczną, osobowość, przekonania moralne i religijne. Naród kształtuje osobę ludzką biologicznie, intelektualnie i duchowo.
EN
For numerous years pedagogical conceptions have argued that art for children has the great potential as an educational medium. It can also be considered as a perfect tool that helps to develop child’s visual perception, which has a particular importance in contemporary culture saturated with visuality. The example of open access and valuable art for children (as well as adults) is a picturebook. The potential for this genre is hiding not just in visual and verbal massages but also throughout „architecture” of the book. All of these elements and relationships between them provide inspiration for activities in area of art education. However the contact which child at adult’s participation has with picturebook opens new space for own research, thoughts, interpretations and to ask questions. Hence it evokes a reflection on content hidden in images. There is an attempt in this article to recognise the important educational elements of the form and content of picturebooks on the example of the authorial work of Iwona Chmielewska. The visual characteristics and parts of the text has been presented in comarition to the basis education through art tasks by Herbert Read. This fundamental for theory of aesthetic education concept, in the context of transformations of culture in the 21st century, it acquires new meanings.
PL
Przez lata liczne koncepcje pedagogiczne dowodziły, że sztuka dla dzieci posiada niezwykły potencjał jako medium w wychowaniu. Można ją uznać za znakomite narzędzie pośredniczące m.in. w kształtowaniu percepcji wzrokowej dziecka, co we współczesnej kulturze przesyconej wizualnością nabiera szczególnej wagi. Przykładem ogólnodostępnej, a jednocześnie wartościowej sztuki dla dzieci (jak również dorosłego) jest książka obrazkowa (ang. picturebook). Potencjał tego gatunku kryje się nie tylko w przekazie wizualnym i werbalnym, ale także całej „architekturze” książki. Wszystkie te elementy oraz zależności między nimi mogą stanowić inspirację do działań w obszarze edukacji plastycznej. Jednak kontakt dziecka z książką obrazkową przy współuczestnictwie dorosłego otwiera także przestrzeń do własnych poszukiwań, przemyśleń, interpretacji i stawiania pytań. Tym samym wywołuje refleksję na temat treści ukrytej w obrazach. Celem artykułu jest próba rozpoznania istotnych wychowawczo elementów formy i treści książek obrazkowych na przykładzie twórczości Iwony Chmielewskiej. Wskazane cechy wizualne i przytoczone fragmenty tekstu książek odniesiono do sformułowanych przez Herberta Reada zadań wychowania przez sztukę. Ta fundamentalna dla teorii wychowania estetycznego koncepcja w kontekście przeobrażeń kultury XXI wieku wydaje się nabierać nowych znaczeń i nadal inspiruje licznych badaczy.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.