Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 13

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  zmiana kulturowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
100%
PL
W artykule omawiam charakter relacji między uczniem a nauczycielem w perspektywie zmian kulturowych. Obecnie edukacyjny dialog pod wpływem różnych zjawisk – demokratyzacji życia społecznego, indywidualizmu w zakresie budowania tożsamości, mechanizmu transmitowania treści kulturowych – mniej zawiera w sobie elementów konfrontacyjnych, więcej zaś wspólnych dla ucznia i nauczyciela. Konsekwencją tego stanu jest potrzeba budowania od nowa zaufania między wychowankiem a wychowawcą. Nie ułatwia tego procesu organizacja edukacji w Polsce, opierająca się na konieczności testowania wiedzy i umiejętności ucznia.
EN
The aim of the article is to analyze and interpret the data obtained through surveys on the educational function of the family. In the changing sociocultural reality, in the perspective of political decisions in the state, the family, as the basic socializing agency of the individual, changes to fulfill its functions. The analyzed data show a picture of changes in the respondents’ worldviews, show changes in the system of evaluation and reveal the subjects’ motivations. The theoretical framework of the paper is Krzysztof J. Brozi’s theory of worldview and the cultural standard theory.
PL
Celem artykułu jest analiza i interpretacja danych uzyskanych drogą badań sondażowych na temat funkcji wychowawczej rodziny. W zmieniającej się rzeczywistości społeczno-kulturowej, w perspektywie politycznych decyzji w państwie, rodzina jako podstawowa komórka socjalizująca jednostki, aby spełniała swoje funkcje, zmienia się. Analizowane dane pokazują obraz zmian poglądów badanych, pokazują zmiany w systemie wartościowania i ujawniają motywacje badanych. Ramy teoretyczne artykułu stanowi teoria światopoglądu i teoria standardu kulturowego Krzysztofa J. Brozi.
3
Content available remote

Uniwersytet wobec zmiany kulturowej w Polsce

75%
EN
The systemic transformation in Poland has political, economic, demographic, social as well as cultural and psychological character, which states the principles of functioning of individuals, social groups and institutions including universities. The cultural change analyzed in the context of acculturation process means the necessity of adaptation of relatively new culture values: equality, individualism, cultural masculinity and new openess in new situation. There are four possible attitudes towards this process: separation, marginalization, assimilation and integration, which are connected also with university as the institution and social environment. The analysis of these attitudes shows their aspects and consequences. In the situation of cultural change remembering the mission of the University is needed as it states possible, permissible and desirable changes.
Zarządzanie i Finanse
|
2016
|
vol. 3
|
issue 1
323-338
PL
Zarządzanie projektem ERP jest niezwykle trudnym i złożonym przedsięwzięciem organizacyjnym. System zintegrowany zmienia nie tylko sposób funkcjonowania przedsiębiorstwa w wymiarze technicznym, ale również głęboko wpływa na profil kultury organizacyjnej. Od dojrzałości, wiedzy i doświadczenia zarządu firmy oraz kierownika projektu zależy sukces rozumiany w wymiarze ekonomicznym i kulturowym. Artykuł przedstawia następujące zagadnienia: istota zintegrowanych systemów zarządzania klasy ERP; strategie komputeryzacji przedsiębiorstw w perspektywie potencjalnych zmian kulturowych; dylematy dotyczące idei integracji w projektowaniu systemów zarządzania opartych o aplikacje informatyczne klasy ERP; zjawisko technopatologii a procesy informatyzacji zarządzania oraz dobór metod i strategii wdrożenia a zarządzanie zmianą kultury organizacyjnej.
PL
Konieczność dostosowania do zmieniających się wymagań otoczenia rynkowego wymaga modyfikacji strategii firmy, co z reguły pociąga za sobą zmiany w hierarchii wartości organizacyjnych oraz wspierających je norm postępowania. Artykuł charakteryzuje proces zmian kulturowych wdrożony w średniej wielkości ogólnopolskiej w firmie budowlanej. W artykule zaprezentowano schemat działań, zmierzających do wprowadzenia prorynkowych i proefektywnościowych reguł i zasad funkcjonowania firmy, a także omówiono efekty wprowadzonych zmian oraz warunki powodzenia projektu.
