W artykule przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w Chorwacji w latach 2020-21 wśród katolików. Badania przeprowadzono w ramach projektu CRO Laudato Si’ (N=1324). Drugi etap obejmował badania czterech grup fokusowych z udziałem 20 uczestników. Ogólnym celem jest ustalenie, czy tematyka dotycząca problemów środowiskowych jest poruszana w rodzinie, a także opisanie charakteru komunikacji w tym zakresie oraz budowaniem zrównoważonych zachowań w rodzinie. Wyniki pokazują, że problemy środowiskowe są komunikowane w ramach rodziny w sposób demokratyczny i otwarty. Zdecydowana większość respondentów (97%) prawie lub całkowicie zgodziła się ze stwierdzeniem, że: “Zarówno w rodzinie, jak i społeczeństwie konieczne jest zwrócenie uwagi na istotę problemów środowiskowych”. Wyniki badań grupy fokusowej dają lepszy wgląd w interakcje wewnątrz rodziny i pozwalają spojrzeć na rodzinę jako relację społeczną, w ramach której problemy środowiskowe nie są regularnie omawiane, a niektóre nawyki są budowane w sposób spontaniczny. Zrównoważone nawyki obejmują codzienne zachowania prośrodowiskowe, takie jak segregacja śmieci, oszczędzanie wody i energii itp. Wyniki badań pokazują, że informacje na temat środowiska są przekazywane głównie od młodszych członków rodziny do osób starszych. Wskazuje to na istotną rolę młodszych członków rodziny na poziomie mikro. Rola ta związana jest z poziomem mezo i placówkami edukacyjnymi w fazie socjalizacji wtórnej. Wnioskujemy, że rodziny poddane badaniu prowadzą pozaekonomiczną wymianę informacji na temat problemów środowiskowych. Komunikacja (zwłaszcza niewerbalna) dotycząca problemów środowiskowych w rodzinie jest ważna zarówno dla dzieci, jak i ich rodziców i może wzmocnić chęć zmiany nawyków rodzinnych niezgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju.
EN
The paper presents the results of a research conducted among Catholic believers in Croatia during 2020 and 2021. The research was carried out as part of the CRO Laudato Si' project (N=1324). In the second phase, four focus groups were conducted with 20 participants. The overall objective of the research is to determine whether families communicate about environmental problems and to describe the experience of communication and sustainable habits in the family. The results show that communication on environmental problems in the family is democratic and open. The vast majority of respondents (97%) mostly or completely agreed with the statement: “It is necessary to point out the importance of environmental problems in one's own family and society”. The results of the focus group provide a deeper insight into family relations and reveal the family as a social relationship within which environmental problems are not discussed regularly, but some habits are cultivated spontaneously. These are daily sustainable habits such as waste separation, water and energy saving, etc. However, the results show that younger family members pass on information on this topic to the elderly and therefore their role on micro-level is significant. That role is related to meso level, and to educational institutions in the phase of secondary socialization. We conclude that families from our sample have a non-economic exchange of information on environmental problems. Communication (non-verbal especially) about environmental problems in the family is important for both children and parents and can empower the willingness to change unsustainable family habits.
Tematem artykułu są zrównoważone nawyki i postawy osób wierzących w Chorwacji w odniesieniu do encykliki Laudato Si’. Praca ma charakter empiryczny i opiera się na projekcie CRO Laudato Si’, wykorzystującym metodę ankietową opartą o dobór nieprobabilistyczny w obrębie populacji osób wierzących w Chorwacji, którą w tym przypadku stanowią osoby praktykujące i sporadycznie praktykujące, klasyfikowane według regularności uczestniczenia w ceremoniach religijnych (N=1305). Przeprowadzona analiza wykazała, że osoby aktywnie praktykujące charakteryzują się bardziej zrównoważonym profilem środowiskowym (np. wyrzucają mniej żywności, częściej segregują odpady, wykazują większą gotowość do oszczędzania wody i energii elektrycznej oraz mają bardziej zdecydowany stosunek do potrzeby szerszego wdrażania postulatów Encykliki Laudato Si’ w Kościele i społeczeństwie), niż osoby praktykujące tylko sporadycznie. Biorąc pod uwagę, że próbka badawcza ma charakter niereprezentatywny, trudno jest uogólniać wnioski z przedstawionych danych na całą populację wierzących w Chorwacji, jako osób mających znaczący wpływ na stymulowanie przyszłych analiz naukowych i refleksji na temat powiązania Kościoła z praktykami religijnymi, ale należy podkreślać ich rolę jako osób będących potencjalnymi liderami wdrażania idei zrównoważonego stylu życia w społeczeństwie. Zrównoważone nawyki obserwowane wśród ankietowanych wierzących stanowią dobro relacyjne i służą jako podstawa do budowania kultury umiaru, która respektuje kluczowe zasady Katolickiej Nauki Społecznej. Mając to na uwadze, dochodzimy do wniosku, że ważne jest, aby Kościół częściej poruszał kwestie związane z kryzysem społeczno-środowiskowym i zachęcał do zdecydowanego reagowania na przejawy tego kryzysu na wszystkich poziomach społecznych, począwszy od poziomu gospodarstw domowych i rodzin po poziom makro.
EN
The topic of this paper are sustainable habits and attitudes of the religious population in Croatia regarding the Encyclical Letter Laudato Si'. Empirical work is based on CRO Laudato Si' project using survey method on a non-probabilistic sample of the religious population in Croatia, which in this paper are operationalized as active and occasional believers according to their regularity of attending religious ceremonies (N=1305). The analysis showed that active believers have a more pronounced sustainable profile (as they throw away less food, separate waste more, show greater readiness for saving water, electrical energy and have a more pronounced critical attitude about the need for greater application of the Laudato Si' within the Church and society) than the occasional believers. Given the nonrepresentative sample, the presented data cannot be generalized to the religious population in Croatia, shaping its fundamental contribution in stimulating future scientific analyses and reflections on the Church's relationship with religious practices, and emphasizing active believers as potential social leaders of sustainable lifestyles. Therefore, the sustainable habits of the surveyed believers represent a relational good and serve as the basis for building a culture of moderation that respects key principles of Catholic Social Teaching. In that perspective, we conclude that it is important for the Church to speak more often about the socio-environmental crisis and encourage strong responses to the crisis at all social levels, from households and families to the macro level.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.