Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  kontekst kulturowy
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
100%
EN
It is the editorial review of the thematic monograph by Wojciech J. Cynarski, Wojciech Blazejewski and Wojciech Pasterniak entitled “New Paradigmatic Pedagogy. In search of new inspirations and educational applications” (”Pedagogika nowoparadygmatyczna. W poszukiwaniu nowych inspiracji i aplikacji pedagogicznych”, Rzeszow University Press, pp. 174), written by Prof. Dr hab. Andrzej Szyszko-Bohusz.
PL
Jest to recenzja wydawnicza monografii tematycznej prof. Wojciecha J. Cynarskiego, doc. Wojciecha Błażejewskiego i prof. Wojciecha Pasterniaka zatytułowanej „Pedagogika nowoparadygmatyczna. W poszukiwaniu nowych inspiracji i aplikacji pedagogicznych”, Wyd. UR, ss. 174), pióra prof. zw. dra hab. Andrzeja Szyszko-Bohusza.
PL
Mistrz jako pewna kategoria semantyczna istnieje we wszystkich kulturach i w każdym momencie dziejowym świata. Jego zadania i rola w społeczeństwie zmieniają się, lecz mimo to mistrzowie trwają i wspierają rozwój nauki, sztuki, edukacji czy też systemów moralnych. Powoduje to, że pojawiają się liczne konteksty, które odkrywają konkretne aspekty i cechy mistrzostwa, relacji „mistrz – uczeń”, a także pojęć pokrewnych np. szkół naukowych czy autorytetu w nauce. Niniejszy tekst ma je unaocznić i zabrać czytelników na literacko-naukową wycieczkę po kulturach, wiekach, instytucjach, które pozwalają lepiej zrozumieć, na czym polega fenomen mistrzostwa czy relacji mistrz – uczeń.  
EN
The Master is a semantic category which exists in every culture and in every historical moment in the world. The tasks and the role of the master in society are changing, but nevertheless, masters continue to support the development of science, art, education or moral systems. There are many different contexts for this category that reveal specific aspects of being the master, as well as the value of the relation between a master and a student. The aim of this text is to characterize them and take readers on a literary and scientific journey through different cultures, past centuries, and social institutions that will help us to better understand the phenomenon of the master(s).  
PL
Celem artykułu jest próba rekonstrukcji ogólnych założeń kulturowych, które w czasach nowożytnych ukształtowały i rozpowszechniły w społeczeństwach Zachodu przekonanie o wyjątkowo pozytywnej roli wolnego rynku w ekonomii i społeczeństwie.
EN
In this article the major interest lies in common beliefs in free market’ positive role in economy and society. The main goal is to reconstruction of general cultural assumptions that grounded this beliefs.
EN
Folklore studies as a discipline has become interested in modern colloquial narratives because it has redefined its own focus. If folklore is subject to the same transformations as the whole of culture, and is a socially and historically differentiated phenomenon, then higher precision is needed in defining its fundamental notions, such as orality, cultural context, the folklore-generating situation, the reception of the content being passed on from one generation to the next. Orality indeed cannot be narrowed down to the spoken (direct) mode of transmitting the relevant content, since it is also a way of human existence, a way of cognizing and understanding the world. It has thus become necessary to analyze in detail the changes that occur in the socio-cultural space, primarily the functioning of the media. The media do not only cause the appearance of colloquial relations, but also determine the character of contemporary folklore-generating situations, which often – in a natural way – inspire everyday narrative activity. Popular media texts, convergent with the needs and interests of receivers, enter broad circulation, popularizing general knowledge and consolidating the system of values. Moreover, a vital culture-generating role is played by the Internet in determining a new paradigm of folklore. Therefore, contemporary folklore studies has already found its place within the research domain of media anthropology: it shows how information is received and how people engage in self-creation and self-understanding of the content they deal with. This also proves that the traditional forms of creativity can successfully thrive within the new range of possibilities.