EN
The need to adapt to market’s changes requires the change of the corporate strategy. As a rule it results in changes in a hierarchy of organizational values and norms. The article describes the process of cultural changes implemented in the Polish medium size enterprise in the construction business. The article presents the schema of activity which aim was the introduction of pro-marketing and proeffective rules and principles of company’s operations as well as discusses the results of implemented changes and conditions of the success of the project.
EN
The article concerns the problem of the relation between the function of family photos in the culture of Subcarpathian, rural communities, and the ways of organizing time there. The author reconstructs the history of bottom-up photographic practices and shows their relations with the processes of modernization. He describes how economic and social changes were associated with fluctuations in the form and functions of vernacular pictures. He is also interested in contemporary ways of using old photographs. The article proves that initiatives such as local digital archives are important forms of preserving the local identity and popularizing tradition. Nevertheless, the basic aim of the article is to define the place of vernacular photography in the process of creating contemporary constructions of the past and present. Based on ethnographic field research conducted in one of the communities near Rzeszów, the author proves that photos can become a link between two types of the past and tradition – experienced as a pattern and interpreted as a text. As such, they are a form of dynamic mediators that cope with long-lasting and radical cultural change.
PL
Artykuł dotyczy relacji pomiędzy funkcją rodzinnych zdjęć w kulturze podkarpackich wiejskich społeczności a obecnymi tam sposobami porządkowania czasu. Autor rekonstruuje historię oddolnych praktyk fotograficznych i pokazuje ich związki z procesami modernizacji tamtejszych terenów wiejskich. Opisuje, w jaki sposób zmiany gospodarcze, społeczne i obyczajowe łączyły się ze zmianami formy i funkcji zdjęć. Interesują go także współczesne sposoby wykorzystania starych fotografii. Udowadnia, że takie inicjatywy, jak lokalne archiwa cyfrowe stanowią ważne formy utrwalania lokalnej tożsamości i popularyzowania tradycji. Podstawowym celem artykułu jest jednak dookreślenie miejsca fotografii wernakularnej w procesie powstawania współczesnych konstrukcji przeszłości i teraźniejszości. Bazując na etnograficznych badaniach terenowych prowadzonych na terenie jednej z podrzeszowskich gmin, autor argumentuje, że zdjęcia mogą stać się łącznikiem pomiędzy dwoma typami przeszłości – doświadczanej jako wzorzec i interpretowanej jako tekst. Jako takie, stanowią formę dynamicznego spoiwa pozwalającego radzić sobie z długotrwałą i radykalną zmianą kulturową.
7
Publication available in full text mode
Content available

MUZEA – PERSPEKTYWY

63%
EN
The fact that the model of a museum institution established in the 19th century needs to be changed has been mentioned at least since the mid-20th century. Defined as a modern or modernistic museum, it was the result of deep social changes which took place in Europe in the 18th and 19th centuries, and the essence of its mission was faith in the Enlightenment ideals, especially in knowledge and development, as well as the conviction of the superiority of the Western world over the rest of the world at the time, and also the need to define national identity in the process of forming nation-states. Judging from the opinions of researchers, critics and museum professionals, there are two distinct points of view regarding the functioning of this model in the contemporary world. Some conceive of the museum as a distinct realm, removed from social and political forces, whereas others see it as democratising access to art, and even as politically correct when they attempt to include groups formerly omitted from history.Among the phenomena and trends which may result in the current museum model being changed, new technologies, commercialisation and globalisation are mentioned. The author also suggests adding elements like a change in the character of the museum institution in the light of the great museum boom in Far Eastern countries, especially in China, the United Arab Emirates, Africa and South America, as well as problems connected with the new social hierarchy, or with the generational diversity of museum visitors. Changes may also be elicited by the increasing number of private museums and their impact on museum practices. A public museum, in order to face economic possibilities and the dynamics of private museums, will have to be open not only for the public but also for its collections, which in principle have to date been untouchable and closed for ethical rather than legal reasons.On the basic of these reflections, the author believes that the museum institution will be continuously open to collecting, researching and conserving art objects as well as to diverse educational activity, open to other than traditional forms of contact with the objects it collects, and open to various museum narratives not limited by conventions or academic limitations. What is more, exhibitions organised by museums will more frequently be used as a tool in social politics and in so-called soft diplomacy. Under the influence of the market economy and the dynamics of private museums, public museums will adopt more functional ways of administration, financing and managing museum property, and in the face of new forms of social communication they will reorganise their marketing departments. The organisation of blockbuster exhibitions will still remain an important element of the activity of worldwide art museums. In Poland, museums will be employed more strongly than ever in the state’s strategy aimed at minimising the civilisation gap with respect to developed EU countries.
