Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  zmiany leksykalne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Динамика русской аксиологической картины мира в лексическом отражении (От «советских» ценностей к «постперестроечным»)

100%
Березович Е. Л.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2011
|
vol. 23
121-136
PL
Artykuł zawiera opis zmian leksykalnych, które zaszły w rosyjskim słownictwie dotyczącym wartości w ciągu ostatnich dwu dekad. Autorka omawia tematy, które łączą grupy słów o zmienionym znaczeniu. Są to: temat społecznej adaptacji (zmiany słów приспособиться ‘przystosować się’, устраиваться ‘urządzać się’, компромисс ‘kompromis’, принципиальный ‘pryncypialny’, комфортный ‘komfortowy’ itd.); kwestia “życia prywatnego” (любить себя ‘kochać siebie’, эгоист ‘egoista’, позиционировать себя ‘ustawiać się w pozycji’); pragmatyzmu i majątku (позитивный ‘pozytywny’, престижный ‘prestiżowy’, сытый ‘syty’, самодостаточный ‘samowystarczalny’); zdrowia psychicznego i antyidealizmu (энтузиазм ‘entuzjazm’, рвение ‘gorliwość’, пристрастие ‘pasja’, интерес ‘zainteresowanie’, ажиотаж ‘podniecenie’, экстаз ‘ekstaza’, романтика ‘romantyzm’); wreszcie – temat życia intymnego (откровенный ‘otwarty’, ориентация ‘orientacja’, возбудиться ‘podniecić się’) itd.
EN
The article describes the changes which have taken place in the Russian lexicon of values over the last two decades. The author deals with domains which link words with similar meanings. These are: social adaptation (changes in the words приспособиться ‘adapt to’, устраиваться ‘settle down’, компромисс ‘compromise’, принципиальный ‘full of principles’, комфортный ‘comfortable’ etc.); private life (любить себя ‘love oneself’, эгоист ‘egoist’, позиционировать себя ‘localize oneself’); pragmatism and possessions (позитивный ‘positive’, престижный ‘prestigious’, сытый ‘satiated’, самодостаточный ‘self-sufficient’); mental health and anti-idealism (энтузиазм ‘enthusiasm’, рвение ‘zeal’, пристрастие ‘passion’, интерес ‘interest’, ажиотаж ‘excitement’, экстаз ‘ecstasy’, романтика ‘romanticism’); intimate life (откровенный ‘open’, ориентация ‘orientation’, возбудиться ‘become excited/aroused’), etc.
2
Publication available in full text mode
Content available

Wpływy obcojęzyczne na współczesny język słoweński

100%
Kern B.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2016
|
vol. LXII
39-48
PL
W artykule przedstawiono zmiany w języku słoweńskim w okresie ostatniego ćwierćwiecza, które były spowodowane wpływami obcojęzycznymi. Rozpatrzono je w kontekście zmian leksykalnych z uwzględnieniem potencjału słowotwórczego nowego słownictwa. W sposób szczególny zwrócono uwagę na przedstawienie tych zmian z perspektywy leksykograficznej (na podstawie opisu w Słowniku nowszego słownictwa języka słoweńskiego oraz w nowym wydaniu Słownika słoweńskiego języka literackiego). Jak się spodziewano, najwięcej zapożyczeń w języku słoweńskich pochodzi z języka angielskiego oraz w mniejszym stopniu z włoskiego, niemieckiego francuskiego, chorwackiego, serbskiego, a także japońskiego i arabskiego za pośrednictwem języka angielskiego.
EN
The article presents changes in the Slovene language in the period of last 25 years, influenced by foreign languages. Foreign languages’ influences are analized in the context of lexical changes (emphasis is put on the word-formational productivity of new vocabulary) and special attention is given to lexicographical pesentation of new vocbulary in Dictionary of Recent Vocabulary of Slovene Language and Slovene Literary Language Dictionary, new, 2nd edition. As expected the biggest influence on Slovene has English Language, at a lower rate also Italian, German, French, Croatian/Serbian and also Japanese and Arabic (last two through English).
3
Publication available in full text mode
Content available

The development of the lexemes for ‘uncle/aunt’, ‘cousin’ and ‘brother/ sister-in-law’ in Hispano-Romance and Polish in a comparative perspective

100%
Tilgner K.
Językoznawstwo
|
2022
|
vol. 16
|
issue 1
87-94
PL
Celem artykułu jest porównanie rozwoju słownictwa związanego z rodziną w języku polskim i hispano-romańskim na tle łacińskim. Analiza porównawcza dotyczy nazw wujka/ciotki, szwagra/szwagierki i kuzynów. Autorka próbuje wytłumaczyć zmiany leksykalne zmianami społecznymi, które miały miejsce na przełomie wieków.
EN
The aim of the article is to compare the development of some family-related vocabulary from Latin (with PIE backgrounds) to Hispano-Romance with the old and modern Polish terms. The comparative analysis covers the words for ‘uncle’/’aunt’, ‘brother/sister-in-law’ and ‘cousins’. The author tries to explain lexical changes with reference to social changes that took place over the centuries.
4
Publication available in full text mode
Content available

