Search results

1

Pielgrzymki nauczycieli na Jasną Górę w latach 60. i 70. XX wieku w dokumentach Służby Bezpieczeństwa

100%

Durka J.

Forum Pedagogiczne

|

2016

|

issue 2/2

161-175

EN

The first teachers' pilgrimages to Jasna Góra were organized at the turn of 19th and 20th centuries. Despite numerous obstacles associated with political divisions, attempts were made to intensify this movement after the restoration of Polish independence. The first all-Polish pilgrimage of teachers took place in 1937. However, the organization of such journeys was impossible during the Second World War. After the war teachers' pilgrimages to Jasna Góra were in turn regarded as serious threats for the secularization and indoctrination of the society in a People’s Poland controlled by the communist party. The number of pilgrims along with their age and sex were thus under constant surveillance. The sermons and papers presented at the conferences were also carefully analyzed. They almost always related to current social issues, relations between the state and the Church, and the internal policies of the Polish People's Republic government. In the conditions of strong censorship and information monopoly of the state authorities, the pilgrimages arranged as rallies or days of prayers were breaking the exclusivity of the communist party in shaping the image of socio-political reality in the group of teachers and educators. The Security Service kept records of their actions.

PL

Pierwsze pielgrzymki nauczycieli na Jasną Górę miały miejsce na przełomie XIX i XX wieku. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, mimo licznych trudności związanych z podziałami politycznymi, starano się zintensyfikować ten ruch. Pierwsza ogólnopolska pielgrzymka nauczycieli odbyła się w 1937 roku. II wojna światowa uniemożliwiała zorganizowany ruch pielgrzymkowy. Po wojnie, w Polsce Ludowej rządzonej przez partię komunistyczną, pielgrzymowanie nauczycieli na Jasną Górę było traktowane jako realne zagrożenie dla działań związanych z laicyzacją i indoktrynacją społeczeństwa. Dlatego kontrolowano liczby uczestników, uważnie analizowano treść kazań i referatów wygłaszanych podczas konferencji. Niemal zawsze odnosiły się one zarówno do aktualnej problematyki społecznej, relacji państwo – Kościół, jak i do polityki wewnętrznej rządu PRL-u. W warunkach silnej cenzury i monopolu informacyjnego władz państwowych pielgrzymki organizowane pod hasłem zjazdu czy dni modlitw przełamywały wyłączność partii komunistycznej na kształtowanie obrazu rzeczywistości społeczno-politycznej w środowisku nauczycieli i wychowawców. Służba Bezpieczeństwa (SB) dokumentowała swoje działania.

2

Mieczysław Seweryn (1895-1940) i Stanisław (1896-1939) Kwileccy – uczestnicy powstania wielkopolskiego i właściciele ziemscy

100%

Durka J.

Polonia Maior Orientalis

|

2022

|

vol. IX

357-377

EN

The aim of the article is to present the lives of two landowners from Wielkopolska (Greater Poland) region. Brothers Mieczysław Seweryn Kwilecki and Stanisław Kwilecki were participants in the Greater Poland Uprising and ardent Polish patriots. As landowners, they played an important role in the activation of local community, of which they were natural leaders. Consequently, a lot of information can be found about them, but it is not always confirmed by documents. Therefore, facts known so far have been collected and verified in this article. Personal records kept in the Central Military Archive in Warsaw-Rembertów were of great importance here. Both brothers died during the Second World War. On 10th November 1939, Stanisław was executed by the Germans as part of Intelligenzaktion (Intelligentsia mass shootings). Mieczysław was murdered by the NKVD in April 1940 and is buried at the Cemetery for Victims of Totalitarianism in Kharkiv-Piatykhatky. The article also describes the fate of the closest family members of both landowners.

PL

Artykuł ma na celu przedstawienie losów dwóch ziemian z Wielkopolski. Bracia Mieczysław Seweryn i Stanisław Kwileccy byli uczestnikami powstania wielkopolskiego i gorącymi polskimi patriotami. Jako właściciele ziemscy odegrali dużą rolę w aktywizowaniu się społeczności lokalnej, której byli naturalnymi liderami. W związku z tym na ich temat pojawiło się dotąd bardzo dużo informacji, które nie zawsze znajdują potwierdzenie w dokumentach. W artykule zebrano więc znane dotychczas fakty i zweryfikowano je. Dużą pomocą były tutaj dokumenty personalne zgromadzone w Centralnym Archiwum Wojskowym w Warszawie-Rembertowie. Obaj bracia zginęli w czasie II wojny światowej. 10 listopada 1939 roku Stanisław został rozstrzelany przez Niemców w ramach operacji Intelligenzaktion. Mieczysław został zamordowany przez NKWD w kwietniu 1940 roku i jest pochowany na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach. W artykule opisano także losy najbliższych członków rodziny obu ziemian.

3

Stefan Zakrzewski (1898-1934) – żołnierz Legionów Polskich i oficer zawodowy Wojska Polskiego

100%

Durka J.

