W artykule przestawiono rozumienie następujących pojęć: ‘szmonces’, ‘humor’, ‘komizm’, ‘opowiastka’. Ponadto, sporządzono rejestr ponad 30 cech językowych, które najwyraźniej odróżniają polszczyznę ogólną od mowy Żydów zamieszkujących Polskę w okresie międzywojennym i zasymilowanych w pierwszym pokoleniu. Jednocześnie przybliżono świat diaspory żydowskiej, opisywanej często za pomocą sygnalizowanego wyżej subkodu (znacznika). Pokazano zatem: a) ludzi – ich wady, zalety, profesje, a także b) przedmioty używane w przestrzeni (zazwyczaj) sztetla oraz zbiór wydarzeń i pojęć kształtujących egzystencję osób wyznania mojżeszowego. Szkic kończy wyliczenie dodatkowych zadań, jakie pełnił język szmoncesowy. Wśród tych ostatnich wymieniono: identyfikowanie, bawienie/rozbawianie (nośnik humoru), edukowanie oraz popularyzowanie.
EN
This article explains the following terms: ‘szmonces’, ‘humour’, ‘comism’, and ‘anecdote’. It proposes a register of over 30 linguistic properties that distinguish the standard version of Polish from the spoken language used by the first generation of assimilated Jews living in Poland during the interwar period. The author discuses the Jewish diaspora, often characterized by the above mentioned sub-code, with a focus on: a) people and their weaknesses, strengths, professions, and (b) everyday objects used in a shtetl as well as a range of events and concepts that influenced the everyday life of people of the Jewish religion. The paper concludes with a list of functions of “szmonces” which go beyond the sub-code, such as: identification, humour, education, and popularization.
W artykule przestawiono rozumienie następujących pojęć: ‘szmonces’, ‘humor’, ‘komizm’, ‘opowiastka’. Ponadto, sporządzono rejestr ponad 30 cech językowych, które najwyraźniej odróżniają polszczyznę ogólną od mowy Żydów zamieszkujących Polskę w okresie międzywojennym i zasymilowanych w pierwszym pokoleniu. Jednocześnie przybliżono świat diaspory żydowskiej, opisywanej często za pomocą sygnalizowanego wyżej subkodu (znacznika). Pokazano zatem: a) ludzi – ich wady, zalety, profesje, a także b) przedmioty używane w przestrzeni (zazwyczaj) sztetla oraz zbiór wydarzeń i pojęć kształtujących egzystencję osób wyznania mojżeszowego. Szkic kończy wyliczenie dodatkowych zadań, jakie pełnił język szmoncesowy. Wśród tych ostatnich wymieniono: identyfikowanie, bawienie/rozbawianie (nośnik humoru), edukowanie oraz popularyzowanie.
EN
This article explains the following terms: ‘szmonces’, ‘humour’, ‘comism’, and ‘anecdote’. It proposes a register of over 30 linguistic properties that distinguish the standard version of Polish from the spoken language used by the first generation of assimilated Jews living in Poland during the interwar period. The author discuses the Jewish diaspora, often characterized by the above mentioned sub-code, with a focus on: a) people and their weaknesses, strengths, professions, and (b) everyday objects used in a shtetl as well as a range of events and concepts that influenced the everyday life of people of the Jewish religion. The paper concludes with a list of functions of “szmonces” which go beyond the sub-code, such as: identification, humour, education, and popularization.
The aim of the paper is to elaborate upon the way youths conceptualize sex. The research conducted in Lublin secondary schools and in Maria Curie-Skłodowska University confirms the general assumption that adolescents and young adults adopt an approving attitude towards sex, treat it as something attractive and engaging as well as absolutely natural. The respondents were not ashamed to raise intimate topics, express personal needs and elaborate upon forms of satisfying them. Out of a few well-known kinds of openness the collected data are dominated by the act of confiding. The predominant indicated attitude displays clearly also aspects of peculiar exhibitionism, which encompasses over-direct, even ostentatious, talking about oneself and highly personal matters. This discourse has an air of attempting to impress the addressee with the raised topics. The conducted questionnaire and the resultant description show that openness functions in basically two meanings: a) as a desired (apart from instances of exhibitionism) feature of character, which is based on a certain kind of courage of the speaker/writer, and b) a way of communication, consisting in calling things in a straightforward way, not avoiding coarse language or even vulgar expressions.
PL
Celem artykułu jest omówienie sposobu, w jaki młodzież konceptualizuje seks. Badania prowadzone w lubelskich szkołach średnich oraz wśród studentów Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej dowodzą, że współcześnie młodzi ludzie przejawiają aprobujący stosunek do kwestii związanych z seksualnością, traktują ją jako coś atrakcyjnego i absolutnie naturalnego. Respondenci nie wstydzą się poruszania intymnych tematów, wyrażania w sygnalizowanym zakresie własnych oczekiwań i proponowania form ich zaspokajania. Z kilku znanych rodzajów otwartości w zebranym materiale przeważa zwierzanie się. Dominująca postawa zawiera niekiedy komponenty swoistego ekshibicjonizmu, który obejmuje zbyt bezpośrednie, wręcz ostentacyjne mówienie o sobie i sprawach bardzo osobistej natury. Przeprowadzona ankieta i wynikający z niej opis ukazują otwartość funkcjonującą zasadniczo w dwóch znaczeniach: a) jako pożądana (poza przypadkami ekshibicjonizmu) cecha postawy, która opiera się na pewnego rodzaju odwadze mówiącego/piszącego, oraz b) jako sposób komunikacji, polegający na nazywaniu rzeczy wprost, a nawet stosowaniu języka wulgarnego.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.