Search results

1

Jak narysować pamięć? Zagłada w polskich ilustrowanych książkach dla dzieci

100%

Kwiatkowska A.

Porównania

|

2021

|

vol. 28

|

issue 1

123-140

EN

The focus of this article is an analysis of illustrations in several children’s books that refer to the topic of the Holocaust. The majority of the studied pictures are realistic in their style, some resemble children’s drawings or use photographs. Such a manner of illustrating books serves the purpose of authenticating a story. The most important motifs repeated in numerous illustrations are: seeking a hideout, the experience of hunger and fear of loosing one’s mother. The illustrations do not, however, image drastic situations. They rather aim at commemorating the Holocaust, they render a collective character to personal memories, they become the content of postmemory.

PL

W artykule poddano analizie ilustracje w książkach dla dzieci dotyczących Zagłady. Wśród omówionych pozycji dominują ilustracje realistyczne, często stylizowane na dziecięce rysunki lub fotografie. Nie tylko stanowią one konkretyzację czy interpretację tekstu literackiego, ale wchodzą z nim w dialog, umożliwiając wielowymiarowość odczytań. Do najważniejszych motywów powtarzających się w wielu ilustracjach należą: poszukiwanie kryjówki, ucieczka, doświadczenie głodu oraz obawa przed osamotnieniem, szczególnie przed utratą mamy. Ilustracje nie ukazują jednak sytuacji szczególnie drastycznych, poprzestając na sugestiach i otwierając pole do interpretacji. Dominuje w nich pragnienie upamiętnienia ofiar Holokaustu i przeniesienie indywidualnych wspomnień świadków do pamięci zbiorowej oraz budowanie postpamięci możliwe dzięki snuciu opowieści i dokumentowaniu ich ilustracjami.

2

Details of the Shoah. The Holocaust in Polish children’s literature

100%

Kwiatkowska A.

Forum Poetyki

|

2022

|

issue 30

EN

This article examines what role details and other similar artistic devices play in representing the Holocaust in contemporary Polish children’s literature. The focus on the detail often forces a shift in perspective, both in the fine arts and in literature. Focusing on prominent and meaningful details renders the story less direct, and the cruelty of history is revealed through gaps in the narrative. Details stand for the unsaid and refer the reader to extra-textual knowledge. Details also allow one to engage in a game of perspectives: by zooming in and out on specific scenes or events one, alternatively, renders them more or less important. Children’s books about the Holocaust are primarily meant to build memory and post-memory, and employ details to that end. Around and through details, the successive layers of stories may grow.

PL

Artykuł poświęcony jest roli detalu i powiązanych z nim chwytów artystycznych w ukazywaniu Zagłady w polskiej najnowszej literaturze dla dzieci. Obserwowanie detalu wymusza często zmianę perspektywy zarówno w sztukach plastycznych, jak i w literaturze. Koncentrowanie się na wyeksponowanych i znaczących szczegółach sprawia, że ogólna opowieść się rozmywa, a okrucieństwo historii ukazane zostaje poprzez luki w narracji. Detal staje się znakiem wydarzeń niedopowiedzianych i odsyła do pozatekstowej wiedzy czytelnika. Operowanie detalem umożliwia tez uruchomienie gry perspektyw, operowanie zbliżeniem i oddaleniem powiązanymi z przewartościowaniem opisywanych realiów. Główne zadanie literatury dla dzieci poświęconej Zagładzie to budowanie pamięci i postpamięci. Jest to możliwe dzięki oparciu się na detalach, wokół których narastają kolejne warstwy opowieści.

3

Jak badać literaturę dokumentu osobistego, czyli bliskie spotkania z Bronisławą Waligórską

100%

Kwiatkowska A.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

|

2019

|

issue 36

330-340

EN

The author of 19th-century letters, Bronisława Waligórska – a socialist activist – was arrested and imprisoned in the Warsaw Citadel in July 1886.She sent letters from prison to her sister Jadwiga, who visited her in an attempt to satisfy the prisoner’s most pressing needs. The surviving correspondenceis a testimony of the living conditions of the Citadel’s prisoners and the internal life of Bronisława, who was gradually losing her spirit and the will to fight. On December 31, 1886, she swallowed sulphur from matches and died a few days later. Waligórska’s letters are a testimony of the time spent in prison, but not only. In the letters to her sister, she discussed such topics as the conditions of everyday existence, life in prison and organisation, but also included her reflections on culture, literature and art. She tried to fill her time in prison with translation work. The surviving letters have been published in an innovative graphic form and their edition is a breakthrough in editorial work on archival documents. The print meticulously keeps all the corrections and crosses of the original. Monika Rudaś-Grodzka treated Bronisława Waligórska’s letters with great respect; she approached them with a passion and sensitivity of an archivist who not only analyses the content of the remaining documents, but is always aware that they are a testimony of the life of a particular person. Thanks to thepeculiar attitude of the researcher, Waligórska, while being the protagonist of the book, never stopped being its author. The edition of letters from prison are accompanied by an editor’s note, a description of the terms of publications, a timeline, the main protagonist’s prison biography and a selection of documents concerning the investigation.

