Search results

1

Spójność terminologiczna w systemie prawa – spojrzenie na problem interpretacyjny z perspektywy praktyki legislacyjnej

100%

Suska M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2023

|

vol. 34

|

issue 1

58-71

EN

The goal of the article is to determine whether the legal interpretation should be made with the assumption of consistency of terminology at the level of a branch of law or at the global level. The question is therefore whether the interpreter should presume that the legislator ‘by default’ refers those who apply the law only to the legal definitions contained in a certain, most general act within one branch of law, or whether, regardless of the branch, the legislator always uses a uniform terminology. An analysis of the law-making practice may be a source of useful cues to answer this question. First, the article reconstructs the requirements imposed on the drafters by the Principles of Legislative Technique. Secondly, several dozen acts passed by the Sejm of the 7th and 8th term of office are examined in terms of the presence of ‘definitional’ references to acts from the same branch of law and acts from another branch of law. In this way, it is established that only the presumption of a legal act maintain terminological consistency with legal definitions set out in the basic act for a given branch of law seems to be legitimate. The basic act should not be understood in an institutional way, but as one relating to a quasi-branch. The article also identifies at least some cases where it is justified or unjustified to use ‘explicit’ references to point out branch-level or global terminological consistency. The results of the analyses may find application in the discussion on the meaning of the directive of legal language in the theory and practice of interpretation, as well as in the theory and practice of legislation – in determining when it is necessary to use a provision referring to a legal definition.

PL

Celem artykułu jest określenie, czy wykładni prawa należy dokonywać z założeniem dziedzinowej czy globalnej spójności terminologicznej. Chodzi tu zatem o ustalenie, czy interpretator powinien domniemywać, że prawodawca „domyślnie” odsyła stosujących prawo jedynie do definicji legalnych zawartych w pewnej najogólniejszej ustawie w granicach jednej dziedziny prawa, czy też iż zawsze, niezależnie od dziedziny, prawodawca posługuje się jednolitą siatką terminologiczną. Źródłem wskazówek przydatnych do udzielenia odpowiedzi na to pytanie może być analiza praktyki legislacyjnej. W artykule dokonano, po pierwsze, rekonstrukcji wymagań, które legislatorom narzucają Zasady techniki prawodawczej. Po drugie zaś – przebadano kilkadziesiąt ustaw uchwalonych w Sejmie VII oraz VIII kadencji pod kątem występowania w nich „definicyjnych” odesłań do ustaw z tej samej dziedziny prawa oraz ustaw z innej dziedziny prawa. W ten sposób ustalono, że uprawnione wydaje się jedynie domniemanie zachowania w akcie prawnym spójności terminologicznej z definicjami legalnymi określonymi w ustawie podstawowej dla danej dziedziny prawa, którą należy rozumieć na sposób quasi-gałęziowy, a nie instytucjonalny. Określono także co najmniej niektóre przypadki, w których uzasadnione lub nieuzasadnione jest stosowanie „wyraźnych” odesłań w celu zasygnalizowania zachowania dziedzinowej lub globalnej spójności terminologicznej. Wyniki analiz mogą znaleźć zastosowanie w dyskusji nad znaczeniem dyrektywy języka prawnego w teorii i praktyce wykładni, a także w teorii i praktyce legislacji przy określaniu, kiedy potrzebne jest użycie przepisu odsyłającego do definicji legalnej.

2

Referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa jako symboliczna instytucja prawna

100%

Suska M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2022

|

vol. 84

|

issue 4

21-35

EN

The institution of a referendum on matters of particular importance to the state is disappointing for scholars because it does not fulfil its prima facie purpose – to enable citizens to make binding political decisions on the most important issues. This could lead to considering the referendum as an empty political promise and a useless institution. However, this would be inaccurate and premature. A referendum may potentially fulfil politically significant additional functions, such as giving special legitimization to certain political decisions or stimulating public debate. The aim of the article is to analyse the referendum on matters of particular importance to the state as a symbolic legal institution. The study was based on the observations presented in the literature on the phenomenon of symbolic legislation, applied appropriately to a selected fragment of the legal system, namely a single institution. A referendum on matters of particular importance to the state can therefore be perceived as an institution whose additional functions generally overshadow its prima facie purpose. At the same time, publicly declaring this prima facie purpose seems to affect the potential degree to which additional functions are implemented. For example, the impact on the public debate achieved by taking action to hold a referendum may be stronger if the public can be convinced that it is really about transferring a decision to the people. In conclusion, it is noticed that the implementation of the additional functions of the referendum in the legal system would probably not be possible in any other way than by making the referendum a symbolic institution. This does not mean, however, that the doctrine should accept every instance of using a referendum in order to perform one of its additional functions, and the ‘shame test’ described in the article may help in making an appropriate evaluation.

