Search results

1

"A Body Without a Head". The Elite of the Muslim Minority in the Bulgarian Lands at the Turn of the 20th Century

100%

Popek K.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2018

|

vol. 25

129-141

PL

Ciało bez głowy”. Elita mniejszości muzułmańskiej na ziemiach bułgarskich na przełomie XIX i XX wieku Wojna rosyjsko-turecka lat 1877–1878 zakończyła panowanie osmańskie na ziemiach bułgarskich, co równocześnie doprowadziło do wielkiej emigracji ludności muzułmańskiej. Osmańskie elity jako pierwsze opuściły odrodzoną Bułgarię. Urzędnicy, hodżowie, imamowie, oficerzy, posiadacze ziemscy, mieszczanie oraz inteligenci wyjeżdżali do Imperium Osmańskiego w obawie przed rozliczeniami za powiązaniami z dawnymi władzami. Następnie, po zjednoczeniu Księstwa Bułgarii i Rumelii Wschodniej w 1885 roku, doszło do nowej fali migracyjnej muzułmańskich urzędników, działaczy lokalnych oraz oficerów milicji z ziem Bułgarii południowej. W okresie 1879–1949, w 80% muzułmanie w Bułgarii byli drobnymi chłopami, 19% żyli w miastach i pracowali jako rzemieślnicy, jedynie 1% miał szanse zrobić karierę. Artykuł skupia się na trzech grupach elity mniejszości muzułmańskiej w Bułgarii, co koresponduje z tradycyjnym podziałem elit: polityczna (mufti), ekonomiczna (posiadacze ziemscy, kupcy, przedsiębiorcy) oraz intelektualna (nauczyciele – hodżowie).

EN

The Russo-Turkish War of 1877–1878 led to the end of the Ottoman rule in the Bulgarian lands, which entailed a huge emigration of the Muslim population. The Ottoman elite was the first who decided to leave. Officials, hodjas, imams, officers, landowners, urban dwellers, and the intelligentsia moved to the Ottoman Empire out of fear of retaliation for having links with the former authorities. Additionally, after the Unification of the Principality of Bulgaria and Eastern Rumelia in 1885, there was a new migration wave of Muslim officials, local activists, and militia officers from Southern Bulgaria. As a result, in 1879–1949 about 80% of the Muslim population of Bulgaria were small farmers, about 19% lived in cities as craftsmen, and only about 1% had a chance to make a career as entrepreneurs or merchants. The paper will focus on the three elite groups who correspond with the traditional division of the elite: the political (muftis), the economic (landowners, merchants, entrepreneurs), and the intellectuals (teachers – hodjas).

2

The The Emigration of Muslims from the Greek state in the 19th century. An Outline

100%

Popek K.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2020

|

vol. 27

97-122

PL

Modern Greek statehood began to take shape with the War of Independence that broke out in 1821 and continued with varying intensity for the next years. As a result of these events, the Greeks cast of the foreign rule, which for many not only meant separation from the Ottoman Empire, but also the expulsion of Muslims living in these lands. During the uprising, about 25 000 Muslims lost their lives, and a similar number emigrated from the territory of the future Greek state. The next great exodus of Muslims from Greek lands was related to the annexation of Thessaly by the Hellenic Kingdom, which was to a larger extent spread over time. Since the region was incorporated into Greece until the beginning of the 20th century, the 40 000-strong Islamic community had virtually disappeared.

3

Między „jarzmem fanariockim” a „jarzmem jezuickim”. Polemiki wokół bułgarskiej kwestii cerkiewnej między periodykami „Bułgaria” a „Dunajski Łabędź” w latach 1859–1861

