Search results

1

Wykorzystanie naziemnego skaningu laserowego do oceny roli małych spływów błotno-gruzowych w zasilaniu rumowiska rzecznego w środowisku klimatów chłodnych

100%

Kociuba W.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia

|

2014

|

vol. 69

|

issue 1

EN

There is no abstract available for this language

PL

W artykule omówiono rolę jaką spełniają niewielkie spływy błotno-gruzowe w zasilaniu rumowiska rzecznego oraz kształtowaniu dna doliny rzeki proglacjalnej w warunkach wzmożonej dynamiki procesów deglacjacji. Ocenę tempa przekształceń form stokowych i dolinnych wykonano przy użyciu naziemnego skaningu laserowego (TLS). Pozwoliło to na precyzyjne odwzorowanie powierzchni terenu oraz ocenę przestrzennych zmian jakościowych i ilościowych. W opracowaniu porównano wyniki pomiarów terenowych (z lat 2010 i 2013) wykonanych w dolnym odcinku doliny rzeki Scotta, położonej w NW części Ziemi Wedel Jarlsberga (Spitsbergen). W obu przypadkach do pomiarów wykorzystano technologię skanowania laserowego 3D. Pomiarami objęto fragment południowego zbocza niezlodowaconej części dna doliny Scotta, położony w sąsiedztwie ujścia głównego prawobrzeżnego dopływu – Potoku Renifera. W pomiarach zastosowano stacjonarny skaner laserowy średniego zasięgu Leica Scan Station C10. Kompleksowe pomiary dna doliny wykonano z trzech wzajemnie powiązanych stanowisk pomiarowych. Na każdym ze stanowisk uzyskano chmurę punktów tworzących „model przestrzeni” złożony z 5 milionów punktów pomiarowych, z połączenia których uzyskano cyfrowy model powierzchni terenu (DSM) o dokładności (± 0.9 cm). Szczegółowość modelu pozwoliła na wykonanie precyzyjnych pomiarów parametrów omawianych form. Analiza modeli 2010 i 2013 wykazała intensywny rozwój małych spływów błotno-gruzowych, przejawiający się przyrostem objętości niszy osuwiskowej o 63%, przy jednoczesnym 21% ubytku materiału zdeponowanego w stożku akumulacyjnym. Dysproporcja ta świadczy o włączaniu materiału zdeponowanego w obrębie stożka w obieg rumowiska rzecznego. Położenie stożka w strefie powodziowych koryt rozprowadzających ogranicza czas jego rozmywania jedynie do kulminacji największych wezbrań. Przedstawiona analiza dynamiki rozwoju małych spływów błotno-gruzowych i ich znaczenie dla obiegu materii może przyczynić się do lepszego zrozumienia przebiegu procesów kształtujących zlewnie w warunkach klimatu zimnego.

2

Geomorfologiczny zapis transformacji den dolin rzek wyżynnych w warunkach różnicowanego natężenia erozji wąwozowej na przykładzie roztoczańskiej doliny Wieprza

100%

Kociuba W.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia

|

2014

|

vol. 69

|

issue 1

EN

There is no abstract available for this language

PL

W artykule przedstawiono transformacje dna roztoczańskiego odcinka doliny Wieprza, determinowane czynnikami naturalnymi oraz antropogenicznymi, które miały miejsce w ciągu kilku ostatnich tysiącleci. W rekonstrukcji rozwoju wykorzystano metody fotointerpretacyjne i kartowanie geomorfologiczno-geologiczne. Datowanie wieku pobranych prób osadów organogenicznych (torfy, namuły torfiaste) pozwoliło na odniesienie rejestrowanych zdarzeń do okresów zróżnicowanej antropopresji na obszarze zlewni i jej skutków. Okresy zróżnicowanej antropopresji skutkowały intensywnymi przekształcaniami form dna i zboczy doliny, odzwierciedlonymi zróżnicowaniem osadów powodziowych w profilu pionowym. Ich miąższość i litologia stanowi czytelny zapis transformacji pod wpływem czynników naturalnych – np. okresowego uwilgotnienia klimatu oraz antropogenicznych – np. intensywności oraz sposobu zagospodarowania dna i zboczy doliny. Starsze poziomy stożków napływowych odpowiadają okresom intensywnej deforestacji obszaru zlewni, zaś młodsze – zmianom sposobu zagospodarowania i wprowadzaniem upraw okopowych. Zmiany w litologii osadów równi zalewowej świadczą o okresowym uaktywnianiu procesów erozyjnych warunkowanych czynnikami naturalnymi (klimat), ale uruchomionych w wyniku zmian w sposobie i strukturze użytkowania. Z kolei obniżenie antropopresji w środowisku dolinnym na obszarze dorzecza skutkuje szybką renaturyzacją środowiska zlewni den dolinnych.

3

RUNOFF VARIABILITY IN THE SCOTT RIVER (SW SPITSBERGEN) IN SUMMER SEASONS 2012–2013 IN COMPARISON WITH THE PERIOD 1986–2009

51%

Franczak Ł., Kociuba W., Gajek G.

