Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Krzysztof Pomian – historia nauki i sieć relacji przyjacielsko-intelektualnych

100%
Rodak P.
Zagadnienia Naukoznawstwa
|
2022
|
vol. 55
|
issue 3
117-125
EN
The purpose of this article is to introduce the text by Dominique Pestre, which was presented at the conference “Parmi les hommes, les objets et les signes / Among humans, objects and signs. Hommage à Krzysztof Pomian”. This event was organised on the occasion of Professor Pomian’s 85th birthday, one of the most outstanding contemporary Polish humanists, living and working mainly in France since 1973. The conference took place in Paris on 4–6 April 2019. Its participants included students, colleagues and collaborators of Krzysztof Pomian from Poland, France, Belgium, the Netherlands, the United Kingdom, Germany and Israel. The article briefly describes each of the three days of the conference with particular emphasis on the importance of Krzysztof Pomian’s work in such fields as the history of collections and museums, historiography, and European history. Next, the article places Dominique Pestre’s speech in the context of Krzysztof Pomian’s research interests and the development of the history of science in France from the 1980s to today. Finally, the article draws attention to the vital importance of networks of friendship and intellectual relations in the development of science.
PL
Celem niniejszego artykułu jest wprowadzenie do tekstu Dominique’a Pestre’a, który został wygłoszony na konferencji „Parmi les hommes, les objets et les signes / Among humans, objects and signs. Hommage à Krzysztof Pomian”. Wydarzenie to zostało zorganizowane z okazji 85. rocznicy urodzin prof. Pomiana, jednego z najwybitniejszych żyjących polskich naukowców, od 1973 r. mieszkającego i pracującego głównie we Francji. Konferencja odbyła się w Paryżu w dniach 4–6 kwietnia 2019 r. Jej uczestnikami byli współpracownicy, uczniowie i przyjaciele Krzysztofa Pomiana z Polski, Francji, Belgii, Holandii, Wielkiej Brytanii, Niemiec i Izraela. W artykule został krótko opisany każdy z trzech dni konferencji ze szczególnym podkreśleniem znaczenia prac Krzysztofa Pomiana w takich dziedzinach, jak historia kolekcji i muzeów, historiografia, historia Europy. Wystąpienie Dominique’a Pestre’a zostało umiejscowione w kontekście zainteresowań badawczych Krzysztofa Pomiana oraz rozwoju historii nauki we Francji od lat 80. do dzisiaj. Na koniec zwrócono uwagę na istotne znaczenie sieci relacji przyjacielskich i intelektualnych w rozwoju nauki.
2
Publication available in full text mode
Content available

„Wielka bitwa paryska”. O pierwszym francuskim wydaniu „Ferdydurke”

100%
Rodak P.
Przestrzenie Teorii
|
2013
|
issue 20
127-143
EN
This article presents the story of the first French edition of Witold Gombrowicz’s Ferdydurke. The novel was published in October 1958 by the Julliard publishing house. The article is based on letters that Gombrowicz exchanged with Constantin Jelenski, a Polish essayist living in Paris and a great promoter of his work, as well as on Gombrowicz’s publishing-related correspondence with Maurice Nadeau, René Julliard and Pierre Javet. The article shows that Gombrowicz was a writer who paid great attention not only to the form of his works, but also to the way in which they reached the reader. Therefore, he attempted to influence, as much as possible, the manner in which his books would be published. He sought to establish a new way of presenting the writer to the reader that would fall outside the rules and conventions of world literature. The article shows why he succeeded in Poland and Argentina, but not in France, where he did not have followers.
3
Publication available in full text mode
Content available

