Search results

1

Etyka i kierowanie. O warunkach aplikacji wiedzy o tym, jak być powinno

100%

Rotengruber P.

Prakseologia

|

2015

|

vol. 157/1

61-77

PL

Rozważania przedstawione w artykule opierają się na hipotezie, iż etyka biznesu wymaga wsparcia z różnych źródeł. Z jednej strony etyczna prawomocność może być kwestionowana ze względu na brak uzasadnienia epistemologicznego. Z drugiej, etyka biznesu może być postrzegana przez swoich reprezentantów jako nauka stosowana, czyli refleksja użyteczna w sferze organizacji i działania. Dlatego niektórzy z nich kierują swoją uwagę na wzorce kulturowe i przyjmują, że kultura zawiera normy, które są ostatecznie uznawane przez uczestników rynku. Normy te są traktowane jako potencjalne rozwiązanie głównych etycznych problemów występujących w sferze ludzkiej aktywności. Jednocześnie wzorce kulturowe mogą oddziaływać negatywnie na rozwój życia gospodarczego i politycznego. Oznacza to, że kultura jest determinowana przez logikę wartości, która – inaczej niż logika rzeczy stosowana w opisie faktów społecznych – łączy heterogeniczne zestawy norm i dyrektyw w historyczne całości, zaś zakorzenienie wartości w kulturze przesądza o ich trwałości. Prowadzi to do wniosku, że znajomość kulturowych wzorców jest warunkiem wstępnym do badania w obszarze teorii społecznych i ekonomicznych.

EN

The research issues are based on the hypothesis that business ethics needs to be supported by evidence of different kinds. On the one hand, ethical claim to validity is in doubt as long as it is does not find (epistemological) justification. On the other hand, business ethics is seen by its representatives as applied knowledge, that is to say, reflection useful in terms of organization and behavior. Therefore, some of them focus their attention on patterns of culture. These researches believe that culture embraces norms to be respected ultimately by market participants. These norms are taken as (potential) solution of the main ethical problems of the sphere of human activity. At the same time cultural patterns may negatively influence the development of political and economic life. That concept intends that culture is determined by the logic of values (different from the logic of reality used in describing social facts) which combines heterogenic sets of norm and directives into historical integrity. In the presented concept the stability of values is determined by its taking hold in culture. It leads to the conclusion that knowledge of cultural patterns is the precondition for effective research on the field of social (and economic) theory.

2

Konotacje semantyczne i kulturowe polskiej nazwy barwy zielonej i jej odpowiedników w języku ukraińskim, szwedzkim i wietnamskim

80%

Waszakowa K.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2000

|

vol. 12

221–232

PL

Artykuł przynosi omówienie konotacji semantycznych i kulturowych właściwych nazwie barwy zielonej w czterech językach: polskim, ukraińskim, szwedzkim i wietnamskim. W opisie materiału językowego, zebranego w ramach zespołowego tematu badawczego z zakresu porównawczej semantyki leksykalnej, autorka koncentruje się na przedstawieniu zjawisk wspólnych przynajmniej dla dwóch z zestawianych języków. Omawiane w pracy nazwy barw odznaczają się dużą łączliwością, która odzwierciedla poszczególne profile ich znaczenia prototypowego, odnoszącego się do roślinności. Uwidocznione w analizie stosunkowo duże zbieżności w kierunkach rozwoju konotacji znaczeniowych i kulturowych podstawowych nazw barw: polskiej zielony, ukraińskiej zełenyj, szwedzkiej grön i wietnamskiej zanh są interpretowane jako argumenty uzasadniające hipotezę o istnieniu pewnych wzorców kulturowych, podstawowych dla ludzkiej percepcji i konceptualizacji.

EN

The article discusses semantic and cultural connotations of the terms for the colour green in four languages: Polish, Ukrainian, Swedish and Vietnamese. In her analysis of the material, collected by a team of researches working on contrastive lexical semantics, the author focuses on phenomena common to at least two out of the four languages. The terms under investigation exhibit considerable valence reflecting various profiles of their prototypical meaning relating to plant life. The developments of semantic and cultural connotations of the Polish zielony, Ukrainian zelenyi, Swedish grön and Vietname.se xanh are rather diverse, which is taken as corroboration of the hypothesis according to which there exist certain cultural patterns basic for human perception and conceptualization.

