Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl
System messages
  • Session was invalidated!

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Zwyczaje związane z kalendarzowym wspomnieniem św. Sylwestra. Zarys problematyki

100%
Kowalczyk M.
Studia Elbląskie
|
2021
|
vol. 22
387-396
EN
Before 1000, the New Year’s Eve parties were not popular. The first official New Year’s Eve took place in 999, yet people were afraid that the prophecy about the end of the world in 1000 would be fulfilled. In XIX century in Poland New Year’s fun and balls were rare and celebrated mostly by rich bourgeois. The very New Year’s Eve in Poland resembled a compilation of the Christmas Eve and St Andrew’s Eve party, where the priority was to learn the future which was supposed to come in the early months of the New Year.According to Polish tradition, the New Year’s day was strictly related to celebration of Christmas. This is proved by both meteorological and matrimonial prophecies, folk customs and games, as well as activities and prayers which were supposed to guarantee auspiciousness, health, good weather and harvest in the upcoming year.
PL
Przed rokiem tysięcznym zabawy sylwestrowe nie były znane. Pierwszy raz Sylwestra obchodzono bowiem uroczyście w 999 roku, obawiając się spełnienia przepowiedni świętego papieża, która zapowiadała w 1000 roku koniec świata. W Polsce zabawy i bale sylwestrowe jeszcze w XIX wieku należały do rzadkości i urządzano je głównie w bogatych domach mieszczańskich. Sam wieczór sylwestrowy w Polsce przypominał bardziej kompilację wieczorów wigilijnego i andrzejkowego, gdzie najważniejsze było poznanie przyszłości, która miała się wypełnić w kolejnych miesiącach Nowego Roku. W tradycji polskiej, dzień Nowego Roku był ściśle powiązany z obchodami cyklu świątecznego Bożego Narodzenia. Wskazują na to zarówno wróżby meteorologiczne czy matrymonialne, zwyczaje i zabawy ludowe, jak i czynności i modlitwy, które miały na celu zapewnienie pomyślności, zdrowia, pogody i dobrych plonów w rozpoczynającym się roku.
2
Publication available in full text mode
Content available

Odzienie rekluz według średniowiecznych „Reguł dla pustelnic” a ubiór bł. Doroty z Mątów

