Search results

1

Anna Maria Wajda, Szkice z biblijnego zwierzyńca (Kraków: Petrus 2016)

100%

Bąk T. B.

Verbum Vitae

|

2017

|

vol. 32

475-485

EN

Book review: Anna Maria Wajda, Szkice z biblijnego zwierzyńca (Kraków: Wydawnictwo Petrus, 2016). Ss. 317. PLN 39,00. ISBN 978-83-7720-214-2.

PL

Recenzja książki: Anna Maria Wajda, Szkice z biblijnego zwierzyńca (Kraków: Petrus, 2016). Ss. 317. PLN 39,00. ISBN 978-83-7720-214-2.

2

Prawno-instytucjonalny wymiar ochrony humanitarnej zwierząt

86%

Minkiewicz D., Pietrzak W.

Doctrina. Studia społeczno-polityczne

|

2017

|

vol. 14

|

issue 14

179-202

PL

Artykuł ma na celu przybliżenie zagadnień związanych z problematyką przestrzeganiem przepisów dotyczących ochrony zwierząt. Na potrzeby opracowania poddano analizie podstawowe pojęcia, tj. kontrola i nadzór, które często są mylnie ze sobą utożsamiane i traktowane zamiennie. Zasadniczą natomiast część opracowania poświęcono kompetencjom wybranych podmiotów realizujących zdania w obszarze ochrony, a także nadzoru nad przestrzeganiem praw zwierząt. W pierwszej kolejności dokonano analizy uprawnień i kompetencji powierzonych tzw. kontroli społecznej, które są porównywalne z kompetencjami organów administracji publicznej, a w niektórych przypadkach nawet je przewyższają. Kolejna część artykułu, dotyczy struktur organizacyjnych oraz zakresu zadań i kompetencji Inspekcji Weterynaryjnej jako organu ustawowo powołanego do kontroli nad przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt. W dalszej kolejności scharakteryzowano uprawnienia i kompetencje organów wykonawczych gminy. Ostatnim z podmiotów, który poddano analizie pod kątem kompetencji w zakresie kontroli nad przestrzeganiem praw zwierząt w aspekcie ich ochrony humanitarnej, jest organ o najszerszych kompetencjach w obszarze szeroko pojętej kontroli. Mowa tu o Najwyższej Izbie Kontroli. Poza kompetencjami w przedmiotowym zakresie, przytoczono również zakres zrealizowanych przedsięwzięć kontrolnych, który pozwala na sformułowanie wniosku, iż problematyka ochrony zwierząt znajduje się w stałym zainteresowaniu tej instytucji.

3

Relacje: człowiek – świat zwierząt w porównaniach występujących w tekstach Stefana Żeromskiego

86%

Handke K.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2016

|

vol. 15

5 –18

PL

Artykuł jest cząstkowym opracowaniem porównań, jakie się pojawiają w twórczości pisarza, a zarazem zapowiedzią autorskiego tomu serii Słownictwo pism Stefana Żeromskiego – Świat zwierząt. Świat zwierząt pojmuję szeroko – jako ogół istot żywych, istniejących rzeczywiście oraz przedstawianych przez człowieka symbolicznie (wyobrażenia, symbole, pomniki, znaki zodiaku). W swoich badaniach słownictwa odnoszącego się do świata zwierząt posługuję się nie izolowanymi leksemami, lecz kontekstami, które stanowią podstawę analiz i interpretacji. Podstawę materiałową artykułu stanowią porównania występujące w Urodzie życia i w dwóch pierwszych tomach Popiołów – łącznie 124 konteksty, które ilustrują różne relacje stron. Stefan Żeromski był mistrzem porównań, co wyraża się nie tyle, i nie tylko, ich dużą liczebnością, ile przede wszystkim ich różnorodnością pod względem budowy, znaczenia oraz rozmaitością leksykalną porównywanych składników. Pisarz doskonale znał swój ojczysty język, ale też z wielką wprawą umiał korzystać z możliwości, jakie się w nim kryją, a które pozwalały mu twórczo przedstawiać opisywany świat. W porównaniach używał bardzo wielu łączników porównywania. Oprócz najczęstszych: jak, jakby, jako spotykamy w tekstach liczne inne: coś jak, coś jakby, jakoby, niby, niemal, podobny, na podobieństwo, na kształt, na obraz, lepszy od, gorszy od. Pod względem budowy członów znajdujemy w tekstach Żeromskiego porównania proste, konwencjonalne, utrwalone w języku ogólnym oraz porównania rozbudowane. W porównania rozbudowane wpisywane są różne konsytuacje, które ja nazywam kontekstami fabularnymi (rodzaj konsytuacji wewnątrztekstowej), a które nierzadko stanowią obrazy poetyckie.