4

Próba Norwida – próba Przybosia. Rec.: Małgorzata Rygielska, „Przyboś czyta Norwida”. Katowice 2012

100%

Kwiatkowska A.

Pamiętnik Literacki

|

2015

|

vol. 106

|

issue 4

233-240

PL

Recenzja omawia książkę Małgorzaty Rygielskiej, która analizuje ślady recepcji Cypriana Norwida w twórczości Juliana Przybosia. Konfrontacja różnych perspektyw interpretacyjnych oraz rekonstrukcja poglądów krytycznoliterackich sprawiają, że monografia Rygielskiej ma istotne znaczenie w badaniach nad spuścizną Przybosia i wnosi sporo ciekawych rozpoznań interpretacyjnych dotyczących twórczości Norwida.

EN

The review discusses Małgorzata Rygielska’s book which analyses the traces of Cyprian Norwid’s reception in Julian Przyboś’s literary creativity. Confrontation of various interpretative stances and reconstruction of critical literary views make the book’s vital significance for Przyboś’s output and bring many interesting interpretative recognitions of Norwid’s writing.

5

Duch Hamleta na szklanym ekranie

100%

Kwiatkowska A.

Polonistyka. Innowacje

|

2016

|

issue 4

155-166

EN

Every adaptation for the screen, film adaptation or a play put on stage includes the elements of interpretation of a literary work and determines the particular way it is interpreted. To illustrate this notion, the article introduces film adaptations of Shakespeare’s Hamlet. Big-screen versions of Hamlet directed by Laurence Olivier, Alan Dent, Akira Kurosawa, John Gielgud, Bill Colleran, Grigori Kozincew and Franco Zeffirelli are referred to in the text. Particular attention is given to the character analysis of Hamlet’s father’s ghost, variously depicted in the following film adaptations of the Shakespearean drama.

PL

Każda ekranizacja, adaptacja filmowa lub wystawienie na scenie zawiera w sobie elementy interpretacji dzieła literackiego i determinuje określony sposób jego odczytania. Artykuł prezentuje to na przykładzie ekranizacji i adaptacji Hamleta Szekspira. W tekście przywołano dzieła filmowe takich twórców jak Laurence Olivier, Alan Dent, Akira Kurosawa, John Gielgud, Bill Colleran, Grigori Kozincew i Franco Zeffirelli. Ze szczególną uwagą omówiona została postać ojca Hamleta, różnorodnie przedstawiania w kolejnych ekranizacjach szekspirowskiego dramatu.

6

Powidok intertekstualny

100%

Kwiatkowska A.

Forum Poetyki

|

2016

|

issue 3

72-77

EN

A particular model of intertextuality can be observed in Julian Przyboś’s poetry; it occurs in poems bearing witness simultaenously to the reception of a literary work and the perception of a fragment of reality dealt with in that work. Przyboś feels that the viewer’s individual history of visual experiences and overall consciousness has a decisive influence on the way he or she assimilates and registers subsequent experiences. This conviction is directly linked to Strzemiński’s theory of seeing; in his view, the reception of visual stimuli is crucially dependent on the impulses directly preceding it, so that the way we perceive what we are looking at now is determined by the image of what have looked at earlier. A particular kind of dependence between Przyboś’s poetry and the poems of Słowacki can be called an intertextual after-image. This term can have further applications in dealing with intertextual dependence in other texts.

PL

W poezji Juliana Przybosia można zaobserwować szczególny model intertekstualności, który pojawia się w lirykach poświadczających równocześnie recepcję wybranego dzieła literackiego i percepcję fragmentu rzeczywistości, którego dane dzieło dotyczyło. Przyboś uważa, że rodzaj wizualnych doświadczeń i ogólna świadomość patrzącego ma decydujący wpływ na sposób przyjmowania i zapisywania kolejnych doznań. Takie przeświadczenie łączy się bezpośrednio z teorią widzenia Strzemińskiego, w myśl której odbiór bodźców wzrokowych zależy w sposób istotny od impulsów bezpośrednio je poprzedzających, więc sposób postrzegania tego, na co patrzymy „teraz”, zdeterminowany jest obrazem tego, na co patrzyliśmy „wcześniej”. Szczególny rodzaj zależności pomiędzy poezją Przybosia a lirykami Słowackiego nazwać można powidokiem intertekstualnym. Termin ten może znaleźć zastosowanie także wobec zależności intertekstualnych w innych tekstach.