100%
Kowalczyk M.
Studia Elbląskie
|
2022
|
vol. 23
37-53
EN
A medieval life in seclusion led by lay recluses was known and respected in accordance with applicable provisions of "Rules". All rules discussed in the publication were rooted in the "Rule" written in about 540 AD by Saint Benedict of Nursia for monks in Monte Cassino. His recommendations concerning proper clothing were presented in the first part of this elaboration. Next, requirements related to recluses’ clothing were discussed. These include "RegulaSolitariorum" written in the IX century by Grimlaico, "De "institutione inclusarum" by Saint Aelred of Rievaulx and "Ancrene Wisse". Later come records from source documents of John of Kwidzyn who provided its works with information on the clothing of blessed Dorothea of Montau who on 2 May 1393 was officially let into and locked in her hermitage, located inside the cathedral of Kwidzyn, in the south part of the lower choir. The source documents prove that blessed Dorothea, living in seclusion, had a coat, coif and sheepskin coat, which corresponds to the requirements of the aforementioned "Rules" for anchoresses, recluses. Blessed Dorothea also had her footwear, yet usually walked barefooted to mortify her body. Based on familiarization with clothing principles specified in Rules applicable to recluses and confrontation of these guidelines with information on clothing of blessed Dorothea of Montau, as presented in the source documents, it is possible to emphasize the care given by the representatives of the Order of Teutonic Knights and the bishop of Pomesania to make sure regulations and recommendations of the Church with reference to the mystic ofKwidzyn were strictly followed. Details
PL
Praktykowana w średniowieczu forma życia pustelniczego, jaką podejmowali świeccy rekluzi i rekluzy, była znana i praktykowana zgodnie z obowiązującymi przepisami zawartymi w "Regułach". Wszystkie omówione w publikacji reguły zakorzenione były w Regule napisanej ok. 540 roku przez św. Benedykta z Nursji dla mnichów na Monte Cassino. Jego zalecenia dotyczące właściwego odzienia zostały przedstawione w pierwszej części tego opracowania. Następnie omówione zostały wymagania dotyczące ubioru rekluz, które zawierają: Regula Solitariorum napisana w IX wieku przez Grimlaico, De institutione inclusarum św. Aelreda z Rievaulx oraz Ancrene Wisse. Następnie przedstawiono zapisy z pism źródłowych Jana z Kwidzyna, który pozostawił na stronicach swoich dzieł informacje dotyczące ubioru bł. Doroty z Mątów po tym, jak 2 maja 1393 roku została uroczyście wprowadzona i zamknięta w pustelni, która znajdowała się wewnątrz kwidzyńskiej katedry, po południowej stronie dolnego chóru. Z pism ródłowych wynika, że bł. Dorota żyjąc w zamknięciu w pustelni posiadała płaszcz, czepiec i kożuch, co koreluje w wymogami przywołanych reguł dla pustelnic, rekluz. Bł. Dorota posiadała również obuwie, choć zazwyczaj, aby umartwiać ciało chodziła boso. Zapoznanie się z zasadami ubioru zamieszczonymi w "Regułach" przeznaczonych dla rekluz i skonfrontowanie tych wytycznych z informacjami dotyczącymi ubioru bł. Doroty z Mątów pozostawionymi w pismach źródłowych umożliwia uwydatnienie troski przedstawicieli Zakonu krzyżackiego oraz biskupa pomezańskiego o to, aby przepisy i zalecenia Kościoła w odniesieniu do kwidzyńskiej mistyczki były skrupulatnie przestrzegane.
3
Publication available in full text mode
Content available

Mikołaj z Pszczółek (1350–1420) – spowiednik bł. Doroty z Mątów i gdański szpitalnik

100%
Kowalczyk M.
Studia Elbląskie
|
2018
|
vol. 19
43-53
EN
Nicholas of Hohenstein (1350 – 1420) – he studied in Vienna. From around 1370, he was in Gdańsk. Here, as the first chaplain, he founded Elendenhof (refuge for the poor). In 1390 he made a pilgrimage with Dorothea of Montau to Rome. After the transformation of Elendenhof in Elisabethhospital (St. Elizabeth’s Hospital), Nicholas joined the Teutonic Order and became the first hospitalist. This is confirmed by the sources from 1416.
PL
Mikołaj z Pszczółek (1350 – 1420) – studiował w Wiedniu, a od około 1370 roku przebywał w Gdańsku, gdzie jako pierwszy kapelan, założył i nadzorował Elendenhof (Dwór Ubogich). W 1390 r. odbył wraz z Dorotą z Mątów pielgrzymkę do Rzymu. Po przekształceniu Elendenhof w Elisabethhospital (szpital św. Elżbiety) i wstąpieniu Mikołaja do Zakonu Krzyżackiego został pierwszym szpitalnikiem, co potwierdzają źródła z 1416 roku.
4
Publication available in full text mode
Content available

