Search results

1

RSW „Prasa–Książka–Ruch” narzędziem polityki informacyjnej kierownictwa PZPR w latach 1980–1981

100%

Wojsław J.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2015

|

vol. 18

|

issue 4(40)

75-100

PL

W artykule przedstawiono działalność największego w powojennej historii Polski wydawnictwa prasowego, jakim była RSW „Prasa–Książka–Ruch” w okresie politycznego przełomu lat 1980–1981. Szczególną uwagę zwrócono na relacje spółdzielni prasowej z jej politycznym dysponentem, jakim były centralne władze PZPR, a w nich tzw. pion nadzoru propagandowego. Inną ważną kwestią było przybliżenie najważniejszych dla funkcjonowania RSW w tym czasie problemów, które w ocenie kierownictwa partyjnego, niebezpiecznie rzutowały na zapewnienie monopolu informacyjnego rządzących Polską sił politycznych.

EN

The article examines the functioningof RSW Prasa–Książka–Ruch, Poland’sbiggest press empire, at the time of politicalupheaval 1980–1981. The focus is on the relationshipbetween the company and its political master, thecommunist decision-makers of the Polish UnitedWorkers’ Party, and in particular the party’spropaganda department. The article also attemptsto assess the levels of the party leadership’sawareness of the problems faced by RSWPrasa–Książka–Ruch in its mission to ensure theofficial information monopoly at a time of crisis

2

Figura wroga w ideologii i propagandzie XX-wiecznych totalitaryzmów – przyczynek do dyskusji

100%

Wojsław J.

Media Biznes Kultura

|

2017

|

issue 1(2)

47-63

EN

Regardless of the type of a totalitarian regime, neither its “brown” nor “red” variety could have seized power, or surely remain in power for a shorter or longer period of time, if it was not for the creation of the proverbial enemy figure in public space. “Foe and enemies” constituted a necessary fuel for a political system which was based to certain extent on a defense and fight with more or less specific opponents of the new regime. This is why “producing” images of the enemy should be considered as one of the main propaganda tasks in the 20th century non-democratic systems. In the political-propaganda practice, enemy categorization, although it did take place on various occasions, did not play such an important role in any variety of a totalitarian regime. What counted was the current political business which could lead to a sudden switch from “friends” to ”enemies”, and vice versa.

PL

Bez względu na rodzaj reżimu totalitarnego, ani jego „brunatna”, ani „czerwona” odmiana nie mogłaby zdobyć władzy, a na pewno tej władzy utrzymać w krótszym lub dłuższym czasie bez wykreowania w przestrzeni publicznej przysłowiowej figury wroga. „Wróg i wrogowie” stanowili niezbędną pożywkę dla systemu politycznego, opartego w znacznym stopniu na obronie i walce z mniej lub bardziej konkretnymi przeciwnikami nowego ustroju. Dlatego też „produkowanie” obrazów wroga należy zaliczyć do jednego z podstawowych zadań propagandy w systemach niedemokratycznych XX wieku. Kategoryzacja wrogów, mimo że przy różnych okazjach jej dokonywano, w praktyce polityczno-propagandowej, jak się wydaje, nie odgrywała aż tak ważnej roli w obu odmianach reżimów totalitarnych. Liczył się zawsze bieżący interes polityczny, który potrafił prowadzić do nagłej zamiany „przyjaciół” na „wrogów” i odwrotnie.

3

Stan badań nad centralnymi strukturami PZPR nadzorującymi politykę propagandową w Polsce Ludowej: nowe ustalenia i luki badawcze

100%

Wojsław J.

Media Biznes Kultura

|

2023

|

issue 2 (15)

21-34

EN

The article takes a look at the academic work devoted to the analysis of the activities of the central apparatus of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party (PZPR), which was in charge of the supervision of propaganda and the mass media in Poland from 1948 to 1989/90. Considerations developed after 1989 are reviewed. Focusing on the research analysis of the political decisions and activities of members of the Political Bureau and Secretariat of the Central Committee of the PZPR and selected departments of the Central Committee of the PZPR responsible for the functioning of propaganda in People’s Poland is a necessary task in order to understand the way power was exercised in a non-democratic state. It was the central apparatus of the Polish United Workers’ Party (PZPR) that fully controlled the creation, flow and dissemination of content directed to the mass public using the press, radio and television. The result of the conducted analysis indicates that so far there has been no monograph devoted to this important area of activity of the central authorities of the PZPR in the Polish scholarly output. With the exception of Mieczysław Rakowski’s political biography, the other main coordinators of propaganda policy have not been described to date either. The situation is similar with the approximation of individual central party structures directly responsible for supervisory activities in the area of interest. It must be stressed, however, that there are a number of works on the academic market of a contributory nature relating to both central party structures and the PZPR leaders at their head responsible for overseeing the media and propaganda, in which selected problems have been analysed, usually within a limited period of time.

