Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  рецепция
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The article researches the issue of the relevance of poetry in the USSR, using as an example the year 1926, when several literary periodicals simultaneously decided to investigate the attitude of their readers and of poets towards this issue. The analysis of the surveys conducted among readers and in libraries confirms the statement made by Boris Pasternak that lyric poetry was then undergoing a crisis, caused by the loss of its past audience and by not yet having any new audience who would need the subjectivity of an author to be presented to tchem in a lyrical form.
RU
В статье рассматривается проблема востребованности поэзии в СССР на примере всего одного – 1926 года, когда одновременно несколько литературных изданий решило исследовать отношение к ней читателей и самих поэтов. Анализ проведенных опросов читателей и библиотек показывает правоту Бориса Пастернака, который утверждал, что в настоящее время лирическая поэзия переживает кризис, связанный с утратой прежнего ее адресата и несформированности нового реципиента, который бы нуждался в лирических формах презентации субъектности ее автора.
RU
В статье проанализирована Франковская концепция прочтения поэзии Шевченко Перебендя. Отмечено, насколько органично ввел Тарас Шевченко в текстуру произведения устно-словесные злементы разного уровня, и насколыко глубоко Ивану Франко удалось прочесть фольклорный код поэтического мира Кобзаря. Подчеркнуто особенное присутствие жанра баллады в творчестве Шевченко. Акцентировано на правильности балладных инкрустаций, которые выполняют важную функцию психологических маркеров.
EN
The article analyzes Franko's conceptual reception of Shevchenko's poem Perebendia. It has been remarked how organically Shevchenko wove oral elements belonging to different levels into the text canvas and how scrupulously Franko managed to trace the folklore code of Kobzar's poetic world. It has been emphasized that the ballad genre performed a special role in Shevchenkols oeuvre. Focus has been placed on the effect of ballad components, which are significant psychological markers.
RU
Статья относится к сфере исследования научных и литературных связей между поляками и представителями русской культуры польского происхождения первой половины XIX века. Материалом для изучения взаимоотношений Самуила Богумила Линде (1771­1847), лексикографа, переводчика и библиотекаря, и Фаддея (Яна Тадеуша) Булгарина (1789­1859), прозаика, журналиста, издателя популярной газеты «Северная пчела», послужили: 1. корреспонденция Линде с Василием Анастасевичем 1822­1830 гг. (ред. М. Пташик, Торунь, 2013); 2. Rys historyczny literatury rosyjskiej (Опыт краткой истории русской литературы) Николая Греча (Варшава, 1823), изданный в переводе и под редакцией Линде со статьей Булгарина Краткое обозрение русской литературы 1822 года в качестве одного из приложений. Упоминания о Булгарине в корреспонденции Линде проанализированы в трех аспектах: истории и содержания «Литературной газеты и Северного архива», булгариновской публицистики (статья о Марине Мнишек) и его романного творчества (Иван Выжигин). «Приложение» Булгарина к польскому изданию Греча рассматривается в структуре целого публикации и с точки зрения комментариев Линде. Интерпретационным фоном послужили, в частности, автобиография Линде и воспоминания Ивана Лобойко.
EN
The paper concerns the reception of Russian literature in Poland and the opinions on it in Russia in the first half of the nineteenth century. It consists of two parts: firstly, the presentation of Thaddeus Bulgarin’s essay on Russian publications in 1822, in the structure of the Polish edition of the Historical outline of Russian literature by Nikolay Gretsch (edited and translated by S.B. Linde, Warsaw 1823, annex No. VII b); secondly, the presentation of Bulgarin’s review of the Polish edition of the Historical outline of Russian literature by Gretch (‘Severnyi Arkhiv’ 1823, No. 18). The interpretative context is the correspondence between Linde and Vasily Anastasevich.
BG
В статията са разгледани някои аспекти на избрани преводи на Тадеуш Конвицки и Йордан Йовков в България и Полша, както и въпроси, свързани с рецепцията на литературната творба в чужда културна среда. Макар двамата писатели да принадлежат към различни литературни направления и периоди, изходна база за предложените анализи са два формални, общи за динамиката на преводите и интереса към техните творби, признака: те не са сред най‑популярните и издавани полски и български прозаици в чуждата културна среда, а 1989 г. представлява своеобразна цезура на представянето им в нея, през следващите години техни творби не са публикувани. Разгледани са въпросите на рецепцията и трудностите от историческо‑културен характер, произтичащи от различния културен код на възприемателя или плод на стереотипни преводачески стратегии (екзотизиране).
