Search results - CEJSH

1

Unia Europejska wobec problemu antysemityzmu. Wybrane inicjatywy

100%

Kawa M.

Language. Culture. Politics. International Journal

|

2022

|

vol. 1

265-274

PL

Problem antysemityzmu, pomimo wielu inicjatyw, mających na celu jego przeciwdziałaniu, wciąż jest obecny w przestrzeni publicznej wielu państw. Dostrzeganie niebezpieczeństwa jego występowania jest niezwykle ważne i istotne. Jednak niepokojące jest to, że pomimo wielu wysiłków, które miały doprowadzić do jego zwalczenia, zjawisko to nadaj jest silne. Jedną z instytucji, która w swojej działalności koncentruje się na przeciwdziałaniu antysemityzmowi jest Unia Europejska. Celem niniejszego artykułu będzie próba przedstawienia tych inicjatyw i ocenienie na ile są one skuteczne.

2

Pojęcie antysemityzmu i jego społeczne, kulturowe i religijne źródła w świetle dokumentu Kościół wobec rasizmu

100%

Ignatowski G.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2006

|

vol. 15

69-79

EN

The subject of anti-Semitism has frequently been addressed in the Christian-Jewish dialogues. The article aims at analyzing the document The Church in the Face of Racism. A Contribution Towards a More Brotherly Society, issued in 1988 by the Pontifical Commission Iustitia et Pax, dealing with the question of the anti-Jewish attitudes from the historical and the racial perspectives. The Vatican Commission states that the Catholic Church has condemned the Nazi anti-Semitism and their policy and as a proof quotes the documents, announced before World War II: the encyclicals of Pope Pius XI Mit Brennender Sorge (1937), the non promulgated Humani generis unitas (1938), and the document of the Sacred Congregation of the Holy Office On the Annulment of the Association Called „Amici Israel” (1928). The article aims to prove that although the mentioned pre-war documents condemned Nazism and anti-Semitism, they contained some anti-Jewish passages and generated anti-Semitic attitudes. On the other hand the document of the Commission Iustitia et Pax takes up the question of the anti-Zionism which is not very often considered in other declarations of the Catholic Church. Condemning the racial prejudices including anti-Semitism The Church in the Face of Racism underscores that every human being is created in the likeness and image of God and stresses the principal rights of men and women. This perspective forms basis for the modern cooperation between Catholics and Jews in the fields of human dignity, religious freedom and tolerance.

3

Antysemityzm w województwie pomorskim w latach 1920 – 1939 na przykładzie powiatu toruńskiego i okolic

100%

Pielka M.

Studia Zachodnie

|

2016

|

vol. 18

323-350

PL

Artykuł dotyczy problemu antysemityzm w dwudziestoleciu międzywojennym w województwie pomorskim. Za przykład, który odzwierciedla zjawiska antyżydowskie całego województwa, wybrano powiat toruński i ościenne gminy (Toruń był najważniejszym ośrodkiem miejskim woj. pomorskiego, tu swoją siedzibę miał Wojewoda). Tekst stanowi wypełnienie próbę wypełnienia luki w badaniach nad antysemityzmem w zachodniej części II RP (w tym wypadku woj. pomorskiego). Chronologia wydarzeń sięga jednak źródeł niechęci do Żydów jeszcze w czasach funkcjonowania pruskiej prowincji Prusy Zachodnie i relacji ludności polskiej, żydowskiej i niemieckiej (jest to jednak część wprowadzająca). Artykuł jest odpowiedzią na dysproporcję w badaniach historii Żydów gdyż największym zainteresowaniem otacza się tylko były zabór rosyjski i austriacki. Zachodnie dzielnice Polski są pod tym względem zaniedbane, a jest wiele zjawisk, które wymagają wyjaśnienia. Narracja pracy wychodzi od końca XIX wieku w Prusach Zachodnich, następnie omawiany jest okres odzyskania niepodległości przez Polski w 1918 (na Pomorzu w 1920 roku), kolejne rozważania dotyczą lat międzywojnia, całość analizy kończy się na 1939 roku. Od końca XIX stulecia wymieniane są przykłady aktów antysemickich, wszystkie zostały poparte źródłami. Ten schemat dotyczy również lat 1920 – 1939. Omówione zostały po kolei wszystkie organizacje polityczno – społeczne, które w swych programach lub statutach zakładały walkę z Żydami. Omówiono także rolę i działalność prasy antysemickiej. Rozważania objęły podobnie postawę władz wojewódzkich i centralnych i ich stosunek do aktów antysemickich, które w latach 30. XX wieku przybrały na sile. Przy omawianiu lat 1935 – 1939 udowodniono, że – wbrew wcześniejszym ustaleniom, zjawiska antyżydowskie wcale nie osłabły i nie zeszły na dalszy plan w związku z zagrożeniem wojennym.