PL

W artykule przybliżono dorobek naukowy poświęcony analizie działalności centralnego aparatu KC PZPR, który zajmował się nadzorem nad propagandą i mass mediami w Polsce w latach 1948–1989/90. Dokonano przeglądu rozważań po roku 1989. Skupienie się na analizie badawczej decyzji politycznych i działalności członków Biura Politycznego i Sekretariatu KC PZPR oraz wybranych wydziałów KC PZPR odpowiedzialnych za funkcjonowanie propagandy w Polsce Ludowej jest zadaniem koniecznym, by zrozumieć sposób sprawowania władzy w państwie niedemokratycznym. To centralny aparat PZPR w pełni kontrolował tworzenie, przepływ i rozpowszechnianie treści kierowanych do masowego odbiorcy z wykorzystaniem prasy, radia i telewizji. Wynik przeprowadzonej analizy pozwala wnioskować, że dotychczas nie zaistniała w polskim dorobku naukowym monografia poświęcona temu ważnemu obszarowi działalności centralnych władz PZPR. Z wyjątkiem biografii politycznej Mieczysława Rakowskiego pozostali główni koordynatorzy prowadzenia polityki propagandowej również nie doczekali się do dnia dzisiejszego poświęconych im publikacji. Podobnie przedstawia się sytuacja z przybliżeniem poszczególnych centralnych struktur partyjnych bezpośrednio odpowiedzialnych za działania nadzorcze w interesującym nas obszarze. Trzeba jednak podkreślić, że istnieje na rynku naukowym szereg prac o charakterze przyczynkarskim odnoszących się zarówno do centralnych struktur partyjnych, jak i liderów PZPR stojących na ich czele odpowiedzialnych za nadzór nad mediami i propagandą, w których zostały przeanalizowane wybrane problemy, zazwyczaj w ograniczonym przedziale czasowym.

4

Gdańskie środowisko dziennikarskie w roku 1989: refleksje po 30 latach

100%

Wojsław J.

Media Biznes Kultura

|

2019

|

issue 2(7)

129-144

EN

The subject of the article is research on events taking place in the Gdansk journalists’ environment in 1989. The presented analysis has shown how individual groups of Pomeranian journalists and their leaders reacted to dynamic changes related to the political breakthrough of that year. What was the discussion of the participants of the dispute, on the one hand representing political and media system related to the People's Republic of Poland, on the other, the journalists who had so far been in opposition, often excluded from practicing the profession after the imposition of martial law. One of the most important conclusions is that the political environment that changed during 1989 significantly influenced the position of public journalists associated with the SD PRL. Hence, their stance could have been the subject of justified criticism as they were not credible.

PL

Przedmiotem artykułu są badania dotyczące wydarzeń w gdańskim środowisku dziennikarskim w roku 1989. Przedstawiona analiza pokazała, jak poszczególne grupy pomorskich dziennikarzy, ich liderzy reagowali na dynamiczne zmiany związane z przełomem politycznym tego roku. W jaki sposób wyglądała dyskusja uczestników sporu, z jednej strony reprezentujących system polityczno-medialny związany z PRL, z drugiej zaś środowisko dziennikarzy będących do tej pory w opozycji, często wykluczonych po wprowadzeniu stanu wojennego z wykonywania zawodu. Jednym z ważniejszych wniosków jest stwierdzenie, że zmieniające się w ciągu 1989 roku otoczenie polityczne wpłynęło znacząco na zajmowane publicznie stanowisko przedstawicieli środowisk dziennikarskich związanych z SD PRL, a co za tym idzie – mogło też być przedmiotem uzasadnionej krytyki, co do wiarygodności osób je wypowiadających.

5

Media control by the Polish United People’s Party in 1970–1975

100%

Wojsław J.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2021

|

vol. 24

|

issue 3

89-112

PL

Szukanie odpowiedzi na pytanie, jakie partyjne struk-tury i instytucje oraz stojący na ich czele politycy PZPR mieli decydujący wpływ na działanie prasy, radia i telewizji i tym samym realizowaną z ich udziałem politykę propagandową w I połowie lat 70., stanowi główny temat zaprezentowanych rozważań. Przeprowadzona analiza zachowanych źródeł historycznych pozwoliła stwierdzić, że na co dzień sterowano pracą wymienionych środków masowego przekazu z poziomu wydziałów propagandy KC PZPR. Te z kolei podlegały nadzorowi przez członków Biura Politycznego i Sekretariatu KC PZPR Jana Szydlaka i Jerzego Łukaszewicza.

EN

This article tries to bring more clarity to the issue of media control by the Polish communist party, and in particu-lar identify the institutions, political bodies and politicians who exercised various degrees of control over the press, radio and television in the first half of the 1970. An analysis of various kinds of records and data indi-cates that the day-to-day business of setting the party line for the media was in the hands of propaganda de-partments at the level of the Central Committee. In 1972 they were merged into a single Department of Propa-‑ganda, Press and Publications, headed by Jerzy Łukaszewicz, member of the CC Secretariat, and overseen by Jan Szydlak, member of the Poliburo.

