Search results

1

Wielość teorii dotyczących epiklezy rytu hiszpańsko-mozarabskiego

100%

Porosło K.

Wrocławski Przegląd Teologiczny

|

2023

|

vol. 31

|

issue 1

113-138

EN

This article aims to present, in the form of a specific status quaestionis, the most important studies and opinions concerning the epiclesis of anaphora in the Mozarabic rite. Due to the fact that those opinions differ considerably from each other, often being even contradictory to each other, the aim of the text also includes the analysis of the methodology of the studies, since they give such different inferences. The final conclusion of the article will be determined by the definition and theology of Hispanic epicleses based on the analysis of the Post Pridie oration included in the Mozarabic missal. It seems that earlier researchers failed to recognise the specificity of the Hispanic epiclesis; they assumed apriori a certain definition of epiclesis, looking for prayers in the Missal that match this definition. Through this methodological change it is possible to show that almost each Hispanic anaphora has a real epiclesis which tends to be a Trinitarian or a Christological epiclesis; only in some cases it is a pneumatological epiclesis. The fact that the epiclesis of the Holy Spirit is not always included in those Hispanic prayers confirms their ancient origin. Nevertheless, it is also possible to prove the thesis that liturgy shaped under the influence of conflicts with the Arian heresy is not only Christocentric, but it also has an enriched euchology in in terms of pneumatology. Moreover, the author of this article questions some schematic claims related to Prenotandos to the new Hispanic missal which suggest a perfect, well-ordered structure of Eucharistic prayers in this rite. The studies on the anaphora of the Mozarabic rite contradict the existence of such a consistent structure built on the close relationship between the words of the institution of the Eucharist, the anamnesis and the epiclesis.

PL

Niniejszy artykuł stawia sobie za cel przedstawienie w formie swoistego status quaestionis najważniejszych badań i opinii dotyczących epiklezy anafor rytu hiszpańsko-mozarabskiego. Wobec faktu, że te opinie znacząco się od siebie różnią, często będąc wręcz sprzecznymi względem siebie, stawia się za cel również pytanie o metodologię tych badań. Kluczowe dla ostatecznych konkluzji artykułu będzie wypracowanie definicji i teologii epiklez hiszpańskich, która wyrasta z analizy oracji Post Pridie Mszału hiszpańsko-mozarabskiego. Wydaje się, że we wcześniejszych badaniach nie odkrywano specyfiki epiklezy hiszpańskiej, ale apriori zakładano pewną definicję epiklezy, poszukując w mszale modlitw odpowiadających tej definicji. Przez tę zmianę metodologiczną udaje się pokazać, że praktycznie każda anafora hiszpańska posiada prawdziwą epiklezę, która raczej jest epiklezą trynitarną, chrystologiczną, a tylko czasami epiklezą pneumatologiczną. Jest to znakiem starożytności tych modlitw, że nie zawsze występuje w nich epikleza Ducha Świętego. Mimo to udaje się również potwierdzić tezę, że liturgia kształtująca się pod wpływem walk z herezją ariańską, oprócz tego, że jest chrystocentryczna, ma również wzbogaconą euchologię w wymiarze pneumatologii. W niniejszym artykule obala się również niektóre zbyt schematyczne twierdzenia Prenotandos do nowego Mszału hiszpańskiego, które sugerują, że istnieje wręcz doskonała, uporządkowana struktura modlitw eucharystycznych tego rytu. Badania nad anaforami rytu mozarabskiego zaprzeczają istnieniu takiej spójnej struktury zbudowanej na ścisłej relacji między słowami ustanowienia, anamnezą i epiklezą.

2

Sacramentality in the Perspective of Joseph Ratzinger/Benedict XVI

100%

Porosło K.