4

Kampania antysemicka w Niemieckiej Republice Demokratycznej w latach 1952-1953

100%

Willenborg T.

Komunizm: system – ludzie - dokumentacja

|

2013

|

issue 2

203-211

EN

The article provides an overview of the anti-Semitic campaign in 1952 and 1953 in the East Germane. During the German Democratic Republic regime the people kept silent till 1989 about the topic. In the Soviet Union 1948 had started the anti-Semitic campaign. It followed similar purges in other Eastern Bloc countries that were under Soviet domination. The Communists in East Germany have renewed their anti-Semitic campaign purging the last handful of government officials of Jewish origin, dissolving the operations of Jewish community organizations. A result of the atmosphere generated by the campaign left the country more than 400 germane citizen of Jewish origin. The anticosmopolitan purge in 1952-53, the arrest and imprisonment of communist party official Paul Merker, the flight of the leadership of the tiny Jewish community indicates that the East German government was not an anti-Semitic regime in the sense that the Nazi regime was, but the East Germany were willing to adopt the traditional European anti-Semitism.

5

Niemcy w Warszawie po raz pierwszy. Nowsze opracowania na temat niemieckiej okupacji 1915–1918

100%

Górny M.

Przegląd Humanistyczny

|

2019

|

vol. 63(1 (464))

129-140

PL

The article describes the newer works devoted to the occupation of Polish lands, especially of Warsaw during World War I. Recently, this subject, so far neglected, has drown the attention of numerous scientists, both from Poland and from abroad. Their point of view is different not only from the older perspectives, but also from the perspectives of slightly newer works on the other occupied areas and emphasizing the connection between the experience of the Great War and genocide during World War II. In the most precious fragments, the new historiography gives a very wide image of social life, in which the proper place is taken by previously marginalised social groups. Differently from the older works, the policy of the occupants on the Polish lands is not treated only as a unilateral dictate, but rather as a dynamic process of negotiation, in which the strength and position of each of the (many) sides has been changed. And, this change is accompanied by the new arrangements concerning almost all aspects of the German policy and the conditions of living during World War I.

6

NIENAWIŚĆ NA ŁÓDZKICH MURACH ANTYSEMITYZM I HOMOFOBIA

88%

Desperak I., Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2008

|

vol. 33

PL

Tekst poświęcony jest opisaniu zjawiska łódzkiej moralnej mowy nienawiści, szczególnie jej aspektu antysemickiego i homofobicznego. Łódź zdaje się być podzielona na sektory należące do dwóch klubów i ich zwolenników. Malują oni komunikaty nawołujące do nienawiści na niemal wszystkich ulicach i budynkach miasta, będące wyrazem walki o podbicie nowych lub utrzymanie wczesnej podbitych terytoriów. Większość tych napisów i malunków posługuje się wizerunkiem uniwersalnego i odwiecznego wroga - zwolennika przeciwnego klubu. Jest on zazwyczaj portretowany jako Żyd, gej lub kurwa czy transwestyta . W tekście tym staram się - miedzy innymi na podstawie analizy fotografii - sklasyfikować owe postacie wroga oraz poddać analizie źródła tego zjawiska. Antysemityzm i homofobia młodych łódzkich kibiców przypominają niepokojąco dyskurs rasistowski, faszystowski i rasistowski.

7

Pogrom ludności żydowskiej w Kielcach z 11-12 listopada 1918 roku. Przyczyny, przebieg, konsekwencje

75%

Flisiak D.

Facta Simonidis

|

2017

|

vol. 10

|

issue 1

243-259

EN

The first pogrom in Kielce took place on 11 and 12 November 1918. The reason for these events was unjust accusation of Jews by some Poles desiring to create a Jewish state in Poland the so called Judeo-Polonia. Riots took place on November 11 during the meeting of the Zionists, which took place at the Apollo Theatre. As a result of some unexplained to this day circumstances Kielce citizens attacked Zionists gathered in the theater, which resulted in the death of four Jews. In this article the Polish-Jewish relations, the course of the pogrom, and its aftermath will be presented.