Geneza i obchód Wielkanocy w Polsce. Zarys problematyki

100%
Kowalczyk M.
Studia Elbląskie
|
2020
|
vol. 21
273-293
EN
The culminating point of the annual celebration of the Holy Week, filled with diverse biblical contents commemorating the passion, death and resurrection of Jesus Christ, is Easter Sunday. The festive celebration in the Roman-Catholic Church in Poland commences with the resurrection liturgy and procession with the Holy Sacrament and figure of Christ arisen. Next the faithful go home to have breakfast and eat food blessed on Holy Saturday. During the meal, religion clearly mingles with secular threads, magic practices, wishes aimed at auspiciousness, good health and happy marriage. We can see that every other hour of celebration brings more mundane problems and practices, which are to provide joy and wealth here and now, in place of Easter message announcing victory over death and giving hope to resurrection. Unfortunately it suggests a superficial treatment and poor understanding of religious contents brought by the Resurrection of Jesus Christ, as well as a need to perform increased pastoral work whose purpose is to teach the faithful on the Bible and meaning of Easter.
PL
Punktem kulminacyjnym zwieńczającym coroczne obchody Wielkiego Tygodnia, który zawiera sobie bogactwo treści biblijnych przypominających mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa jest niedziela wielkanocna. Uroczyste świętowanie w Kościele rzymskokatolickim w Polsce rozpoczyna liturgia rezurekcyjna wraz z procesją z Najświętszym Sakramentem i figurą Chrystusa Zmartwychwstałego. Następnie ludność udaje się do domów, by spożyć śniadanie, którego podstawą są poświęcone w Wielką Sobotę pokarmy. Już podczas posiłku uwidacznia się przenikanie do treści religijnych wątków świeckich, praktyk magicznych, życzeniowych, których celem ma być pomyślność, dobre zdrowie i powodzenie matrymonialne. Można zauważyć, że z każdą kolejną godziną świętowania, treści przesłania wielkanocnego ogłaszającego zwycięstwo nad śmiercią i dającego nadzieję na zmartwychwstanie, ustępują miejsca przyziemnym problemom i praktykom mającym zapewnić radość i obfitość tu i teraz. Wskazuje to niestety na powierzchowne traktowanie i słabe zrozumienie dla religijnych treści, które przyniosło Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa oraz na konieczność przeprowadzenia wzmożonej pracy duszpasterskiej mającej na celu przede wszystkim pogłębienie wiedzy wiernych na temat treści biblijnych i przesłania wielkanocnego.
5
Publication available in full text mode
Content available

Eucharystia w centrum życia duchowego bł. Doroty z Mątów według historycznego przekazu „Liber de festis” mistrza Jana z Kwidzyna

100%
Kowalczyk M.
Studia Elbląskie
|
2014
|
vol. 15
155-164
EN
Presented to "Liber de festis" of Johannes of Marienwerder (1343 – 1417) process of changes in the spiritual life Bl. Dorothy of Montau (1347 – 1394) was based on Eucharist, frequent accepting the Holy Communion, the confession and on the contemplative prayer. In the centre of her spiritual life is Jesus Christ. Advice from the "Liber de festis" can be an inspiration for Christians. This book is also a certificate of the vision Bl. Dorothy of Montau. Dorothea’s feast day is celebrated on 25 June.
6
Publication available in full text mode
Content available

Myśli przewodnie „Siedmiomilii” oraz „Żywota” Doroty z Mątów na podstawie przekazu Mistrza Jana z Kwidzyna

100%
Kowalczyk M.
Studia Elbląskie
|
2013
|
vol. 14
289-305
EN
Master Johannes of Marienwerder (Kwidzyn), meticulous, day after day, noted, interpreted and elaborated the words of Christ which addressed to Dorothea. Three books about her life was the results of Jan’s efforts. While reading, at the forefront, we could see wish to leave evidence of the authenticity of the experience of Bl. Dorothea and to transfer the chronology of important events of her life for child’s intenal growth. Another important task which has taken in “Vitae” and “Septililium” Johannes of Marienwerder, was to organize and characterize the theological dimension of mystical experiences that were attended by the blessed patron of Prussia and Pomezania. The third dimension, which can not be disregarded because it somehow lead to all previously mentioned, is the desire of education nad openness to the grace of contemplative life the nexr generation. Their ultimate goal is the generation of the sanctity of the masses of people, men and women who are nurturing the love of God and neighbors, fulfilling the duties of their state, following the way of perfection ot the Christian’s life. As Dorothea of Montau tried to do so, for their whole live.
7
Publication available in full text mode
Content available

