Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: rozumny egoizm

Sort By:

Limit search:

„Co robić?” Nikołaja Czernyszewskiego. Próba „nierewolucyjnej interpretacji”

100%

Przebinda G.

Przegląd Rusycystyczny

2020

vol. 170

issue 2

Генезис романа Что делать? связан с тем, как Чернышевский понимал роль литературы в историческом процессе. Литература должна быть «быстрой посредницей» между наукой и жизнью, т.е. выполнять функцию служанки науки и истории. Художественная фабула была для автора лишь точкой отправления для демонстрации идей из области этики и экономики. В этической сфере учителями Чернышевского были мыслители французского Просвещения и немец Л. Фейербах, которые проповедовали идею «разумного эгоизма». В области экономической учителями Чернышевского были два последователя французского Просвещения: Ш. Фурье и К. Овен, которые в первой половине XIX века проповедовали и воплощали в жизнь идеи «социалистических ассоциаций». Все мыслители, которых Чернышевский считал своими учителями, были противниками классовой борьбы и кровавых социальных бунтов. И именно в таком разумно-эгоистическом пространстве, социалистическом, а заодно и нереволюционном духе действуют все четыре главных героя романа Что делать?: Вера Павловна, Кирсанов, Лопухов и Рахметов. Как говорил сам Чернышевский, «кому нравится фурьеризм, тому коммунизм не понравится». Чернышевский как просветитель, выступая против «идеологической рутины», проповедуя новые антропологические, этические и экономические идеи, никогда не хотел, однако, воплощать их в жизнь при помощи «классового эгоизма», тем более − «классовой борьбы».

The origin of the novel What is to be done? by Nikolay Chernyshevsky should be linked with the way Chernyshevsky understood the role of literature in the historical process. For that Russian thinker and writer, literature was a “quick intermediary between science and life”. Thus, for him literature become subservient to science and history, and the novel was the most convenient genre for illustrating various theoretical ideas. Chernyshevsky thought that in the event of a “lack of reality” literature should, in a sense, replace it. Since his novel were created and published in a country where, according to him, reality didn’t exist, then the novel itself was to become a “matrix” of reality. The artistic plot was, for the author of What is to be done?, only a pretext for presenting some ethical and economic ideas. As regards ethics, Chernyshevsky’s mentors were the thinkers of the French Enlightenment and Ludwig Feuerbach, who propounded the idea of the so-called “reasonable egoism”. According to that theory, everybody acts to protect their own interests. However, for the proponents of the “reasonable egoism”, one’s own advantage is possible only when more general, i.e. social, interests are taken into account. Only such a “calculated theory” explains the true motives of life and becomes one of the two mainsprings of a relative historical progress. The other mainspring of that progress was a correct organisation of economic life. In this respect Chernyshevsky’s mentors were the two continuators of the French Enlightenment: Charles Fourier and Robert Owen, who, in the first half of the 19th century were giving voice to and putting into practice the ideas of cooperative socialism. All the thinkers whose authority Chernyshevsky recognised were against the class conflict and bloody social revolutions. And it is in this spirit that the four main characters of What is to be done?: Vyera Pavlovna, Kirsanov, Lopukhóf and Rakhmetov are acting. As Chernyshevsky himself used to say, “whoever likes Fourier’s ideas is not going to like communism”. While being a man of the Enlightenment, and even though he turned against the “ideological routine”, and propounded new anthropological, ethical and economic ideas, Chernyshevsky didn’t want carry them out by means of “class egoism”, i.e. bloody “class struggle”.

Geneza powieści Co robić? jest ściśle powiązana z faktem, w jaki sposób sam Czernyszewski pojmował rolę literatury w procesie historycznym. Literatura, jego zdaniem, winna być pośredniczką między nauką a życiem, wypełniając poniekąd rolę „służki nauki i historii”. Artystyczna fabuła stanowiła zatem dla autora jedynie punkt wyjścia do demonstracji idei z zakresu etyki i ekonomii. W sferze etycznej nauczycielami Czernyszewskiego byli myśliciele francuskiego Oświecenia i Niemiec Ludwig Feuerbach, którzy głosili idee „rozumnego egoizmu”. W dziedzinie ekonomicznej Czernyszewski szedł śladami dwóch kontynuatorów francuskiego Oświecenia – Ch. Fouriera i K. Owena, którzy w drugiej połowie XIX w. głosili i wcielali w życie zasady socjalistycznych stowarzyszeń. Wszyscy zaś powyżsi myśliciele, których Czernyszewski uważał za swoich nauczycieli, byli przeciwnikami walki klas i społecznych buntów. I właśnie w takim duchu rozumnego egoizmu i utopijnego socjalizmu, a jednocześnie w duchu nierewolucyjnym myślą i działają wszyscy czterej główni bohaterowie Co robić?: Wiera Pawłowna, Kirsanow, Łopuchow i Rachmietow. Jak mówił sam Czernyszewski, „komu podoba się furieryzm, temu komunizm się nie spodoba”. Czernyszewski jako „oświeciciel”, występując przeciwko wszelkiej ideologicznej stagnacji i rutynie, głosząc nowe antropologiczne, etyczne i ekonomiczne idee, nigdy wszelako nie pragnął wcielać w ich w życie przy pomocą „egoizmu” klasowego”, ani tym bardziej „walki klas”.