PL
O potrzebie zmiany ukształtowanego w XIX w. modelu instytucji muzealnej mówi się przynajmniej od poł. XX stulecia. Model ten, określany jako muzeum nowoczesne, lub modernistyczne był wytworem głębokich przemian społecznych, które miały miejsce w Europie w XVIII i XIX w., a istotę jego misji stanowiła wiara w oświeceniowe ideały, głównie w wiedzę i postęp oraz przekonanie o cywilizacyjnej wyższości świata zachodniego nad resztą ówczesnego świata, jak też potrzeba definiowania tożsamości narodowych w procesie powstawania państw narodowych. Sądząc z wypowiedzi uczonych, krytyków i muzealników rysują się jednak dwa różniące się stanowiska odnośnie istnienia tego modelu we współczesnym świecie. Jedni widzą muzeum nadal jako oddzielny świat, z dala od społecznych i politycznych nacisków, a drudzy jako demokratyczny sposób dostępu do sztuki, a nawet jako instytucję poprawną politycznie, usiłującą przyciągnąć do siebie wykluczone przez historię grupy społeczne.Wśród zjawisk i trendów, które mogą wpłynąć na zmianę dotychczasowego modelu muzeum wymienia się nowe technologie, komercjalizację i globalizację. Autor proponuje dodać też takie, jak zmiana charakteru instytucji muzealnej pod wpływem ogromnego boomu muzealnego w krajach dalekiego wschodu, głównie w Chinach, w Emiratach Arabskich, w Afryce i Ameryce Południowej, jak też problemy związane z nową hierarchizacją społeczną, czy z pokoleniowym zróżnicowaniem publiczności muzealnej. Na zmianę wpłynąć też może wzrastająca liczba prywatnych muzeów i ich wpływ na praktykę muzealną. Muzeum publiczne, by sprostać ekonomicznym możliwościom i dynamice muzeów prywatnych, będzie musiało być otwarte nie tylko dla publiczności, ale też dla swych kolekcji, dotychczas w zasadzie niedotykalnych i zamkniętych, bardziej etycznymi niż prawnymi barierami.Na podstawie przedstawionych rozważań autor uważa, że instytucja muzealna będzie: nadal nastawiona na kolekcjonowanie, badanie i konserwację obiektów oraz na różnorodną działalność edukacyjną; otwarta na inne, niż tradycyjne, formy kontaktu z kolekcjonowanymi obiektami; otwarta na różnorakie, nie ograniczone konwenansem i akademickimi rygorami, narracje muzealne. A także: organizowane przez muzeum wystawy znacznie częściej niż dotychczas będą wykorzystywane jako narzędzia polityki społecznej i w tzw. miękkiej dyplomacji; muzea publiczne pod wpływem impulsów ze strony gospodarki rynkowej i dynamiki muzeów prywatnych przyjmą bardziej funkcjonalne sposoby zarządzania, finansowania i gospodarowania majątkiem muzealnym, a w obliczu nowych form komunikacji społecznej przebudują swoje komórki odpowiedzialne za działania marketingowe; ważnym elementem działalności światowych muzeów sztuki pozostaną nadal organizowane przez nie wielkoskalowe wystawy czasowe; w Polsce muzea będą znacznie silniej, niż dotychczas, wykorzystywane w strategii państwa do minimalizowania dystansu cywilizacyjnego w stosunku do rozwiniętych państw Unii Europejskiej.