7

Niosąc ziemię. Film dokumentalny jako przekład intersemiotyczny

100%

Kwiatkowska A.

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

|

2017

|

vol. 21

|

issue 30

EN

The article pertains Andrzej Berbecki’s script of a documentary entitled “Niosąc ziemię”, centered on the life and works of Julian Przyboś. The script, unpublished and unmade, was found in the poet’s home archive. The text divides into three parts: the first shows Przyboś in various everyday life circumstances, the second is a discussion about his writings, while the third is an interview with the poet. The script is abundant in references and poem quotes taken from Przyboś’s poetry, endeavouring the intersemiotic translation of his poems.

8

Intonacja w wierszu średniowiecznym i sylabicznym. Ćwiczenia

100%

Kwiatkowska A.

Forum Poetyki

|

2015

|

issue 1

72-75

EN

Franciszek Ksawery Dmochowski’s The Art of Rhyming presents a summary of the poetic developments of its era. The author inscribed his work within the tradition, dating to antiquity, of the genre of the ars poetica, and referred to classical poetics while presenting a complete picture of Polish literature and its reigning tendencies. The poem, divided into four cantos, not only discusses general rules of poetic art, but also touches on issues of translation and literary criticism, indicates models of various genres and analyses the most outstanding Polish efforts in each of them. The first canto presents the basic rules of prosody and contains a survey of the achievements of Polish literature. The second and third cantos of Dmochowski’s poem present a survey of genre conventions. Particular attention is given to the song, the ode, the epigram, the satire, and the heroic epic poem. The article shows the modern nature of Dmochowski’s reflections, whose approach to and views on literature took into account its newest tendencies.

PL

Tekst jest propozycją ćwiczenia wersologicznego przeprowadzanego na czterech wierszach z okresu literatury staropolskiej.

9

O „Sztuce rymotwórczej” Franciszka Ksawerego Dmochowskiego

100%

Kwiatkowska A.

Forum Poetyki

|

2015

|

issue 1

120-127

EN

Franciszek Ksawery Dmochowski’s The Art of Rhyming presents a summary of the poetic developments of its era. The author inscribed his work within the tradition, dating to antiquity, of the genre of the ars poetica, and referred to classical poetics while presenting a complete picture of Polish literature and its reigning tendencies. The poem, divided into four cantos, not only discusses general rules of poetic art, but also touches on issues of translation and literary criticism, indicates models of various genres and analyses the most outstanding Polish efforts in each of them. The first canto presents the basic rules of prosody and contains a survey of the achievements of Polish literature. The second and third cantos of Dmochowski’s poem present a survey of genre conventions. Particular attention is given to the song, the ode, the epigram, the satire, and the heroic epic poem. The article shows the modern nature of Dmochowski’s reflections, whose approach to and views on literature took into account its newest tendencies.

PL

Sztuka rymotwórcza Franciszka Ksawerego Dmochowskiego przedstawia ogół poetyckich doświadczeń epoki. Autor wpisał swój utwór w sięgającą antyku tradycję gatunku ars poetica i nawiązał do klasycznych poetyk, ale dał w nim obraz literatury polskiej i obowiązujących w niej tendencji. Poemat, podzielony na cztery pieśni, nie tylko omawia ogólne zasady sztuki poetyckiej, ale porusza też kwestie związane z przekładem i krytyką literacką, wskazuje wzorce różnorodnych gatunków i analizuje ich najwybitniejsze polskie realizacje. Pierwsza pieśń prezentuje podstawowe prawidła sztuki rymotwórczej i zawiera przegląd dokonań polskiej literatury. Kolejne pieśni Sztuki rymotwórczej (druga i trzecia) to przegląd różnych konwencji gatunkowych. Wśród nich szczególne miejsce zajmują: pieśń, oda, epigramat, satyra i epos. W artykule ukazano nowoczesny charakter rozważań Dmochowskiego, który w sposobie postrzegania literatury uwzględniał najnowsze tendencje.

10

Obraz rodziny w polskich i francuskich książkach dla dzieci

100%

Kwiatkowska A.