Polonia Maior Orientalis

|

2023

|

vol. X

385-396

EN

The article presents the figure of Stefan Zakrzewski, born in Kalisz, an activist of the Polish Military Organisation and a volunteer of the Polish Legions, fighting in the ranks of the 6th Infantry Regiment. He joined the Polish Legions without completing middle school. After Poland regained independence, he continued his service as a professional officer in the Polish Army. Throughout his life, he displayed an extremely patriotic attitude. In January 1919, at his own request, he was assigned to the 29th Infantry Regiment (Kaniowski Rifle Regiment), and later also fought in the 28th Infantry Regiment and the 34th Infantry Regiment. He was wounded during the fighting. After the end of the Polish-Soviet War, he continued his education and was conscripted into the 29th Infantry Regiment and then into the 5th Sapper Regiment. While in the army, he was a physical education instructor. From 1930, he was commander of the 2nd Sapper Company in the 1st Battalion of Legion Sappers in Modlin.

PL

Artykuł opisuje losy Stefana Zakrzewskiego (1898-1934), pochodzącego z rodziny o silnych tradycjach patriotycznych, młodzieżowego działacza Polskiej Organizacji Wojskowej, ochotnika Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego i uczestnika wojny polsko-sowieckiej 1920 r., podczas której został ranny. Po zakończeniu działań zbrojnych Stefan Zakrzewski postanowił kontynuować karierę wojskową. Dosłużył się stopnia kapitana. Na uwagę zasługuje też najbliższa rodzina Stefana Zakrzewskiego. Zarówno postać dziadka, Antoniego Freytaga, powstańca styczniowego, jak i matki, Stefanii, która działała społecznie w Kaliszu. Osoby te miały niewątpliwy wpływ na wybory życiowe Stefana, ale też jego siostry, Janiny, która podobnie jak matka działała społecznie, m. in. na rzecz internowanych w Szczypiornie legionistów.

4

Pobyt Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego w Kaliszu w dniu 15 maja 1921 r. w świetle publikacji „Gazety Kaliskiej” – materiały źródłowe

100%

Durka J.

Polonia Maior Orientalis

|

2024

|

vol. XI

317-353

EN

This article presents compiled source materials concerning the visit of the Chief of State Józef Piłsudski to Kalisz on 15 May 1921. These are announcements and press reports from the ‘Gazeta Kaliska’ newspaper. They constitute a valuable historical source as they describe in detail the course of the Marshal’s visit and the people involved in organising and conducting the ceremony. The main reason for Piłsudski’s arrival was the presentation of a banner to the 29th Kaniowski Rifle Regiment and the decoration of soldiers. The Chief of State also met with Kalisz authorities and local social activists, including representatives of economic life in the town and its surroundings. The study provides biographical details of specific, more or less forgotten figures. Archival material was used to prepare some of the biographical notes in the footnotes.

PL

Artykuł przedstawia opracowane materiały źródłowe dotyczące wizyty Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego w Kaliszu w dniu 15 maja 1921 r. Są to ogłoszenia i relacje prasowe z „Gazety Kaliskiej”. Są cennym źródłem historycznym, gdyż w szczegółach przedstawiają przebieg wizyty Marszałka, a także przedstawiają osoby zaangażowane w organizację i przebieg uroczystości. Głównym powodem przyjazdu Piłsudskiego było wręczenie sztandaru 29 Pułkowi Strzelców Kaniowskich i odznaczenie żołnierzy. Naczelnik Państwa spotkał się również z władzami Kalisza i lokalnymi działaczami społecznym, wśród których znaleźli się przedstawiciele życia gospodarczego w mieście i w okolicach. W opracowaniu przybliżono dane biograficzne poszczególnych osób, bardziej lub dotąd już całkiem zapomnianych. Do sporządzenia niektórych notek biograficznych w przypisach wykorzystano materiały archiwalne.

5

Engineer Leonard Szutkowski – Manager of the State Quarries in Janowa Dolina in Volhynia

100%

Durka J.

Polish Biographical Studies

|

2020

|

issue 8

5-31

EN

An in-depth analysis of Leonard Szutkowski’s biographical documents shows that he was an outstanding patriot who devoted most of his professional life to the economic development of Poland. He was born into a landowning family, did his military service in the tsarist army, and escaped from Bolshevik captivity. In independent Poland, he did not continue his military career but worked in the state administration as an engineer responsible for road works. He continued his engineer’s work during the Polish-Bolshevik war. Later, he managed the quarries in Janowa Dolina in Volhynia and made them a model enterprise on a European scale. He paid the highest price for his attitude to life. Until now many aspects of his activity have been unknown. Only the archive search in Ukraine made it possible to gain knowledge about views and details of his socio-political activity. The research employed a biographical method based on the analysis of personal documents. Scientific studies on particular topics related to Leonard Szutkowski were also taken into account. The research was supplemented by an analysis of press materials from the period in question.

Refine search results

3 Polonia Maior Orientalis

1 Forum Pedagogiczne

1 Polish Biographical Studies

5 Durka J.

1 2024

1 2023

1 2022

1 2020

1 2016

Pielgrzymki nauczycieli na Jasną Górę w latach 60. i 70. XX wieku w dokumentach Służby Bezpieczeństwa

Mieczysław Seweryn (1895-1940) i Stanisław (1896-1939) Kwileccy – uczestnicy powstania wielkopolskiego i właściciele ziemscy

Stefan Zakrzewski (1898-1934) – żołnierz Legionów Polskich i oficer zawodowy Wojska Polskiego

Pobyt Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego w Kaliszu w dniu 15 maja 1921 r. w świetle publikacji „Gazety Kaliskiej” – materiały źródłowe

Engineer Leonard Szutkowski – Manager of the State Quarries in Janowa Dolina in Volhynia