EN
This article examines the problems associated with the acceptance of the work of Tadeusz Konwicki in Bulgaria and Yordan Yovkov in Poland. The fundamental questions in the field of translation studies are considered in this article, which are related to the different cultural code of the recipient, historical difficulties and incorrect translation strategies.
RU
В статье обрисована картина взаимовлияний между польским и русским театром с начала XX века. Упоминаются выдающиеся реформаторы русской театральной сцены, личности и достижения которых во много повлияли на развитие польского театра.
EN
The text outlines the image of artistic influences between Polish and Russian theatre, dating back to the beginning of the twentieth century. It also presents the figures of outstanding reformers of the Russian stage, whose prominence and achievement had a significant influence on the style of Polish theatre.
PL
Artykuł podejmuje problem recepcji dawnego piśmiennictwa kręgu Slavia Orthodoxa w Polsce, który jest zagadnieniem złożonym, wieloaspektowym, ściśle związanym ze specyfiką obu przestrzeni kulturowych, z pozoru różnych, lecz jak się okazuje, nie tak odległych czy odmiennych w swych tradycjach. Kwestia przekładu dawnego piśmiennictwa prawosławnych Słowian jest rozważana na przykładzie tekstów staroserbskich, a biorąc pod uwagę kryterium ich obecności i nieobecności w polskim obiegu czytelniczym, omawiane są przede wszystkim prezentacje o charakterze antologicznym.
RU
В статье затрагивается проблема рецепции давней письменности ареала Slavia Orthodoxa в Польше, являющаяся сложным и многоаспектным вопросом, тесно связанным со спецификой обоих культурных пространств – на первый взгляд различных, однако, как оказывается, не так отдаленных и отличающихся друг от друга в своих традициях. Вопрос перевода давней письменности православных славян рассматривается на примере старосербских текстов, а на основе критерия их наличия либо отсутствия в читательской среде, комментируются прежде всего издания антологического характера. В приложении к статье приводится библиографический список около 50 заглавий.
EN
This work deals with the problem of the reception of the former literature of the Slavia Orthodoxa circle in Poland, which is an issue folded, multifaceted, closely connected with the specificity of the two cultural spaces, seemingly different, but as it turns out, not so distant or different in their traditions. The issue of the translation of literature of Orthodox Slavs is discussed on the example of the Old-Serbian texts, given the criterion of presence and absence of these texts in Polish circulation readership.
PL
Celem artykułu było badanie utworów Macieja Kazimierza Sarbiewskiego uznanych za ogniwo w rozwoju estetyczno-artystycznej myśli oraz kultury w XVII w. i na początku XVIII w. na wschodnich ziemiach dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, tj. na terenie obecnej Ukrainy, z uwzględnieniem baroku jak stylu w sztuce i metody poetyki epoki klasycznej. Autor artykułu użył: 1) metodę analizy biograficznej (metodę genetyczną w interpretacji tekstu dla wskazania genezy literatury w faktografii, biografii twórcy), 2) analizę dokumentu historycznego (historiograficzną metodę analizy dokumentu), 3) metodę analizy porównawczej Paula de Mana, która w szczególności stanowiła metodologiczną podstawę badania. Głównymi rezultatami analizy są niżej przedstawione wnioski. Sarbiewski kreował „obrazowość” metaforyczności w utworach w myśl zasad barokowego konceptyzmu i takich jego cech, jak: dowcip, celność, ostrość (conceptus, acumen, acutum, argutiae, argutum) Stosował również niespodziewane porównania, efektowne antytezy. Po analizie zapożyczeń z J. Pontany i J. C. Skaligiera w utworach Sarbiewskiego, autor artykułu wnioskuje, że w spuściźnie omawianego poety można odnaleźć modyfikację dzieł epoki renesansu, ślady syntezy neoscholastyki i baroku. Klasyczne elementy, np. nauka o konceptyzmie, łączą się z renesansowymi, w szczególności z konceptem boga-artysty malarza. W artykule wskazano także na elementy recepcji twórczości Sarbiewskiego przez autorów poetyk z ówczesnych ziem wschodnich Rzeczypospolitej. Rezultaty analizy są ograniczone do warstwy retorycznej organizacji tekstu, z uwzględnieniem środków stylistycznych, na przykład hiperbolizacji języka literackiego. Tekst jest przyczynkiem do dalszych badań nad wpływem myśli Sarbiewskiego we Wschodniej Europie. Pytania filozoficzne