PL
Zainteresowanie folklorystyki współczesnymi narracjami potocznymi wynika z przedefiniowania przedmiotu badań folklorystycznych. Uznanie folkloru za część kultury, która podlega takim samym przemianom jak cała kultura i jest zjawiskiem społecznie oraz historycznie zróżnicowanym, wymaga doprecyzowania podstawowych pojęć: oralności, kontekstu kulturowego, sytuacji folklorotwórczej, procesu odbioru przekazywanych treści. Oralności nie można bowiem sprowadzać tylko do ustnego (bezpośredniego) sposobu przekazywania treści, ponieważ jest ona także sposobem egzystencji człowieka, poznawania i rozumienia świata. Należy zatem dokładnie przeanalizować zmiany zachodzące w przestrzeni społeczno-kulturowej, a przede wszystkim funkcjonowanie w niej mediów, które nie tylko inspirują powstawanie relacji potocznych, ale także determinują charakter współczesnych sytuacji folklorotwórczych, często w sposób naturalny wpływających na potoczną aktywność narracyjną. Popularne teksty medialne, zbieżne z potrzebami i zainteresowaniami odbiorców, mają szansę zaistnieć w obiegu potocznym, popularyzując określoną wiedzę o otaczającej nas rzeczywistości i utrwalając określony system wartości. Ponadto ważną kulturotwórczą rolę odgrywa Internet, przesądzając o nowym paradygmacie folkloru. Tym samym współczesna folklorystyka znajduje się już w przestrzeni badawczej antropologii mediów, eksponuje proces odbioru przekazów medialnych i angażowania się ludzi w samotworzenie i samorozumienie przekazywanych treści, dowodzi, że tradycyjne formy tworzenia z powodzeniem odnajdują się w nowych możliwościach zaoferowanych człowiekowi.
5
84%
PL
W artykule na bogatym słowiańskim materiale egzemplifikacyjnym rozpatrywane są różne zakresy zadań i pola dociekań współczesnego etymologa oraz badacza językowego obrazu świata. Wnioski końcowe prowadzą do stwierdzenia, iż badania etymologiczne mają zdecydowanie diachroniczny charakter. Rekonstrukcja, do której dążą etymolodzy, dotyczy czasów możliwie jak najbardziej odległych, zaś wykryta (bądź suponowana) motywacja semantyczna sprowadza się najczęściej do jednej cechy kojarzonej z nazywanym obiektem. Rekonstrukcja językowego obrazu świata w najpełniejszy sposób dokonuje się natomiast na płaszczyźnie synchronicznej (poprzez ankiety i badania współczesnych tekstów, a także w oparciu o fakty językowe znane badaczowi z jego własnego języka). Przy rekonstrukcji faktów dotyczących przeszłości badacz językowego obrazu świata powinien jednakże zdawać sobie sprawę z tajników warsztatu etymologa i historyka języka, a tym samym: wnikać w genezę i historię wyrazu, brać pod uwagę czas powstania wyrazu oraz środowisko, w którym zrodziła się konieczność jego utworzenia. Te dwie różne – choć w szczególny sposób sobie bliskie – dyscypliny naukowe, winny się wzajemnie wspierać, lecz niezależnie budować swój warsztat badawczy.
EN
The paper draws on abundant exemplifying material and deals with various areas of investigation of the modern etymologist who inquires into the nature of the linguistic worldview. The following conclusions are reached. Etymological research is of diachronic nature. Etymological reconstruction pertains to the earliest possible point in time and the uncovered (or alleged) semantic motivation is usually limited to one feature associated with the object being named. A reconstruction of the linguistic worldview is best carried out on the synchronic plane (through questionnaires, analysis of current texts, as well as by considering the researcher’s knowledge of his or her own language). While reconstructing facts relating to the past, the researcher should have mastered the craft of the etymologist and that of the language historian, which means that the origin and history of a word should be investigated against the context in which the need for its emergence arose. These two distinct, though also related disciplines, should contribute to each other’s findings and thus facilitate an emergence of a new quality in linguistic inquiry.
EN
This article analyses issues about organisational leaders who have an impact on behaviour internationally. According to leadership categorisation theory, social identity and leadership theory, the expectations of employees are the result of many different processes which come out during the process of socialisation. People have some ideas about what constitutes a successful leader, which they compare with different managers’ behaviour and image created in, for example, international organisations. The article presents ideas from and results of different international studies presented in the literature about this issue as well as my own pilot studies on expectations towards global organisational leaders which exist on the Web. The article presents circumstances of formed leadership relationships on a global scale. In conducting my research I sought to determine the significance of socio-cultural changes in the process of creating a model of expectations towards global organisational leaders, and also to illustrate the similarities and differences brought about by the context of the occurrence of a leadership relationship.