Geneza i obchody uroczystości Objawienia Pańskiego. Zarys problematyki

100%
Kowalczyk M.
Studia Elbląskie
|
2019
|
vol. 20
325-337
EN
The Epiphany in the Roman Catholic Church is celebrated on 6 January, and in the liturgy refers to the Gospel of St. Matthew (Mt 2,1 – 12) where the adoration of the Magi is described and presents a symbolical bow of persons from all nations before the Incarnated God. In the Evangelical Church of the Augsburg Confession the Three Kings’ Day is celebrated on 6 January under the name of Epiphany. The same term – Epiphany – is used in the Orthodox Church but the celebration falls on 6 to 19 January, depending on the Julian calendar. The celebration of the Three Kings’ Day in Poland is accompanied by many traditions and customs which define the piety of people in these lands – blessing the chalk used to write the Magi’s initials on the entrance doors (K+M+B) or the Hole Family’s (J+M+J) and current year; carol singers visiting people; performances and role playing (the so-called dialogues); occasional bread and cake baking; colorful processions along city streets. These customsdemonstrate how the sacred and the profane intersperse on this day. We can say that piety adapted one of the biblical events for its purposes through cheerful celebrations and fun.
PL
Objawienie Pańskie w Kościele rzymsko-katolickim obchodzone jest 6 stycznia i w liturgii nawiązuje do Ewangelii św. Mateusza (Mt 2,1 – 12), gdzie opisano pokłon Trzech Magów, przedstawiający w sposób symboliczny pokłon ludzi z wszystkich narodów przed Bogiem Wcielonym. W Kościele ewangelicko-augsburskim Objawienie Pańskie obchodzone jest 6 stycznia pod nazwą Epifanii. Pod tą samą nazwą – Epifanii – Objawienie Pańskie obchodzone jest w tradycji prawosławnej w dniach między 6 a 19 stycznia, co wynika z porządku kalendarza juliańskiego. Obchodom święta Trzech Króli w Polsce towarzyszy wiele tradycji i zwyczajów, które charakteryzują pobożność ludową tych ziem – święcenia kredy, którą na drzwiach wejściowych w domach wypisywane są inicjały Mędrców (K+M+B) lub Świętej Rodziny (J+M+J) oraz data bieżącego roku; chodzenie po domach kolędników z gwiazdą; krakowskie „wesele” i tzw. dialogi; okolicznościowe wypieki ciasta i chleba; barwne orszaki przechodzące ulicami miast. Zwyczaje te pokazują proces mieszania się tego dnia sacrum i profanum. Można powiedzieć, że pobożność ludowa przez radosne celebracje i zabawy zaadaptowała na swoje potrzeby jedno z wydarzeń biblijnych.
8
Publication available in full text mode
Content available

Sakramenty chrześcijańskiego wtajemniczenia i uzdrowienia w doświadczeniach mistycznych św. Gertrudy Wielkiej

100%
Kowalczyk M.
Poznańskie Studia Teologiczne
|
2012
|
issue 26
207-227
EN
Saint Gertrude the Great (1256-1302) was a Saxon Christian saint. She died in the monastery of Helfta. As a young girl, she joined the Benedictine monastery at Helfta, under the direction of its abbess, Gertrude of Hackeborn. She is sometimes confused with her abbess, which is why she is often incorrectly depicted in art holding a crosier. She later experienced a conversion to God and began to strive for perfection in her religious life, turning her scholarly talents to scripture and theology. Many of the writings of St. Gertrude have unfortunately perished. Those now extant are: The Legatus Divinae Pietatis, the Exercises of St. Gertrude and the Liber Specialis Gratiae of St. Mechtilde. The Exercises, which are seven in number, embrace the work of the reception of baptismal grace to the preparation for death. Her glowing language deeply impregnated with the liturgy and scriptures exalts the soul imperceptibly to the heights of contemplation. St. Gertrude the Great hada very special devotion for the Sacred Heart. St. Gertrude taught that Jesus has given us the gift of His Sacred Heart so that, when suffering, we can seek our refuge and our consolation there. The characteristic trait of St. Gertrude's piety is her devotion to the Sacred Heart, the symbol of that immense charity which urged the Word to take flesh, to institute the Holy Eucharist, to take on Himself our sins, and, dying on the Cross, to offer Himself as a victim and a sacrifice to the Eternal Father.
9
Content available remote

