Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
Formation of metropolises in different points of world network of great cities is the result of metropolization process. The measure defining metropolis and its rank is the spatial range of influence of individual functions. Business services form an extremely important group of contemporary metropolitan functions. However, the degree of inclusion of individual metropolises in the world connectivity network is differential. In this regard, metropolises were linearly aligned and surrendered to dynamical hierarchical classification in the period 2000–2008. Metropolises were divided into four main groups. London and New York during this period form a kind of duopoly. The rank of metropolises of the countries of Central and Eastern Europe, including Warsaw, significantly increases.
PL
Rezultatem procesu metropolizacji jest kształtowanie sie metropolii w  różnych punktach światowej sieci wielkich miast. Miernikiem określającym metropolie i jej rangę jest przestrzenny zasięg oddziaływania poszczególnych funkcji. Usługi biznesowe tworzą współcześnie niezwykle ważną grupę funkcji metropolitalnych. Zróżnicowany jest jednak stopień włączenia poszczególnych metropolii w światową sieć powiązań w tym zakresie. Pod tym względem metropolie zostały liniowo uszeregowane i poddane hierarchicznej klasyfikacji w dynamicznym układzie obejmującym lata 2000–2008. Wydzielono cztery podstawowe grupy metropolii. Londyn i Nowy Jork tworzą w badanym okresie swoistego rodzaju duopol. Wzrasta ranga metropolii z krajów Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Warszawy.
PL
W artykule przedstawiono problem zaludnienia miejskich obszarów funkcjonalnych wokół wybranych miast średniej wielkości w Polsce i Republice Czeskiej. Badanie obejmuje 6 miast (po polskiej stronie – Jelenia Góra, Legnica i Wałbrzych – zlokalizowanych w regionie dolnośląskim; po stronie czeskiej – Hradec Králové, Liberec i Usti nad Labem). Te ośrodki centralne wraz z obszarami podmiejskimi współtworzą miejskie obszary funkcjonalne o zróżnicowanej strukturze demograficznej i dynamice rozwojowej. W analizowanym okresie wzrost liczby ludności odnotowano tylko w Libercu. Największa populacja wśród badanych obszarów odnosi się również do miejskiego obszaru funkcjonalnego Liberca. Liczba ludności na obszarach podmiejskich badanych miast Polski i Czech jest relatywnie młodsza niż w miastach-rdzeniach. Podejście funkcjonalne do rozwoju obszarów miejskich zakładające odejście od postrzegania problemów i wyzwań jedynie przez pryzmat granic administracyjnych staje się coraz ważniejsze.
EN
The article presents the population problem of urban functional area around chosen medium-sized towns in Poland and Czech Republic. Research work refers to 6 towns (on Polish side – Jelenia Góra, Legnica and Wałbrzych – located in Lower Silesia region; on Czech side – Hradec Králové, Liberec and Ústí nad Labem). These core cities with suburban areas co-create the functional urban areas with varied demographic structure and development dynamics. In the analyzed period, the population growth was observed only in Liberec. The largest total population among studied areas refers also to Liberec functional urban area. The population in suburban areas examined Polish and Czech cities is relatively younger than in the core cities. Functional approach for development of urban areas founding depart from perception of problem and challenges only by prism of administrative borders becomes more important.
PL
Region dolnośląski charakteryzuje się wieloma dysproporcjami rozwojowymi. Niezbędne staje się zatem prowadzenie efektywnej polityki spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w pełni wpisanej w politykę rozwoju kraju i Unii Europejskiej. Samorząd Województwa Dolnośląskiego realizuje regionalną politykę spójności, wdrażając m.in. strategię rozwoju do roku 2020, której nadrzędnym celem jest „Nowoczesna gospodarka i wysoka jakość życia w atrakcyjnym środowisku”. Jednym z finansowo-prawnych instrumentów jej wdrażania od 2009 r. jest Dolnośląski Fundusz Pomocy Rozwojowej. W latach 2009-2016 z pomocy rozwojowej, udzielanej w formie dotacji celowej z budżetu Województwa Dolnośląskiego, skorzystało 99 gmin, realizując łącznie ponad 250 różnorodnych przedsięwzięć. Wspierane były przede wszystkim małe gminy dotknięte problemami społecznymi, gospodarczymi i przestrzennymi, których możliwości budżetowe były zbyt małe, by zainicjować procesy trwałego zrównoważonego rozwoju lokalnego, a także gminy pełniące funkcje wynikające ze specyficznych uwarunkowań, np. turystyczne i uzdrowiskowe.