EN
The author of the article aims at revealing the serious difference that has emerged between the traditional interpretations of the history of Central and Eastern Europe, present in the works of historians and archaeologists, and the new data brought by the DNA research of the past populations of this area. The former, based on the results of archaeological research pointing to cultural changes, assume a thorough population exchange that supposedly took place in the early Middle Ages, while the latter indicate the continuity of the same biological population peopling the region since over a thousand years BC. The author tries to explain these discrepancies by pointing to the cases of cultural and even ethnic changes within the same biological population coming from other parts of Europe, taking place under the influence of small groups of strangers.
PL
Celem autora niniejszego tekstu jest ujawnienie poważnej różnicy, jaka pojawiła się pomiędzy tradycyjnymi interpretacjami dziejów Europy Środkowo-Wschodniej, obecnymi w pracach historyków i archeologów a nowymi danymi przynoszonymi przez badania DNA dawnych populacji tego obszaru. Te pierwsze, opierając się o wyniki prac archeologów, wskazujących na zmiany kulturowe, zakładają gruntowną wymianę populacji, jaka miałaby nastąpić we wczesnym średniowieczu, podczas gdy te drugie wskazują na ciągłość zaludnienia regionu przez taką samą biologicznie populację od ponad tysiąca lat przed naszą erą. Autor stara się wyjaśnić te rozbieżności wskazując na znane z innych obszarów Europy przypadki zmian kultury, a nawet etniczności w obrębie tej samej biologicznie populacji zachodzące pod wpływem niewielkich grup przybyszów.
PL
Prezentowany artykuł poświęcony jest problematyce polskich ruchów miejskich. W pierwszej części artykułu analizowane są zmiany strukturalne, jakie zachodzą w obrębie szeroko rozumianych ruchów społecznych. Autor skupia się tutaj głównie na takich kwestiach jak nowe sposoby komunikacji oraz przemiany strukturalne ruchów społecznych. Wszystkie te przemiany prowadzą do tego, że współczesne ruchy miejskie przyjmują charakter raczej kulturowy niż polityczny. Druga część artykułu poświęcona jest specyfice polskich ruchów miejskich, analizowanych jako kluczowi agenci zmiany kulturowej. Polskie społeczeństwo, które było pozbawione kulturowych i społecznych podstaw miejskości, staje się obecnie społeczeństwem miejskim, potrzebuje zatem nowych narracji i nowego języka. Kulturowe podstawy nowych miejskich tożsamości są dostarczane polskiemu społeczeństwo właśnie przez ruchy miejskie.
EN
This article concerns the problems related to defining Polish urban movements. In the first part of the article the author analyses structural changes in contemporary social movements. The author focuses primarily on the analysis of issues such as new manners of communication and structural transformations in social movements. The second part of the article is devoted to the specificity of Polish urban movements, analyzed as crucial social agents of cultural change. Polish society, which had previously become deprived of the social and cultural foundations of modern urbanity, has nowadays become an urban society. As such, it requires new narratives and a new urban language. These cultural foundations for a new urban identity are being built and supplied through Polish urban movements.
Świat i Słowo
|
2021
|
vol. 37
|
issue 2
157-172
EN
Alpinist expedition to the Nanda Devi was the first Polish successfully ended hiking in the Himalaya. Nanda Devi was a very tough challenge for Polish team but after many dangerous situations they finally reached the peak. As a next step alpinists wanted to reach Tirsuli peak. Unluckily, two of the expeditors were buried in an avalanche on the slopes of a glacier. Janusz Klarner (the member of the Polish alpinists team) after few years wrote a book Nanda Devi which is based on his private expedition journal. The main thesis of the article is that reaching Nanda Devi was possible by the accurate speed of adaptation. The Himalaya was a completely different and unknown place for Polish alpinists. Alpinists were forced to various adaptations in many different situations. In the article author analyses emerging changes and adaptations. Among them are symbolic, cultural, technical and axiological adaptations. Using Deleuze's findings from Bergsonizm, the author recognizes that the capacity for appropriately dynamic adaptation is the result of an appropriate arrangement occurring at a point in time. To sum up, an author considers various connections between cultural patterns, personal causality and environmental considerations.