Quaestiones Geographicae

|

2016

|

vol. 35

|

issue 3

39-50

EN

River runoff variability in the Scott River catchment in the summer seasons 2012 and 2013 has been presented in comparison to the multiannual river runoff in 1986–2009. Both in particular seasons and in the analysed multiannual, high variability of discharge rate was recorded. In the research periods 2012–2013, a total of 11 952 water stages and 20 flow rates were measured in the analysed cross-section for the determination of 83 daylong discharges. The mean multiannual discharge of the Scott River amounted to 0.96 m3·s–1. The value corresponds to a specific runoff of 94.6 dm3·s–1·km2, and the runoff layer 937 mm. The maximum values of daily discharge amounted to 5.07 m3·s–1, and the minimum values to 0.002 m3·s–1. The highest runoff occurs in the second and third decade of July, and in the first and second decade of August. The regime of the river is determined by a group of factors, and particularly meteorological conditions affecting the intensity of ablation, and consequently river runoff volume. We found a significant correlation (0.60 in 2012 and 0.67 in 2013) between the air temperature and the Scott River discharge related to the Scott Glacier ice melt.

4

Skaning laserowy 3D jako nowe narzędzie oceny dynamiki rozwoju zalesionych wąwozów lessowych na przykładzie Kolonii Celejów (Wyżyna Lubelska)

51%

Kociuba W., Janicki G., Rodzik J.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia

|

2014

|

vol. 69

|

issue 1

EN

There is no abstract available for this language

PL

Systemy wąwozowe, tworzące gęstą sieć rozcinającą pokrywę lessową w północno-zachodniej części Wyżyny Lubelskiej, są porośnięte lasami mieszanymi w typie grądów (ryc. 1). Na stromych zboczach wąwozów występuje wysoki drzewostan, głównie grab i lipa, zaś na płaskim dnie wąwozu rosną krzewy i byliny (ryc. 2 i 3). Porastające wąwóz zwarte i wielopiętrowe zbiorowiska leśne w zasadzie uniemożliwiają wykorzystanie technik teledetekcyjnych i urządzeń pozycjonowania satelitarnego (GPS) do monitoringu rozwoju form wąwozowych. Roślinność ta również utrudnia zastosowanie nowoczesnych narzędzi geodezyjnych, takich jak tachimetr laserowy, a także technologii naziemnego skaningu laserowego (TLS). Podjęte badania w kontrolowanej zlewni wąwozowej mają na celu wypracowanie skutecznej strategii pomiaru natężenia erozji wąwozowej oraz zastosowanie technologii TLS do monitoringu tempa i kierunku rozwoju wąwozów zalesionych (ryc. 2). Do szczegółowych badań wybrano drugorzędową formę wąwozową, która od 15 lat stopniowo rozcina płaskie dno głównego wąwozu (ryc. 4). Początkowo wykonywano pomiary za pomocą taśmy mierniczej i klizymetru, a następnie dalmierza i tachimetru laserowego. Urządzenia te nie pozwalają na pomiar mikroform, dlatego w celu zwiększenia precyzji i efektywności pomiarów zastosowanego fazowy skaner laserowy. Rozpoznanie tempa rozwoju wtórnego wąwozu wykonano przy użyciu naziemnego skaningu laserowego 3D Leica HDS 7000. Badania terenowe w warunkach zalesionego wąwozu lessowego przeprowadzono w październiku 2012 i w kwietniu 2013 r. W analizowanym okresie zaobserwowano szybki rozwój wtórnego rozcięcia dna wąwozu, głównie w wyniku spływów propluwialnych. Oszacowana przy użyciu TLS objętość analizowanej formy osiąga 1000 m3, a jej podstawowe parametry wynoszą odpowiednio: długość ok. 160 m, szerokość od 2,6 m do 5,5 m, głębokość od 1,6 m do 4 m (tab. 1). Analizowane rozcięcie erozyjne zwiększa swoją kubaturę głownie w wyniku wzmożonej erozji wstecznej. W roku 2013 podczas roztopów doszło do cofnięcia progu erozyjnego o 22 m (ryc. 5). Przekrój poprzeczny górnego odcinka rozcięcia powiększył się od 1,7 m2 do prawie 3 m2 i zmienił kształt na skrzynkowy (ryc. 6).

Refine search results

3 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia

1 Quaestiones Geographicae

4 Kociuba W.

1 Franczak Ł.

1 Gajek G.

1 Janicki G.

1 Rodzik J.

1 2016

3 2014

Wykorzystanie naziemnego skaningu laserowego do oceny roli małych spływów błotno-gruzowych w zasilaniu rumowiska rzecznego w środowisku klimatów chłodnych

Geomorfologiczny zapis transformacji den dolin rzek wyżynnych w warunkach różnicowanego natężenia erozji wąwozowej na przykładzie roztoczańskiej doliny Wieprza

RUNOFF VARIABILITY IN THE SCOTT RIVER (SW SPITSBERGEN) IN SUMMER SEASONS 2012–2013 IN COMPARISON WITH THE PERIOD 1986–2009

Skaning laserowy 3D jako nowe narzędzie oceny dynamiki rozwoju zalesionych wąwozów lessowych na przykładzie Kolonii Celejów (Wyżyna Lubelska)