EN

The article is a partitive study of the comparisons (similes) that appear in the texts of the writer in question, and at the same time it precedes a volume from a series Słownictwo pism Stefana Żeromskiego – Świat zwierząt [The Vocabulary in the Texts Written by Stefan Żeromski – the Animal World]. The animal world, as understood here, is wide, defined as the whole of living beings, both existing in reality and depicted symbolically (images, symbols, monuments, the signs of the zodiac). While researching the vocabulary referring to the animal world the author of the article uses not isolated lexemes but contexts, which are the basis for analyses and interpretations. The material basis of the article consists of comparisons occurring in Uroda życia and in the first two volumes of Popioły – altogether 124 contexts, which illustrate various relations of the sides. Stefan Żeromski was a master of comparisons, which is testified not only by their large number but first of all by their diversity from the point of view of their structure, meaning and lexical variety of components being compared. The writer knew his native language perfectly, and could skilfully take the full advantage of its potential, thanks to which he was able to create his literary world. In his comparisons the writer used many comparative conjunctions. In addition to the most frequent ones such as: jak, jakby, jako, he used many others: coś jak, coś jakby, jakoby, niby, niemal, podobny, na podobieństwo, na kształt, na obraz, lepszy od, gorszy od. From the point of view of the structure of components in the texts written by Żeromski there are simple and conventional comparisons, functioning in the language, as well as the more complicated ones. Included in the more complicated comparisons there are various consituations, which are called the plot contexts (a kind of consituation inside a text), and which – quite often – are poetic images.

4

Zwierzoczłekoupiór? Posthumanistyczna refleksja nad zwierzętami

86%

Schollenberger J.

Przegląd Humanistyczny

|

2014

|

issue 1(442)

15-26

EN

The article reviews the posthumanistic concepts of moving beyond anthropocentrism. They are presented in the context of deliberations on non-human animals and human-animal relationship. Posthumanism criticizes primarily the humanistic category of a “human”. As Rosi Braidotti notices, it does not perform the descriptive function, but mostly serves to stigmatize the different, non-human. The consequence of such assumption is the postulate to extend the field of humanistic thoughts. The point is not to abandon a topic of a human, but to attempt to develop tools to describe non-human “otherness”.

5

Od beztroskiego małpiego ludku do mądrego pana Pongo. Strategie post-ludzkie w późnej poezji Tadeusza Różewicza

72%

Filipowicz A., Uniwersytet Gdański I. F. P., Anna Filipowicz – dr a. w. K. T. L. i. K. A. t. U. G. O. z. s. f. p. h. i. a. z. w. p. l. w. s. O. m. i. a. Z. p. m. n., afilipowicz@wp.pl

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

vol. 02

PL

W późnej twórczości Tadeusza Różewicza zwierzęta bywają często nowymi sprzymierzeńcami poety w jego rozważaniach nad kształtem współczesności. W przeciwieństwie do wcześniejszych tomów, w których świat animalny stanowił zazwyczaj synonim nieodwołalnej ludzkiej degrengolady, ukazywani w ostatnich utworach reprezentanci fauny stają się nieoczekiwanym sojusznikiem Różewicza, coraz bardziej krytycznego wobec ponowoczesnej kultury oraz konstytuującego ją człowieka. W zwierzęcej niemocie poeta szuka zwłaszcza przewrotnej zbieżności z podejmowanymi przez siebie twórczymi wyborami, zaś jego ironiczna gra gatunkową różnicą, w której odwraca się humanistyczne hierarchie i bezlitośnie piętnuje niekompetencję homo sapiens, staje się pretekstem do kolejnego zakwestionowania dorobku wykreowanej przez niego cywilizacji. Zapewne dlatego w poemacie Pan Pongo (ze zbioru Cóż z tego że we śnie) nie tylko docenia się przyrodzone zwierzętom milczenie czy ich behawioralne niepodobieństwo do ludzkiego gatunku, ale pozycjonuje niektóre ze stworzeń (orangutan) na równi z dawnymi „głosami” najważniejszych dla tej twórczości postaci literatury, sztuki czy filozofii. Takie konfrontacje z tym, co animalne zdradzają doskonałą orientację poety w mocnych i słabych stronach związanych ze zwierzętami posthumanistycznych teorii (nurty human-animal studies). Dowodzą jednak również nieredukowalnego sceptycyzmu Różewicza, który nawet w sytuacji pełnego uznania dla zwierzęcego istnienia pozostaje nieodmiennie przy „własnym”, zdenaturalizowanym stanowisku, opowiadając się trwale po ludzkiej i tylko ludzkiej stronie bytu.