Fenomen XV-wiecznych rot kościańskich. Wymiany leksykalne

100%
Borowiec K.
Ogrody Nauk i Sztuk
|
2014
|
issue 4
566-573
PL
Artykuł dotyczy wyjątkowego zabytku języka polskiego, jakim są średniowieczne roty kościańskie – jedyne zapiski tego typu, których część zachowała się w podwójnych redakcjach, brudnopisach i czystopisach. Sytuacja taka pozwala na badanie m. in. tego, w jaki sposób w średniowiecznych kancelariach pracowano nad tekstem przysięgi. Autorkę interesują wymiany leksykalne (autosemantycznych leksemów niewspółrdzennych). Zestawiając ze sobą odpowiedniki brudno- i czystopisowe, pokazuje charakter danej zmiany i próbuje rekonstruować motywy, dla których zostały one wprowadzone.
EN
The article focuses on lexical replacements, derived from the fi ft eenth-century polish rote sentences, writt en in Kościan (Wielkopolska). The case of this short notes remains unprecedented in the history of Old Polish language – about 370 sentences survive in two wordings: draft and fair copy; partially writt en and re-writt en by the same hand. Comparing equivalents from draft s and fair copies, the author shows the nature of these replacements and tries to reconstruct the motives for which they were introduced.
5
Publication available in full text mode
Content available

ZUM LEXIKALISCHEN UND SEMANTISCHEN SPRACHWANDEL DER DEUTSCHEN UND POLNISCHEN RECHTSSPRACHE AM BEISPIEL DES STRAFRECHTLICHEN FACHWORTSCHATZES

99%
SIEWERT-KOWALKOWSKA K.
Comparative Legilinguistics
|
2017
|
vol. 29
49-65
EN
The article is devoted to the problem of the changes taking place in legal language, among others under the influence of the dynamic political and social situation. The paper will present lexical and semantic changes that have taken place over the centuries in the specialized vocabulary of the Polish and German criminal law. The analysis will be carried out on the example of selected Polish and German legal terms and expressions.
PL
Artykuł jest poświęcony zagadnieniu zmian w języku prawa zachodzących m.in. pod wpływem zmieniającej się sytuacji politycznej i społecznej. W artykule zostaną przedstawione zmiany leksykalne i znaczeniowe, jakie dokonały się na przestrzeni wieków w słownictwie specjalistycznym polskiego i niemieckiego prawa karnego. Analiza zostanie przeprowadzona na przykładzie wybranych polskich i niemieckich terminów i wyrażeń prawnych.
DE
Der Artikel ist der Frage der Veränderungen gewidmet, die u. a. unter dem Einfluss der dynamischen politischen und sozialen Situation in der Rechtssprache erfolgen. Im Artikel werden lexikalische und semantische Veränderungen präsentiert, die sich im Laufe der Jahrhunderte im Fachwortschatz des polnischen und des deutschen Strafrechts vollzogen haben. Die Analyse wird am Beispiel der ausgewählten polnischen und deutschen Rechtstermini und -ausdrücke durchgeführt.
6
Publication available in full text mode
Content available

Research on non-standard language elements in Slavonic languages

61%
Walter H.
Językoznawstwo
|
2018
|
vol. 12
13-32
PL
Dla współczesnych języków słowiańskich charakterystyczny jest rosnący wpływ nietypowych elementów językowych. Sprowadza to niską jakość i eksplorację do centrum uwagi. W epoce socjalizmu nieprzestrzeganie norm językowych było postrzegane jako zjawisko bardzo negatywne, coś, co niszczy kulturę językową i ogranicza zdolności mentalne jej mówców. Jest to również powód dla niewystarczających badań i tabu w przypadku niskiej jakości odmian językowych w języku słowiańskim. Ta sytuacja uległa całkowitej zmianie począwszy od lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Niniejszy artykuł zawiera informacje o najnowszych osiągnięciach w zakresie badań niestandardowych odmianek języków w Slavii.
EN
A characteristic of contemporary Slavonic languages is the increasing influence of non-standard language elements. This brings the issue of the ‘substandard’ and its exploration back to the centre of attention. During the socialist era, the ‘substandard’ was seen as a very negative phenomenon and as something that corrupts language culture and restricts the mental faculties of its speakers. As a result, there was insufficient research on ‘substandard’ Slavonic language varieties during the socialist period. This situation has changed completely with the transforming world since the 1990s. The present article contains information about the latest developments in research on non-standard language elements in Slavonic languages.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.