PL

Pierwszy pogrom w Kielcach miał miejsce w dniach 11-12 listopada 1918 r. Powodem tych wydarzeń były niesłuszne oskarżenia wysuwane przez niektórych Polaków wobec starozakonnych o chęć stworzenia w Polsce państwa żydowskiego, tzw. Judeo-Polonii. Do wybuchu zamieszek doszło w dniu 11 listopada w trakcie zebrania syjonistów, które miało miejsce w Teatrze Apollo. W wyniku niewyjaśnionych do dnia dzisiejszego okoliczności część kielczan zaatakowała zgromadzonych w teatrze syjonistów. Śmierć poniosło czterech Żydów. W ramach artykułu zaprezentowane będą relacje polsko-żydowskie w Kielcach, przebieg pogromu i jego skutki.

8

Debaty o pamięci w kontekście relacji polsko‑żydowskich ostatniego stulecia. Rezonans medialny wzajemnych stosunków na tle obchodów 50. rocznicy wydarzeń marca 1968 na łamach tygodników „Polityka” i „Sieci”

75%

Zemła B.

Studia Politicae Universitatis Silesiensis

|

2019

|

vol. 25

159-195

EN

The main objective of this article is drawing a general outline of Polish‑Jewish relations in years between 1918-2018 while analysing contemporary image of these relations that has been shaped through bipolar political narration in two ways: heroically nostalgic and critical. I will try to prove that story of common past, having great impact on the image of our nation, has now become yet another front line of ideological division of Polish society. As relentless dispute about antisemitism in times of independent Poland continues, it intensifies with current events that evoke it, such as amendment of act about Institute of National Remembrance (IPN) and commemorations of important events: liberation of Auschwitz concentration camp, riots in ghetto in Warsaw, Polish March of 1968. I will also present points of disagreement in historiography of Polish and Jewish experiences as well as analysis of media reaction about infamous events of March ‘68 that arose during spring of 2018 by occasion of their 50th anniversary, using examples from weekly magazines of opinion “Polityka” and “Sieci”.

PL

Celem podjętym w artykule jest przedstawienie w bardzo ogólnym zarysie stosunków polsko‑żydowskich w latach 1918-2018 oraz ich współczesnego obrazu kształtowanego w ramach dwubiegunowo prowadzonej narracji politycznej, określanej jako heroiczno‑nostalgiczna oraz krytyczna. Postaram się wykazać, że opowieści o wspólnych losach, wywierające wpływ na kształtowanie wizerunku naszego narodu, stały się obecnie kolejną linią ideologicznego podziału społeczeństwa polskiego. Trwa nieustający spór o różnym natężeniu na temat występowania antysemityzmu w dziejach niepodległej Polski, a intensywności nabiera przy okazji przywołujących ten problem bieżących wydarzeń, takich jak np. nowelizacja ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, obchody rocznic wyzwolenia obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, powstania w getcie warszawskim, wydarzeń polskiego Marca 1968 roku. W artykule przedstawię punkty sporne w historiografii wspólnych, polsko‑żydowskich, doświadczeń oraz analizę rezonansu medialnego niechlubnych wypadków marcowych, jaki - na łamach tygodników opinii „Polityka” i „Sieci” - powstał wiosną 2018 roku przy okazji obchodów 50. rocznicy tych wydarzeń.

9

W poszukiwaniu żydowskiego „idiomu”... Kryteria i retoryka ocen dzieł sztuki w krytyce antysemickiej okresu międzywojennego

75%

Wasilewska D.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione

|

2021

|

vol. 16

|

issue 363

7-25

PL

Artykuł prezentuje dotąd nierozwinięte, w szczególności w polskiej literaturze przedmiotu, zagadnienie obecności i miejsca antysemityzmu w krytyce dwudziestolecia międzywojennego. Przede wszystkim jest jednak próbą analizy retoryki antysemickiej badanej przede wszystkim na podstawie prasy nacjonalistycznej. Przedmiot uwagi stanowią tu zarówno kryteria wartościowania dzieł (tak sztuki awangardowej, jak i tradycyjnej), wybór tematów i stosunek artystów do rzeczywistości, jak też retoryka ocen (barwa, rysunek, jakości estetyczne). Analizie poddane zostały chwyty stylistyczne i strategie retoryczne mające zdewaluować i zdyskredytować artystów pochodzenia żydowskiego, ukazać obcość ich sztuki, a zwłaszcza odrębność wobec twórczości „rdzennie polskiej”.