6

Troska – mapa współczesnych dyskusji i pedagogicznych wyzwań

72%

Kopciewicz L., Ferenc K.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2023

|

vol. 25

|

issue 2(94)

27-46

EN

The aim of the article is to reflect on care as a theoretical category in pedagogy, the ethical dimension of emotional work inscribed in care relations and the binder of social bonds. The authors review the idea of care in the theories of universalist ethics of principles, in ethology and animal psychology, in gender, post-humanist and non-anthropocentric contexts. The overview of selected concepts of care proves the high complexity of this concept and its diverse, ambivalent meanings. Care is related to reflection on the world, culture, and society - it accompanies reflection on weakness and fragility, inherent in the existence of not only what is human.

PL

Celem artykułu jest refleksja nad troską jako kategorią teoretyczną w pedagogice, etycznym wymiarem pracy emocjonalnej wpisanej w relacje opieki i spoiwem więzi społecznych. Autorki dokonują przeglądu idei troski w teoriach uniwersalistycznej etyki zasad, w etologii i psychologii zwierząt, kontekstach genderowych, posthumanistycznych i nieantropocentrycznych. Przegląd wybranych koncepcji troski przekonuje o dużej złożoności tego pojęcia i jego zróżnicowanych, ambiwalentnych, znaczeniach. Troska związana jest z refleksją o świecie, kulturze i społeczeństwie – towarzyszy refleksji nad słabością i kruchością, wpisaną w fakt istnienia nie tylko tego co ludzkie.

7

Ciało ludzkie a organizm zwierzęcia: ujęcie Hansa-Eduarda Hengstenberga

58%

Kożuchowski J.

Studia Philosophiae Christianae

|

2021

|

vol. 57

|

issue 2

145-167

EN

Theis article considers an important aspects of the account of corporeality originally outlined by Hans-Eduard Hengstenberg, namely its relation to the animal organism. Contrary to the currently dominant naturalistic tendency, the German thinker shows the human body as not only quantitatively but also qualitatively different from the animal organism. To this end, Hengstenberg employs the principle of objectivity, which co-determines the human body and its organs and makes them essentially different from their animal counterparts. Man has a body whereas the animal is just an organism. Due to man’s specific ability to perform acts of a factual nature, the human spirit enables the body to perform two functions: biological (common to the animal world) and of an inorganic type. Human flesh should be considered in the physical sense and as an expression of the spirit. Hengstenberg developed his account on this issue from both a phenomenological and a metaphysical standpoint. --------------- Received: 14/07/2021. Reviewed: 22/09/2021. Accepted: 12/11/2021.

PL

W artykule zaprezentowano jeden z istotnych aspektów wizji cielesności zarysowanej oryginalnie w wielu odsłonach przez Hansa-Eduarda Hengstenberga, a mianowicie jej relacji do organizmu zwierzęcego. Wbrew aktualnie dominującej naturalistycznej tendencji niemiecki myśliciel ukazuje ciało człowieka jako jakościowo odmienne w stosunku do organizmu zwierzęcego, a nie tylko różniące się od niego pod względem ilościowym. Scharakteryzowano najpierw zasadę rzeczowości, która współdeterminuje ludzkie ciało i jego organy, sprawiając, że jest ono ze swej istoty zasadniczo inne niż zwierzęce. Człowiek ma ciało, a zwierzę jest tylko organizmem. Ciało to za sprawą uzdolnienia człowieka do aktów o charakterze rzeczowym (wyspecjalizowania w nich), zapodmiotowanych w duchu ludzkim, spełnia dwojakie funkcje: typowo biologiczne (właściwe dla świata zwierzęcego), a także o charakterze nieorganicznym. Cielesność ludzką należy więc rozpatrywać w sensie fizycznym oraz jako wyraz ducha. Swoje analizy na ten temat Hengstenberg rozwijał z pozycji fenomenologiczno-metafizycznych. --------------- Zgłoszono: 14/07/2021. Zrecenzowano: 22/09/2021. Zaakceptowano do publikacji: 12/11/2021.