Porównania

|

2023

|

vol. 33

|

issue 1

291-309

EN

Family is an important topic in literature for children and youth. In works for the youngest readers, it is presented differently than in texts for older children and youth-as a safe environment that offers acceptance. The specificity of the image of the family in Polish literature for children has been illustrated in this article by comparing it with French books for children. French books usually operate with a plot and combine the informational character with artistic values. The diversity experienced in the spirit of freedom, equality and fraternity is shown in them as a richness and a source of joy. Polish books emphasize the value of the family, but they are devoid of the lightness and playfulness present in French texts. The diverse image of the family presented in books with informational content is to a small extent reflected in literary texts.

PL

Rodzina to ważny temat w literaturze dla dzieci i młodzieży. W utworach dla najmłodszych ukazywana jest inaczej niż w tekstach dla dzieci starszych i dla młodzieży – jako środowisko bezpieczne i dające akceptację. Specyfika obrazu rodziny w polskiej literaturze dla dzieci została uwidoczniona poprzez zestawienie z francuskimi książkami dla dzieci. Francuskie publikacje, mimo popularnonaukowego charakteru, zwykle operują fabułą. Różnorodność przeżywana w duchu wolności, równości i braterstwa jest w nich ukazana jako bogactwo i źródło radości. Polskie książki podkreślają wartość rodziny, pozbawione są jednak lekkości i żartobliwości obecnej w tekstach francuskich. Zróżnicowany obraz rodziny ukazywany w książkach dla dzieci o charakterze informacyjnym w niewielkim stopniu znajduje swoje odzwierciedlenie w tekstach literackich.

11

Motyw szycia i haftu w najnowszej polskiej literaturze dla dzieci dotyczącej Zagłady

100%

Kwiatkowska A.

Polonistyka. Innowacje

|

2021

|

issue 13

55-66

EN

The motif of thread and the related activities of weaving, spinning, sewing are of great importance in the Jewish culture It also plays an important role in the recent Polish children’s literature devoted to the subject of the Holocaust. Knitting Jewish women are reminiscent of ancient Parkas, the thread is often the symbol of the bond that ties the protagonists; it shows the way of escape and constitutes the matter which can be changed, repeating the creative gesture of God. Above all, it is the metaphor of memory – a story of the past which introduces its plot into the collective consciousness.

PL

Motyw nici i powiązanych z nimi czynności tkania, przędzenia, szycia jest niezwykle istotny w kulturze żydowskiej. Odgrywa też ważną rolę w najnowszej polskiej literaturze dla dzieci poświęconej tematowi Zagłady. Żydówki dziergające na drutach przypominają antyczne Parki, nić często jest symbolem więzi łączącej bohaterów, wskazuje drogę ucieczki i stanowi materię, którą można przemieniać powtarzając stwórczy gest Boga. Przede wszystkim jest metaforą pamięci – opowieścią o przeszłości, która wprowadza swój wątek do zbiorowej świadomości.

12

W POSZUKIWANIU CIERPIENIA ZWIERZĄT. O POLSKIEJ I ROSYJSKIEJ NAJNOWSZEJ POEZJI KOBIET

100%

Kwiatkowska A.

Porównania

|

2017

|

vol. 21

|

issue 2

EN

The crisis of hermeneutics and the turnabout in anthropological research are conducive to the development of non-anthropocentric, post-humanist perspective and the reconstruction of the animal viewpoint and experience in animal literature, among others, suffering. The most recently published Polish women’s poetry (among others by Justyna Bargielska and Wisława Szymborska) portrays animals as the victims of human oppression and beings similar to humans. Empathy is often accompanied by anthropomorphism. In the women’s poetry written in Russian, the motif of animal suffering appears rather infrequently. A global (not individual) perspective dominates in poems, while the category of suffering is reserved for the collectivity (society or nation). Suffering is a human and not animal trait in the poetry of Olga Siedakowa, Regina Dieriewa, Lubow Salomon, Olga Lewicka and others.

PL

Kryzys hermeneutyki i zwrot w badaniach antropologicznych sprzyjają budowaniu nieantropocentrycznej, posthumanistycznej perspektywy, rekonstruowaniu w literaturze zwierzęcej percepcji i zwierzęcych doświadczeń, między innymi cierpienia. Polska najnowsza poezja kobiet (między innymi Justyny Bargielskiej i Wisławy Szymborskiej) ukazuje zwierzęta jako ofiary ludzkiej opresji oraz istoty do człowieka podobne. Empatii często towarzyszy antropomorfizacja. W poezji kobiet pisanej w języku rosyjskim motyw cierpienia zwierząt występuje stosunkowo rzadko. Dominuje w niej perspektywa globalna (nie jednostkowa), a kategoria cierpienia zarezerwowana jest dla zbiorowości (społeczeństwa, narodu). Cierpienie jest przymiotem ludzi, a nie zwierząt między innymi w poezji Olgi Siedakowej, Reginy Dieriewej, Lubow Salomon czy Olgi Lewickiej.