PL

Instytucja referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa budzi rozczarowanie piśmiennictwa, ponieważ nie spełnia ona swojego celu prima facie. Tym celem zaś jest umożliwienie obywatelom podejmowania wiążących decyzji politycznych w najważniejszych kwestiach. Mogłoby to skłaniać do uznania referendum za pustą obietnicę ustrojową oraz instytucję nieużyteczną, co jednak byłoby nietrafne i przedwczesne. Referendum może bowiem potencjalnie wypełniać istotne politycznie funkcje dodatkowe, takie jak szczególne legitymizowanie pewnych decyzji politycznych czy stymulowanie debaty publicznej. Celem artykułu jest przeanalizowanie referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa jako symbolicznej instytucji prawnej. Przeprowadzone badanie oparto na spostrzeżeniach prezentowanych w literaturze wobec zjawiska prawodawstwa symbolicznego (symbolic legislation), zastosowanych odpowiednio do wybranego fragmentu systemu prawnego, jakim jest pojedyncza instytucja. Referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa można więc postrzegać jako instytucję, której funkcje dodatkowe zasadniczo dominują nad jej celem prima facie. Jednocześnie publiczne deklarowanie tego celu prima facie wydaje się wpływać na potencjalny stopień realizacji funkcji dodatkowych. Przykładowo, wpływ na debatę publiczną, jaki osiąga się dzięki podjęciu czynności zmierzających do przeprowadzenia referendum, może być silniejszy, o ile uda się przekonać opinię publiczną, że w rzeczywistości chodzi o przekazanie pewnej decyzji obywatelom. W konkluzji zasygnalizowano, że realizacja dodatkowych funkcji referendum w systemie prawnym nie byłaby prawdopodobnie możliwa w inny sposób niż właśnie poprzez uczynienie referendum instytucją symboliczną. Nie oznacza to jednak, że doktryna powinna akceptować każdy przypadek wykorzystania referendum w celu realizacji którejś z jego funkcji dodatkowych, a w stosownej ewaluacji może dopomóc scharakteryzowany w artykule „test wstydliwości”.

3

Obwody łowieckie po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 roku

63%

Więckowska K., Suska M.

Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

|

2018

|

issue 4

293-305

EN

This essay discusses the background and the consequences of the Polish Constitutional Court’s (TK) judgment of 10th July 2014, P 19/13, stating the unconstitutionality of prescription as the basis for establishing and changing borders of hunting zones. As TK has remarked, in the perspective of limitations for real property owners in their entirety, the procedure of establishing and changing borders of hunting zones should ensure participation of these owners. As a result of this judgement a new institution was established in Polish law – the withdrawal of the ground from the hunting zone, which was the effect of the sluggishness of Polish legislator. In this essay, apart from these problems, the authors also discuss the legislative proposals of new regulations of the real property owner’s legal position, including to right to object to execute hunting on his ground.

4

Pewność prawa a zasada interpretatio retro non agit

63%

Bielska-Brodziak A., Suska M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2023

|

vol. 36

|

issue 3

51-65

EN

Referring to Józef Nowacki’s research on the principle of non-retroactivity of law [lex retro non agit], the authors of this study focus on the relationship between legal certainty and retroactive changes in the prevailing interpretation of legal provisions. The main topic of the study is the expression ‘interpretatio retro non agit‘, which is already well-known in the legal culture, but not widely used. The objectives of the study were: (1) to determine the content related, or potentially related, to the statement above in case law and literature; (2) to examine whether there are grounds to consider this principle as binding in adjudication; and (3) to explain why changes in the prevailing interpretation of legal provisions are perceived as a necessary evil. The research gave the authors a basis to distinguish between two understandings of the interpretatio retro non agit principle: the narrow one and the broad one. Moreover, the broad understanding contains four sub-types of the thus understood principle. The narrow approach prohibits recognizing a change in the prevailing interpretation as a circumstance that would allow legally valid court judgments or final administrative decisions to be challenged. On the other hand, the broad approach introduces a presumption that legal effects should not be ascribed solely because of a change in the prevailing interpretation that occurred after the legal fact took place. Four possible justifications for the interpretatio retro non agit principle were also considered: formal, natural, cultural, and instrumental justification. The authors found that the instrumental justification, which connects the principle with the value of legal certainty, seems to be the most appropriate. However, some elements of the principle can also be convincingly justified formally. Retroactive interpretation changes are only briefly discussed in literature, which the authors regard as an unfavourable state of affairs. However, the fundamental differences between law-making and the application of law allow us to understand that protecting the addressees of the law in practice is much more complicated in cases of applying the law.