8

Dziwna wycieczka do zoo. W poszukiwaniu perspektywy

58%

Żygowska J.

Polonistyka. Innowacje

|

2017

|

issue 5

121-136

EN

The article tries to analyze children’s poems by Józef Ratajczak, in which there are animals in a zoo (from author’s poetry volumes Między nami zwierzakami and Wycieczka do zoo). Reading Ratajczak’s chosen works let us notice different ways of describing by the poet both animals and zoo. The article also poses the question of an adult writer who writes for children. The article helps us see what connects children and animals in a variety of literary texts – their voice always depends on imagination of adults.

PL

Artykuł jest próbą spojrzenia na wiersze dla dzieci Józefa Ratajczaka, w których pojawiają się zwierzęta w zoo (z tomików Między nami zwierzakami oraz Wycieczka do zoo). Lektura wybranych utworów pozwala zauważyć różny sposób postrzegania przez poetę zwierzęcych bohaterów oraz miejsca, jakim jest zoo. W artykule zostało także postawione pytanie o dorosłego nadawcę tekstu literackiego kierowanego do dziecka. Pozwala to zauważyć to, co łączy dzieci i zwierzęta w tekstach – ich głos zawsze jest zależny od wyobrażenia tego, kto mówi, od osoby dorosłej.

9

Rana jako otwarcie na świat. O kategorii ranliwości w poezji Małgorzaty Lebdy

58%

Zając N.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2023

|

issue 46

207-228

EN

This article explores Małgorzata Lebda’s poetry (Sprawy ziemi, Mer de Glace) with a focus on representations of the body and physicality. The experience of illness, death, and woundedness, all stigmatized in the poems, becomes a starting point for analysis and interpretation. The paper also addresses three major aspects of these poems: the child’s initiation into the world through acquiring the wound, the carnal human-animal communion, and grief after the death of one’s mother. Sensitivity to woundedness becomes the foundation of care in Lebda’s poetry.

PL

Artykuł stanowi próbę lektury poezji Małgorzaty Lebdy ("Sprawy ziemi", "Mer de Glace") skoncentrowanej na obrazach ciała i cielesności. Stematyzowane w wierszach doświadczenie choroby, śmierci i naznaczenia raną stanie się punktem wyjścia do działań analityczno-interpretacyjnych. Artykuł skupi się na trzech ważnych w tej poezji tematach: dziecięcej inicjacji w świat poprzez ranę, cielesnej wspólnocie ludzko-zwierzęcej oraz żałobie po śmierci matki. Ukazane zostanie także, że wyczulenie na ranliwość staje się u Lebdy fundamentem troski.

10

Zwierzę, które pisze – mit o nimfie Io w Metamorfozach Owidiusza

58%

Witczak K.

Polonistyka. Innowacje

|

2017

|

issue 5

63-72

EN

The ratio of human to an animal is one of the most important relationships between nature and culture. The study of this issue can bring a new look on the body, especially the fact that today in the era of already developed animal studies. Ovid’s Metamorphoses were treated as text-pattern, which makes the transformation – the process of incorporation into an animal. The article is about the interpretation of the myth of the transfiguration mistress of Zeus nymph Io into a heifer and her attempts to communicate with the world of people using the letters. The myth of Io can thus be regarded as a story initialized to the creation of writing (the save characters), and the same placing as the animal in the center of the story – as the beginning of a discussion on the relationship occurring between what exists (nature) and what is produced (culture).

PL

Stosunek człowieka do zwierzęcia obrazuje istotny związek między naturą i kulturą, a badanie tego zagadnienia może przynieść nowe spojrzenie na ciało, zwłaszcza na to, które dziś w dobie rozwiniętych już studiów dotyczących kwestii nieantropocentrycznych gubi ludzką postać. Metamorfozy Owidiusza potraktowane zostały jako tekst-wzorzec, w którym dokonuje się transformacja – proces wcielenia się w zwierzę. Artykuł dotyczy interpretacji fragmentu dzieła poety opowiadającego o historii przemienienia kochanki Zeusa nimfy Io w jałówkę oraz jej prób porozumienia się ze światem ludzi za pomocą pisma. Mit o Io może być zatem traktowany jako opowieść inicjalna powstania pisma (systemu zapisywania znaków), a samo umieszczenie postaci zwierzęcej w centrum opowieści jako początek dyskusji o relacji występującej między tym, co zastane (naturą), a tym, co wytworzone (kulturą).