EN
The region of Lower Silesia presents numerous developmental disproportions. The purpose of the article is not only to indicate them, but in particular to present the possibilities and scope ofterritorial oriented self-governmental instruments of policy for development of that region. This policy, conducted, among others by the regional self-government, requires appropriate multi-dimensional territorialisation, and especially territorial orientation of the voivodship’s development strategy, territorial dedication of financial instruments for its implementation and changes in the statistical division of the voivodship into two support regions. This approach in the context of the new EU 2020+ programming perspective is expected by the local authorities and administration, especially the Sudeten region.
PL
Region dolnośląski charakteryzuje się wieloma dysproporcjami rozwojowymi. Celem artykułu jest nie tylko ich wskazanie, lecz w szczególności przedstawienie możliwości i zakresu terytorialnego ukierunkowania samorządowego instrumentarium polityki rozwoju tegoż regionu. Polityka ta prowadzona m.in. przez samorząd województwa wymaga odpowiedniej wielowymiarowej terytorializacji, a zwłaszcza terytorialnego ukierunkowania strategii rozwoju województwa, terytorialnych dedykacji finansowych instrumentów jej wdrażania i zmian statystycznego podziału województwa na dwa regiony wsparcia. Podejście takie w kontekście nowej perspektywy unijnego programowania 2020+ oczekiwane jest przez władze i administrację samorządową, zwłaszcza regionu sudeckiego.
EN
The base of efficient functioning of every organization, including a unit of territorial self-government, is among others, possession of suitable stock of information. The units of observation subsystem (including services of public statistics) notice state and changes happening in the scale of territorial unit registering them in different forms. As an effect of these observations, a set of information about state of unit and its individual elements is formed. It helps in taking a decision by self-government authorities. The meaning of information in decision processes of organs of territorial self-government grows distinctly. It also becomes a kind of challenge for public statistics.
EN
Urban policy becomes a more important domain of public life on several territorial levels. National urban policy is still formed in Poland, but different aspects of its regional level (especially revitalization of degraded areas) have their place in development strategies and among priorities (pre-emptive pivots) or operations of regional operative programmes (RPO) in all voivodeships in 2007−2013. Coping with current and future challenges requires careful preparation and consequent realization of national and regional urban policy. Self-governmental authorities of towns and connected with them functional areas still expect concrete solutions and instruments, including legal and financial ones.
XX
Preferencje finansowe są z uwagi na ich specyfikę jednymi z najbardziej efektywnych narzędzi oddziaływania wykorzystywanych przez lokalne władze samorządowe. Stosowanie tych preferencji jest domeną organów stanowiących i wykonawczych gmin. Władze samorządowe do praktycznego wykorzystywania uprawnień w tym zakresie podchodzą jednak z dużą dozą sceptycyzmu. Stykają się bowiem z wieloma dylematami wynikającymi z niedoskonałości prawa, braku jednoznacznych interpretacji, presji lokalnych społeczności i mediów, obaw co do wartości arbitralnych rozstrzygnięć itd. Problemy te w wielu przypadkach nie tylko utrudniają podejmowanie odpowiednich decyzji, ale niekiedy wręcz stanowią barierę w tym zakresie. Istotnym dylematem władz samorządowych jest zwłaszcza podjęcie decyzji o uszczupleniu dochodów własnych budżetów wobec społecznej presji ukierunkowanej na przeznaczanie coraz większych kwot wydatków na zaspokojenie zbiorowych potrzeb lokalnej społeczności.
PL
Wzrost świadomości Polaków na temat potrzeby dbania o własne zdrowie, a także rosnące dochody gospodarstw domowych skutkują wzrostem popytu na usługi lecznictwa uzdrowiskowego, szerzej: na usługi oferowane w ramach turystyki zdrowotnej. Potrzeba sprostania oczekiwaniom Polaków i turystów zagranicznych w tym zakresie zmusza gminy i przedsiębiorstwa uzdrowiskowe m.in. do rozwoju i rewitalizacji infrastruktury uzdrowiskowej. W opracowaniu podjęto zagadnienie roli i efektywności wykorzystania środków unijnych, a konkretnie środków Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 w rozwoju elementów wspomnianej infrastruktury w gminach uzdrowiskowych Dolnego Śląska. W gminach tych zrealizowane zostały projekty dotyczące wybranych elementów infrastruktury uzdrowiskowej, a szczególnie rewitalizacji parków zdrojowych oraz modernizacji obiektów sportowo-rekreacyjnych. Bez tego wsparcia nie byłoby możliwe podniesienie atrakcyjności gmin uzdrowiskowych, wzrost konkurencyjności oferty tych gmin i działających na ich terenie przedsiębiorstw uzdrowiskowych.