Fenomen pisania o własnym życiu. Konkursy pamiętnikarskie w Polsce w XX wieku

100%
Rodak P.
Kultura i Społeczeństwo
|
2022
|
vol. 66
|
issue 2
9-38
EN
The article contains a brief description of the Polish tradition of diary competitions and the usage of autobiographical documents in the Polish social sciences. This tradition harks back to the 1920s, and is linked to the activities of Florian Znaniecki, who collaborated with William Thomas on the compilation of the monograph The Polish Peasant in Europe and America based on personal documents, chiefly letters and autobiographies. Between 1918 and 1939 the tradition was nurtured by the Instytut Gospodarstwa Społecznego [Institute of Social Economy] under the guidance of Ludwik Krzywicki. The ISE organised a fewimportant diary competitions (for peasants’ diaries, diaries of the unemployed, and the diaries of emigrants). The research methodology, known as the biographic method and associated with the names of Florian Znaniecki, Józef Chałasiński and Jan Szczepański, was also developed then. During the War, the tradition wascontinued through the practice of collecting wartime and Holocaust testimonies (e.g. the activities of the Oyneg Shabbos group in the Warsaw ghetto, bearing fruit in the creation of the enormous Ringelblum Archive). Then, after World War II, the Towarzystwo Pamiętnikarstwa Polskiego [Polish Diary Association] was founded; it organised numerous new diary competitions and coordinated the activities of the Polish diary movement. Towards the end of its activities the TPP archive was in possession of almost 900,000 diary manuscripts and typescripts; sadly, after the year 1989, as the TPP’s funds for its activities steadily dwindled, the vast majority of them were lost. That is why the existence of social archives, in which diary and autobiographical materials can be stored, is so important. The latest face of diary competitions is described in brief at the end of the article: competitions organised at the turn of the 21st century for the diaries of peasants and the unemployed, as well as competitions for diaries from the pandemic of 2020 and 2021.
PL
W artykule tym chciałbym krótko opisać polską tradycję konkursów pamiętnikarskich i wykorzystywania dokumentów autobiograficznych w polskich naukach społecznych. Tradycja ta rozpoczęła się w latach 20. XX wieku i jest związana z działalnością Floriana Znanieckiego, który współpracował z Wiliamem Thomasem przy przygotowaniu monografii Chłop polski w Europie i Ameryce w oparciu o dokumenty osobiste, głównie listy i autobiografie. W latach 1918-1939 tradycję tę rozwijał Instytut Gospodarstwa Społecznego pod kierunkiem Ludwika Krzywickiego. IGS zorganizowało kilka ważnych konkursów pamiętnikarskich (na pamiętniki chłopów, pamiętniki bezrobotnych, pamiętniki emigrantów). Wtedy też wypracowano metodę badawczą, która nazywa się metodą biograficzną i która jest łączona z nazwiskami Floriana Znanieckiego, Józefa Chałasińskiego i Jana Szczepańskiego. W czasie wojny tradycja ta była kontynuowana poprzez praktykę zbierania świadectw z czasu wojny i Zagłady (np. działalność grupy Oneg Szabat w warszawskim getcie, owocująca stworzeniem olbrzymiego Archiwum Ringelbluma), Po II wojnie światowej z kolei powstało Towarzystwo Pamiętnikarstwa Polskiego, które zorganizowało wiele nowych konkursów pamiętnikarskich oraz koordynowało działalność polskiego ruchu pamiętnikarskiego. Pod koniec swojej działalności archiwum TPP było w posiadaniu prawie 900.000 rękopisów i maszynopisów pamiętników; niestety po 1989 roku, kiedy TPP miało coraz mniej środków na swoją działalność, olbrzymia większość z nich przepadła. Dlatego tak ważne jest istnienie archiwów społecznych, w których materiały pamiętnikarskie i autobiograficzne mogą być przechowywane. Na końcu artykułu opiszę także krótko najnowsze „odsłony” konkursów pamiętnikarskich jaką stanowią zorganizowane na początku XXI wieku konkursy na pamiętniki chłopów oraz bezrobotnych, a także konkursy na pamiętniki pandemii z 2020 i 2021 roku.
4
Publication available in full text mode
Content available

Problemy z narracją. Kilka uwag po lekturze Davida Parkera

100%
Rodak P.
Konteksty Kultury
|
2021
|
vol. 18
|
issue 1
59-80
EN
The present article constitutes an extended three-part commentary to the chapter Life Narrative and Languages of the Good from the book The Self in Moral Space: Life Narrative and the Good by David Parker. The first part of the paper is a critical discussion of the views espoused both by Parker and by Charles Taylor, whom Parker cites in his work. On the one hand, the author agrees that acquiring a sense of identity is practically impossible without a horizon of values which gives origin to our identity. On the other hand, he rejects the premises underlying this conclusion, primarily the assumption of a necessary iunctim between ethical consciousness and ethical acts and the literary-textual matrix of comprehending humans and the world. In the second part of the article, the author puts forward his own interpretation of the book Roland Barthes par Roland Barthes, independent from the one proposed by Parker, discussing it as an example of practicing identity in the form of a literary-typographical-visual performance. The third part of the paper seeks to open a broader discussion of narrativist concepts by indicating six issues connected with their application: the privileged position of cognitive processes in experiencing the world and one’s self; the perception of the world and humans through the lens of the textual model; the methodological principle of studying narrative textual products and not practices bringing them to life; the conceptualization of a textual subject as a lonely subject, isolated from the network of social relations; the universalization of the subject of narrative operations, lack of diversification of narrative practices by gender/sex and social class/group; the semiotic conceptualization of mundanity as an element of narrative identity.
PL
Artykuł stanowi rozbudowany, trzyczęściowy komentarz do rozdziału z książki Davida Parkera The Self in Moral Space: Life Narrative and the Good, zatytułowanego Narracja autobiograficzna i języki dobra. W pierwszej części autor dyskutuje z poglądami Parkera oraz Charlesa Taylora, na którego Parker się powołuje. Z jednej strony zgadza się z nimi, że poczucie tożsamości jest zasadniczo niemożliwe bez horyzontu wartości, który naszą tożsamość czyni możliwą. Z drugiej strony odrzuca przesłanki tego stanowiska, przede wszystkim założenie koniecznego iunctim między świadomością etyczną a postępowaniem etycznym oraz piśmienno-tekstową matrycę rozumienia człowieka i świata. W kolejnej części autor proponuje własną, odmienną od ujęcia Parkera, interpretację książki Roland Barthes par Roland Barthes jako przykład praktykowania tożsamości w postaci piśmienno-typograficzno-wizualnego performansu. Część trzecia artykułu to próba podjęcia bardziej ogólnej dyskusji z koncepcjami narratywistycznymi przez wskazanie kolejnych sześciu problemów jako składników tych koncepcji: uprzywilejowanie procesów poznawczych w doświadczaniu świata i doświadczaniu samego siebie; postrzeganie świata i człowieka poprzez model tekstowy; metodologiczne założenie badania narracyjnych wytworów tekstowych, a nie praktyk powołujących je do życia; ujęcie podmiotu tekstowego jako podmiotu samotnego, wyizolowanego z sieci relacji społecznych; uniwersalizacja podmiotu operacji narracyjnych, brak zróżnicowania praktyk narracyjnych ze względu na płeć (kulturową i biologiczną) czy grupę/klasę społeczną; semiotyczne ujęcie codzienności jako składnika tożsamości narracyjnej.
5
Publication available in full text mode
Content available