PL
Wyprawa alpinistów na Nanda Devi była pierwszą polską pomyślnie zakończoną wędrówką w Himalajach. Nanda Devi była bardzo trudnym wyzwaniem dla polskiej ekipy, ale po wielu niebezpiecznych sytuacjach w końcu osiągnęli szczyt. W kolejnym kroku alpiniści chcieli zdobyć szczyt Tirsuli. Niestety, dwóch ekspedytorów zostało zasypanych lawiną na zboczach lodowca. Janusz Klarner (członek ekipy polskich alpinistów) po kilku latach napisał książkę Nanda Devi, opartą na jego prywatnym dzienniku ekspedycyjnym. Główną tezą artykułu jest to, że dotarcie do Nanda Devi było możliwe dzięki odpowiedniej szybkości adaptacji. Himalaje były zupełnie nieznanym miejscem dla polskich alpinistów. Okoliczności wymagały adaptacji do nowych, wymagających warunków. W artykule autor analizuje te adaptacje. Niektóre z nich miały wymiar symboliczny, inne: kulturowy, techniczny oraz aksjologiczny. Korzystając z ustaleń Deleuze'a z Bergsonizmu, autor uznaje, że zdolność do odpowiednio dynamicznej adaptacji jest wynikiem odpowiedniego uporządkowania występującego w danym momencie. Podsumowując, autor rozważa różne powiązania wzorców kulturowych, przyczynowości osobistej i względów środowiskowych
PL
W latach dziewięćdziesiątych XX wieku w Polsce obserwowano nasilenie procesów o charakterze strukturalnym. Wraz z pojawieniem się nowych społecznych i ekonomicznych reguł życia zaczęła się wyłaniać klasa średnia. Nowa zbiorowość okazała się kategorią silnie heterogeniczną i niejednorodną. Z owej zbiorowości wyodrębniła się specyficzna kategoria, którą można określić jako nową klasę średnią. Jej obraz jest silnie reprezentowany w polskich mediach, szczególnie w telewizyjnych programach o charakterze kulinarnym. Choć w sensie socjologicznym nowa klasa średnia nie stanowi klasy społecznej, a jest jedynie traktowana jako kategoria deskryptywna, to umożliwia ona opis przemian społecznych i kulturowych. Kultura kulinarna jest przestrzenią, umożliwiającą ukazanie charakterystycznych właściwości i wartości istotnych dla nowej klasy średniej. Programy kulinarne nie traktują o gotowaniu, ale mają rozbudzać ambicje przynależności do tej klasy społecznej. Promują przekaz, że właściwie każdy z telewidzów przy odrobinie wysiłku jest w stanie wieść atrakcyjne życie i przynależeć do owej uprzywilejowanej części polskiego społeczeństwa. Dziedzictwo kulinarne i przemiany kulinarne podobnie jak struktura społeczna ulegają przekształceniom. Kultura kulinarna jest ściśle powiązana z życiem społecznym i kulturowym, a kulinaria stanowią jeden z czynników strukturyzujących.
EN
In the aftermath of 1989 Polish society faced many changes. The first changes were associated with the processes of implementing ready products of the western economy and culture. The implants presented new form of organization of social life. The implants provided designs, new styles of life, Western movies, popular television series, fast food restaurants, supermarkets, malls, Western corporations, and even new occupations and professions. I would like to examine the result of all these changes in Polish society, namely: how all of them changed people’s individual and collective lives and how the City changed under the influence of culinary culture and cooking shows on TV. I am also interested in how nowadays culinary culture is used to promote the values of consumerist society like competition, rivalry, pleasure and entertainment. I would like to present the examples of popular TV series “Cooked” and “The Kitchen Revolutions”. Both of them play very important roles in changing Polish attitudes to cuisine and its meaning in social life. They present the image of the new middle class which can be observed in culinary culture – the culinary television programs.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji morfogenetycznej zmiany kulturowej zaproponowanej przez Margaret S. Archer. Przedstawione w tekście główne elementy tej koncepcji umiejscowione zostały w kontekście założeń realizmu socjologicznego i podstawowych rozstrzygnięć ontologicznych dokonanych przez Davida Lockwooda (integracja społeczna vs integracja systemowa) i Roya Bhaskara (realizm struktur społecznych). Autor podkreśla istotność proponowanego przez Archer dualizmu analitycznego jako programu eksplanacyjnego opartego na tych rozstrzygnięciach. Artykuł jest także postawieniem pytania o aktualność i użyteczność prezentowanej koncepcji w opisywaniu i wyjaśnianiu przemian kultury współczesnych społeczeństw.