11

Pierre Chanet, polemista i filozof instynktu, oraz Marin Cureau de la Chambre - historia pewnego sporu

58%

Stegliński T.

Roczniki Filozoficzne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 1

65-84

PL

Pierre Chanet (1603-1660) był protestanckim lekarzem i filozofem, pochodzącym z La Rochelle. W swoich badaniach zajmował się w problemem myślenia u zwierząt. Występował przeciw tradycji reprezentowanej przez Charona i Montaigne’a, która uznawała, że zwierzęta myślą, decydują i posiadają rozum. Przeciwstawiał temu poglądowi swoją koncepcję instynktu. Rozumiał go jako działanie Boga i definiował instynkt jako „działanie Przyczyny Pierwszej, która pobudza i nakierowuje wszystkie przyczyny drugie w stronę ich celu, jeżeli nie mają one naturalnych zdolności, aby do niego dotrzeć”. Polemizował z nim Marin Cureau de la Chambre (1594-1669), który również był lekarzem i filozofem. Twierdził on, że rozum nie jest jedynie własnością ludzi, ale występuje też w zachowaniach zwierząt. Tekst ukazuje główne tezy polemiki między uczonymi. Informuje ponadto, że zasadnicza różnica miedzy nimi dotyczyła terminu „stwarzanie”. Chanet rozumiał je jako mające stale miejsce w naturze, de la Chambre jako raz dokonane. Według Chaneta Bóg przez swój rozum, bez przerwy wspiera wszystko, co powołał do istnienia. W przyrodzie ożywionej i nieożywionej to działanie przejawia się jako instynkt. Zdaniem de la Chambre’a Bóg nie ingeruje w ten sposób.

EN

Pierre Chanet (1603-1660) was a Protestant physician and philosopher from La Rochelle. In his research, he dealt with the problem of thinking among animals. He spoke against the tradition represented by Charon and Montaigne, which declared that animals think, decide and posses intellect. He contrasted that with his concept of instinct. He understood the instinct as God's action and defined it as “a direction of the first cause which carries and brings all secondary causes to their end, when they have no rational faculties to do so.” Martin Cureau de la Chambre (1594-1669), who was also a doctor and philosopher, argued with him. He claimed that the intellect is not only the property of humans, but also occurred in animals’ behavior. This article presents the main arguments of the polemic between these two scientists. It also shows the essential difference between them which concerns the phrase “creating.” Chanet understood it as constantly occurring in nature, de la Chambre as once done. According to Chanet, God supports everything which He created by His intellect. In nature, this activity occurs as instinct. In de la Chambre’s view, God doesn’t interfere in such a way.

12

Zwierzę jako podmiot. O metastrategiach kolonizowania przyrody.

58%

Mamzer H.

Porównania

|

2014

|

vol. 15

75-90

EN

Postindustrial societies undertake forms of colonization, which derive from specificity of agriculturally-based societies. Industrial revolution had equipped human kind in tools that are being applied in order to conquest the natural world. In contemporary humanistic discourse one can observe stronger and stronger stream of discussing issues related to human domination andexploitation of the nature. All of protets against those procedures aim at empowering naturalsurroundings of human kind in order to limit colonization process. While looking at colonizationin socio-cultural aspects and environmental aspects, one may notice many similarities. Is itpossible to name meta-strategies used in colonization processes?

PL

Społeczeństwa postindustrialne realizują formy kolonizacji, które sięgają społeczności tradycyjnych. Rewolucja przemysłowa wyposażyła cywilizację Zachodu w narzędzia, pozwalające kolonizować w wymiarze kulturowym, i wymiarze podporządkowywania przyrody. Proceder ten jest dzisiaj mocno zaawansowany – na szczęście jednak budzić zaczyna opór, ze strony aktywistów proekologicznych, których działania zmierzają do uznania zwierzęcia jako pełnoprawnego podmiotu. Strategie oporu wobec kolonizowania przyrody są realizowane w postaci różnego rodzaju ruchów. Wszystkie one zmierzają do uprawomocnienia postrzegania przyrody, w tym zwierząt jako pełnoprawnych podmiotów korzystających z zasobów Ziemi, co do których człowiek uzurpuje sobie prawo nieograniczonej eksploatacji. Czy można mówić o meta-strategiach, które były i są wykorzystywane do kolonizowania?

13

Przemoc domowa a przemoc wobec zwierząt. Analiza prawno-wiktymologiczna

51%

Podedworny Z.