EN
The aim of the paper is to measure the scope and degree of differences in the situation of young people in the labour market in the border regions of Poland, the Czech Republic and Germany in 2010 and 2018, using six metric variables. For the purpose of the study, a hybrid approach was adopted, which involved carrying out linear ordering of the studied regions on the basis of the results of multidimensional scaling. The synthetic assessment of the changes in the situation of young people in the labour market in border regions was performed using the aggregate measure and Theil’s decomposition. The study was based on data from Eurostat’s REGIO database. It demonstrated that the situation of young people in the labour market in all the examined regions had significantly improved in the studied period. It also showed that Polish border regions, in addition to being significantly diversified in this respect, are in a worse situation than their German or Czech counterparts, but overall, the interregional disproportions among the countries shrank in the analysed period.
PL
Celem badania jest pomiar zakresu i stopnia zróżnicowania sytuacji młodzieży na rynku pracy w przygranicznych regionach Polski, Czech i Niemiec w latach 2010 i 2018 z wykorzystaniem sześciu zmiennych metrycznych. Zastosowano podejście hybrydowe, polegające na skalowaniu wielowymiarowym w przestrzeni dwuwymiarowej i przeprowadzeniu porządkowania liniowego. Syntetycznej oceny zmian sytuacji młodzieży na rynku pracy badanych regionów dokonano z wykorzystaniem miary agregatowej i dekompozycji Theila. Źródło danych stanowiła baza Eurostatu – REGIO. Z analiz wynika, że sytuacja młodzieży na rynku pracy we wszystkich badanych regionach znacznie się poprawiła. Polskie regiony przygraniczne są w gorszej sytuacji niż regiony niemieckie i czeskie oraz znacznie zróżnicowane w tym zakresie, przy czym należy podkreślić, że w badanym okresie stopień międzyregionalnych dysproporcji się zmniejszył.
EN
The article describes an assessment of the social cohesion of Polish provinces. The assessment was based on classical metric and interval-valued data using a hybrid approach combining multidimensional scaling with linear ordering. In the first step, after applying multidimensional scaling, the objects of interest were represented in a two-dimensional space. In the second step, the objects were linearly ordered based on the Euclidean distance from the pattern object. Interval-valued variables characterize the objects of interests more accurately than do metric data. Classic data are of an atomic nature, i.e. an observation of each variable is expressed as a single real number. By contrast, an observation of each interval-valued variable is expressed as an interval. Interval-valued data were derived by aggregating classic metric data on social cohesion at the level of districts to the province level. The article describes a comparative analysis of the results of an assessment of the social cohesion of Polish provinces based on classical metric data and interval-valued data.
PL
Ocenę spójności społecznej województw Polski przeprowadzono na podstawie klasycznych danych metrycznych oraz symbolicznych interwałowych z wykorzystaniem podejścia hybrydowego łączącego zastosowanie skalowania wielowymiarowego z porządkowaniem liniowym. W pierwszym kroku w wyniku zastosowania skalowania wielowymiarowego otrzymano wizualizację badanych obiektów w przestrzeni dwuwymiarowej. Następnie przeprowadzono porządkowanie liniowe zbioru obiektów na podstawie odległości Euklidesa od wzorca rozwoju. Zmienne symboliczne interwałowe opisują badane obiekty precyzyjniej niż metryczne dane klasyczne. Dane klasyczne mają charakter atomowy. Obserwacja na każdej zmiennej wyrażona jest w postaci jednej liczby rzeczywistej, z kolei dla zmiennych symbolicznych interwałowych obserwacja na każdej zmiennej ujęta jest w postaci przedziału liczbowego. W celu otrzymania danych symbolicznych interwałowych zastosowano dwustopniowe gromadzenie danych. Najpierw zgromadzono dane klasyczne dotyczące spójności społecznej według powiatów Polski, a następnie poddano je agregacji do poziomu województw, otrzymując dane symboliczne interwałowe. W artykule przeprowadzono analizę porównawczą wyników badania spójności społecznej województw Polski uzyskanych na podstawie klasycznych danych metrycznych oraz danych symbolicznych interwałowych.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.