10

Pogrom ludności żydowskiej w Kielcach z 11-12 listopada 1918 roku. Przyczyny, przebieg, konsekwencje

75%

Flisiak D.

Facta Simonidis

|

2017

|

issue 10

241-258

PL

Pierwszy pogrom w Kielcach miał miejsce w dniach 11-12 listopada 1918 r. Powodem tych wydarzeń było niesłuszne oskarżenia wysuwane przez niektórych Polaków wobec starozakonnych o chęć stworzenia w Polsce państwa żydowskiego tzw. Judeo- Polonii. Do wybuchu zamieszek doszło w dniu 11 listopada w trakcie zebrania syjonistów, które miało miejsce w Teatrze Apollo. W wyniku niewyjaśnionych do dnia dzisiejszego okoliczności część kielczan zaatakowała zgromadzonych w teatrze syjonistów. Śmierć wtedy poniosło czterech Żydów. W ramach artykułu zaprezentowane będą relacje polsko- żydowskie w Kielcach, przebieg pogromu i jego skutki.

EN

The first pogrom in Kielce took place on 11 and 12 November 1918. The reason for these events was unjust accusation of Jews by some Poles desiring to create a Jewish state in Poland the so called Judeo-Polonia. Riots took place on November 11 during the meeting of the Zionists, which took place at the Apollo Theatre. As a result of some unexplained to this day circumstances Kielce citizens attacked Zionists gathered in the theater, which resulted in the death of four Jews. In this article the Polish-Jewish relations, the course of the pogrom, and its aftermath will be presented.

11

De paradoxale strijd van Esperanto voor tolerantie

71%

Fabry J.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 5

53-64

NL

In dit artikel wordt onderzocht welke invloed tolerantie heeft uitgeoefend in de evolutie van het Esperanto als artificiële taal. Het idee van tolerantie, ingebed in de fundamentele waarden van het Esperanto, kreeg te lijden onder een maatschappelijke evolutie van toenemende intolerantie. De belangrijkste historische factoren die hiertoe hebben bijgedragen worden onder de loep genomen.

EN

This article investigates the influence of tolerance in the evolution of Esperanto as an artificial language. The idea of tolerance, embedded in the fundamental values of Esperanto, suffered from the social evolution of increasing intolerance. The most important historical factors that contributed to the increasing intolerance towards users of Esperanto are examined.

PL

Paradoksalna walka esperanto o tolerancję W artykule zbadano wpływ tolerancji na ewolucję esperanto jako języka sztucznego. Idea tolerancji, osadzona w podstawowych wartościach esperanto, ucierpiała w wyniku społecznej ewolucji narastającej nietolerancji. Przeanalizowane zostały najważniejsze czynniki historyczne, które przyczyniły się do rosnącej nietolerancji wobec użytkowników esperanto. In dit artikel wordt onderzocht welke invloed tolerantie heeft uitgeoefend in de evolutie van het Esperanto als artificiële taal. Het idee van tolerantie, ingebed in de fundamentele waarden van het Esperanto, kreeg te lijden onder een maatschappelijke evolutie van toenemende intolerantie. De belangrijkste historische factoren die hiertoe hebben bijgedragen worden onder de loep genomen.

12

„Mówiący po hebrajsku”. Autobiografizm George’a Steinera

63%

Krzyżowski A.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2022

|

vol. 18

77-86

EN

The text is the author’s attempt to present (crypto)autobiographical fragments in George Steiner’s work. The main axis of the article is the assumption that the intellectual’s origin and experiences strongly, though covertly, influenced his scientific activity. Consequently, the text traces the threads from Steiner’s life that resonate in his literary critic and philosophical decisions.

PL

Tekst stanowi próbę przedstawienia (krypto)autobiograficznych fragmentów w twórczości George’a Steinera. Oparty jest na założeniu, że pochodzenie i doświadczenia intelektualisty silnie, choć niejawnie, rzutowały na jego działalność naukową. Co za tym idzie, w tekście zostają prześledzone wątki z życia Steinera rezonujące w jego rozstrzygnięciach literaturoznawczych oraz filozoficznych.

