Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Zróżnicowanie ekstensji tekstowej wariantów graficznych w "Sprawie chędogiej o męce Pańskiej" (kodeks Wawrzyńca z Łaska, 1544)

100%
Osiewicz M.
Język Polski
|
2020
|
vol. 100
|
issue 2
89-101
PL
Celem artykułu jest analiza graficzna Sprawy chędogiej o męce Pańskiej, apokryfu stanowiącego część tzw. kodeksu Wawrzyńca z Łaska. Analiza dowodzi, że w zakresie najliczniej poświadczonych w tekście oboczności graficznych apokryf dokumentuje odmienne stany frekwencyjne, a umowna granica tekstowa między nimi przypada między stronami 42 i 42v kodeksu. Zgromadzone dane skłoniły do sformułowania hipotezy o nieingerowaniu przez Wawrzyńca z Łaska w strukturę graficzną przepisywanego rękopisu.
EN
The aim of the article is a graphic analysis of "Sprawa chędoga o męce Pańskiej", an apocryph forming part of the codex of Wawrzyniec from Łasko. The analysis proves that in the scope of the most numerous apocrypha attested in the text, it attests to different frequency states, and the probable textual border between them falls between pages 42 and 42v of the codex. The collected data led to the formulation of the hypothesis that Wawrzyniec of Łask did not interfere in the graphic structure of the transcribed manuscript.
2
Publication available in full text mode
Content available

Oznaczanie fonemów v i v́ w Szczycie dusznym z modlitewnika Olbrachta Gasztołda (1528)

100%
Osiewicz M.
Język Polski
|
2023
|
vol. 103
|
issue 2
26-39
PL
Artykuł przedstawia wyniki analizy sposobów oznaczania spółgłosek v i v́ w Szczycie dusznym (zbiór modlitw z modlitewnika Olbrachta Gasztołda z 1528 roku). Badaniu zostały poddane parametry ilościowe oznaczeń, a także ich uwarunkowania pozycyjne (wyrazowe, fonetyczne i leksykalne). Wyniki analizy pozwoliły sformułować hipotezę o istnieniu w małopolskiej odmianie języka polskiego pierwszej połowy XVI wieku dwuwargowej artykulacji spółgłosek v i v́ jako reliktu wymowy dawnej, zachowanej w pozycji interwokalicznej i w pozycji nagłosowej pospółgłoskowej.
EN
The article presents the results of an analysis of the methods of marking consonants v and v́ in Szczyt duszny (‘Spiritual shield’), a collection of prayers from the prayer book of Olbracht Gasztołd from 1528. The analysis covered the quantitative parameters of the markings and their positional determinants (word, phonetic and lexical). The results of the analysis made it possible to formulate a hypothesis about presence of the doublelip articulation of the consonants v and v́ in the Małopolska variant of the Polish language in the first half of the 16th century, this being a relic of the old pronunciation, preserved in the intervocal position and in the post-vocal position in the forehead of the word.
3
Content available remote

Samogłoskowa baza fonematyczna języka prasłowiańskiego w świetle analizy dystrybucyjnej

100%
Osiewicz M.
LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
|
2013
|
issue 15
75-87
XX
The article attempts to employ distribution analysis of Proto-Slavonic sounds to falsify current findings on the Proto-Slavonic stock of vowel phonemes. The material for the analysis has been extracted from W. Boryś’s Słownik etymologiczny języka polskiego (‘Etymological dictionary of Polish’). Analyzed was direct bilateral neighbourhood of vowels. To determine the Proto-Slavonic phonological units, a modified methodological proposition of Jerzy Bańczerowski has been used. In light of the analysis, the vowels [i], [y], [ъ], and [ь] – which have until now been treated as separate phonological units – are realizations of two phonemes: /i/ which covers non-back high vowels (→ [i], [y]), and /ъ/ which covers lowered non-back vowels (→ [ъ] and [ь]).
4