6

Organizacja i funkcjonowanie nadzoru nad „pionem propagandowym” w centralnych strukturach PZPR w latach 1948–1956

100%

Wojsław J.

Dzieje Najnowsze

|

2024

|

vol. 56

|

issue 1

203-227

EN

The research attempts to shed light on the supervision of the so-called propaganda department in the central structures of the Polish United Workers’ Party (PZPR) between 1948 and 1956. The comprehensive analysis allows for the formulation of an opinion that the greatest influence on propaganda policy and mass media activity was exerted by the departments of the Central Committee of the PZPR, to which direct control over the functioning of the press and radio was assigned. The personnel policy carried out by the top leadership of the PZPR emerged as one of the most important supervisory instruments.

PL

W badaniach podjęto próbę przybliżenia funkcjonowania nadzoru nad tzw. pionem propagandowym w centralnych strukturach PZPR w latach 1948–1956. Przeprowadzona analiza pozwoliła na sformułowanie opinii, że największy wpływ na politykę propagandową i działalność mass mediów wywierały wydziały KC PZPR, którym została przypisana bezpośrednia kontrola nad funkcjonowaniem prasy i radia, a jednym z najważniejszych instrumentów nadzorczych stała się prowadzona przez ścisłe kierownictwo PZPR polityka kadrowa.

7

Obraz działalności Ośrodka Badań Prasoznawczych w Krakowie w dokumentach RSW „Prasa-Książka-Ruch” w latach politycznych przełomów (1980–1983)

100%

Wojsław J.

Zeszyty Prasoznawcze

|

2017

|

vol. 60

|

issue 1 (229)

29-44

EN

The activity profile of the Press Research Centre (OBP) in Cracow in 1980–1983, which emerges from the content of documents located in the fonds of RSW’s „Prasa-Książka-Ruch”, allowed to define a general belief about a limited influence of the RSW leadership on a substantive work of OBP. Research topics realized at that time were a sign of peculiar sensibility of political administrators, including Wydział Prasy, Radia i Telewizji KC PZPR, to the challenges emerging from public space in terms of mass and social communication in 1980–1983. Another issue was the Party’s susceptibility to conclusions drawn from the prepared analyses. After the introduction of martial law, the activity of OBP was limited by new legal, political and economical requirements. The important element in the policy of the OBP leadership after13 December 1981 was the preservation of OBP faculty after the staff verification in early 1982, which was necessary in this kind of institutions.

PL

Obraz działalności Ośrodka Badań Prasoznawczych (OBP) w Krakowie w latach 1980–1983 wyłaniający się z treści dokumentów znajdujących się w zespole archiwalnym RSW „Prasa- -Książka-Ruch” pozwolił na sformułowanie ogólnego poglądu o ograniczonym wpływie kierownictwa RSW na codzienne funkcjonowanie Ośrodka. Tematy badawcze zrealizowane w tym czasie i planowane do wykonania były znakiem swoistej wrażliwości dysponentów politycznych, w tym Wydziału Prasy, Radia i Telewizji KC PZPR, na pojawiające się w przestrzeni publicznej wyzwania z zakresu komunikacji społecznej i masowej lat 1980–1983. Inną już sprawą była podatność centrum partyjnego na wypływające z przygotowanych analiz wnioski. Po wprowadzeniu stanu wojennego praca OBP została ograniczona nowymi prawnymi, politycznymi i ekonomicznymi wymaganiami. Ważnym elementem polityki kierownictwa OBP po 13 grudnia 1981 roku było zachowanie stanu osobowego Ośrodka po przeprowadzonej na początku 1982 roku, obowiązkowej w tego typu instytucjach, weryfikacji pracowników.

Refine search results

3 Media Biznes Kultura

2 Rocznik Historii Prasy Polskiej

1 Dzieje Najnowsze

1 Zeszyty Prasoznawcze

7 Wojsław J.

1 2024

1 2023

1 2021

1 2019

2 2017

1 2015

RSW „Prasa–Książka–Ruch” narzędziem polityki informacyjnej kierownictwa PZPR w latach 1980–1981

Figura wroga w ideologii i propagandzie XX-wiecznych totalitaryzmów – przyczynek do dyskusji

Stan badań nad centralnymi strukturami PZPR nadzorującymi politykę propagandową w Polsce Ludowej: nowe ustalenia i luki badawcze

Gdańskie środowisko dziennikarskie w roku 1989: refleksje po 30 latach

Media control by the Polish United People’s Party in 1970–1975

Organizacja i funkcjonowanie nadzoru nad „pionem propagandowym” w centralnych strukturach PZPR w latach 1948–1956

Obraz działalności Ośrodka Badań Prasoznawczych w Krakowie w dokumentach RSW „Prasa-Książka-Ruch” w latach politycznych przełomów (1980–1983)