13

Mendel Gdański Marii Konopnickiej – rzecz nie o antysemityzmie

63%

Misiak M.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2022

|

vol. 12

113-120

EN

Maria Konopnicka’s novella Mendel Gdański was written in response to a request from the author’s friend Eliza Orzeszkowa. The work was a contribution to a publicity campaign in the part of Poland occupied by Russia at that time, conducted in order to make Polish society aware of the dangers of adopting cultural attitudes that were alien to it. Such attitudes were propagated by the tsarist bureaucracy, which, in the interests of the Russian empire, incited anti-Semitism in order to divide Polish society. The article emphasizes the need for a contextual reading of the novella. It shows how important it is to know the historical reality in which the work was written and its genesis. The author gives a characteristic of the perpetrators of the riots described by M. Konopnicka and the neighbors of the Jewish family, concluding that it is necessary to reinterpret the novella’s message, which is not so much a protest against anti-Semitism as a protest against instilling hostility towards others into Poles.

PL

Nowela Marii Konopnickiej Mendel Gdański powstała w odpowiedzi na prośbę przyjaciółki autorki, Elizy Orzeszkowej. Utwór wpisywał się w ówczesną kampanię publicystyczną w zaborze rosyjskim prowadzoną po to, aby uświadomić społeczeństwu polskiemu zagrożenia płynące z zaimplementowania mu obcych kulturowo postaw. Carska biurokracja, podżegająca do antysemickich wystąpień, podejmowała te działania w interesie imperium po to, by rozbijać i dzielić społeczeństwo polskie. W artykule zwrócono uwagę na konieczność kontekstowego odczytania noweli. Ukazano, jak ważna jest znajomość realiów historycznych, w jakich powstał utwór, oraz znajomość genezy jego powstania. Autorka scharakteryzowała opisanych przez Konopnicką sprawców zamieszek oraz sąsiadów żydowskiej rodziny, dochodząc do wniosku, że niezbędne jest przesunięcie akcentów w odczytaniu przesłania utworu: nie tyle protestu przeciwko antysemityzmowi jako takiemu, co protestu przeciwko zaszczepianiu Polakom wrogości wobec innych.

14

Renaissance Racism: Johannes Reuchlin (1455–1522) as an Exception

63%

Ron N.

Wrocławski Przegląd Teologiczny

|

2022

|

vol. 30

|

issue 1

227-247

PL

Niniejszy artykuł jest próbą udowodnienia, że sukces Reuchlina w ratowaniu żydowskich ksiąg przed zniszczeniem był większej wagi, niż zwykle przypisują mu historycy. Walka Reuchlina o zachowanie Talmudu i innych żydowskich ksiąg toczyła się w społeczeństwie dotkniętym rasizmem, głównie antysemityzmem rasowym, zjawiskiem słabo rozpoznanym i najczęściej negowanym przez badaczy średniowiecznej i wczesnonowożytnej Europy. Podstawy tego rasizmu zostały zarysowane w artykule. Chociaż Reuchlin nie zdawał sobie sprawy ze znaczenia swojej obrony Żydów z perspektywy walki z rasizmem, można jednak myśleć o nim jak o Martinie Lutherze Kingu walczącym z dyskryminacją rasową wobec określonej mniejszości. Pięćsetna rocznica śmierci Reuchlina, która przypadnie latem 2022 roku, jest doskonałą okazją do uczczenia stworzenia przez niego wyjątkowej koncepcji Żydów, a w gruncie rzeczy ludzkości, w XVI-wiecznej Europie.

EN

This paper argues that Reuchlin’s success in saving the Jewish books from destruction was even more significant than is usually accredited by historians. His struggle to preserve the Talmud and other Jewish books was conducted within a society infected with racism, mainly racial anti-Semitism, a phenomenon barely recognized and mostly denied by scholars of medieval and early-modern Europe. The paper sketches the basics of this racism. Although Reuchlin was unaware of the racial meaning of his defense of the Jews, one may nevertheless think of him as a Martin Luther King fighting racial discrimination against a defined minority. The 500th anniversary of Reuchlin’s death, to be marked in the summer of 2022, is an excellent opportunity to celebrate his exceptional conception of the Jews, essentially of humankind, in 16th century Europe.