Collectanea Theologica

|

2023

|

vol. 93

|

issue 4

53-83

EN

The article endeavours to show that the concept of sacramentality is one of the key ones for grasping the overall vision of Joseph Ratzinger/Benedict XVI’s theology. The German theologian does not refer the concept only to the seven sacramental signs of grace, but he uses it to interpret God’s revelation in salvation (and creation) history, the Catholic interpretation of Sacred Scripture, insight into the mystery of the Church and the celebrated liturgy. Therefore, in this article the theme of sacramentality is taken up in its fundamental sense, in order to show that the material reveals the spiritual, that the past points to the future according to the ‘promise-fulfilment’ model. Sacramentality – according to Ratzinger – also refers to what man cannot produce by his own efforts, but must accept as a gift from God. Within these meanings, the sacramentality of creation, the Word and the Church as seen by the Bavarian cardinal and later pope will be discussed.

PL

Artykuł stara się pokazać, że pojęcie sakramentalności jest jednym z kluczowych dla uchwycenia całościowej wizji teologii Josepha Ratzingera/Benedykta XVI. U niemieckiego teologa pojęcie to nie jest odnoszone jedynie do siedmiu sakramentalnych znaków łaski, ale służy do interpretacji Bożego Objawienia w historii zbawienia (i stworzenia), katolickiej interpretacji Pisma Świętego, wnikania w tajemnicę Kościoła i celebrowanej liturgii. Dlatego też w artykule podjęty został temat sakramentalności w jej fundamentalnym znaczeniu, aby pokazać, że to, co materialne, objawia to, co duchowe, że przeszłość wskazuje na przyszłość według modelu „obietnica–wypełnienie”. Sakramentalność – według Ratzingera – odnosi się również do tego, czego człowiek nie może wyprodukować własnymi siłami, ale musi to przyjąć jako dar od Boga. W tych znaczeniach omawiana jest sakramentalność stworzenia, słowa i Kościoła w ujęciu bawarskiego kardynała i późniejszego papieża.

3

Międzywydziałowe sympozjum i warsztaty „koinonia – communio – wspólnota” (Kraków, 29 kwietnia 2010)

100%

Porosło K.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2011

|

vol. 64

|

issue 1

4

Wpływ teologii liturgii Jeana Corbona na sekcję liturgiczną Katechizmu Kościoła Katolickiego

100%

Porosło K.

Roczniki Teologiczne

|

2014

|

vol. 61

|

issue 8: Liturgika

133-152

XX

Jean Corbon († 2001), francuski teolog mieszkający w Libanie, w książce Liturgie de source (1983) przedstawił niezwykle oryginalną trynitarną koncepcję liturgii. Koncepcja ta jest zadziwiająco zbieżna z niektórymi punktami sekcji liturgicznej (nr 1066-1209) Katechizmu Kościoła Katolickiego z 1992 r. Corbon został powołany do zespołu redagującego Katechizm w celu napisania czwartej jego części dotyczącej modlitwy chrześcijańskiej. Jednakże w trakcie prac nad katechizmem powierzono mu również przejrzenie i poprawienie fundamentalnego wykładu o liturgii. Napisał on wtedy ten fragment Katechizmu od nowa i nadał mu charakterystyczną dla siebie biblijno-patrystyczną formę. Liturgia jest tam ujęta jako dzieło Trójcy Świętej, gdzie niezwykłą rolę odgrywa Duch Święty, którego działanie jest nazwane czterema synergiami: przygotowawczą, anamnetyczną, epikletyczną, komunijną (takie sformułowania zaproponował C. Folsom). Sakramenty zaś w ujęciu Corbona i Katechizmu są mocami wychodzącymi z zawsze żywego Ciała Chrystusa. To tylko nieliczne przykłady zbieżności koncepcji liturgii Jeana Corbona z myślą katechizmową. Analiza porównawcza tych tekstów pozwala na ewidentne wykazanie wpływu Corbona na sekcję liturgiczną Katechizmu Kościoła Katolickiego.

