Search results

1

Kościoły bożogrobców w Małopolsce. Z badań nad patrociniami i relikwiami (XII–XVI w.)

100%

Rajman J.

Folia Historica Cracoviensia

|

2015

|

vol. 21

45-77

PL

Autor przedstawia wyniki własnych badań źródłowych nad zagadnieniem obecności relikwii oraz wezwań występujących w kościołach zakonu bożogrobców, znajdujących się w średniowiecznej Małopolsce (na obszarze województw krakowskiego i sandomierskiego). W artykule zostały ujawnione ważne przekazy w kronice Samuela Nakielskiego. Pierwszy przekaz, znany w literaturze, dotyczy przywiezienia przez Jaksę ziemi z Jerozolimy. Drugi przekaz – o posiadaniu przez klasztor bożogrobców relikwii św. Krzyża – nie był dotychczas omawiany w literaturze. Autor stawia tezę o istnieniu w klasztorze miechowskim ważnych relikwii związanych z Męką Pańską. Analizie zostały poddane najważniejsze przekazy źródłowe o wezwaniach. Wskazano, że wezwanie główne kościoła miechowskiego przybrało pod koniec XIII wieku złożoną dedykację do Grobu Bożego, Ducha Świętego i N. Marii Panny. Wiele miejsca autor poświęcił również analizie wezwania kościoła w Żarnowcu, gdzie wystąpiły wezwania do obu świąt związanych z Krzyżem św., do Ducha Świętego, Grobu Pańskiego i N. Marii Panny. Omówione zostały także wezwania pozostałych 10 kościołów administrowanych przez bożogrobców. Autor przedstawił także bogate dane o wezwaniach ołtarzy i kaplic, które zachowały się w odniesieniu do kościoła w Miechowie i kościoła św. Jadwigi na Stradomiu. Wraz z informacjami o licznych relikwiach świętych powinny one stać się punktem wyjścia do dalszych badań.

EN

The author presents the findings of his own studies on the presence of relics and dedications in the churches of Canons Regular of the Holy Sepulchre in medieval Polonia Minor (covering the former Krakow and Sandomierz voivideships). The article reveals important accounts in Samuel Nakielski’s chronicle. The first account relates bringing the soil from Jerusalem by Jaksa and is known in literature. The second account concerns the possession of the relics of the Holy Cross by the monastery of Canons Regular of the Holy Sepulchre, hitherto unknown in literature. The author formulates a thesis on the existence of important relics of the Passion in the Miechów monastery. Key source accounts on dedications were analysed. It was indicated that the primary dedication of the Miechów church towards the end of the 18th century was a combined invocation of the Holy Sepulchre, the Holy Spirit and Blessed Virgin Mary. The author also extensively analyses the dedication of the church in Żarnowiec, with dedications to both feasts related to the Holy Cross, to the Holy Spirit, the Holy Sepulchre and Blessed Virgin Mary. The dedications of 10 other churches administered by Canons Regular of the Holy Sepulchre are also discussed. In addition, the author presents a substantial collection of data on the dedications of surviving altars and chapels in relation to the Miechów church and St Jadwiga’s Church in Stradom. In conjunction with the information on numerous relics of saints, the findings should become a departure point for further studies.

2

Materiały do dziejów bożogrobców w archiwum parafialnym w Miechowie

98%

Dębowska M., Skrzyniarz R.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2006