3

Rituals: Philosophical Perspectives and Normative Aspects

71%

Giovagnoli R.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2021

|

vol. 12

|

issue 1

93-107

EN

We use the word “rite” or “ritual” especially in relation to religion and myth to indicate those aspects of it that make religious experience possible in the mystical dimension. Rituals are presented as sets of acts or normatively codified practices that form cultural patterns of a given society and are a representation of the cultural values and standards. They are fundamental for the institutionalization of roles, the formation of social identity and social cohesion. We’ll sketch several philosophical perspectives to show conceptual differences and theoretical views concerning the notion of ritual and its normative aspects.

PL

Rytuały: perspektywy filozoficzne i aspekty normatywne Używamy słów „ryt” lub „rytuał”, zwłaszcza w odniesieniu do religii i mitu, aby wskazać te aspekty, które umożliwiają doświadczenie religijne w wymiarze mistycznym. Rytuały przedstawiane są jako zbiory aktów lub normatywnie skodyfikowanych praktyk, które kształtują wzorce kulturowe danego społeczeństwa i są reprezentacją wartości i standardów kulturowych. Mają fundamentalne znaczenie dla instytucjonalizacji ról, kształtowania społecznej tożsamości i spójności. Szkicujemy kilka perspektyw filozoficznych, aby pokazać różnice koncepcyjne i poglądy teoretyczne dotyczące pojęcia rytuału i jego normatywnych aspektów.

4

Indywidualizm w ujmowaniu języka i kultury jako konsekwencja kognitywizmu

71%

Muszyński Z.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

1997-1998

|

vol. 9-10

25–49

PL

Artykuł dotyczy konsekwencji badawczych, jakie dla nauk związanych z językoznawstwem wynikają z podejścia kognitywistycznego. Tłem do ukazania tych konsekwencji jest tradycyjna opozycja indywidualizmu i holizmu. Świadomość istnienia opozycji holizm/indywidualizm przy wyjaśnianiu zjawisk językowych istnieje od czasów de Saussure’a. Jego argumenty na rzecz holizmu nie są jednak przekonujące. Teorie Chomsky’ego pojmują język indywidualistycznie. Teorie socjolingwistyczne, mimo akcentowania kontekstu społecznego, zawierają nieusuwalny czynnik odwołujący się do jednostkowej kompetencji mówienia. Analiza zjawisk kulturowych również nie dostarcza argumentów przeciwko indywidualizmowi, ponieważ kognitywista zakłada, że kultura nie istnieje poza jednostkowymi systemami konceptualnymi. Wzorce kulturowe są tylko efektem ujmowania doświadczenia w odpowiednie schematy konceptualne. Odróżnia się wyjaśnienie indywidualistyczne, odwołujące się do motywów, chęci, obaw jednostek, od wyjaśnienia instytucjonalnego, odwołującego się do żywionych przez jednostkę przekonań o mitach, ideach. Badacz rzeczywistości kulturowej akceptujący kognitywizm musi liczyć się z faktem zmiany przedmiotu badania, z przejściem od badania instytucji społecznej (przedmiotów ponadjednostkowych) do badania jednostkowych systemów konceptualnych, subiektywnych treści umysłu.

EN

The paper, organized around the background of the traditional opposition between individualism and holism, discusses the consequences of cognitivism for the study of language. The validity of the opposition in linguistics has been recognized since the times of the Saussure, whose arguments in favour of holism were, however, unconvincing. Chomsky's theories of language, on the other hand, are individualistic in nature. Sociolinguistic theories, in turn, in spite of stressing the social context, include an irremovable factor of an individual speech competence. An analysis of cultural phenomena does not provide arguments against individualism, either, as the cognitivist assumes that there is no culture beyond individual conceptual systems. Cultural paradigms are merely results of experience being captured into relevant conceptual schemata. A distinction is drawn between individualistic and institutional explication. The former relates to motives, desires or anxieties of individuals, the latter to an individual's convictions about myths, ideas etc. The overall line of argument presented in the paper is that someone studying culture in a cognitivist fashion must be ready to accept a change in the subject matter of his or her research. The focus shifts from social institutions (supraindividual entities) to individual conceptual systems and subjective matters of the mind.

Refine search results

2 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Prakseologia

1 Roczniki Kulturoznawcze

1 Giovagnoli R.

1 Muszyński Z.

1 Rotengruber P.

1 Waszakowa K.

1 2021

1 2015

1 2000

Etyka i kierowanie. O warunkach aplikacji wiedzy o tym, jak być powinno

Konotacje semantyczne i kulturowe polskiej nazwy barwy zielonej i jej odpowiedników w języku ukraińskim, szwedzkim i wietnamskim

Rituals: Philosophical Perspectives and Normative Aspects

Indywidualizm w ujmowaniu języka i kultury jako konsekwencja kognitywizmu