XX
The aim of this article is to present Margaret S. Archer’s morphogenetic approach to cultural change. The author places the main elements of Archer’s conception in the context of sociological realism and ontological postulates made by David Lockwood (social integration vs system integration) and Roy Bhaskar (realist social structure). The author underlines the importance of Archer’s analytical dualism as the explanatory program based on those postulates. The aim of the article is also to pose a question on topicality and usefulness of the conception in describing and explaining cultural changes in contemporary societies.
PL
Opracowanie podejmuje problem doświadczania wartości oraz roli wychowania chrześcijańskiego w przezwyciężaniu współczesnego kryzysu wartości w zakresie materializmu i problemów związanych z wartością wolności. Zasadniczym przedmiotem badań była rola wychowania chrześcijańskiego w przezwyciężaniu problemów kryzysu wartości. Głównym celem badania było określenie roli wychowania chrześcijańskiego w przezwyciężaniu konfliktów wartości zawiązanych z materializmem i wolnością. Próbowano odpowiedzieć na pytanie: w jakim zakresie i w jaki sposób Kościół wspiera jednostki w procesach refleksji oraz prób przełamywania własnego materializmu? Celem pomocniczym było zbadanie jakie doświadczenie wartości posiadają badani studenci. Z tym celem wiąże się drugi przedmiot badań, jakim jest doświadczanie wartości. Wstępne badanie miało formę krótkiego sondażu, w ramach którego pytano studentów Akademii Ignatianum w Krakowie o doświadczanie wartości. Drugi etap badań został zrealizowany metodą wywiadu fokusowego, uczestniczyły w nich dwie grupy studentek pedagogiki.Badania pozwoliły wyodrębnić cztery wymiary doświadczania wartości, określić najważniejsze według studentek wartości we współczesnym wychowaniu chrześcijańskim oraz opisać rolę wychowania chrześcijańskiego w przezwyciężaniu problemów materializmu i realizacji wolności, zarówno tę pozytywną, jak i negatywne jej aspekty. Najważniejsze postulaty dotyczące wspierania młodych w doświadczaniu i wyborze wartości odnoszą się do zmiany w komunikacji i postawie księży wobec wychowanka, zmiany celów wychowawczych w zakresie przygotowania wychowanka do doświadczeń aksjonormatywnych oraz inicjowania działań w zakresie różnych form doświadczania wartości.
EN
The study addresses the problem of experiencing values and the role of Christian education in overcoming the contemporary crisis of values in terms of materialism and problems related to the value of freedom. The main subject of research was the role of Christian education in overcoming the problems of the crisis of values. The main aim of the study was to define the role of Christian education in overcoming conflicts of values associated with materialism and freedom. Attempts have been made to answer the following question: to what extent (and how) does the Church support individuals in reflections upon their own materialism and their attempts to overcome it? The auxiliary aim was to investigate what experience of value have surveyed students. The initial study took the form of a short survey in which students of the Jesuit University Ignatianum in Krakow were asked about their experience of values. The second stage of the research was carried out using the focus group method, involving two groups of pedagogy students.The research allowed four dimensions of experiencing values to be distinguished, identifying the most important values according to female students in contemporary Christian education and defining the role of Christian education in overcoming the problems of materialism and the realization of freedom, both the positive and negative aspects of it. The most important postulates concerning supporting young people in experiencing and choosing values apply changes in priests’ communication and attitude towards persons, changes in educational goals in the area of preparing young people for axionormative experiences and initiating activities in various forms of experiencing values.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.