|

vol. 86

83-106

DE

Das erste Kloster der regulären Domherren vom Heiligen Grab auf polnischem Boden wurde 1163 in Miechów von Jaksa von Michów gestiftet. Der Miechower Konvent erhielt in kurzer Zeit zahlreiche Schenkungen und Privilegien von Magnaten, Herrschern und Bischöfen. Vom Ende des 12. bis zur Mitte des 15. Jahrhunderts erweiterte sich der territoriale Umfang der pastoralen und karitativen Tätigkeit der Ritter vom Heiligen Grab. Die bereits existierenden sowie die neu gestifteten Kirchen und Spitäler wurden dem Kloster Miechów mit ewigem Patronatsrecht übereignet. Auf dem Generalkapitel im Jahre 1585 wurden auf Antrag des Kommendatarpräpositen Kardinal Andrzej Batory vier Provinzen auf polnischem Boden gegründet, die 1587 bestätigt wurden. Dabei handelte es sich um die kleinpolnische, die masowische, die ruthenische und die großpolnische Provinz. An ihrer Spitze stand jeweils ein Provinzial, dem die Ordensleute aus den zu ihr gehörenden Niederlassungen unterstellt waren. Der Miechower Konvent wurde 1819 aufgelöst, was das Erlöschen des Ordens zur Folge hatte. Die Anfänge des Klosterarchivs der Ritter vom Heiligen Grab in Miechów sind noch Ende des 12. Jahrhunders zu suchen. Darin wurden Dokumente gesammelt und aufbewahrt, die die Echtheit der erhaltenen, gekauften oder eingetauschten Güter beglaubigten. Diese Dokumente wurden in entsprechenden Truhen in der Schatzkammer abgelegt und aufbewahrt, die eine Bibliothek, das Archiv sowie wertvollere Gegenstände enthielt, welche nicht mehr im liturgischen Gebrauch waren. Der Handschrift „Miechoviensis coenobii index” zufolge befanden sich die Archivalien in 45 Truhen (scatulae). Jede dieser „Schatullen” enthielt Dokumente, die die einzelnen Landgüter und Pfarrbenefi zien betrafen, sowie Dokmente allgemeinen Charakters (litterae libertatum, litterae patriarchae, regales, papales). Es fehlen lediglich die Inventarverzeichnisse der Truhen 1, 8, 9 und 10. Im Archiv wurde keine chronologische Ordnung gewahrt, so dass viele Dokumente in die falschen Truhen geraten sind, während andere wie folgt erwähnt wurden: „Es gibt noch viele weitere Dokumente”. Das 925 Dokumente erwähnende Verzeichnis umfasste die Archivalien bis 1618. In der Zeit von Samuel Nakielski (1584-1652) wurde das Archiv in 26 Truhen geordnet, in denen die Dokumente chronologisch geordnet wurden, jeweils mit Nennung des Ausstellungsjahrs, einer kurzen Inhaltsangabe und laufender Nummer. Die Einteilung in die verschiedenen Abteilungen war klar und übersichtlich. Unterschieden wurden die Dokumente allgemeinen Inhalts, und die Abteilungen über Landgüter und Zweigniederlassungen wurden unter Berücksichtigung der Unterscheidung zwischen Ordens- und Kommendatargütern nach Provinzen gruppiert. Das neue Verzeichnis umfasste 1397 Dokumente, die bis 1649 ausgestellt wurden. Nach Nakielskis Tod im Jahre 1652 wurde die Pfl icht vernachlässigt, die entstandenen neuen Dokumente ebenfalls zu verzeichnen. Nach der Kassation des Miechower Konvents im Jahre 1819 wurden aus dem Archiv der Ritter vom Heiligen Grab in Miechów über viertausend Archiveinheiten fortgeschafft. Bis heute sind nur wenige Dokumente und Akten über die Domherren vom Heiligen Grab in Polen erhalten geblieben. Sie befi nden sich in staatlichen und Diözesanarchiven auf dem Territorium von ganz Polen. Der beigefügte Katalog umfasst die erhaltenen Dokumente aus dem Pfarrarchiv in Miechów.

3

Portret Jakuba Radlińskiego prepozyta generalnego miechowskiego - pisarza i bibliofila