5

Teologia communio według kard. Josepha Ratzingera (Benedykta XVI) i pytanie o urzędy/posługi w polskim duszpasterstwie parafialnym

100%

Porosło K.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

vol. 62

|

issue 8: Liturgika

131-143

EN

Developing the so-called communio-ecclesiology (Communio-Ekklesiologie), Cardinal Joseph Ratzinger pointed out that “the Church should not speak mainly about itself, but about God.” Bearing in mind this methodological assumption, the author of this article is going to analyse numerous writings by Card. Joseph Ratzinger—at present Pope Emeritus Benedict XVI, in order to present the essence of his teaching about the Church as communio and to see what such image of the Church means to the priests’ praxis, especially in terms of the laity’s ministry and participation in the liturgy in the Polish pastoral reality. The first part of the article presents Ratzinger’s fundamental teachings about the Church understood as communio. In the second part, one can find out about the tasks/ministries through which lay people may participate in Christ’s only priesthood. Ratzinger’s criticism on perceiving the laity’s active participation (participatio actuosa) in the liturgy as having only a practical dimension is presented in the third part of the article. The last part includes conclusions for shaping and understanding ministries in particular churches, supported by the words written by Ratzinger himself: “Proper education for liturgy should not consist in learning and practising external acts, but in joining the essence of action, i.e. the transforming power of God, which is constitutive for the liturgy and, through liturgical action, wants to transform us and the surrounding world.” Where practical issues become more important than theology, the Church viewed as the community of salvation becomes, at the most, an institution offering a rich variety of religious services.

PL

Kardynał Joseph Ratzinger, rozwijając tzw. tzw. communio-eklezjologię (Communio-Ekklesiologie), wskazywał, że „Kościół nie powinien mówić głównie o sobie, lecz o Bogu”. Mając w perspektywie to założenie metodologiczne, będziemy chcieli w niniejszym artykule wydobyć z licznych pism kard. Josepha Ratzingera, obecnie papieża-seniora Benedykta XVI, istotę jego nauczania o Kościele jako communio oraz zobaczyć, jakie znaczenie ma ten obraz Kościoła dla duszpasterskiej praxis, szczególnie w kontekście posług i uczestnictwa świeckich w liturgii, zwłaszcza w polskiej rzeczywistości duszpasterskiej. Pierwsza część artykułu ukazuje fundamenty nauczania Ratzingera o Kościele rozumianym jako communio. W drugim punkcie możemy zobaczyć, poprzez jakie zadania/posługi świeccy uczestniczą w jednym kapłaństwie Chrystusa, aby w punkcie trzecim została ukazana Ratzingerowska krytyka praktycystycznego rozumienia aktywnego uczestnictwa (participatio actuosa) świeckich w liturgii. W ostatnim punkcie zostały wydobyte wnioski dla kształtowania i rozumienia posług w konkretnym duszpasterstwie parafialnym, gdzie istotne są słowa zapisane przez samego Ratzingera: „Należyte wychowanie do liturgii powinno polegać nie na uczeniu się czynności zewnętrznych i ćwiczeniu się do nich, lecz na włączaniu się w konstytutywną dla liturgii istotę actio, czyli w przemieniającą moc Boga, która przez pośrednictwo akcji liturgicznej pragnie przemieniać nas samych i świat”. Tam, gdzie praktycyzm staje się ważniejszy od teologii, tam Kościół rozumiany jako wspólnota zbawienia staje się co najwyżej instytucją z bogatą ofertą usług religijnych.

Refine search results

2 Roczniki Teologiczne

1 Collectanea Theologica

1 Ruch Biblijny i Liturgiczny

1 Wrocławski Przegląd Teologiczny

5 Porosło K.

2 2023

1 2015

1 2014

1 2011

Wielość teorii dotyczących epiklezy rytu hiszpańsko-mozarabskiego

Sacramentality in the Perspective of Joseph Ratzinger/Benedict XVI

Międzywydziałowe sympozjum i warsztaty „koinonia – communio – wspólnota” (Kraków, 29 kwietnia 2010)

Wpływ teologii liturgii Jeana Corbona na sekcję liturgiczną Katechizmu Kościoła Katolickiego

Teologia communio według kard. Josepha Ratzingera (Benedykta XVI) i pytanie o urzędy/posługi w polskim duszpasterstwie parafialnym