Biuletyn Kryminologiczny

|

2019

|

issue 26

82-129

EN

The article is devoted to the broad phenomenon of domestic violence, violence against animals and their coexistence. It attempts to define the phenomenon of domestic violence, presents current legal solutions, using the example of selected countries, and the perspective of leading researchers on the relationship between domestic violence and violence against animals. The main purpose of the article is an attempt to establish a relationship between incidences of violence against animals and domestic violence, based on the analysis of a study conducted on people who have experienced domestic violence, or still experience it. Research on a sample of one hundred respondents shows that if animals remained in violent families, they were frequently victims of violence, and people using violence against animals were inclined to use psychological and physical violence against family members.

PL

Artykuł poświęcony jest szerokiemu zjawisku przemocy domowej, przemocy wobec zwierząt i ich współistnieniu. Podjęta została próba zdefiniowania zjawiska przemocy w rodzinie, przedstawiono aktualne rozwiązania prawne na przykładzie wybranych krajów oraz pogląd czołowych badaczy na zależności występujące pomiędzy przemocą domową a przemocą wobec zwierząt. Główny cel artykułu stanowiła próba ustalenia związku między występowaniem przemocy wobec zwierząt i przemocy w rodzinie na podstawie analizy badania przeprowadzonego na osobach, które doświadczały lub nadal doświadczają przemocy w rodzinie. Z badań na próbie stu ankietowanych wynika, że jeżeli w rodzinach przemocowych pozostawały zwierzęta, to bardzo często i one były ofiarami przemocy, a osoby stosujące przemoc wobec zwierząt zazwyczaj stosowały przemoc psychiczną i fizyczną także wobec członków rodziny. The article is devoted to the broad phenomenon of domestic violence, violence against animals and their coexistence. It attempts to define the phenomenon of domestic violence, presents current legal solutions, using the example of selected countries, and the perspective of leading researchers on the relationship between domestic violence and violence against animals. The main purpose of the article is an attempt to establish a relationship between incidences of violence against animals and domestic violence, based on the analysis of a study conducted on people who have experienced domestic violence, or still experience it. Research on a sample of one hundred respondents shows that if animals remained in violent families, they were frequently victims of violence, and people using violence against animals were inclined to use psychological and physical violence against family members.

14

Człowiek a zwierzę – ujęcie Hansa-Eduarda Hengstenberga

51%

Kożuchowski J.

Studia Elbląskie

|

2022

|

vol. 23

393-411

EN

The considerations contained in this article concern an issue that raises sharp controversy today, that is, the existence of a radical difference between man as a personal being and animals.This problem are presented basically in three dimensions: man’s openness to the world, his corporeality and spirit, stressing that the outstanding phenomenologist, just like Max Scheler and Josef Pieper, saw the sources of the decisive disproportion in man’s possession of the spirit (rational soul), self-awareness and the developed spirit by a man who is unique in his ability to objectivity, that is, to act completely free from a utilitarian attitude. Human corporeality is also distinguished by a special status because it is marked and transformed by objectivity, and therefore shows, unlike animals, a predisposition to material acts and notonly organic ones. Hengstenberg, therefore, unambiguously and convincingly showed a man as a person. An animal is only a living organism, endowed with a psycho-biological principle, that is, a sensual soul. The differences, similarities and, at the same time, a certain originality of Hengstenberg’s approach in comparison with other presentations in German philosophical anthropology of the 20th century were also indicated.

PL

Rozważania zawarte w niniejszym artykule dotyczą kwestii wzbudzającej dziś ostre kontrowersje, to jest istnienia radykalnej różnicy między człowiekiem jako bytem osobowym a zwierzętami. Tę problematykę przedstawiono zasadniczo w trzech wymiarach: otwartości człowieka na świat, jego cielesności oraz ducha, podkreślając, że wybitny fenomenolog, tak samo jak Max Scheler i Josef Pieper, źródła rozstrzygającej dysproporcji widział w posiadaniu przez człowieka ducha (duszy rozumnej), samoświadomości i uzdolnienia do rzeczowości, czyli do działań całkowicie wolnych od nastawienia o charakterze utylitarnym. Ludzką cielesność również wyróżnia szczególny status, ponieważ jest naznaczona i przeobrażona przez rzeczowość i dlatego wykazuje, w przeciwieństwie do zwierząt, predyspozycję do aktów rzeczowych, a nie tylko organicznych. Hengstenberg zatem jednoznacznie i przekonująco ukazywał człowieka jako osobę. Zwierzę bowiem to jedynie żywy organizm, obdarzony zasadą psychiczno-biologiczną, czyli duszą zmysłową. Wskazano także różnice, podobieństwa i zarazem pewną oryginalność ujęcia Hengstenberga w porównaniu z innymi podejściami w niemieckiej antropologii filozoficznej XX wieku.

