Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Kilka uwag na marginesie Tit.Ulp. 20.16

100%
Świrgoń-Skok R.
Miscellanea Historico-Iuridica
|
2018
|
vol. 17
|
issue 2
115-126
EN
In Roman law, a precondition for testamenti factio activa was having freedom. In theClassic and Justinian Law the major matter that was considered while determiningsuccession in case of death, was whether the testator was a free person. This generallydoes not raise major controversies. Statements of classic jurists, amongst others,refer thereto in Justinian Digests and imperial constitutions.It is not affected by the fact that in the preserved source material of Roman law, onecan find a fragment from Titulae ex corpore Ulpiani, which grants public slaves thecapacity to manage half of their peculium, should they have any. Such a possibilitywas not present for private slaves even if they possessed peculium profecticium. Theyalso could not obtain the consent of their owner in this scope to carry out such legalaction, because the ability to draw up a testament was classified in public law, notprivate law, which cannot be changed on the grounds of any agreements. However, thisprivilege is not known to Justinian law. Again, the privilege of testamentary capacityfor public slaves is granted by the Byzantine emperor – Leon VI Philosopher.
PL
W prawie rzymskim warunkiem koniecznym przy testamenti factio activa byłoposiadanie wolności. Zarówno w prawie klasycznym, jak i poklasycznym pierwsząkwestią, jaką brano pod uwagę, przy ustalaniu następstwa na wypadek śmierci,było to, czy testator był osobą wolną czy nie. Nie budzi to co do zasady większychkontrowersji. Wskazują na to m.in. wypowiedzi prawników klasycznych, umieszczone następnie w Digestach justyniańskich, jak i konstytucje cesarskie.Nie wpływa na to fakt, że w zachowanym materiale źródłowym prawa rzymskiegomożna jednak odnaleźć fragment pochodzący z Titulae ex corpore Ulpiani, któryprzyznaje zdolność rozporządzenia w testamencie niewolnikom publicznym połowąswojego peculium, o ile takie posiadali. W dalszym ciągu takiej możliwości nie mielibowiem niewolnicy prywatni, chociażby posiadali peculium profecticium. Nie moglitakże w tym zakresie uzyskać zgody swojego właściciela na dokonanie takiej czynnościprawnej, ponieważ zdolność do sporządzenia testamentu była zaliczana do normprawa publicznego, a nie prywatnego, którego nie mogą być zmieniane na podstawieporozumień. Natomiast przywilej ten nie jest znany prawu justyniańskiemu.Ponownie przywilej umożliwiający testowanie niewolnikom publicznym przyznajecesarz bizantyjski Leon VI Filozof.
2
Publication available in full text mode
Content available

WPŁYW NOWYCH TECHNOLOGII NA ZAGADNIENIE FORM TESTAMENTU W POLSKIM PRAWIE SPADKOWYM

100%
Świrgoń-Skok R.
Zeszyty Prawnicze
|
2019
|
vol. 19
|
issue 1
135-151
EN
This article addresses issues relating to the form of last wills and testaments under Polish law. Articles 949-958 of the Polish Civil Code prescribe the forms last wills and testaments may take, ruling that a will infringing these provisions is invalid. In the context of these regulations and the ongoing discussion on amendments to Polish civil law, we should perhaps consider whether the provisions currently in force prescribing admissible forms of wills correspond to today’s reality, especially as regards the development of modern technologies. One of the ways to modernise Polish inheritance law postulated by some of the specialists on doctrine is to make electronic wills or video wills legal under Polish civil law.
PL
W niniejszym artykule przybliżono kwestie związane z formą testamentu. Polski ustawodawca w art. 949-958 kodeksu cywilnego przewidział przepisy o formie testamentu oraz wskazał, że testament sporządzony z ich naruszeniem jest nieważny. W kontekście tych regulacji, a także dyskusji na temat zmian w polskim prawie cywilnym, konieczne wydaje się zastanowienie, czy aktualnie obowiązujące przepisy w zakresie formy testamentu przystają do współczesnych realiów, w tym rozwoju nowych technologii. Jedną z form uwspółcześnienia polskiego prawa spadkowego jest postulowany przez część doktryny postulat wprowadzenia do kodeksu cywilnego testamentu elektronicznego lub wideotestamentu.
3
Publication available in full text mode
Content available

Heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est – as a rule of Roman inheritance law

100%
Świrgoń-Skok R.
Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem
|
2016
|
vol. 8
|
issue 2
157-172
PL
W rzymskim prawie spadkowym, aż do prawa poklasycznego, ustanowienie dziedzica w oparciu o regułę heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est, było fundamentem całego testamentu. Heredis institutio była koniecznym elementem treści testamentu, należało ją umieścić na samym początku, ponieważ rozrządzenia zawarte przed nią były nieważne. Tak przynajmniej było, aż do prawa justyniańskiego, w którym powyższy formalizm został zniesiony. Pierwsze wyjątki od reguły heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est i wynikającej z niej kolejności zamieszczanych rozrządzeń testamentowych, można zauważyć już w prawie klasycznym, odnośnie do ustanowienia opieki, powołania do dziedziczenia własnego niewolnika z równoczesnym wyzwoleniem oraz wydziedziczenia. Ponadto prawo rzymskie, w oparciu o działalność pretorów oraz prawo cesarskie, dopuszczało wyjątkowo utrzymanie pozostałej treści testamentu (zapisy, fideikomisy, wyzwolenia), gdy odpadła heredis institutio lub nie doprowadziła do dziedziczenia. Zatem przyjęcie spadku przez ustanowionego w testamencie dziedzica staje się już w prawie klasycznym czystą formalnością, a omawiana reguła doznaje szeregu odstępstw i wyjątków. Natomiast zachodniorzymska praktyka poklasyczna i Justynian pominęli w ogóle wspomnianą zasadę. Tak jak i we współczesnym polskim ustawodawstwie powołanie spadkobiercy jest uprawnieniem testatora, a nie konieczną treścią testamentu. Do typowych rozrządzeń testamentowych można zaliczyć obok ustanowienia spadkobiercy (art. 959 i n. k.c.), wydziedziczenie, ustanowienie zapisu. W prawie polskim ważny będzie testament zawierający tylko jedno rozrządzenie. W żadnym razie ustanowienie spadkobiercy w testamencie nie jest wymogiem jego sporządzenia, testator nie musi naruszać porządku dziedziczenia ustawowego, może się ograniczyć do dyspozycji o innym charakterze.
EN
In the Roman inheritance law, until post-classical law, the appointment of an heir on the basis of the rule heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est, was the foundation of the whole will. Heredis institutio was a crucial element of the content of the will and it should be placed in the very beginning as all dispositions placed before it, were void. And remained this way until Justinian law where the above mentioned formalism was annulled. First exceptions of the rule heredis institutio caput et fundamentum totius testament est and the order arising from testamentary dispositions placed therein, can be noticed in classical law, according to the constitution of custody, appointment to inherit by the own slave together with his liberation and disinheritance. Moreover, Roman law, based on the performance of praetors and Cesar law, exceptionally allowed the maintenance if the rest of the testamentary content (demises, trusts, liberations) when the heredis institutio fell or did not lead to inheritance. And so, the acceptance of the heir appointed in a will becomes a sole formality in classical law, and a range of deviations and exceptions appear in the discussed rule Heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est. The Western Roman post – classical practice and Justinian omitted the above mentioned rule totally.
4
Publication available in full text mode
Content available

The Impact of Wars on Roman Legislation Regarding vicesima hereditatis and caducum