Formy dopełniacza i celownika liczby pojedynczej rzeczowników rodzaju męskiego w Sprawie chędogiej o męce Pana Chrystusowej i Ewangelii Nikodema (kodeks Wawrzyńca z Łaska, 1544). Przyczynek do chronologizacji

100%
Osiewicz M.
Język Polski
|
2021
|
vol. 101
|
issue 3
89-99
PL
Celem przeprowadzonej analizy jest próba ustalenia czasu powstania Sprawy chędogiej o męce Pana Chrystusowej i Ewangelii Nikodema (apokryfów zamieszczonych w kodeksie Wawrzyńca z Łaska z 1544 roku) na podstawie repartycji leksemowej form dopełniacza i celownika liczby pojedynczej rzeczowników rodzaju męskiego. Analiza potwierdza dotychczasowe ustalenia w tym zakresie – zjawiska fleksyjne poświadczone w obu tekstach prezentują odmienne stany językowe, a ich specyfika świadczy o starszeństwie języka Sprawy chędogiej, który odznacza się cechami właściwymi językowi XV wieku.
EN
The aim of the analysis is an attempt to determine the time of creating Sprawa chędoga o męce Pana Chrystusowej and Ewangelia Nikodema, the apocrypha included in the codex of Wawrzyniec from Łasko of 1544, on the basis of lexemic repartition of genitive and dative forms of masculine nouns. The analysis confirms the findings so far in this scope – inflectional phenomena attested in both texts present different linguistic states, and their specificity proves the old age of Sprawa chędoga language, which has the characteristics of the language of the fifteenth century.
5
Content available remote

Formy celownika, narzędnika i miejscownika liczby mnogiej rzeczowników w Sprawie chędogiej o męce Pana Chrystusowej i w Historyi Trzech Kroli (kodeks Wawrzyńca z Łaska, 1544)

100%
Osiewicz M.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2020
|
vol. 76
243-255
PL
Celem artykułu jest próba ustalenia spójności językowej, a także relacji chronologicznej oraz geograficznej zachodzących między dwoma tekstami wchodzącymi w skład kodeksu Wawrzyńca z Łaska (1544): Sprawą chędogą o męce Pana Chrystusowej i Historyją Trzech Kroli. Przedmiotem analizy są formy celownika, narzędnika i miejscownika liczby mnogiej rzeczowników; uwzględnia ona następujące aspekty rozkładu analizowanych końcówek: frekwencyjny, rodzajowy, tematyczny oraz leksemowy. Z analizy wynika, że badane apokryfy poświadczają stan językowy właściwy tekstom starszym (z przełomu XV i XVI wieku) lub charakterystyczny dla wczesnych druków krakowskich. Pewne cechy językowe poświadczone w apokryfach mają charakter północnopolski; ich nierównomierny rozkład tekstowy może jednak wskazywać na to, że nie pochodzą one od Wawrzyńca z Łaska.
EN
Forms of the dative, instrumental and locative case of plural nouns in Sprawa chędoga o męce Pana Chrystusowej and Historyja Trzech Kroli (Wawrzyniec of Łask’s Codex, 1544). Summary: The aim of the article is an attempt to establish linguistic coherence as well as chronological and geographical relation between two texts included in Wawrzyniec of Łask’s Codex (1544): Sprawa chędoga o męce Pana Chrystusowej (A Beautiful Tale of the Passion of Christ) and Historyja Trzech Kroli OSIEWICZ(The Story of the Three Kings). The analysis of plural nouns in the dative, instrumental and locative case includes a discussion of the following aspects of the distribution of the analyzed inflectional suffixes: frequency, gender, thematic and lexical aspects. The analysis shows that the apocrypha confirm the language state typical of older texts (from the turn of the 16th century) or characteristic of early Krakow prints. Certain linguistic features evidenced in the apocrypha are of Northern Polish origin. The uneven text distribution may indicate that the apocrypha do not come from Wawrzyniec of Łask. Keywords: language history, inflection, apocrypha, manuscript, source studies
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.