100%

Popek K.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2015

|

vol. 22

|

issue 2

55-74

EN

At the turn of 1850s and 1860s there was a serious discussion inside the Bulgarian Church Movement, which had fallen apart into four parties: national, pro-Turkish moderates, pro-Russian moderates and pro-Uniate. One of the most fervent debates took place between the journals “The Danubian Swan” (edited by Georgi Sava Rakovski, connected with the national party the Church Movement) and “Bulgaria” (published by the leader of pro-Uniate party Dragan Tzankov). The discussions focused on the topics pivotal for the Bulgarian national case: the relation of the Church Movement to the Ottoman Empire, the Patriarchate of Constantinople, the Catholic Church and the Great Powers (especially Russia and France), the problem of the Bulgarian cultural model, the medieval heritage and Christian dogmas. One of those topics concerned the relation of the Church movement to the Ottoman Empire – in general both journals declared loyalty to the Sultan, but the problem mainly concerned the Turkish censorship. “Bulgaria” and “The Dunabian Swan“ agreed that the Patriarchate of Constantinople is the main enemy of Bulgarian interests. Liberating the Bulgarian Church from Greeks was their primary goal. Tzankov wanted to realize this goal in cooperation with the Catholic Church, for Rakovski, instead, the Church Union would lead to the new enslavement of the Bulgarians, who would fall under the “yoke of Jesuits”. That problem was also connected with the search for an ally between the Great Powers: “Bulgaria” wanted to cooperate with France, which was the main patron of Catholicism in the World, whereas “The Dunabian Swan” tried to gain Russian support. The activists of the Church Movement realized that the Union will have a significant impact on the future of the Bulgarian culture. Tzankov was a proponent of the modernization of the Bulgarian society according to Western standards. Rakovski warned that the Union will be the beginning of the collapse of the Bulgarian nation and a betray of its age-old connection with the Orthodox Church. They proved these visions with historical examples – during the discussion the editor of “Bulgaria” created an alternative and false version of the Medieval history of Bulgaria, in which he tried to prove the existence of deep relations between Bulgarians and the Catholic Church. Another important part of the discussion between the journals revolved around Christian dogmas and was based on the old polemics about dogmas lasting since the 9th century between the Western and Eastern Christianity. The arguments used in the articles about the Church Movement by Rakovski and Tzankov only very rarely had a rational character, they were usually based on emotions, stereotypes and the Bulgarian sense of pride.

4

“Idea zrodzona z rozpaczy“. Rola ruchu unickiego w bułgarskim odrodzeniu narodowym

100%

Popek K.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2014

|

vol. 21

103-120

EN

The article describes problems connected with the idea of a cooperation between Orthodox Bulgarian population and the Catholic Church at the turn of 50s and 60s of 19th century. The Uniate Movement was founded by Dragan Tsankov, who started to propagate the idea of westernization of Bulgarians in the newspaper “Bălgariya” with the cooperation with the French missionaries from the Congregation of the Mission and the Polish emigrants from the Hôtel Lambert. The milieu of Dragan Tsankov firstly supported the Union in Kukush in 1859 and one year later leaded to the nationwide Union. These events played an important role in history of the Bulgarian Revival and development of the Church Movement. It contributed to the emergence of the Bulgarian exarchate (1870), which was a decisive step for the Bulgarian fight for political rights in the Ottoman Empire.

5

Ferdynand I Koburg w oczach prześmiewców. Uwagi na temat bułgarskiej satyry politycznej przełomu XIX i XX wieku

100%

Popek K.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2015

|

vol. 50

|

issue 2

PL

Autor analizuje ewolucję wizerunku księcia (a później cara) Bułgarii Ferdynanda I Koburga (1887‑1918) w bułgarskiej twórczości satyrycznej z przełomu XIX i XX wieku: zbiorze opowiadań Baj Ganio Aleko Konstantinowa, poemacie satyrycznym Księga narodu bułgarskiego Stojana Michajłowskiego, wybranych opowiadaniach oraz felietonach Georgiego Kirkowa oraz karykaturach publikowanych w czasopiśmie humorystycznym „Byłgaran”. Niniejsze satyry stanowią zawoalowany komentarz nie tylko do aktualnych wydarzeń politycznych, w których Koburg brał czynny udział, ale i do zmieniającej się roli monarchy na bułgarskiej scenie politycznej oraz specyfiki bułgarskiego rojalizmu.The author analyses the evolution of the image of Ferdinand I, Knyaz, and later Tsar of Bulgaria (1887‑1918) in Bulgarian satire at the turn of the 19th and 20th century: a collection of short stories about Bay Ganyo by Aleko Konstantinov, the satirical poem Book on the Bulgarian People by Stoyan Mihaylovski, selected short stories and newspaper columns by Georgi Kirkov and caricatures published in the satirical periodical „Bulgaran”. These examples of satire are a veiled comment on not just current political events that Ferdinand I took an active part in, but also on the evolving role of the monarch on the Bulgarian political scene and the specifics of Bulgarian monarchism.