100%
Świrgoń-Skok R.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2019
|
vol. 28
|
issue 3
EN
The article refers to matters related to vicesima hereditatis and caducum, by means of which a Roman legislator sought financial resources for waging wars. The territorial expansion of Rome, the wars waged, and, in particular, the need to raise funds for their financing affected not only the norms of public law but also individual regulations of Roman private law, including those considering both tax and inheritance law.
PL
W artykule odniesiono się do zagadnień związanych z vicesima heredistatis i caducum, za pomocą których rzymski prawodawca szukał środków finansowych na prowadzenie wojen. Ekspansja terytorialna Rzymu, prowadzone wojny, a zwłaszcza potrzeba gromadzenia funduszy na ich finansowanie wpływały nie tylko na normy prawa publicznego, lecz także na poszczególne unormowania rzymskiego prawa prywatnego, w tym na te z pogranicza prawa podatkowego i spadkowego.
5
Publication available in full text mode
Content available

Subjective and Territorial Scope of confugium ad ecclesias, and Christian Ideas

100%
Świrgoń-Skok R.
Studia Prawnicze KUL
|
2019
|
issue 4
195-211
PL
Początki azylu (asylum, ius asyli, confugium) w starożytnym Rzymie sięgają już czasów Romulusa. W kolejnych okresach rozwoju państwa rzymskiego następował dalszy rozwój prawa azylu i ujmowanie go w normy natury materialnoprawnej. W okresie republiki nie było wprawdzie kompleksowych regulacji prawnych odnośnie do ius asyli, chociaż znany był azyl świątynny. Dopiero w okresie cesarstwa nastąpiło prawne uregulowanie asylum, wykształcone zostały dwie jego formy: confugium ad statuum (azyl, ucieczka do pomniku cesarza) oraz confugium ad ecclesias (azyl kościelny). W niniejszym opracowaniu skupiono się na odpowiedzi na pytanie, czy idee chrześcijańskie miały wpływ na podmiotowy oraz terytorialny zakres confugium ad ecclesias. Po edykcie mediolańskim w 313 r. chrześcijaństwo, mogąc sprawować kult publicznie, zaczęło wpływać na świadomość mieszkańców imperium. Kościół był pojmowany jako instytucja chroniąca słabszych, prześladowanych i potrzebujących. Także prawo azylu zostało wzbogacone o pewne elementy chrześcijańskie, zwłaszcza o miłosierdzie (misericordia), w odniesieniu do podmiotów uprawnionych do korzystania z ochrony, jaką dawał azyl. Także zakres terytorialny ulega rozszerzeniu o miejsca przynależące do świątyń, takie jak dom biskupa, cmentarz i klasztory. Istotną nowością było obowiązywanie confugium ad ecclesias w każdej świątyni chrześcijańskiej, ponieważ to nie decyzja cesarza sprawiała, że obowiązywało ius asylum, a świętość miejsca. Jednakże w kształtowaniu się prawa azylu w IV i V w. ważniejszą rolę odgrywały konstytucje cesarskie, niż ustawodawstwo synodalne.
EN
Beginnings of asylum (asylum, ius asyli, confugium) in ancient Rome dates back to Romulus times. In subsequent periods of the development of the Roman state, the right of asylum was further developed and included in the norms of material and legal nature. In the Republic Period there were no comprehensive legal regulations regarding ius asyli, although temple asylum was known. It was only during the empire that legal regulation of asylum was in place and two of its forms were developed, confugium ad statuum (asylum, escape to the monument to the emperor) and confugium ad ecclesias (church asylum). That study focuses on answering the question of whether Christian ideas had an impact on the subjective and territorial scope confugium ad ecclesias. After the Edict of Milan in the year 313, Christianity, being able to worship publicly, began to influence the consciousness of the inhabitants of the empire. The Church was conceived as an institution protecting the weak, persecuted and those in need. The right of asylum was also enriched with some Christian elements, especially mercy (misericordia), in relation to individuals entitled to benefit from asylum protection. The territorial extent is also expanded to include places belonging to temples, such as the bishop’s house, cemetery and monasteries. An important novelty was the validity of confugium ad ecclesias in every Christian temple because it was not the emperor’s decision that was in force of ius asylum and the sanctity of the place. However, imperial constitutions played a more important role in shaping the right of asylum in the 4th and 5th centuries than the synodal legislation.
6
Publication available in full text mode
Content available