Sarbiewskiego pozostają w istocie poza obszarem badawczym autora artykułu. Praktyczne znaczenie wyników badawczych polega na tym, że otrzymane rezultaty można wykorzystać w procesie dydaktycznym, przy opracowaniu kursów normatywnych i specjalistycznych, tworzeniu pomocy naukowych i podręczników z zakresu historii literatury polskiej, w szczególności literatury ukraińsko-polskiego pogranicza. Nowa wartość rezultatów badania polega na tym, że praca jest pierwszą próbą badania recepcji twórczości M.K.Sarbiewskiego w tzw. staroukraińskich (staroruskich) poetykach XVII-XVIII w., generalizuje podstawowe kategorie dyskusji retorycznej, ustala związki między nimi. Przez ustalenie sfery pojęć zapewnia identyfikację badanego zjawiska. Twórczość Sarbiewskiego utwierdza tendencje barokowe w literaturze staroukraińsko-staropolskiego (rusko-polskiego) pogranicza XVII-XVIII w., chociaż owe tendencje barokowe mieszają się z wpływami klasycznymi. Poezja Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, na równi z utworami Jana Kochanowskiego, Mikołaja Reja, Samuela Twardowskiego, była bardzo popularna na terenie obecnej Ukrainy. Jako materiał ilustracyjny poezja Sarbiewskiego figuruje w ówczesnych poetykach staroruskich (staroukraińskich podręcznikach poetyki) autorstwa profesorów Akademii Kijowsko-Mohylańskiej: Teofana Prokopowicza (1681-1736), Ławrientija Gorki [Laurentija Gorki, Wawrzyńca Górki] (ok. 1660-1737), Mytrofana Dowgalewskiego (XVIII w.), Jerzego Koniskiego (1717-1795), Gedeona Słonimskiego (ok. 1715-1772), Józefa Kononowicza- Gorbackiego (?-1653) oraz innych. Podobnie jak Sarbiewski, sens tragedii wyjaśniał autor poetyki Fons Castalius z 1685 r.
EN
The aim of the article was to study the work of Maciej Kazimierz (Mathew Casimir) Sarbiewski as a representation of a link in the aesthetic and artistic development of the thought and culture in the 17th c. and at the beginning of the 18th in the eastern part of the former Polish –Lithuanian Commonwealth i.e. on the territory of the present-day Ukraine, with reference to baroque as a style in art and a method of classical poetics. The author applied: 1) a method of biographical analysis ( interpreting the texts in order to point to their origin in the factography and biography of their author); 2) an analysis of the historical documents (a historiographic method of analyzing documents); 3) Paul de Man`s method of comparative analysis, which provided the main methodological basis in this study. Main results of the analysis. Sarbiewski created his metaphors as images following the principles of the baroque conceptism and its features such as: a wit, accuracy, sharpness (conceptus, acumen, acutum, argutiae, argutum). He also applied artistic metaphors, unexpected comparisons, impressive antitheses. Having analysed the borrowings from J. Pontana and J.C. Scaliger in Sarbiewski’s works, the author of the article concludes that in Sarbiewski’s heritage you can find modification of Renaissance works, some traces of neo- scholastic and baroque synthesis, but the classical elements are joined with the Renaissance ones, specially the concept of artist/painter as god the creator. The article also draws the reader`s attention to some elements of the reception of Sarbiewski’s work by the authors of the books of poetics coming from the eastern territories of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The results of the analyses are limited to the rhetorical arrangement of the text, including artistic devices such as, for instance, hyperbolization of the literary language. The text is a contribution to further studies upon the influence of Sarbiewski’s thought in Eastern Europe. The article does not address Sarbiewski`s philosophical questions as, in fact, they remain beyond the area of research of the author. Looked at from a practical point of view, the research results can be used for didactic processes, for preparing normative and specialized courses, for creating teaching materials and manuals of Polish literary history, particularly with reference to the literature of the Polish-Ukrainian borderland. The novelty of the research consists in the fact that it is the first attempt to examine the reception of Sarbiewski’s work in the so-called Old Ukrainian (Old Russian) poetics of the 17 and 18th c. It establishes general and basic categories of the discussion on rhetoric and recognizes their mutual relations. By establishing the scope and sphere