Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Bioetyczne uzasadnienie udoskonalania człowieka. Refleksje wokół książki Poprawianie ewolucji Johna Harrisa

100%
Urbaniak M.
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
|
2022
|
vol. 12
|
issue 1
215-224
EN
Bioethical justification for human improvement. Reflections on the book of John Harris Enhancing evolution: The author discusses the transhumanist perspective on evolution, and considers Harris’ views in a wider context of the ongoing anthropological and ethical debate. While doing so he addresses some of the crucial issues at the interface of modern technologies, medical progress and bioethical challenges.
2
Publication available in full text mode
Content available

Sprawozdanie z X Forum Etycznego „Moralny status zwierząt"

100%
Urbaniak M.
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
|
2019
|
issue 5
417-419
PL
Dziesiąta edycja Forum Etycznego, zatytułowana Moralny status zwierząt, odbyła się w dniach 20–22 czerwca 2018 roku w Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN w Krakowie, przy ul. Podchorążych 2. Był to jubileusz, gdyż Forum Etyczne odbywa się – z inicjatywy dr hab. prof. UP Doroty Probuckiej – już od 1998 roku, regularnie co dwa lata. Warto przypomnieć, że temat przewodni każdego dotychczasowego Forum Etycznego był odmienny, jednak zawsze związany z moralnością oraz wartościami etycznymi, jak Etyka i odpowiedzialność czy Współczesne oblicza dobra. [...]
3
Publication available in full text mode
Content available

Gorzki posmak płynnej nowoczesności. Wybrane zagadnienia z filozofi i społecznej Zygmunta Baumana

100%
Urbaniak M.
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula
|
2014
|
issue 4(42)
5-27
PL
Płynna nowoczesność jest pojęciem określającym grupę zjawisk spo-łecznych, które charakteryzują cywilizację przełomu XX i XXI wieku. Źródłem, z którego wypływa płynna nowoczesność, są społeczno-gospodarcze przemiany, które zaszły w kulturze zachodniej w drugiej połowie XX wieku – przede wszystkim postęp technologiczny, telekomunikacyjny i transportowy. Rdzeniem płynnej nowoczesności jest brak zakotwiczenia (tożsamości, wartości, kapitału) oraz nieobecność granic (konsumpcyjnych, geopolitycznych, handlowych, komunikacyjnych). Płynną nowoczesność można ująć w trzech podstawowych kategoriach: zmienność, względność, pluralizm. W artykule zaprezentowano formy funkcjonowania jednostek, społeczeństwa i całej kultury w warunkach płynnej nowoczesności.
EN
Liquid (or late) modernity is the notion describing a group of social phenomena which characterise the civilisation of the turn of the 21st century. The source, from which liquid modernity emerges, is socioeconomic transformations that have taken place in the western culture in the second half of the 20th century – primarily the technological, telecommunication and transport progress. The core of liquid modernity is lack of anchorage (of identity, value, capital) as well as absence of borders (consumption, geopolitical, trade, and communication). Liquid modernity can be seen in the three basic categories: variability, relativity, pluralism. In his article, the author presented the forms of functioning of individuals, the society and the entire culture under the conditions of liquid modernity.
4
Publication available in full text mode
Content available

Rozpoznawanie stanów emocjonalnych jako biologiczne źródło zmysłu moralności

100%
Urbaniak M.
Rocznik Kognitywistyczny
|
2014
|
vol. 7
PL
People possess and use instinctive moral evaluations, while the rational thinking is of a minor importance. According to some hypotheses human reactions, which lead to ethical results, were shaped by the natural selection, not by the influence of a culture. The practice of moral judgments generating consists of few repeatable stages and it is characterised by some automatisms and innate reactions based on biological determinants. A sense of the morality appears to be correlated unmediatedly with the emotional states, with the recognition of such states and with instinctive demeanors. Subsequently the main source of moral intuition seems to be the instinctive behaviours and emotions. It is confirmed by the list of universal moral moduls, which are simple reactions to some stimulus, from where the society derives complex moral virtues. Perhaps the natural sense of the morality is a final effect of the functioning of different emotions, which are based on so-called emotional contagion and empathy, in other words – some forms of emotional states recognition. Additionally, neurotransmitters appears to play an essential role in the process of moral and social demeanors.
5

„Tożsamość narracyjna” Ricoeura jako medium między pojęciem i doświadczeniem „ja”