Reformy w zakresie odpowiedzialności spadkobierców za zapisy w państwie rzymskim w okresie republiki

100%
Świrgoń-Skok R.
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
|
2019
|
vol. 17
|
issue 3
183-195
EN
The article deals with the problem of limitation of liability for bequests in Roman law in the period of the Republic. The laws were discussed, on the basis of which the Roman legislator in the time of the Republic, tried to create a real incentive to accept an inheritance, even if overburdened with bequests. The lex Furia testamentaria, lex Voconia, and lex Falcidia were presented in detail, the aim of which was to enable heirs to retain minimum proportion of the estate. In addition, as part of favor testamenti, as well as showing respect for the testator’s last will, they attempted to prevent the invocation on the basis of the provisions of the Act, where the valid will existed.
7
Publication available in full text mode
Content available

Określenia nieruchomości w źródłach rzymskiego prawa klasycznego

100%
Świrgoń-Skok R.
Ius Novum
|
2022
|
vol. 16
|
issue 2
213-226
EN
This paper has discussed a variety of terms used in classical Roman law to denote land,namely: praedium, fundus, locus, possessio, villa, ager, solum. Apart from those, terminologyused for land in the classical law period comprised: res quae solo continentur/tenentur (thingsrelated to land), res solo cohaerentes (things attached to land) or simply res soli (real property), while the term res immobiles, meaning real property, appeared in the sources of Roman lawas late as in the post-classical period.The analysis of the selected sources of Roman law indicates that the scope of those terms was wider or narrower, which means that they sometimes coincided or overlapped, and asa result they were sometimes used interchangeably. The terminology in this respect fluctuated, and the scope of individual terms was being determined by Roman jurists when resolvingindividual cases. The preserved sources of Roman law indicate that although attempts were made to define individual terms used in respect of land, Roman lawyers did not fully developa complete division of land into individual categories.
PL
W niniejszym artykule przedstawione zostały terminy, jakie występowały w rzymskim prawie klasycznym na oznaczenie gruntu jako nieruchomości. Były używane m.in. takie określenia, jak: praedium, fundus, locus, possessio, villa, ager, solum. Ponadto prawnicy okresu klasycznego używali dla oznaczenia gruntu jako rzeczy nieruchomej jeszcze takich sformułowań jak: res quae solo continentur (tenentur) (rzeczy pozostające w związku z gruntem), czy też res solo cohaerentes (rzeczy połączone gruntem), albo po prostu res soli (nieruchomość). Natomiast termin res immobiles, oznaczający nieruchomość, pojawił się w źródłach prawa rzymskiego dopiero w okresie poklasycznym. Analiza fragmentów źródłowych prawa rzymskiego wskazuje, że zakres tych pojęć był szerszy lub węższy, co powodowało, że niekiedy pokrywały się one lub krzyżowały w swoim znaczeniu i stąd też czasami stosowane były zamiennie. Terminologia w omawianym zakresie była dość płynna, a zakres pojęciowy poszczególnych określeń juryści rzymscy precyzowali przy rozstrzyganiu poszczególnych przypadków prawnych. Zachowane źródła prawa rzymskiego wskazują, że podejmowane były wprawdzie przez jurysprudencję próby zdefiniowania poszczególnych określeń gruntu, ale kompletnego podziału na poszczególne kategorie gruntów jako nieruchomości prawnicy rzymscy do końca nie wprowadzili.
8
Publication available in full text mode
Content available