PL
Artykuł jest próbą diagnozy i analizy kwestii dotyczących przywódców organizacyjnych, którzy mają wpływ na zachowania w przestrzeni międzynarodowej. Oczekiwania pracowników zgodnie z teorią kategoryzacji przywództwa i teorii tożsamości społecznej i przywództwa są wynikiem wielu procesów, które pojawiają się w trakcie procesu socjalizacji. Ludzie przechowują w pamięci idee skutecznego przywódcy, które odnoszą do różnych zachowań i wizerunku menedżerów kreowanych m.in. w międzynarodowych organizacjach. W artykule zaprezentowano idee i wyniki różnych badań międzynarodowych istniejące w literaturze podejmującej taką problematykę oraz wyniki pilotażowych badań własnych na temat oczekiwań wobec globalnych liderów organizacyjnych funkcjonujące w Internecie. W uwarunkowaniach przedstawionych w artykule tworzone są relacje przywódcze o globalnym zasięgu. Prowadzone badania są próbą określenia znaczenia zmian społeczno-kulturowych w procesie tworzenia modelowych oczekiwań wobec globalnych przywódców organizacyjnych i pokazania podobieństw i różnic zależnych od kontekstu występowania relacji przywódczej.
EN
The goal of this article is to show in what way cultural factors can determine decisions in international marketing. Particular attention is devoted to the decisions associated with marketing communication, that is, the way in which cultural factors influence our preferences concerning the style of communication and what two basic styles are distinguished within intercultural communication. On the basis of particular examples it will be shown on the one hand in what ways these styles are visible in various forms of marketing messages coming from various countries. On the other hand it will also be shown in what way these messages reflect (very often unwittingly) the culture and the system of values of an organization of the place were the messages originated. Before we start discussing the above-mentioned issues, the basic assumptions of the cultural marketing, as well as the term of culture, its models and dimensions will be presented.
PL
Celem tego artykułu jest pokazanie, w jaki sposób czynniki kulturowe mogą determinować decyzje w marketingu międzynarodowym. Szczególna uwaga poświęcona zostanie decyzjom związanym z komunikacją marketingową, czyli temu w jaki sposób czynniki kulturowe wpływają na nasze preferencje odnośnie stylu komunikacji i jakie dwa podstawowe style są wyróżniane w obrębie komunikacji międzykulturowej. Na podstawie konkretnych przykładów zostanie z jednej strony wykazane, w jaki sposób style te są widoczne w różnych formach przekazów marketingowych pochodzących z różnych krajów. Z drugiej zaś strony zostanie także przedstawione, w jaki sposób przekazy te odzwierciedlają (bardzo często nieświadomie) kulturę i system wartości organizacji lub miejsca, z którego ona pochodzi. Przed przystąpieniem do omówienia wspomnianych zagadnień zostaną zaprezentowane podstawowe założenia marketingu kulturowego, jak również pojęcie kultury, jej modeli oraz wymiarów. Połączenie tematu kompetencji międzykulturowej i marketingu jest niezwykle istotne. Kompetencja międzykulturowa jest uznawana za jedną z kluczowych umiejętności osób, zespołów i organizacji pracujących międzynarodowo, zaś jej rozwój pozwala na wywieranie wpływu także poza granicami własnego kraju, co jest z kolei również uznane za jedną z najważniejszych kompetencji międzynarodowych.
PL
Dla zapewnienia sukcesu w kierowaniu zespołem ludzkim istotne jest uwzględnienie kultury organizacji, którą tworzą wszyscy jej członkowie, niezależnie od tego, czy pochodzą z jednego kraju, czy jest to zespół wielonarodowy. Nie istnieje jeden uniwersalny ponadnarodowy model kierowania zespołem. Te same rozwiązania, które są skuteczne w jednym kraju, mogą być przyczyną niepowodzeń w kierowaniu zespołem w innym. Poznanie kultury zarządzanej organizacji – z punktu widzenia różnic kulturowych – znacznie ułatwia kierowanie zespołem ludzkim, pozwala usprawnić komunikację międzyludzką i w konsekwencji osiągać cele. Dobranie właściwych metod diagnozowania kultury i doskonalenia komunikacji interpersonalnej przynosi dobre rezultaty. W artykule przedstawiono szereg doświadczeń przeprowadzonych podczas zajęć warsztatowych w organizacjach oraz ćwiczeń z grupami studentów.
EN
It is vital to take into account the organizational culture that is created by all organization members, regardless of whether they are from a single country or form a multinational team, to guarantee success in managing a team of people. There is no single, universal model of managing a team that spans all nationalities. The same solutions that are effective in one country may be the cause of failure in managing a team in another. Learning the management culture of an organization from the point of view of cultural differences significantly facilitates the management of a team of people and allows improved efficiency in interpersonal communications, which ultimately makes it possible to achieve goals. Choosing the proper methods for diagnosing a culture and improving interpersonal communications makes possible the achievement of good results. This article presents a series of experiments performed during workshops in organizations as well as during exercises with groups of students.