PL

W nawiązaniu do badań Józefa Nowackiego nad zasadą lex retro non agit, autorzy artykułu podjęli refleksję na temat związków pomiędzy pewnością prawa a retroaktywną zmianą dominującej w praktyce wykładni przepisów prawa. Głównym przedmiotem zainteresowania uczyniono sformułowanie interpretatio retro non agit, funkcjonujące w kulturze prawnej, choć nieznane powszechnie we wspólnocie interpretacyjnej. Cele badawcze obejmowały: 1) ustalenie treści wiązanej lub możliwej do powiązania z tą zasadą w wypowiedziach orzecznictwa i piśmiennictwa, 2) zbadanie, czy istnieją podstawy, aby mówić o „związaniu” stosujących prawo to zasadą, i 3) określenie, dlaczego zmiany dominującej wykładni są w życiu prawnym postrzegane jako zło konieczne. Badania dały podstawy do wyróżnienia wąskiego i szerokiego ujęcia zasady interpretatio retro non agit, z dalszym powiązaniem z szerokim ujęciem tej zasady czterech jej możliwych wariantów. Ujęcie wąskie zakazuje uznawania zmiany dominującej wykładni za okoliczność pozwalającą wzruszać prawomocne orzeczenia sądowe lub ostateczne decyzje administracyjne. Ujęcie szerokie zaś – wprowadza domniemanie, że nie należy wiązać z pewnym faktem prawnym takich skutków prawnych, które wynikają wyłącznie ze zmiany wykładni dominującej w chwili, gdy miał miejsce ten fakt prawny. Rozważono także cztery możliwe rodzaje uzasadnień zasady interpretatio retro non agit – formalne, prawnonaturalne, kulturowe i instrumentalne. Najbardziej adekwatne z nich wydaje się to ostatnie, wiążące analizowaną zasadę z wartością pewności prawa. Przynajmniej niektóre elementy zasady mogą być jednak również przekonująco uzasadniane formalnie. Problematyka retroaktywnej zmiany wykładni jest dostrzegana w literaturze jedynie na marginesie innych rozważań, co autorzy opracowania uważają za niekorzystny stan rzeczy. Zasadnicze różnice między tworzeniem a stosowaniem prawa pozwalają jednak zrozumieć, że w praktyce udzielanie ochrony adresatom prawa jest w tych drugich sytuacjach znacznie bardziej skomplikowane.

5

Historia zawiedzionych nadziei. O zakazie chowu zwierząt na futra

51%

Bielska-Brodziak A., Drapalska-Grochowicz M., Suska M.

Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

|

2020

|

issue 6

437-464

RU

Парламентский проект поправки к закону о защите животных, представленный маршалу Сейма в ноябре 2017 года, был одной из самых амбициозных попыток законодательных мер по защите животных в Третьей Республике Польши. Самым громким предложением в упомянутом проекте был запрет о содержании и разведения животных на мех. В статье авторы затрагивают вопросы о политических причинах провала этого проекта. Стало ли сопротивление со стороны крупного бизнеса решающим в условиях такой сильной централизации политической власти? Какие политические условия должны быть выполнены для таких далеко идущих социально-экономических изменений, мотивированных общественной моралью и защитой окружающей среды? Почему вопрос о запрете разведения животных на мех вызывал такие противоречивые и сильные эмоции в политическом дискурсе? Что важнее: экономическая прибыль, основанная на жестоком обращении с животными или жизнь разумных и автономных существ?

EN

The deputy’s draft bill amendment about the Animal Protection Act submitted to the Marshal of the Sejm in November 2017 was one of the most ambitious attempts in the Third Republic of Poland to improve the legal protection of animals. The loudest proposal in the project was to prohibit the rearing and breeding of animals for the purpose of obtaining fur from them. In the article, the Authors reflect on the reasons for the political failure of this project. In the conditions of such strong centralization of political power, was the resistance from big business really decisive? What political conditions would have to be met for such far-reaching socio-economic changes motivated by public morality and environmental protection? Why this issue aroused so many contradictory emotions in political discourse? What is more important: economic profits based on cruelty to animals or life of sentient, autonomous beings?