Prawo spadkowe w systematyce „Instytucji” Gaiusa

100%
Świrgoń-Skok R.
Łódzkie Studia Teologiczne
|
2018
|
vol. 27
|
issue 2
EN
The study examines the position of inheritance in the systematics of Institutiones of Gaius and discusses the significance of such approach to inheritance law in the subsequent development of private law. In Institutiones of Gaius issues related to succession account for approximately 1/3 of the entire contents. Presentation of matters connected with inheritance comprises a larger part of the second book (G. 2, 99–289) focusing on various legal aspects of testate succession (G. 2, 100–190) and the related acquisition of material benefits at the expense of the legacy, through endowments (G. 2, 192–289); additionally, the beginning of the third book comprised rules of intestate succession (G. 3, 1–87). While analysing the specific problems associated with succession, Gaius presents them as examples of property rights acquisition under general and specific terms. Similar approach to inheritance in Rome was also adopted in Institutiones of Justinian. It was only the German Pandectists that distinguished succession law as a separate segment of law. However, the nineteenth century European civil codes in their contents and systematics make reference to the three-fold distinction of law (personae – res – actiones) introduced by Gaius in his Institutiones. For instance the Civil Code of Austria (ABGB) did not treat succession law as a separate segment of law but, following the systematics in the Institutes of Gaius, as a part of property law related to acquisition of ownership rights per universitatem. Similar approach was adopted in Napoleonic Code where matters related to succession were contained in Book Three, entitled "Of the Different Modes of Acquiring Property".
9
Publication available in full text mode
Content available

Senatus Consultum Ultimum - State of Emergency in Ancient Rome

63%
Świrgoń-Skok R., Pięta-Szawara A.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2021
|
issue 6 (64)
543-553
PL
W niniejszym opracowaniu zostanie przybliżona senatus consultum ultimum, tj. ostateczna uchwała senatu podejmowana w momentach nadzwyczajnego zagrożenia rzymskiej republiki. Postaram odpowiedzieć na pytanie, jaka była legalność ustrojowa takich uchwał, ponadto wskazać ich przesłanki oraz skutki wydania. Senatus consultum ultimum było bowiem najpotężniejszą bronią rzymskiego senatu w walce przeciwko wewnętrznym wrogom politycznym w późnej republice, dlatego wyjaśnienia wymaga, czy SCU było zgodnym z prawem środkiem służącym ochronie państwa czy dbało tylko o polityczne samostanowienie senatu i optymatów.
EN
This paper presents the senatus consultum ultimum, i.e., the final resolution of the senate passed in moments of extraordinary danger to the Roman Republic. We answer the question what was the legitimacy of such resolutions and indicate their rationale and the effects of their issuance. Senatus consultum ultimum was the most powerful weapon of the Roman senate in the fight against internal political enemies in the late republic, so it needs to be clarified whether the SCU was a legitimate measure to protect the state or it cared only for the political self-determination of the senate and the optimates.
10
Publication available in full text mode
Content available

Działalność instytucji rządowych na rzecz realizacji zasady równości wobec prawa w Polsce po 1989 r.

63%
Pięta-Szawara A., Świrgoń-Skok R.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2022
|
issue 6(70)
171-185
PL
Instytucje i organizacje, które składają się na polski ruch feministyczny funkcjonujący w Polsce po 1989 r., można sklasyfikować na wiele sposobów. Jednym z nich jest wyodrębnienie podmiotów o charakterze rządowym oraz pozarządowym, na podstawie kryterium jednostki założycielskiej oraz źródła finansowania ich działalności3. Przedmiotem analizy podjętej na potrzeby przygotowania niniejszego tekstu stały się wyłącznie instytucje publiczne, powstałe z inicjatywy organów administracji rządowej i im podlegające. Skoncentrowano się na powoływanym przez Prezesa Rady Ministrów urzędzie pełnomocnika rządu do spraw związanych z równym traktowaniem4, którego zarówno nazwa, jak i kompetencje oraz sposób usankcjonowania prawego, zmieniały się po transformacji ustrojowej wielokrotnie.
EN
Institutions and organizations that constitute Polish feminist movement acting in Poland after 1989 can be classified in many ways. One of them is isolating government and non-government subjects based on the criteria of founding body and the sources of financing the activities. Only public institutions formed at the initiative of government departments and supervised by them are the subject of the analysis undertaken for preparation of hereby paper. The main focus of the paper is the Office of the Government Plenipotentiary for Equal Treatment appointed by the Prime Minister. The title, competence and methods of legal recognition of the Office has changed multiple times after the political transformation.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.