100%
Urbaniak M.
Rocznik Kognitywistyczny
|
2010
|
vol. 4
PL
Ricoeur's “Narrative Identity” as a Medium between the Concept and the Experience of SelfBy showing the inconsistencies that appear in diff erent ideas of personal identity, I would like to point out that these theories have one common denominator – they were focused on fi nding the invariable element conditioning the possibility of the concept of identity. Th is view of identity, trying to locate its base in this immutable rule can cause disagreement as how do we determine ourselfs. If we confront essentialist view of identity with variability and development of the subject, thus and therefore with the aspects of existence, such as timeliness and freedom, then  the gap between our mental representation and our real comprehention is emphasized. I call this situation a disorder coming into existence at the meeting of the objective concept and the subjective experience of self. An attempt to remove the outlined problem will be carried out by the implementation of Ricoeur’s idea of narrative identity, which might turn out to be a remedy for these discrepancies.
6
Publication available in full text mode
Content available

Wiedza w ujęciu determinizmu memetycznego

100%
Urbaniak M.
Filozofia i Nauka
|
2017
|
vol. 5
237-251
EN
The article attempts to overcome some theoretical limitations as regards understanding and explanation of the knowledge notion. I present the memetic perspective of the issue of knowledge. The main aim is to deepen the analysis of knowledge phenomenon and to enrich previous knowledge notion with crossing, natural and semiotical points of view. The next aim is to try to answer the question about the nature of knowledge, the way of knowledge existence and the area of occurrence of knowledge. Some main attributes of memes, their hallmarks, basic functions and possible classification are examined. I also discuss the actions of memetic mechanisms of knowledge: some forms of knowledge externalisation; knowledge proliferation; cooperation and competition of information. At the end of the article there are summative reflections and author’s conclusions.
PL
Artykuł prezentuje próbę przezwyciężenia teoretycznych ograniczeń związanych z rozumieniem i wyjaśnianiem pojęcia wiedzy. Przedstawione tutaj zostanie memetyczne ujęcie problematyki wiedzy, którego pierwszorzędnym celem jest pogłębiona analiza fenomenu wiedzy oraz wzbogacenie dotychczasowego pojęcia wiedzy o krzyżującą się perspektywę przyrodoznawczo-semiotyczną. Kolejnym celem jest próba odpowiedzi na pytanie o istotę wiedzy, sposób jej istnienia oraz zakres występowania. Omawiane są główne właściwości memów, ich cechy charakterystyczne, podstawowe funkcje i możliwa klasyfikacja. Rekonstruowane są również działania memetycznych mechanizmów wiedzy: formy uzewnętrzniania się wiedzy; proliferacji wiedzy; kooperacji i rywalizacji informacji.
7
Publication available in full text mode
Content available

Filogenetyczne uzasadnienie zjawiska rozumienia oraz wiedzy proceduralnej i deklaratywnej

100%
Urbaniak M.
Filozofia i Nauka
|
2016
|
vol. 4
259-274
EN
The article attempts to justify the phenomenon of comprehension-functioning generally in Heidegger’s and Gadamer’s hermeneutics-from the perspective of naturalistically oriented philosophy. As a consequence, a naturalistic perspective is proposed - presented by Dennett, Lorenz, Wuketits, Vollmer-on the phenomenon of knowledge and the notion of knowledge functioning in the analytic tradition. More precisely, the basic aim of this article is a critical analysis of the thesis saying that even though the way of being called “comprehension” is the source of explanation by theoretical and practical knowledge, the explanation and understanding capacities are onto-cognitive structures with a phylogenetic basis. These structures emerged in the process of evolution. As a result of above reflection there is thesis: declarative knowing-that and procedural knowing-how have also their sources in the phylogenetic process. This work also attempts to clarify the notion of knowledge from a naturalistic point of view, as an alternative to the conception of knowledge presented in Plato’s Theaetetus.
PL
W artykule uzasadniam funkcjonujący głównie w dziedzinie hermeneutyki fenomen rozumienia z pozycji naturalistycznie zorientowanej filozofii. Konsekwencją tej próby będzie naturalistyczne spojrzenie na zjawisko wiedzy oraz na pojęcie wiedzy funkcjonujące w tradycji analitycznej. Głównym celem pracy jest krytyczna analiza tezy mówiącej, że choć egzystencjał rozumienia jest źródłem zdolności wyjaśniania poprzez wiedzę teoretyczną i praktyczną, to zarówno zdolność wyjaśniania jak i umiejętność rozumienia stanowią struktury bytowo-poznawcze o podłożu filogenetycznym, które wyłoniły się w procesie ewolucji gatunków. Efektem rozważań jest teza, że deklaratywna wiedza-że oraz proceduralna wiedza-jak również posiadają swoje źródła w procesie filogenetycznym. Dalszym celem pracy jest próba doprecyzowania pojęcia wiedzy z perspektywy filozofii naturalistycznej jako alternatywy dla tradycyjnej koncepcji wiedzy przedstawionej w Platońskim Teajtecie.
8
Publication available in full text mode
Content available