Dokument osobisty jako problem literacki (na przykładzie zapisów z czasu Zagłady)

100%
Rodak P.
Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
|
2024
|
vol. 23
115-135
EN
This article considers the situation in which every day, documentary and autobiographical records, made by non-writers and hitherto treated as non-literary, are beginning to be included in the field of literature and are acquiring the status of literary works. This is the situation we are facing today in Poland, among others, with regard to records of Holocaust experiences. They are introduced into the realm of literature through the category of ‘personal document literature’, introduced by Roman Zimand. The author of the article sees the legitimacy of such an operation, thanks to which everyday, documentary and autobiographical records are given the importance they deserve. He mentions two examples of publications concerning records of the times of the Holocaust: the volume Literatura polska wobec Zagłady (1939–1968) and the edition of the Ringelblum Archive in the series of the National Library. At the same time, he points out five basic operations that characterise modern literature, which we do not find in these records: decontextualisation, fictionalisation, textualisation, rematerialisation, remediation. In the conclusion, the author draws attention to the need for a new take on literature and a new understanding of it in the context of literary records and practices, primarily autobiographical and documentary, such as records from the time of the Holocaust.
PL
W artykule rozważana jest sytuacja, w której zapisy codzienne, dokumentalne i autobiograficzne, dokonywane przez osoby niebędące pisarzami i traktowane do tej pory jako nieliterackie, zaczynają być włączane w obszar literatury i uzyskują status dzieł czy utworów literackich. Z taką sytuacją mamy dzisiaj między innymi do czynienia w Polsce, jeśli chodzi o zapisy doświadczeń Zagłady. Są one wprowadzane w obręb literatury przez kategorię „literatury dokumentu osobistego”, stworzoną przez Romana Zimanda. Autor artykułu dostrzega zasadność takiej operacji, dzięki której zapisy codzienne, dokumentalne i autobiograficzne uzyskują należne im znaczenie. Przywołuje dwa przykłady publikacji dotyczących zapisów czasów Zagłady: tom Literatura polska wobec Zagłady (1939–1968) oraz wydanie Archiwum Ringelbluma w serii Biblioteki Narodowej. Wskazuje jednocześnie pięć podstawowych operacji cechujących literaturę nowoczesną, których nie odnajdujemy w tych zapisach: dekontekstualizację, fikcjonalizację, tekstualizację, rematerializację i remediację. W konkluzji autor zwraca uwagę na potrzebę nowego ujęcia literatury i nowego jej rozumienia w kontekście zapisów i praktyk piśmiennych, przede wszystkim autobiograficznych i dokumentalnych, takich jak zapisy z czasu Zagłady.
6
Publication available in full text mode
Content available

Między bliskością i dystansem, czyli o dwóch wielkich biografiach dwóch wielkich polskich pisarzy (Gombrowicz i Herbert)

100%
Rodak P.
|
2019
|
vol. 13
|
issue 2
87-97
EN
This article offers a comparative analysis of two great biographies of two outstanding Polish writers: Klementyna Suchanow’s biography of Witold Gombrowicz and Andrzej Franaszek’s biography of Zbigniew Herbert. This study highlights both similarities and differences between the two works. Both biographies are passionate accounts based on extensive archival material, describing in detail the writing activity and private life of both authors. However, the biography of Gombrowicz is characterized by the author’s close proximity to her subject, while in the biography of Herbert the necessary distance is maintained.
PL
W artykule zestawiono ze sobą i porównano dwie wybitne biografie dwóch wybitnych polskich pisarzy: biografię Witolda Gombrowicza, napisaną przez Klementynę Suchanow, i biografię Zbigniewa Herberta, napisaną przez Andrzeja Franaszka. Przy porównaniu autor zwrócił uwagę zarówno na podobieństwa, jak i różnice między nimi. Obie prace zostały napisane na podstawie olbrzymiego materiału archiwalnego, obie opisują szczegółowo tak aktywność pisarską, jak i życie prywatne autorów, obie są napisane z wielką pasją. Jednocześnie biografię Gombrowicza cechuje bardzo duża bliskość jej autorki w stosunku do opisywanego bohatera, w biografii Herberta natomiast zachowany jest niezbędny dystans.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.