6

The Functioning of the Mufti Institution in Bulgaria at the Beginning of the 20th Century. A Case Study

100%

Popek K.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2018

|

vol. 53

PL

Autor analizuje działalność muftich, jednej z najważniejszych instytucji administracji muzułmańskiej w Bułgarii w okresie Trzeciego stanu (1878–1944). Przedstawione zostały trzy przypadki: Afiza M. Mustafowa, Afiz Suleymanova i Sali Effendiego, które ilustrują szereg zjawisk związanych z funkcjonowaniem muzułmańskich autonomicznych instytucji w Bułgarii na przełomie XIX i XX w. Studia przypadków oparte są na materiałach z Centralnego Archiwum Państwowego Bułgarii w Sofii. The author analyses the functioning of the muftis in Bulgaria, one of the most important institution of the Muslim religious-administrative autonomy in that Balkan country during the Third State period (1878–1944). The presented three cases of Afiz M. Mustafow, Afiz Suleymanov, and Sali Effendi illustrated series of phenomenon linked to the functioning of mufti and Muslim autonomous institutions in Bulgaria in the turn of the 19th and 20th century. The case studies are based on the materials from the Central State Archive of Bulgaria in Sofia.

7

Remarks on the Theories on the Origin of Muslims in Bulgarian Lands – Nineteenth-Century and Present Perspectives

100%

Popek K.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2020

|

vol. 55

|

issue 3

125-141

EN

The paper is aimed to present selected nineteenth-century theories about the origin of Muslims living in Bulgarian lands and to confront them with the present state of knowledge. The paper also presents concepts regarding two ethnic groups: the Bulgarian-speaking Muslims (the so-called Pomaks) and Turks.

PL

Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie wybranych dziewiętnastowiecznych teorii o pochodzeniu muzułmanów żyjących na ziemiach bułgarskich oraz skonfrontowanie ich z obecnym stanem wiedzy o tym zagadnieniu. Opisano koncepcje dotyczące dwóch grup etnicznych: muzułmanów bułgarskojęzycznych (tzw. Pomaków) oraz Turków.

63%

Cetnarowicz A., Popek K.

Slavia Meridionalis

|

2019

|

vol. 19

EN

Bulgarian affairs in the second half of the 19th c. in Polish historiography since 1989In this article, we present an overview of research topics concerning the history of Bulgaria in the second half of the 19th c. and early 20th c. that have appeared in Polish historiography since 1989. We adopted the timeframe of 1848–1908. The two dates are not only of key importance for the history of Europe and Slavdom, but also for Bulgarians. 1848 was the year which saw the birth of Hristo Botev, one of the most prominent Bulgarian poets and national revival activists, while in 1908 Bulgaria officially declared its independence and the beginning of the third empire. We wanted to avoid writing historiographical overview articles which consist only of dry bibliographical lists and focus on the most important research trends which can be observed in the field of Polish studies on Bulgaria in the second half of the 19th c. Sprawy bułgarskie w drugiej połowie XIX wieku w polskiej historiografii po 1989 rokuW niniejszym artykule zostanie przeprowadzony przegląd tematów badawczych dotyczących historii Bułgarii w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku, pojawiający się w polskiej historiografii po 1989 roku. Jako cezurę czasową przyjęto lata 1848–1908. Obie te daty mają nie tylko kluczowe znaczenie dla dziejów Europy i Słowiańszczyzny, ale także Bułgarów. W 1848 roku urodził się Christo Botew, jeden z czołowych bułgarskich poetów oraz działaczy odrodzeniowych, w 1908 roku zaś Bułgaria oficjalnie ogłosiła niepodległość i początek trzeciego carstwa. Autorzy chcieli zerwać z historiograficznymi artykułami przeglądowymi opartymi na suchym wymienianiu pozycji bibliograficznych, a skupić się na najważniejszych nurtach badawczych, tendencjach oraz zjawiskach, widocznych na polu polskich badań nad Bułgarią w drugiej połowie XIX wieku.

16

The last twenty-five years of Polish humanities related to the history of the nations and countries of former Yugoslavia, their political and cultural relations with Poles, and unionism ideas in the second half of the 19th century

63%

Cetnarowicz A., Popek K.