15

Etyczne konteksty w twórczości Ryszarda Wagnera

63%

Stelmaszyk A.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2016

|

issue 2

16

Initiated into Subordination. On Joyce Carol Oates’s I’ll Take You There

63%

Zawadzka A.

Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities

|

2016

|

issue 6

223–260

EN

The article proposes a sociological reading of the novel I’ll Take You There by Joyce Carol Oates. Though the book can be classified as an initiation novel, it also constitutes an accusation of the very procedure of initiation as forcing individuals to agree and adapt to unfair social mechanisms. The context of the protagonist’s struggles is provided by the social structure of the early-1960s United States, with its inherent misogyny, anti-Semitism, racism and classism. All these factors shape her destiny in accordance with the logic of social reproduction. A destiny of overwhelming power of allocation, which the heroine is trying to resist. As an academic novel, I’ll Take You There is also an insightful deconstruction of the universalism preached within the Western academic world, and especially philosophy.

PL

Niniejszy tekst jest propozycją socjologicznej lektury powieści Zabiorę cię tam Joyce Carol Oates Można tę książkę zaklasyfikować w poczet powieści inicjacyjnej, jednak już sama procedura inicjacji zostaje w niej postawiona w stan oskarżenia jako wymuszająca na jednostkach zgodę na krzywdzące mechanizmy społeczne i przystosowanie do nich Kontekstu do zmagań bohaterki powieści dostarcza społeczna struktura początku lat 60 w Stanach Zjednoczonych z wpisaną weń mizoginią, antysemityzmem, rasizmem i klasizmem Wszystkie te zmienne będą kształtować przeznaczenie bohaterki zgodne z logiką społecznej reprodukcji Przeznaczenie o przemożnej sile alokacji, której bohaterka próbuje się przeciwstawić Jako powieść akademicka, Zabiorę cię tam jest także wnikliwą dekonstrukcją uniwersalizmu oferowanego w obrębie zachodniej Akademii, a zwłaszcza filozofii.

17

Leon Weintraub ocalały dla pojednania

63%

Ptaszyński R.

Polish Biographical Studies

|

2022

|

issue 10

287-309

PL

Grupa ocalałych z Auschwitz jest niewielka i szybko się kurczy. Biografie jej członków są jednak niezwykłe. Świadectwa czasu Zagłady, przekaz o dużej wadze emocji i szczególny rys wielkiej historii sprawiają, że zebrany w ten sposób materiał może służyć jako bezcenny wkład w poszerzenie wiedzy i analiz dla kolejnych pokoleń. Naturalnie istotna jest również kwestia edukacyjna, choć skupiać się będziemy na roli poznawczej. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie losów życia wybitnego lekarza, polskiego Żyda z Łodzi, który „zaczynał” swoje życie od nowa trzykrotnie – w chwili urodzin w 1926 r., wyzwolenia z nazistowskich obozów i wyrzucenia z kraju w ramach antysemickiej nagonki Marca 1968 r. Wydaje się, że badanie losów życia jednostki w systemach totalitarnych z wykorzystaniem metody oral history i konfrontacji z innymi źródłami pozwala na stworzenie szkicu biograficznego, będącego nie tylko zbiorem suchych faktów, ale wzbogaconego o elementy osobistych emocji, wrażliwości i uczuć.

EN

The group of Auschwitz survivors is numerous and rapidly shrinking. However, the accounts (could use: biographies, memoirs, recollections, stories, etc.) of those who experienced it are remarkable and still worthy of study. Moreover, testimonies from the time of the Annihilation (or Holocaust) – a message with a great weight of emotion and a particular feature of the great history, make the material collected in this way can serve as an invaluable contribution to expanding knowledge and analysis for future generations. Naturally, the educational issue is also important, although the focus will be on the cognitive role. The purpose of this article is to demonstrate the fate of the life of an outstanding physician, a Polish Jew from Lodz, Leon Weintraub, who “started” his life anew three times – at the time of his birth in 1926, his liberation from the Nazi camps, and his expulsion from the country as part of the anti-Semitic campaign of March 1968. It seems that the study of the fate of an individual’s life under totalitarian systems, using the oral history method and confronting other sources, makes it possible to create a biographical sketch that is not just a collection of dry facts but enriched with elements of personal emotions, sensitivities, and feelings.