of the ideas discussed, it helps to identify the examined phenomenon. Sarbiewski’s work confirms baroque tendencies in the Old Ukrainian and Old Polish (Russian-Polish) borderland of the 17th and 18th c, though these baroque trends are mixed with classical influences. Sarbiewski’s poetry, along with the poems of Jan Kochanowski, Mikolaj Rej or Samuel Twardowski, was very popular on the territory of the present-day Ukraine. It provided reference material for theoreticql discussions of poetry and can be found quoted in the Old Russian poetics (Old Ukrainian manuals of poetics) written by the professors of Kiyev- Mohylev Academy: Teofan Prokopowicz (1681-1736), Laurentij Gorki (ca. 1660- 1737), Mytrofan Dowgalewski (18th c.), Jerzy (George) Koniski (1717-1795), Gedeon Slonimski (ca. 1715-1772), Josef Kononowicz- Gorbacki (? – 1653) and others. Along with Sarbiewski, the sense of the tragedy was explained by the author of “Fons Castalius” - a book of poetics which appeared there in 1685 . [English translation by sr Adelajda Sielepin CHR]
RU
Целью в статье является изучение произведений Мацея Казимежа Сарбевского, известных как этап развития художественно-эстетической мысли и культуры в ХVII в. и в начале ХVIII в. на восточных землях давней Речи Посполитой Двух Народов, т. е. на территории нынешней Украины, в укоренившемся барокко как стиле искусства и методе классической поэтики. Автор статьи использовал: 1) метод биографического анализа (генетический метод в интерпретации текста при определении литературного генезиса в фактографии, биографии творца), 2) анализ исторических документов (историографический метод анализа документов), 3) метод сравнительного анализа Поля де Мана, – которые в совокупности составляют методологиче- скую основу исследования. Главными результатами анализа являются нижеследующие выводы. Сабревский внедрял метафорическую образность произведений в плоть бароккового консептизма и таких его составляющих характеристик, как острóта (шутка), целостность, остротá (conceptus, acumen, acutum, argutiae, argutum). Использовал также неожиданное сравнение, эффектную антитезу. Подводя итог анализу заимствований из Я. Понтана и Ю. Ц. Скалигера в произведениях Сарбевского, автор статьи делает вывод, что в наследии этого поэта можно обнаружить модификации творений ренессансной эпохи, следы синтеза неосхоластики и барокко, в то время как классические элементы (например, учение о консептизме) включают ренессансные приметы, в особенности связанные с консептом бога-творца-художника. В статье указаны также примеры рецепции творчества Сарбевского авторами поэтик в тогдашних восточных землях Речи Посполитой. Результаты анализа ограничены уровнем риторической организации текста, гиперболизации литературного языка. Статья представляет перспек- тиву дальнейшего изучения влияний Сарбевского в Восточной Европе. Философские вопросы, поставленные Сарбевским, остались вне поля зрения автора статьи. Практическое значение выводов исследования состоит в том, что по- лученные результаты можно использовать в учебном процессе, при состав- лении общих и специальных курсов, пособий и учебников истории польской литературы, в частности литературы украинско-польского пограничья. Новизна исследования. Статья является первым опытом изучения рецепции творчества М. К. Сарбевского в так называемых староукраинских (старорусских) поэтиках XVII-XVIII вв., выясняет основоположные катего- рии риторических дискуссий, устанавливает связи между ними. Устанавли- вается комплекс понятий в определении изучаемого явления. Творчество Сарбевского утверждает барочные тенденции в литературе староукраинско- старопольского (русско-польского) пограничья XVII-XVIII вв., хотя эти тенденции переплетены с влияниями классицизма. Поэзия Мацея Казимежа Сарбевского, наравне с творениями Яна Кохановского, Миколая Рея, Самуи- ла Твардовского, была очень популярной на территории нынешней Украины. Как иллюстративный материал, поэзия Сарбевского фигурирует в тогдашних старорусских поэтиках (староукраинских учебниках поэтики) авторства профессоров Киево-Могилянской академии: Феофана Прокоповича (1681-1736), Лаврентия Горки [Вавжинца Горки] (ок. 1660-1737), Митрофана Довгалевского (XVIII в.), Георгия Конисского (1717-1795), Гедеона Слоним-ского (ок. 1715-1772), Иосифа Кононовича-Горбацкого (?-1653) и др. Подоб- но Сарбевскому, смысл трагедии объяснял автор поэтики Fons Castalius в 1685 г.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.