Slavia Meridionalis

|

2019

|

vol. 19

EN

The last twenty-five years of Polish humanities related to the history of the nations and countries of former Yugoslavia, their political and cultural relations with Poles, and unionism ideas in the second half of the 19th centuryThis paper presents an overview of the research topics that have appeared in Polish humanities since 1989 concerning the second half of the 19th c. history of the nations and countries which went on to create the Yugoslavian state after 1918. The period we chose is 1848 to 1908. Polska humanistyka ostatniego ćwierćwiecza dotycząca historii narodów i krajów byłej Jugosławii, ich związków polityczno-kulturalnych z Polakami oraz idei wspólnotowych w drugiej połowie XIX wiekuW niniejszym artykule zostanie przeprowadzony przegląd tematów badawczych dotyczących historii narodów oraz krajów, które po 1918 roku utworzyły państwo jugosłowiańskie, w drugiej połowie XIX, w polskiej humanistyce po 1989 roku. Jako orientacyjną cezurę czasową przyjęto lata 1848–1908.

17

„Dopóki nie odrzucimy wszystkich śladów niewolnictwa”. Repetycyjność polityki państwa bułgarskiego wobec Pomaków

63%

Dobrev P., Popek K.

Prace Historyczne

|

2023

|

vol. 150

|

issue 2

337-353

EN

The new Bulgarian state, which reappeared on the map of Europe in 1878, was inhabited by a multiethnic, multi-religious and multi-cultural population. The unification of the national structure was treated as an important task being faced by the authorities in Sofia. Part of this demographic mosaic were Pomaks – Bulgarian-speaking Muslims whose number in the country increased after the Balkan War. Compared to the policies of other Balkan countries, Bulgaria had a relatively tolerant attitude towards Muslims, who were mostly Turks. The Pomaks were perceived by the state as Bulgarians who had cut themselves off from their ancestors. This attitude led to repeated waves of state repression throughout the 20th century, including the period of socialism. The article attempts to trace actions taken by the Bulgarian state to separate Pomaks from the Muslim tradition, which – although unsuccessful – left serious wounds in the historical memory of both Christians and Muslims.

Refine search results

7 Prace Historyczne

5 Balcanica Posnaniensia Acta et studia

3 Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

2 Slavia Meridionalis

17 Popek K.

2 Cetnarowicz A.

1 Dobrev P.

2 2023

2 2021

3 2020

3 2019

2 2018

1 2017

1 2016

2 2015

1 2014

"A Body Without a Head". The Elite of the Muslim Minority in the Bulgarian Lands at the Turn of the 20th Century

The The Emigration of Muslims from the Greek state in the 19th century. An Outline

Między „jarzmem fanariockim” a „jarzmem jezuickim”. Polemiki wokół bułgarskiej kwestii cerkiewnej między periodykami „Bułgaria” a „Dunajski Łabędź” w latach 1859–1861

“Idea zrodzona z rozpaczy“. Rola ruchu unickiego w bułgarskim odrodzeniu narodowym

Ferdynand I Koburg w oczach prześmiewców. Uwagi na temat bułgarskiej satyry politycznej przełomu XIX i XX wieku

The Functioning of the Mufti Institution in Bulgaria at the Beginning of the 20th Century. A Case Study

Remarks on the Theories on the Origin of Muslims in Bulgarian Lands – Nineteenth-Century and Present Perspectives

Muhajirs. Remarks on Muslims’ Emigration from the Bulgarian Lands in the Turn of 19th and

Muslim Emigration from the Balkan Peninsula in the 19th Century: A Historical Outline

Bulgarian-Serbian rapprochement in 1904 as the basis for the unification of the South Slavs: Remarks on Boncho Boev’s federalist concepts

„Niewygodny, acz bezsilny partner”. Współpraca Hôtelu Lambert z bułgarskimi działaczami narodowymi w latach czterdziestych XIX wieku

Reformy rolne w Serbii i Bułgarii w 1880 roku i ich wpływ na muzułmańskie wielkie majątki ziemskie – przyczynek porównawczy

Liberation and exile: The fate of civilians during the Russo-Turkish War of 1877–1878 in Bulgarian and Turkish historiography

The Muslim exodus and the emergence of the modern Serbian State in the first half of the 19th century

Bulgarian affairs in the second half of the 19th c. in Polish historiography since 1989

The last twenty-five years of Polish humanities related to the history of the nations and countries of former Yugoslavia, their political and cultural relations with Poles, and unionism ideas in the second half of the 19th century

„Dopóki nie odrzucimy wszystkich śladów niewolnictwa”. Repetycyjność polityki państwa bułgarskiego wobec Pomaków