Artykuł przedstawia wyniki wstępnej analizy korpusowej poświęconej koordynacji leksykalno-semantycznej, czyli takim konstrukcjom, które zawierają szeregi współrzędne złożone z różnych funkcji gramatycznych, np. kto i gdzie, nikt i nikomu, wszyscy i zawsze. Autor przeanalizował korpusy obejmujące najdawniejsze zabytki języka polskiego (do 1500 r.), a także teksty z lat 1601–1772 oraz 1830–1918. Na podstawie danych z tych korpusów pokazano, że koordynacja leksykalno-semantyczna jest zjawiskiem obecnym w polszczyźnie od co najmniej XVII wieku. Pojedyncze przykłady takich konstrukcji można znaleźć już w tekstach sprzed 1500 roku, lecz ich analizę utrudnia m.in. konieczność ustalenia, czy dany składnik nie jest glosą i rzeczywiście należy do struktury zdania, a także zależność od tekstu łacińskiego.
EN
The article presents the results of a preliminary corpus analysis of lexico-semantic coordination, that is, constructions consisting of coordinated phrases bearing different grammatical functions, e.g.: kto i gdzie, nikt i nikomu, wszyscy i zawsze. The author analyzed corpora containing the oldest Polish texts (before 1500), texts from 1601–1772 and texts from 1830–1918. Based on the data from those corpora, it was shown that lexico-semantic coordination has been present in Polish since at least the 17th century. Individual examples of such constructions may be even found in the texts from before 1500. However, their analysis is hindered by various problems, including assessing whether a coordinated phrase belongs to the structure of the sentence, as well as depending on the original Latin texts.
Artykuł przedstawia binarną klasyfikację użyć formy to będącą wynikiem eksploracyjnych badań korpusowych. W przeciwieństwie do licznych i często wnikliwych prac teoretycznych poświęconych to praca skupia się na zjawiskach empirycznych pozwalających na odróżnienie różnych funkcjonalnie użyć na podstawie kryteriów formalnych (takich jak inicjalna pozycja w zdaniu czy cechy prozodyczne typu klityczność czy wymuszanie akcentu na sąsiedniej frazie). Takie empiryczne podejście pozwala nie tylko na uporządkowanie pola badawczego, lecz także na dostrzeżenie nowych zjawisk i postawienie nowych pytań badawczych.
EN
The article presents a binary classification of the uses of to, based on findings from an exploratory corpus investigation. In contrast to numerous and often insightful theoretical works devoted to to, this paper concentrates on empirical phenomena which allow us to distinguish between functionally different uses, based on formal criteria (such as sentence-initial position or prosodic features like cliticity and compulsory accent on an adjacent phrase). By adopting this empirical approach, the study not only provides a comprehensive overview of the reserach field but also brings new observations and poses new research questions.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.