ПРИНЦИП РАЗУМНОГО ЭГОИЗМА КАК ИДЕЙНЫЙ ФУНДАМЕНТ ПРЕДСТАВЛЕНИЙ О ЧЕЛОВЕКЕ В КОНТЕКСТЕ ЭКОНОМИЧЕСКИХ СВЯЗЕЙ

75%

Petinowa O.

Studia Warmińskie

2016

issue 53

85-97

Stosunki gospodarcze są jednym z ważniejszych składników tworzących kontekst egzystencji współczesnego człowieka. Oznacza to, że rozwiązanie pilnych problemów społecznych musi uzględniać mechanizmy rynkowe oraz aktualną sytuację ekonomiczną. Okazuje się ponadto, że za jeden z ważniejszych motywów, które skłaniają ludzi do podejmowania określonego działania, są obecnie często uważane względy ekonomiczne, czyli pragnienie osiągnięcia maksymalnego materialnego zysku, przy jednoczesnym dążeniu do minimalizowania strat. Przedmiotem artykułu jest wpływ na współczesne postrzeganie stosunków gospodarczych poglądów autorów (m.in. A. Smith, L. Valla, N. Machiavelli, Th. Hobbes, F. Bacon, B. Mandevil, Zh.Zh. Russo, Diderot, K. Gelvetsy i P.Golbah), którzy przedstawiają człowieka jako istotę rozumnie egoistyczną.

The modern global context of humanity’s existence is greatly mediated by economic relations. The solution of typical social issues is closely related to the economic sphere, economic activity, and market mechanisms. The subject of all co-operations is the specific character of his economic, natural and behavioral displays, presented in the model of homo economicus. The article considers the historical part of ideological reconstructions of economic theories where certain conceptions of man, one or another understanding of his essence and destiny as an expression of the spirit of time are shown (A. Smith, L. Valla, N. Machiavelli, T. Gobbs, F. Bacon, B. Mandeville, J.J. Rousseau, D. Didro, C. Helvétius, P. Holbach and others).

Der moderne globale Kontext der menschlichen Existenz wird durch wirtschaftliche Beziehungen weitgehend vermittelt. Die Lösung der aktuellen sozialen Probleme ist eng mit dem ökonomischen Bereich, mit der wirtschaftlichen Tätigkeit und mit der Marktwirtschaft verbunden. Im Mittelpunkt aller Wechselwirkungen in diesen Bereichen steht der Mensch mit der Spezifik seiner wirtschaftlichen natürlichen Verhaltensweise als Modell eines wirtschaftlichen Menschen. Im Artikel betrachtet der Autor den historischen Schnitt ideologischer Umgestaltungen von ökonomischen Theorien, die eine bestimmte Konzeption des Menschen darstellen als die eine oder die andere Auffassung seines Wesens und seiner Prädestination als Zeichen des Geistes seiner Zeit (A. Smith, L. Valla, N. Machiavelli, T. Hobbes, F. Bacon, B. Mandeville, J.J. Rousseau, D. Didro, C. Helvétius, P. Holbach und andere).

Refine search results

1 Przegląd Rusycystyczny

1 Studia Warmińskie

1 Petinowa O.

1 Przebinda G.

1 2020

1 2016

Search results

„Co robić?” Nikołaja Czernyszewskiego. Próba „nierewolucyjnej interpretacji”

ПРИНЦИП РАЗУМНОГО ЭГОИЗМА КАК ИДЕЙНЫЙ ФУНДАМЕНТ ПРЕДСТАВЛЕНИЙ О ЧЕЛОВЕКЕ В КОНТЕКСТЕ ЭКОНОМИЧЕСКИХ СВЯЗЕЙ