18

Powrót Sefardyjczyków. O Żydach we współczesnej Hiszpanii

63%

Wyszyńska J.

Pogranicze. Studia Społeczne

|

2017

|

vol. 29

PL

W artykule została podjęta próba przedstawienia historii hiszpańskich Żydów, a następnie losów Żydów sefardyjskich oraz ich statusu we współczesnej Hiszpanii, a także ukazania ich miejsca w dzisiejszym społeczeństwie hiszpańskim z nawiązaniem do czasów II wojny światowej, która miała znaczący wpływ na tę grupę mniejszościową. Opisana została kwestia wpływu, jaki miała kultura żydowska na hiszpański krąg kulturowy oraz zobrazowane zostało jak ten wpływ malał wraz z upływem czasu. Artykuł traktuje również o problemie antysemityzmu, który w dużej mierze wpłynął na malejącą rolę Żydów w Hiszpanii.

EN

In the article the author presents the history of Spanish Jews and their status in contemporary Spain. The article focuses on their position in the modern Spanish society with reference to the World War II; a period which was of substantial influence for this minority group. The article shows the impact that Jews had on Spanish culture and how it has been decreasing over the years. There is also an analysis of the anti-Semitism issue which has had a substantial influence on the decreasing role of Jews in contemporary Spain.

19

Kozioł ofiarny i człowiek bez skazy. Sprawa Dreyfusa w filmie Romana Polańskiego Oficer i szpieg i wybrane problemy jego recepcji

63%

Demby Ł.

Kwartalnik Filmowy

|

2021

|

issue 114 Zanieczyszczenie, brud, skaza

50-64

PL

Artykuł dotyczy filmu Romana Polańskiego Oficer i szpieg, którego akcja została oparta na historii jednego z najsłynniejszych procesów sądowych, tzw. afery Dreyfusa. Autorka analizuje postawy bohaterów tego filmu między innymi w kontekście znanej teorii „kozła ofiarnego” René Girarda. Kozłem ofiarnym jest w tym ujęciu Alfred Dreyfus, Żyd oskarżony i niesprawiedliwie skazany na wygnanie jako rzekomy szpieg niemiecki. Przeciwstawia się temu pułkownik Picquart, określony w filmie mianem „człowieka bez skazy”. Problem „skazy” w odniesieniu do niego i do innych postaci oraz do świata przedstawionego jest jednak dużo bardziej złożony, a największą skazą charakteru ludzkiego okazuje się obojętność.

EN

The article concerns Roman Polański’s film An Officer and a Spy, whose plot is based on the story of one of the most famous trials, known as the Dreyfus affair. The author analyses the attitudes of the film protagonists in the context of the well-known “scapegoat theory”, proposed by Rene Girard. Here, the notion of a scapegoat refers to Alfred Dreyfus, a Jew accused and unjustly sentenced to exile as an alleged German spy. The sentence is challenged by lieutenant colonel Picquart, who is defined in the film as a “flawless man”. The problem of “flaw” in relation to him and other characters and the world presented is much more complex, and indifference turns out to be the greatest flaw of the human nature.

20

Zagłada Żydów w Polsce w dokumentach Departamentu Stanu USA w latach 1940–1943

63%

Różański P.

Dzieje Najnowsze

|

2022

|

vol. 54

|

issue 2

85-107

EN

After analysing archival documents from the US Department of State, the author reconstructs the fate of the Jewish population in the Polish territories occupied by Nazi Germany. The sources quoted, confronted with the literature on the subject, made it possible to reconstruct the German policy towards Jews, including the course of the Holocaust in its most important and crucial moments. The analysis of the documents reveals the extent of the American government’s knowledge of the persecution of the Jewish population in Poland under German occupation.

PL

Autor analizując archiwalne dokumenty Departamentu Stanu USA, rekonstruuje los ludności żydowskiej na ziemiach polskich okupowanych przez nazistowskie Niemcy. Przytoczone źródła, skonfrontowane z literaturą przedmiotu, umożliwiły odtworzenie niemieckiej polityki wobec Żydów, w tym przebieg Zagłady w najważniejszych, przełomowych momentach tego wydarzenia. Analiza dokumentów ukazuje zakres wiedzy amerykańskiego rządu w zakresie prześladowań ludności żydowskiej w Polsce pod okupacją niemiecką.

Refine search results