6

Pszczoły miodne w prawie miejscowym

51%

Bielska-Brodziak A., Drapalska-Grochowicz M., Suska M.

Studia Prawnicze KUL

|

2019

|

issue 3

21-45

EN

Threats to which honey bees are exposed to, especially the phenomenon of their mass disappearance, lead to the search for new living areas for those insects. Such areas may be cities, which in some respects constitute an appropriate habitat for bees. Urban beekeeping raises some legal challenges, primarily related to the need to protect bees on the one hand, and on the other to ensure people’s freedom from fear of stings. Traditional instruments of civil and criminal law do not apply to the new situation; so administrative law must play a leading role in this regard. Many Polish cities are already trying to govern the requirements for keeping bees in cities. The main purpose of this article is to review and evaluate local regulations, and then to identify good and bad practices in the field of legal regulations of urban beekeeping.

PL

Zagrożenia czyhające na pszczoły miodne, przejawiające się zwłaszcza w zjawisku masowego ich ginięcia, skłaniają do poszukiwania dla tych owadów nowych obszarów do zamieszkania. Takimi obszarami mogą być miasta, które pod wieloma względami okazują się dla pszczół bardzo dobrym miejscem do życia. Pszczelarstwo miejskie rodzi pewne wyzwania prawne, związane przede wszystkim z potrzebą ochrony z jednej strony samym pszczołom, zaś z drugiej – zapewnienia ludziom wolności od lęku przed pożądleniem. Tradycyjne instrumenty prawa cywilnego i karnego nie przystają do nowej sytuacji; pierwszoplanowa rola w tym względzie musi przypadać prawu administracyjnego. Wiele polskich miast już teraz próbuje regulować wymogi odnoszące się do utrzymywania pszczół w miastach. Zasadniczym celem niniejszego artykułu jest dokonanie przeglądu i oceny przepisów lokalnych, a następnie wskazanie dobrych i złych praktyk w zakresie prawnej regulacji pszczelarstwa miejskiego.

7

On why the Court did not want to fight smog, or several comments on the resolution of the Polish Supreme Court on the right to live in a clean environment

51%

Bielska-Brodziak A., Drapalska-Grochowicz M., Suska M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2023

|

vol. 85

|

issue 3

27-41

EN

The authors analyse the 2021 ruling by the Polish Supreme Court, which refused to acknowledge the right to live in a clean environment as a personal interest. The purpose of the paper is not only to evaluate the quality of the Supreme Court’s argumentation, but also to highlight the implicit premises that were missing from the grounds of the decision. Based on these findings, the authors draw broader conclusions about the circumstances that increase the likelihood of pro-environmental (including pro-climate) court decisions and breakthroughs in interpretation. The authors use the latter term to describe the situation of challenging the previous, widely accepted interpretation of certain legal provisions, favouring a different interpretation that considers societal changes in values and beliefs. The authors evaluate the Supreme Court’s arguments and put forward the thesis that the construction of personal interests was not the primary reason for rejecting the recognition of the right to live in a clean environment as a new personal interest. The authors used two methods to search for the hidden premises of the Supreme Court’s resolution: (i) they examined the discourse supporting the rejection of the right to live in a clean environment as a personal interest, and (ii) they placed the resolution in its socio-political context. The authors identify four conditions that increase the likelihood of pro-environmental (and pro-climate) court judgments: (i) the condition of costs’ expediency, (ii) the condition of individualization of responsibility, (iii) the condition of respect for the judiciary and (iv) the condition of public support. The last two conditions apply to interpretative breakthroughs in general, regardless of the subject matter.

Refine search results

2 Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

2 Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

2 Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

1 Studia Prawnicze KUL

7 Suska M.

4 Bielska-Brodziak A.

3 Drapalska-Grochowicz M.

1 Więckowska K.

3 2023

1 2022

1 2020

1 2019

1 2018

Spójność terminologiczna w systemie prawa – spojrzenie na problem interpretacyjny z perspektywy praktyki legislacyjnej

Referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa jako symboliczna instytucja prawna

Obwody łowieckie po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 roku

Pewność prawa a zasada interpretatio retro non agit

Historia zawiedzionych nadziei. O zakazie chowu zwierząt na futra

Pszczoły miodne w prawie miejscowym

On why the Court did not want to fight smog, or several comments on the resolution of the Polish Supreme Court on the right to live in a clean environment