Search results

1

Pocałunek śmierci. Przestrzeń pozakadrowa w filmach Michaela Haneke, Aleksandra Sokurowa i Andrzeja Wajdy

100%

Falkowska J.

Kwartalnik Filmowy

|

2014

|

issue 87-88

217-230

PL

Autorka skupia się w tekście na zagadnieniu przestrzeni pozakadrowej jako odrębnej kategorii estetycznej, która pełni różne funkcje w filmach Michaela Haneke, Andrzeja Wajdy i Aleksandra Sokurowa. Wszyscy trzej filmowcy kierują uwagę widza w przestrzeń pozakadrową na odmienne sposoby i posługując się innymi kontekstami diegetycznymi. Haneke robi to przez ukrycie przed widzem scen skrajnej przemocy, Wajda – w scenach przesyconych refleksją i smutkiem, a Sokurow wtedy, gdy nie chce pokazać pewnych faktów czy stanów umysłu. Każdy z nich skutecznie i po mistrzowsku tworzy „niepomyślane” i przekonująco wykorzystuje przestrzeń „pozakadrową” jako: przestrzeń „niesamowitą” (Haneke), niewypowiedzianą i ahistoryczną (Sokurow), bądź jako reprezentującą „niewyrażalną” melancholię i smutek (Wajda). Autorka wybiera jedynie niektóre filmy wspomnianych reżyserów, by ów fenomen poddać szczegółowej analizie. Swój esej zamyka konkluzją, że prawdziwym mieszkańcem przestrzeni pozakadrowej jest śmierć obecna w filmach wszystkich trzech reżyserów.

EN

The essay introduces off screen space as a separate aesthetic category which performs different functions in the films of Michael Haneke, Andrzej Wajda, and Alexander Sokurov. All three filmmakers direct the attention of spectators to off screen spaces in different ways and in different diegetic contexts. Haneke directs the spectators’ attention off screen when he hides scenes of extreme violence to the audience. Wajda directs the spectators off screen in the scenes of reflection and sadness while Alexander Sokurov redirects the spectators off screen when he is unwilling to show certain facts or states of mind. Each of them is effective and masterful in creating “the unthought” and convincingly using “off screen” space as “the uncanny” in Haneke, “the inexpressible” melancholia and sadness in Wajda, and the unsaid and ahistorical in Sokurov. The author chooses only some films of the above mentioned directors to analyze this phenomenon in detail. She concludes her essay with a statement that the real inhabitant of the off screen space is death present in the films of all three filmmakers.

2

W poszukiwaniu straconego czasu. Proroczy charakter teorii kina Gilles’a Deleuze’a

100%

Stelmach M.

Kwartalnik Filmowy

|

2014

|

issue 86

35-46

PL

Autor zestawia poglądy Gilles’a Deleuze’a, szczególnie stworzoną przez niego koncepcję kina obrazu-czasu, ze współczesnymi jej realizacjami. Francuski filozof nie dożył bowiem rewitalizacji trendów modernistycznych w światowym kinie artystycznym, które doskonale zdefiniował w odniesieniu do dzieł mistrzów kina autorskiego lat 60. i 70. Tymczasem współczesne kino kontemplacyjne (lub neomodernistyczne, żeby posłużyć się terminem zaproponowanym przez Rafała Syskę) nie tylko podejmuje strategie twórcze i formuły estetyczne właściwe dla kina obrazu-czasu, ale dodatkowo rozwija je i amplifikuje. Bierny bohater, doświadczenie trwania, wyeksponowanie stanów mentalnych – te i inne cechy warunkujące powstanie obrazu-czasu wybrzmiewają w pełni w takich filmach, jak "Rosyjska arka" ("Russkij kowczeg", 2002) Aleksandra Sokurowa czy "Szatańskie tango" ("Sátántangó", 1994) Béli Tarra, stanowiących najdoskonalsze we współczesnym kinie wcielenie Deleuzjańskiego kina obrazu-czasu.

EN

The author juxtaposes the views of Gilles Deleuze, especially his idea of the cinema of image-time, with its contemporary realisations. The French philosopher did not live to see the revitalisation of modernist trends in the world art cinema, which he defined so well in relation to masterpieces of independent cinema of the 1960s and 1970s. Meanwhile, contemporary contemplative cinema (or neomodernist to use the term proposed by Rafał Syska) not only adopts creative strategies and aesthetic formulae typical for the cinema of image-time, but also develops and amplifies them. Passive protagonist, the experience of duration, the exposure of mental states – these and other features necessary for the creation of image-time are in full bloom in films such as Alexander Sokurov’s "Russian Ark" ("Russkiy Kovcheg", 2002) or Béla Tarr’s "Satan’s Tango" ("Sátántangó", 1994) which represent the best of Deleuzian cinema of image-time in contemporary cinema.

3

Ciało w filmowym neomodernizmie

84%

Syska R.

Kwartalnik Filmowy

|

2013

|

issue 83-84

128-144

PL

Tematem szkicu jest analiza metod przedstawiania ciała aktora i bohatera we współczesnym kinie autorskim. Na egzemplifikację opisu zostały wybrane trzy strategie artystyczne zaproponowane przez Bruno Dumonta, Alberta Serrę i Aleksandra Sokurowa – reżyserów wpisujących się w tendencję filmowego neomodernizmu. Obecność ciała aktora i bohatera stanowi u każdego z nich cel interesujących działań, choć wynika z różnych postaw światopoglądowych i koncepcji estetycznych. Łączy je opór wobec klasycznych technik aktorstwa psychologicznego, rezygnacja z konwencjonalnej emotywności, indywidualizacja i personalizacja bohatera oraz intensywna obserwacja idiosynkrazji aktora i filmowej postaci. Do tego należy dodać kluczowy dla nich wątek intymności doświadczeń i eksploracji sfery fizjologicznej, a także motyw fizycznej ofiary i temat sakralizacji ciała.

EN

The subject of the article is the analysis of methods of presenting the body of actors and protagonists in contemporary independent cinema. The author chose three examples of artistic strategies presented by Bruno Dumont, Albert Serra and Alexander Sokurov – directors belonging to the neo-modernist trend in film. The presence of the body of an actor and protagonist is for each of them a target of interesting activities, although for each of them this results from different worldviews and aesthetic notions. What they have in common is the resistance towards the classical techniques of psychological acting, the abandonment of conventional emotiveness, individualisation and personalisation of the hero and the intensive observation of the idiosyncrasies of actors and protagonists. To this, one must add the key topic of the intimacy of experience and the exploration of the physiological sphere, as well as the motif of physical sacrifice and sacralisation of the body.

Refine search results

3 Kwartalnik Filmowy

1 Falkowska J.

1 Stelmach M.

1 Syska R.

2 2014

1 2013

Pocałunek śmierci. Przestrzeń pozakadrowa w filmach Michaela Haneke, Aleksandra Sokurowa i Andrzeja Wajdy

W poszukiwaniu straconego czasu. Proroczy charakter teorii kina Gilles’a Deleuze’a

Ciało w filmowym neomodernizmie