Charakterystyka doświadczeń mistycznych bł. Doroty z Mątów na podstawie historycznych źródeł autorstwa Mistrza Jana z Kwidzyna

100%
Kowalczyk M.
Studia Warmińskie
|
2014
|
issue 51
95-107
PL
Objawienia Doroty oraz historię jej życia przedstawił Jan z Kwidzyna w trylogii składającej się z: Liber de vita venerabilis – 237 rozdziałów opowiadających o latach młodzieńczych, małżeństwie, wychowaniu dzieci, pielgrzymkach i towarzyszących tym latom życia przeżyciach duchowych, Apparitiones seu liber de festis – zawierającej wizje Świętej otrzymane w dni świą¬teczne roku kościelnego oraz Septililium – zawierającej 7 traktatów o dowodach łask mistycznych otrzymanych przez Dorotę i o jej wyznaniach grze¬chów. Z dzieł tych na pierwszy plan wychodzi duchowość chrystocentryczna, przepojona tęsknotą za zjednoczeniem duszy z wolą Bożą, budująca życie duchowe na Eucharystii, częstym przyjmowaniu komunii świętej i spowiedzi oraz na modlitwie kontemplacyjnej. W przedstawionych wizerunkach świętej, bł. Dorota najczęściej ukazana jest z następującymi atrybutami: ze stygmatami i wieżą, w której została zamurowana. Jej wspomnienie liturgiczne przypada na 25 czerwca.
EN
Johannes of Marienwerder presented Dorothy's revelations and the story of her life in the trilogy comprising of: Liber de vita venerabilis – 237 chapters telling about the childhood, the marriage, raising children, pilgrimages and spiritual experiences; Apparitiones seu liber de festis – containing her sacred visions received on holidays of the liturgical year and Septililium – concluding 7 treaties about mystical graces received by Dorothy and about her confessions of sins. In the centre of her spiritual life is Jesus Christ. An Eucharist, frequent accepting the Holy Communion, the confession and the contemplative prayer are the essence. Dorothea's feast day is celebrated on 25 June.
DE
Die Offenbarung der Dorothee und Geschichte ihres Lebens hat Johannes Marienwerder in der Trilogie dargestellt, die aus Liber de vita venerabilis – 237 Kapitel, die von den jugendlichen Jahren, von der Ehe, der Erziehung von Kindern, den Pilgerfahrten und den diese Jahre begleitenden geistigen Erfahrungen erzählen, Apparitiones seu liber de festis – den Visionen der Heiligen, die sie in den Festtagen des Kirchenjahres erfuhr, bestehen, und aus Septililium, das aus 7 Traktate über Beweise der mystischen von Dorothee bekommenen Gnaden und über ihr Geständnis der Sünden, sowie aus den Biografien Vita prima und Vita lindana (Der lindanische Lebenslauf) besteht. Aus diesen Werken erscheint auf dem ersten Blick die christozentrische Geistigkeit, die mit Sehnsucht nach der Vereinigung der Seele mit dem Willen Gottes erfüllt ist, die das geistige Leben auf der Eucharistie, dem häufigen Empfang der Kommunion, dem Beichten und auf dem kontemplativen Gebet baut. Auf den Bildern ist sie oft mit den Wundmalen und dem Turm dargestellt, in den sie eingemauert wurde. Sie wird am 25. Juni, dem Tag ihres Todes, liturgisch erwähnt.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.