15

Wybicie szyby w aucie celem uratowania zamkniętego wewnątrz dziecka lub zwierzęcia – wyłączenie odpowiedzialności karnej

51%

Wala K.

|

2023

|

vol. 17

|

issue 1

24-39

EN

The purpose of the article is to analyse the possible grounds, within the criminal sphere, for legalisation of behaviour involving damage to someone else’s property motivated by the desire to save a child or an animal left in a locked warming car. It is quite common to treat this type of event as one matching the features of the state of superior necessity. However, such an approach may raise some doubts of a dogmatic nature. From the point of view of the statutory shape of the existing countertypes, one can look for the possibility of assuming in such cases (when the owner of the damaged property and the perpetrator of leaving a living creature in such conditions is the same person) the occurrence of an assault justifying, after meeting all the required conditions in the form of directness, lawlessness and reality, taking steps within the right to necessary defence. The adoption of such a concept has its own tangible practical significance, as it makes it unnecessary to refer to the principle of subsidiarity and proportionality, which guarantees broader protection from criminal liability for those who damage other people’s property in order to take out a living creature left in a locked car in a situation of danger to its life or health.

PL

Celem artykułu jest analiza możliwych podstaw legalizacji w sferze penalnej zachowań polegających na uszkodzeniu cudzego mienia motywowanych chęcią uratowania pozostawionego w zamkniętym, nagrzewającym się aucie, dziecka lub zwierzęcia. Dość powszechne jest traktowanie tego typu zdarzeń jako realizujących znamiona stanu wyższej konieczności. Takie podejście może jednak wywoływać pewne wątpliwości natury dogmatycznej. Z punktu widzenia ustawowego kształtu istniejących kontratypów można doszukiwać się możliwości przyjmowania w takich wypadkach (gdy właścicielem uszkodzonego mienia oraz sprawcą pozostawienia w takich warunkach istoty żywej jest ta sama osoba) zachodzenia zamachu uzasadniającego, po spełnieniu wszystkich wymaganych warunków w postaci bezpośredniości, bezprawności oraz rzeczywistości, podjęcie działań w ramach obrony koniecznej. Przyjęcie takiej koncepcji ma swoje wymierne znaczenie praktyczne, gdyż powoduje brak konieczności odwoływania się do zasady subsydiarności oraz proporcjonalności, co gwarantuje szerszą ochronę przed odpowiedzialnością karną osób, które uszkadzają cudze mienie celem wyciągnięcia istoty żywej pozostawionej w zamkniętym aucie w sytuacji zagrożenia dla jej życia lub zdrowia.

16

About human metaphysics

44%

Stanisławek J., Stanisławek J.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2020

|

issue 3

17

Wirtualne czyli realne? Etnograficzne spojrzenie na wspólnotę internetową forum Miau.pl

44%

Roeske M.

Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy MASKA

|

2013

|

issue 17

57–76

EN

The article focuses on phenomenon of virtual communities. The author considers if communities functioning in cyberspace can be perceived in categories of so–called organic communities, inhabiting specific geographical territory. Presenting empirical data obtained as a result of ethnographic study on the online community, describes determinants of cultural identity of this particular community such as the value system, patterns of behavior, language and communication. The article also analyzes selected social processes taking place in the online community. Indirect aim of the paper is an attempt to apply the social worlds theory in cyberspace.

PL

Artykuł skupia uwagę na zjawisku społeczności wirtualnych. Autorka stawia pytanie, czy wspólnoty funkcjonujące w cyberprzestrzeni mogą być postrzegane w kategoriach tak zwanych społeczności organicznych, zajmujących określone terytorium geograficzne. Prezentując materiał empiryczny uzyskany w wyniku przeprowadzenia badań etnograficznych nad wspólnotą skupioną wokół internetowego forum, przedstawia kulturowe wyznaczniki tożsamości tej konkretnej społeczności takie jak system wartości, wzorce zachowań, język oraz sposoby komunikacji. Podejmuje również analizę wybranych procesów społecznych zachodzących w internetowej wspólnocie. Pośrednim celem pracy jest próba aplikacji teorii społecznych światów w środowisku wirtualnym.