PL
Stwardnienie rozsiane jest zapalno-zwyrodnieniowym procesem chorobowym Centralnego Układu Nerwowego. Występuje głównie wśród ludzi młodych i na całym świecie, dotyka obecnie 2,5 miliona osób. 45 tysięcy spośród nich mieszka w Polsce. Chociaż pierwszy opis symptomatologii pochodzi z XIV wieku, a dotyczy przypadku świętej Ludwiny z Schiedam, choroba przez stulecia wymykała się gruntownemu poznaniu. Pogłębiać się ono zaczęło dopiero w połowie wieku XIX. Zapewne nie bez związku z ujawnieniem tzw. dryftu genetycznego, skutkującego manifestacją specyficznej geografii i epidemiologii zachorowań. Do tego przyczyniły się osiągnięcia demografii i statystyki. Istotny był też ogromny postęp przyrodniczych nauk podstawowych oraz kliniki medycznej, w zakresie zarówno diagnostyki jak i terapii. Umożliwiły one Jean-Martin Charcotowi (w 1868 r.), kliniczne i anatomopatologiczne wyodrębnienie stwardnienia rozsianego jako osobnej jednostki chorobowej. Od tego czasu odsłonięto wiele mechanizmów patogenetycznych, ujawniono liczne czynniki sprzyjające rozwojowi choroby, wykorzystano zwierzęce modele eksperymentalne, podjęto niezliczoną ilość prób leczenia. Stwardnienie rozsiane pozostaje jednak wciąż poważnym wyzwaniem poznawczym i problemem społecznym. Nie wyjaśniono bowiem jednoznacznie etiologii i nie znaleziono sposobu trwałego wyleczenia. Istotą problemu społecznego jest fakt zachorowań w młodym wieku, długotrwałość leczenia i związane z tym koszty. Celem niniejszej pracy jest próba innego, bardziej otwartego spojrzenia na problem. Zamiast wyłącznie medycznej proponuje się perspektywę bardziej humanistyczną, a ściślej historiozoficzną (kulturową). Autor świadomie wybiera drogę pewnej demedykalizacji, lokując zagadnienie na pograniczu różnych dyscyplin. Poprzez poszerzenie i urozmaicenie aparatu badawczego można uzyskać bonusy, niebędące sumą prostego dodania metod właściwych poszczególnym dziedzinom. Jednocześnie za równie uprawnione uznać należy poszukiwanie innych punktów odniesienia. Osadzonych na przykład w antropologii medycznej, posługującej się metodami jakościowymi i ujęciem bardziej indywidualnym, stojącej pod tym względem w sprzeczności z biomedycyną, która operuje metodami ilościowymi [1]. Taki wieloaspektowy ogląd pozostaje w korelacji z żywym we współczesnej historiografii, tzw. kontekstem kulturowym i jego analizą. Pozostaje w zbieżności z pracami utrzymanymi w konwencji Nowej Historii Kultury i ikonologii. Odkrywają one charakterystyczne dla poszczególnych epok, światopoglądowe znaczenia symboli [2]. Znaczenia zmieniające się na przestrzeni dziejów, które siłą rzeczy musiały wpłynąć na percepcję naukową i społeczną omawianej choroby. Dziś mamy przecież zupełnie inną niż kiedyś wizję ciała. Inną – większą, rolę norm i inne pojęcie normatywności. Inną funkcję „konstytucji”, jako pomostu opisującego relacje między świadomością a ciałem, odmienną wreszcie definicję choroby. Historię sm można także traktować jako przykład kulturowej niemożności i wykładnik domniemanego kryzysu kreatywności. Zwracając uwagę na niebywałą niejednorodność i zróżnicowanie przypadków, może należałoby potraktować sm nie jako jednostkę chorobową, ale raczej jako alternatywny (ewolucyjny?) wariant rozwojowy? W badaniach natrafiano na anomalie, fakty, których obowiązujące teorie nie potrafiły wyjaśnić. Stawały się one tzw. termitami nauki, czyli zjawiskami podważającymi zasadność tych teorii. Tezom dotyczącym zagadkowej choroby, które wyłoniły się jako rezultat eksperymentów, medycznej spekulacji i społecznej kontemplacji, należałoby może przeciwstawić zupełnie nowe, inaczej sformułowane, antytezy. Filozofia i historia medycyny mogą się tu okazać przydatne, z założenia odgrywając rolę krytyczno-porządkującą. W pracy zwrócono uwagę na metodologię badań, jako pochodną zmieniających się doktryn epistemologicznych oraz metodykę zastosowania ich wyników. Na podstawie dostępnego piśmiennictwa zarysowano przebieg badań nad sm, zmiany w jego leczeniu oraz ich odbicie w historiografii medycznej. Są tu pozycje o charakterze biograficznym, biograficzno-literackim oraz oczywiście pragmatycznym. Dygresyjnie zasugerowano, że ogólny plan studiów nad