Spojrzenie na zdolności hermeneutyczne człowieka z perspektywy zoologicznej

100%
Urbaniak M.
Filozofia i Nauka
|
2018
|
vol. 6
117-131
EN
The article attempts to present the philosophical idea of origin of human capability to interpret and understand meanings. I am inspired by the results of contemporary cognitive and natural sciences as well as psychology. In view of those sciences one can defy hermeneutical concepts, which are embedded in the modern anthropocentric tradition. I would like to explain the ontological status of so-called hermeneutical skills in a naturalized form that does not avoid the continuous gradation of subject’s structures or abilities without falling into trivial reductionism. I demonstrate that the comprehensive formation of understanding processes is reserved for particular groups of human beings. However, it can be justified that different animal species and direct human ancestors are equipped with some elements of hermeneutical skills. These skills are a ground of the notion of Dasein. This paper begins my reflection on the natural history of human understanding and on polemics with anthropocentric philosophical hermeneutics. The basic aim of this work is to closely consider the hypothesis which states that the fundamental aspect of human existence (primordial modes) such as comprehension, attuning towards meanings or being-in-the-world can be grasped as natural adaptations of human and non-human organisms.
PL
Artykuł jest próbą prezentacji poglądów filozoficznych na pochodzenie ludzkiej zdolności interpretacji i rozumienia znaczeń. Autor inspiruje się wynikamy współczesnych nauk biologicznych, kognitywistycznych i psychologicznych, w świetle których można przeciwstawiać się koncepcjom hermeneutycznym, jakie tkwią w nowożytnej tradycji antropocentrycznej. Chciałbym zarysować wyjaśnienie statusu bytowego tzw. kompetencji hermeneutycznych w formie znaturalizowanej, która nie unika płynnego stopniowania struktur czy umiejętności podmiotowych bez popadania w trywialny redukcjonizm. Będę twierdził, że choć pełne ukształtowanie procesów rozumienia pozostaje zarezerwowane dla konkretnych grup spośród gatunku ludzkiego, to można racjonalnie uzasadnić, że u odmiennych gatunków zwierząt i bezpośrednich przodków człowieka mamy już do czynienia z elementami hermeneutycznych kompetencji, które legły u podstawy pojęcia Dasein. Jeżeli zasadniczym problemem książki Konrada Lorenza Odwrotna strona zwierciadła była próba rekonstrukcji historii naturalnej ludzkiego poznania i polemika z tradycją Kanta co do istoty poznania, to niniejsza praca stanowi zalążek refleksji nad naturalną historią ludzkiego rozumienia oraz nad polemiką z antropocentryczną hermeneutyką filozoficzną. Głównym celem pracy jest przyjrzenie się hipotezie, jakoby podmiotowe egzystencjały rozumienia, nastrojenia czy bycia-w-świecie można było ujmować w formie naturalnych adaptacji organizmów ludzkich i pozaludzkich.
9
Publication available in full text mode
Content available

Dlaczego zwierzęta coś wiedzą? Zarys socjobiologicznej koncepcji wiedzy

100%
Urbaniak M.
Filozofia i Nauka
|
2017
|
vol. 5
253-269
EN
The article reconstructs the notion of knowledge in the sociobiological perspective. This perspective focuses on some selected, representative views, which grasp the phenomenon of knowledge in the context of logotaxis, neophilia and intentionality phenomena and the so-called theory of mind. One of basic aims of the so chosen context is the impeachment of the notion of knowledge subject that functions within traditional epistemology or philosophical anthropology, and the extending of the influence of sociobiological idea of cognition and knowledge in contemporary philosophy. The paper includes introductory methodological remarks, the analysis of logotaxis as a natural tendency to search and absorb some information, the analysis of neophilia as a natural predisposition to permanent exploratory behaviours; a critical discussion on the occurrence of knowledge phenomenon and metacognition among non-human animals; and a recapitulation of the considerations.
PL
Artykuł rekonstruuje pojęcie wiedzy w perspektywie socjobiologicznej. Koncentruję się na wybranych, reprezentatywnych stanowiskach, które rozumieją fenomen wiedzy w kontekście zjawisk logotaksji, neofilii, intencjonalności oraz tzw. teorii umysłu. Celem jest poddanie w wątpliwość pojęcia podmiotu wiedzy, jaki funkcjonuje w tradycyjnej epistemologii i antropologii filozoficznej, oraz poszerzenie zasięgu oddziaływania socjobiologicznej koncepcji poznania i wiedzy we współczesnej filozofii. Artykuł zawiera uwagi metodologiczne; analizę logotaksji jako naturalnej tendencji organizmów do poszukiwania i pochłaniania informacji, charakterystykę neofilii, czyli naturalnej skłonności do stałych zachowań eksploracyjnych, krytyczną dyskusję dotyczącą występowania zjawiska wiedzy i metapoznania wśród zwierząt pozaludzkich; podsumowanie rozważań.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.