18

Świat duchowy Josefa Váchala w pryzmacie roku 1920

44%

Sosnowska D.

Slavia Meridionalis

|

2020

|

vol. 20

PL

Artykuł prezentuje duchowe poszukiwania jednego z najbardziej oryginalnych czeskich artystów XX wieku. Materiałem interpretacyjnym są zarówno teksty literackie autora, jak i jego prace plastyczne. W pierwszej części tekstu przedstawiono ogólny zarys poglądów autora na sprawy Boga, Szatana, katolicyzmu, Kościoła, natury, okultyzmu, mistyki. Podkreślono radykalne zwroty światopoglądu Váchala, a także aporie i niekonsekwencje jego przekonań. Ważnym wątkiem w tej części tekstu jest ukazanie związków spirytualnych wierzeń i lęków Váchala z krytyką współczesnej cywilizacji. W drugiej części artykułu uwaga autora skupiła się na jednym roku z życia artysty. Powstałe w 1920 dzieła plastyczne i literackie tworzone były z niezwykłą intensywnością i w ogromnym napięciu moralnym wynikłym z nawiązania pozamałżeńskiego związku z kochanką. Nie obniżyło to ich literackiej i malarskiej jakości. Poza przybliżeniem czytelnikowi tych niezwykłych dzieł druga część artykułu poddaje szczegółowej analizie postawę Váchala jako krytyka „nowoczesnego” człowieka: bezmyślnego i destrukcyjnego wobec natury, okrutnego wobec zwierząt. Prezentuje też kontrkulturowy projekt artysty związany z ideą Księgi jako czytelniczego labiryntu, przemierzanego powoli, z pokorą i wysiłkiem, na przekór cywilizacji rządzonej przez bożka pośpiechu.

EN

The article presents the spiritual search of one of the most original Czech artists of the 20th century. The first part of the text presents a general outline of the author’s views on the matters of God, Satan, Catholicism, the Church, Nature, Occultism, and Mysticism. The radical changes in Váchal’s worldview and the aporias of his concepts are emphasized. An important thread in this part of the text is to show the spiritual connections between Váchal’s beliefs and fears on the one hand and criticism of contemporary civilization on the other. In the second part of the article, the author’s attention was focused on one year of the artist’s life. The art and literary works produced in 1920 were created with unusual intensity and in great moral tension resulting from the fact that he had started an extramarital relationship, but this did not diminish their quality. Apart from introducing the reader to these extraordinary works, the second part of the article examines in detail Váchal’s attitude as a critic of ‘modern’ man: thoughtless and destructive towards nature, cruel towards animals. It also presents the artist’s countercultural project related to the idea of the Book as a literary labyrinth that should be traversed slowly with humility and effort, in spite of the endless rush of modern culture.

Refine search results

Anna Maria Wajda, Szkice z biblijnego zwierzyńca (Kraków: Petrus 2016)

Prawno-instytucjonalny wymiar ochrony humanitarnej zwierząt

Relacje: człowiek – świat zwierząt w porównaniach występujących w tekstach Stefana Żeromskiego

Zwierzoczłekoupiór? Posthumanistyczna refleksja nad zwierzętami

Od beztroskiego małpiego ludku do mądrego pana Pongo. Strategie post-ludzkie w późnej poezji Tadeusza Różewicza

Troska – mapa współczesnych dyskusji i pedagogicznych wyzwań

Ciało ludzkie a organizm zwierzęcia: ujęcie Hansa-Eduarda Hengstenberga

Dziwna wycieczka do zoo. W poszukiwaniu perspektywy

Rana jako otwarcie na świat. O kategorii ranliwości w poezji Małgorzaty Lebdy

Zwierzę, które pisze – mit o nimfie Io w Metamorfozach Owidiusza

Pierre Chanet, polemista i filozof instynktu, oraz Marin Cureau de la Chambre - historia pewnego sporu

Zwierzę jako podmiot. O metastrategiach kolonizowania przyrody.

Przemoc domowa a przemoc wobec zwierząt. Analiza prawno-wiktymologiczna

Człowiek a zwierzę – ujęcie Hansa-Eduarda Hengstenberga

Wybicie szyby w aucie celem uratowania zamkniętego wewnątrz dziecka lub zwierzęcia – wyłączenie odpowiedzialności karnej

About human metaphysics

Wirtualne czyli realne? Etnograficzne spojrzenie na wspólnotę internetową forum Miau.pl

Świat duchowy Josefa Váchala w pryzmacie roku 1920