poszczególnymi chorobami i zespołami chorobowymi bywa daleki od optymalnego wykorzystania dorobku historiografii. Kontekst kulturowy to określenie szerokie. Obejmuje zarówno pierwiastek spekulatywny, bliższy naukom społecznym, jak i eksperymentalny – praktyczny, właściwy naukom przyrodniczym. Kontekst ten jest wyraźny już u Hipokratesa, Demokryta i Celsusa (Trójnóg Glaukiasa), obecny w prądach bardziej współczesnych, zwłaszcza w naturalizmie materialistycznym Oświecenia, reprezentowanych w poglądach Giovanniego Battisty Morgagniego, Jiriego Prohaski i Xaviera Bichata. Sięga aż po teorię faktu naukowego Ludwika Flecka i logikę odkrycia naukowego Karla Poppera. Znajduje swoje odzwierciedlenie w filozofii nauk przyrodniczych Carla G. Hempela i jego krytyce tzw. automatyzmów poznawczych. Być może w dalszej konfrontacji tez (wykorzystującej także retrospekcję historyczną), z hermeneutycznym zbiorem antytez, powstanie w końcu wartościowa, twórcza synteza, która odpowiadając na pytanie o istotę sm, zaowocuje skutecznym narzędziem jego eradykacji. W przesłankach zgromadzonej dotychczas wiedzy (tzw. konstruktu pojęciowego) i dających się wyobrazić przyszłych badaniach nad stwardnieniem rozsianym, tkwi naturalny potencjał innowacji. Obserwując jak dynamicznie wzrastają możliwości technologiczne, można zakładać, że łatwiej będzie o weryfikację powstających hipotez i postulatów. Także z pomocą medycyny translacyjnej (i ważnej biostatystyki), czyli jednych z podstawowych narzędzi EBM (Evidence Base Medicine), medycyny opartej na faktach. To może być prawdziwa siła napędowa rozwoju kliniki układu nerwowego, ale także innych dziedzin medycyny. Wybitny znawca tematu, profesor Krzysztof Selmaj zdaje się to potwierdzać, zauważając, że: „Bezsprzecznie największe osiągnięcia w neurologii obserwujemy obecnie właśnie w zakresie diagnostyki i terapii stwardnienia rozsianego”.
EN
There are two basic pathogenic mechanisms in the course of the mysterious disease: inflammatory and degenerative. About 2,5 million people on the world, and about 45 thousand in Poland are stricken with this sickness. Many of them young, can’t expect rapid recovery. Individual, personal dramas influence common perception. Although the first description of multiple sclerosis dates from XIV century and is associated with Saint Ludvina of Schiedam, serious research started in the XIX century. Jean-Martin Charcot was the first who separated the disease as a distinct entity and made its comprehensive analysis. Despite of the great and multiform progress in all medical sciences we don’t know, how to cure this ailment effectively. Mankind succeed in many dangerous epidemics, but still has difficulty to solve the problem of multiple sclerosis. Both: with reference to reasons and decisive treatment. Although professor Krzysztof Selmaj, the leading Polish scientist in this branch of knowledge, is arguing, that the most important accomplishments in neurology is connected exactly with ms studies. We can appreciate these studies as the main and promising direction in solving other difficult problems in neurology, like: Parkinson Disease and Alzheimer Dementia. But multiple sclerosis is not only a medical problem. It is also an important cultural phenomenon, and of course the global challenge. Probably a more discerning, interdisciplinary attitude and work would be useful and creative. It would help to solve some serious problems. This work present the historical and philosophical (methodical) review of ms research. Maybe the humanities, and their vistas will achieve another, additional inspiration in our struggle with the disease.
PL
Celem tekstu jest próba przedstawienia kategorii obiektywizmu i kategorii obiektywności wiedzy ekonomicznej z perspektywy społeczno-regulacyjnej koncepcji kultury oraz stanowiska konstruktywizmu kulturowego.
EN
The main aim of this paper is to reconstruct the meaning of two philosophical categories: objectiveness and objectivity in scientific economic practice. The research is based on the perspective of social-regulative concept of culture and the standpoint of cultural constructivism.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.