85%

Jedynak Z.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2014

|

vol. 121

153-159

PL

Jakub Radliński (ok. 1684 - 1762) był jednym z najwybitniejszych prepozytów generalnych miechowskich działających w tym klasztorze. Godność tę pełnił w latach 1744-1762. Był on bardzo aktywny na polu naukowym. Zasłynął on jako autor wielu książek treści teologicznej. Był on bibliofilem i przyjaźnił się z Andrzejem Załuskim, biskupem krakowskim, który założył w Warszawie słynną, pierwszą polską bibliotekę publiczną. Z okazji 800-lecia sprowadzenia bożogrobców do Miechowa ukazał się w 1963 r. w “Naszej Przeszłości” obszerny artykuł Mieczysława Tobiasza o dziejach tego klasztoru, w którym pisał on także o tej postaci. Zamieszczone tam zostało nawet zdjęcie jego portretu, ale pomyłkowo określono go jako wizerunek innego słynnego kronikarza działającego w tym zakonie (prepozyta w jego krakowskiej filii przy kościele św. Jadwigi na Stradomiu) Samuela Nakielskiego. Od tego czasu we wszelkich wydawnictwach dotyczących kościoła miechowskiego podaje się jakoby miał to być portret tegoż Nakielskiego. Okazuje się jednak, że niewątpliwie jest to portret Jakuba Radlińskiego. O tym, że chodzi tu o Radlińskiego świadczą przede wszystkim dwa inne portrety zachowane w kościele w Miechowie. Na obydwu tych portretach dostrzegamy tę samą postać, którą widzimy na omawianym dużym obrazie - Jakuba Radlińskiego. Na obrazie tym widoczne są związane paczki z egzemplarzami przygotowanymi do oprawy największego jego dzieła - Speculum sancti Augustini, które zostało wydane w Krakowie w 1759 roku. Nie ulega więc wątpliwości, kogo przedstawia ten portret i kiedy mógł być namalowany. Jest to więc z pewnością Radliński, a data powstania obrazu nie może być wcześniejsza niż 1759 r. W prawym dolnym rogu wyobrażono pulpit z kałamarzem, a przy nim malarz Michał Gołębiowski umieścił swój podpis i datę, które można zobaczyć tylko przy silnym sztucznym oświetleniu. Podpis ten brzmi: “Michael Gołembiowski pinxit Anno Domini 1777”. Obraz został więc namalowany po śmierci Radlińskiego zmarłego w 1762 r. Wówczas prepozytem był Mateusz Bujdecki. W 1777 r. ukończono urządzenie ołtarzy wewnątrz kościoła po pożarze. Portret Radlińskiego ma duże rozmiary. Jest on tej samej wielkości co wiszący obok portret ostatniego prepozyta generalnego bożogrobców (do 1819 r.) Tomasza Nowińskiego. Ten jedyny podpisany obraz w galerii portretów prepozytów miechowskich świadczy o wysokich umiejętnościach Michała Gołębiowskiego, członka rodziny, z której wywodziło się kilku malarzy w Krakowie.

EN

Jakub Radliński (around 1684-1762) was one of the most outstanding provosts general of Miechów monastery. He performed his function in the years 1744-1762 and was very active in the academic field, gaining fame as the author of many theological works. He was a bibliophile and a friend of Andrzej Załuski, the bishop of Cracow and the founder of the first famous public library in Warsaw. In 1963, on the occasion of the 800th anniversary of bringing the Order of the Holy Sepulchre to Miechów, Our Past published an extensive article of Mieczysław Tobiasz about the history of the monastery, in which Jakub Radliński was also mentioned. Even a photograph of his portrait was published in the article, however by error it was labeled as a portrait of another famous annalist of the order (provost of its Cracow outpost at the church of Saint Jadwiga at Stradom), Samuel Nakielski. Since that time in all publications connected with the church in Miechów it has been presented as Nakielski’s portrait. It turns out however, that it is undoubtedly the portrait of Jakub Radliński, which can be testified by his two other portraits preserved in the church in Miechów. On both portraits we notice the same person that we see on the big portrait in question, namely Jakub Radliński. On the portrait one can see tied packages with copies of his most important work prepared for binding – Speculum sancti Augustini, which was published in Cracow in 1759. There is no question as to whose portrait it is and when it was painted. It is undoubtedly Radliński and the date of painting cannot be earlier than 1759. In the right down corner a desktop with an ink bottle is depicted, next to which the painter, Michał Gołębiowski, placed his signature and the date, which can be seen only under a strong artificial light. The signature reads: „Michael Gołembiowski pinxit Anno Domini 1777”. It means that the portrait was painted after Radliński’s death in 1762. At that time the position of provost general was held by Mateusz Bujdecki. In 1777 the arrangements of altars in the church was finished after a fire. The size of Radliński’s portrait is big. It is of the same size as the portrait of the last provost general of the Order of the Holy Sepulchre (until 1819) Tomasz Nowiński, hanging next to it. The only signed portrait in the portrait gallery of provosts general of Miechów testifies to a great skill of Michał Gołębiowski, member of the family from which a few Cracow painters descended.

4

O początkach kościoła i parafii w Tuligłowach. Przyczynek do historii struktur Kościoła łacińskiego w diecezji przemyskiej

80%

Wolski M.