13

Oświeceniowe rozważania o eposie. Dyskusja wokół Pułtawy i Jagiellonidy

100%

Kwiatkowska A.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

|

2015

|

issue 26

89-107

EN

Literary polemics are a very characteristic phenomenon of eighteenth century culture. Some of the polemics refer to the essential problems of culture, while others, such as the analysed discussion on “Jagiellonida” and “Pułtawa”, are critical in nature. The reviewers criticise the two unsuccessful epics, however, they also touch upon the important issues concerning this genre. Who should be the protagonist in epic literature? How to combine realism with fantasy fiction? Which classical authors should be imitated? The answers to these questions are sought by the theoreticians of Enlightenment literature and the participants in this argument. A reconstruction and juxtaposition of their opinions are presented in this article.

14

Korzenie pamięci. O Mirabelce Cezarego Harasimowicza

100%

Kwiatkowska A.

Paidia i Literatura

|

2020

|

issue 2

67-76

EN

The article attempts to interpret the novel Mirabelle in the light of hauntology, taken from Jacques Derrida’s works, existing in the Polish literary studies first and foremost thanks to the works of Jakub Momro and Andrzej Marzec. Harasimowicz’s novel recounts the history of Warsaw from the 1920s until the present-day period. The mirabelle plum tree growing on one of the backyards in Warsaw tells the story of the following generations of the city dwellers who fade away and fall into oblivion. The Holocaust, depicted in the beginning of the novel, does not, however, become the past. The recollection of the genocide is inscribed in contemporary Warsaw, in the city space and the consciousness of its inhabitants. The phantoms of the former dwellers of Nalewki, the Jewish district in Warsaw, visit their homes, little stores, and workshops, trying to end unfinished businesses and engaging with the representatives of the present-day citizens. The gesture of remembrance, which is the replanting and redeveloping a new mirabelle tree in the place of the damaged one, gives people hope for the restoration of balance and strengthens the bonds between the living and the dead.

100%

Kwiatkowska A.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

|

2018

|

issue 32

327-343

EN

Danuta Wawiłow’s poems for children were created in the second half of the 20th century. The poems classify as the language poetry, employing in the compositions the mechanisms and figures of speech characteristic of this aesthetic current. The poet uses stylization, she reconstructs the creative attitude to language typical of kindergarteners, which is based on experimentation and abounding in similar-sounding words. Wawiłow implements the particularly strongly individualized variation of linguism. She tests the language potential with regards to the needs of an individual – a child who attempts to express their feelings, thoughts, and emotions. Wawiłow’s poetry is not only focused on the language, but also explores the subjectivism of the lyrical subject and new ways of its expression.

Refine search results

Jak narysować pamięć? Zagłada w polskich ilustrowanych książkach dla dzieci

Details of the Shoah. The Holocaust in Polish children’s literature

Jak badać literaturę dokumentu osobistego, czyli bliskie spotkania z Bronisławą Waligórską

Próba Norwida – próba Przybosia. Rec.: Małgorzata Rygielska, „Przyboś czyta Norwida”. Katowice 2012

Duch Hamleta na szklanym ekranie

Powidok intertekstualny

Niosąc ziemię. Film dokumentalny jako przekład intersemiotyczny

Intonacja w wierszu średniowiecznym i sylabicznym. Ćwiczenia

O „Sztuce rymotwórczej” Franciszka Ksawerego Dmochowskiego

Obraz rodziny w polskich i francuskich książkach dla dzieci

Motyw szycia i haftu w najnowszej polskiej literaturze dla dzieci dotyczącej Zagłady

W POSZUKIWANIU CIERPIENIA ZWIERZĄT. O POLSKIEJ I ROSYJSKIEJ NAJNOWSZEJ POEZJI KOBIET

Oświeceniowe rozważania o eposie. Dyskusja wokół Pułtawy i Jagiellonidy

Korzenie pamięci. O Mirabelce Cezarego Harasimowicza

Gapienie się a prawo głosu. O przemianach obrazu niepełnosprawności we współczesnej polskiej literaturze dla dzieci

Podkasany rym

Poezja dla dzieci po przełomie ‘56

Umiesz czytać? Psychoedukacyjny potencjał powieści Emilii Kiereś

Dwujęzyczność w twórczości Jana Kochanowskiego

„I razem sobie zmyślamy różne bajeczki i bzdurki”. Lingwizm w poezji Danuty Wawiłow