Roczniki Historyczne

|

2017

|

vol. 83

PL

Początki i rozwój organizacji Kościoła katolickiego na Rusi są słabo rozpoznane, a wymagają studiów nad poszczególnymi parafiami. Artykuł dotyczy kościoła we wsi Tuligłowy, uważanego za jeden najstarszych w diecezji przemyskiej. Powstał on faktycznie w drugiej połowie XV w., prawie sto lat później niż dotąd sądzono. Następnie przejęli go, korzystając ze sfałszowanych dokumentów, bożogrobcy z Miechowa. The beginnings and development of the organisation of the Catholic Church in Rus’ have not been satisfactorily researched and require detailed studies on individual parishes. The paper deals with the church in the village of Tuligłowy, regarded as one of the oldest churches in the diocese of Przemyśl. Actually, it was founded in the second half of the 15th century, almost a hundred years later than believed so far. Then the Order of the Holy Sepulchre from Miechów took it over, using fake documents.

5

Dwie wersje Rocznika miechowskiego oraz jego nieznana kontynuacja (w świetle analizy Miechovii Samuela Nakielskiego)

71%

Chojnacki A.

Hereditas Monasteriorium

|

2012

|

vol. 1

57-71

EN

Annales Miechovienses started in the Middle Ages in the Order of the Holy Sepulchre of Jerusalem in Miechów. In the 19th and 20th centuries three editions of this Annales were done (1866, 1872, 1960). During the World War II the book with the manuscript, on the basis of which this chronicle has been issued in print, was irretrievably lost but fortunately, the photographies of the text of Annales were preserved. Some of the historians believed, that even in the 17th century in the monastery in Miechów existed two copies of manuscripts of the Annales Miechovienses: the first one, that in 19th and 20th centuries became the basis of editions, and the second one – completely unknown. The proof of the existence of two different versions was to be the difference between the text presently known as Annales, and the quotes from the monastic chronicle included in the Samuel Nakielski’s book Miechovia sive promptuarium antiquitatum monasterii Miechoviensis, published in Cracow in the thirties and forties of the 17th century. According to some researches, the differences indicate that Nakielski drew his quotations from an unknown manuscript of the Annales Miechovienses. However, the analysis of Nakielski’s citations from other texts, with different narrative sources, indicates, that the author of Miechovia was not always passing the borrowed quotes accurately: he often introduced changes and amendments (he was adding his own sententeces, shortening them, changing dates etc.). Therefore, the differences between the text of Annales known today, and references to it in Miechovia, could not be a sufficient argument for the thesis statement outlined above. The analysis of Miechovia suggests, that the source from which Nakielski was quoting the passages of monastic chronicle, contained additionaly other texts missing in the manuscript book, part of which is presently known as the text of Annales Miechovienses. Therefore, it is a proof that, indeed, in Nakielski’s times existed two manuscripts of the work, placed in two different books. Presumably, the unknown version of Annales Miechovienses was more extensive one than the version preserved to this day.

6

Od Miechowa do Coburga. Brygada Świętokrzyska Narodowych Sił Zbrojnych w marszu na zachód

71%

Brzoza C.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2004

|

issue 1(5)

221-274

7

Materiały do badań genealogicznych w zasobach Instytutu Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych Kul w Lublinie

36%

Hamryszczak A.

Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego

|

2009

|

vol. 1

109 - 137

EN

The Institute of Archives, Libraries and Church Museums at the Catholic University of Lublin holds in its collections archive materials which can be use in genealogical investigations. Apart from the basic sources, i. e. birth, marriage and death certificates (mainly from Luck diocese) the Institute also owns other archive materials useful for genealogists which are recorded in the form of microfilms. The files of greater importance include canonical visitations of various POlish dioceses. Church files are also significant and these include the bishop' ("acta episcopalia"), general officialss' and district officials' files ("acta officialia"). The court sources also hold information in record books of the country jury courts and town criminal courts. Moreover, important genealogical data can be obtained from the archives of clergy seminaries, monastic files of various types and also from fraternity and guide books

Refine search results

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Folia Historica Cracoviensia

1 Hereditas Monasteriorium

1 Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

1 Pamięć i Sprawiedliwość

1 Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego

1 Roczniki Historyczne

1 Brzoza C.

1 Chojnacki A.

1 Dębowska M.

1 Hamryszczak A.

1 Jedynak Z.

1 Rajman J.

1 Skrzyniarz R.

1 Wolski M.

1 2017

1 2015

1 2014

1 2012

1 2009

1 2006