Search results

1

Użyteczność różnych sposobów rozumienia informacji w psychologii

100%

Młodkowski J., Instytut Psychologii U. Ł.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica

|

2009

|

vol. 13

EN

Discussions regarding the notion of information have died out several years ago. However an agreement hasn’t been reached on the exact meaning of such a term. Most often the notion of information is understood as: 1) knowledge about structure of an object, 2) third appearance of the substance, 3) perceptible difference between objects. These interpretations are not exclusive, but there is not one theory that combine them. In cognitive psychology notion of information is perceived as a paradigm. At the same time its meaning is often equated with the concept of mental process, or the content of such mental process. Mental activity and in particular intellectual activity generally is recognized and equated with processing of an information. Such interpretation ignores the fact that information cannot be processed directly because it doesn’t exist without a carrier. In fact these carriers undergo processing. The new information based on re-configuration of carrier’s structure could be re-developed. The carriers are mental representations of the carried content and they represent themselves as icons, symbols and concepts. Hence the mental activity is the processing (sometimes creating) representations.

2

Quantum Theory of International Relations: Approaches and Possible Gains

88%

Tesař J.

Human Affairs

|

2015

|

vol. 25

|

issue 4

486-502

EN

This paper considers the possible application of quantum theory in political studies, especially in international relations. We introduce our classification based on three logical ways of how to connect areas so remote: through the relation of identity, analogy and metaphor which reflects three basic epistemic positions. Next, we review existing work against this classification before moving on to consider some of the uses and potential gains offered by quantum mind hypothesis, quantum models of reasoning and decisionmaking, and quantum metaphor.

3

Learning strategies and reading performance: PISA 2009 results for Poland

88%

Muszyński M., Jakubowski M.

Edukacja

|

2015

|

issue 3(134)

5–25

EN

Reading is often central to educational research since its mastery is usually considered a prerequisite and vital to wider study. Reading gaps, however, are frequently reported, not only between countries, but also nationally, (e.g., between boys and girls or students with different socio-economic backgrounds). This paper focuses on effective learning strategies that can help narrow those gaps. For new insight into the effectiveness of various reading strategies, the PISA 2009 data for Poland were analysed. The intention was to study association between different strategies and reading performance and its relation to gender, socio-economic background and reading achievement level. Using linear regression and quantile regression models, some strategies, e.g. summarising, were identified as more effective and others were even counter-productive, e.g. memorisation. The observed effects varied between performance levels and according to gender, especially for strategies negatively associated with performance. This evidence suggests that although some strategies may be of equal benefit to all learners, others are potentially harmful to certain groups of students.

4

Zdzisław Chlewiński (1929–2021) – psychologist, researcher, man of dialogue,...

88%

Brzeziński J. M., Oleś P. K.

Nauka

|

2022

|

issue 3

5

Le rôle de la métaphore dans le dévéloppement des compétences communicatives et interculturelles en langue étrangère

87%

Pacholczyk S.

Studia Romanica Posnaniensia

|

2014

|

vol. 41

|

issue 3

101-116

EN

The objective of this paper is to present the role of metaphors in the acquisition of language and then to examine thoroughly the possibility of their usage in the development of communicative and intercultural skills, that are at the centre of foreign language acquisition. Our refl ection originated in the observation of students’ work during the creative workshop offered to students in the second year of Romance Philology. This course builds on the «creativity training» proposed by Nęcka, whose purpose is the activation of mental processes and the development of conceptual categories through metaphors (used both as a means and as an outcome). This notion is based on research in cognitive psychology. After an overview of the different approaches to metaphors, we try to defi ne their relationship with the acquisition of the mother tongue. We then propose some possible usage of metaphors taking as illustration the activities implemented during our workshop whose originality is to integrate the activities proposed by Nęcka in a task-oriented approach to teaching French as a foreign language. Finally, we conclude our refl ection on the benefi ts, limitations and possible obstacles to their implementation during a course as well as some suggestions likely to optimize the objectives.

PL

The objective of this paper is to present the role of metaphors in the acquisition of language and then to examine thoroughly the possibility of their usage in the development of communicative and intercultural skills, that are at the centre of foreign language acquisition. Our refl ection originated in the observation of students’ work during the creative workshop offered to students in the second year of Romance Philology. This course builds on the «creativity training» proposed by Nęcka, whose purpose is the activation of mental processes and the development of conceptual categories through metaphors (used both as a means and as an outcome). This notion is based on research in cognitive psychology. After an overview of the different approaches to metaphors, we try to defi ne their relationship with the acquisition of the mother tongue. We then propose some possible usage of metaphors taking as illustration the activities implemented during our workshop whose originality is to integrate the activities proposed by Nęcka in a task-oriented approach to teaching French as a foreign language. Finally, we conclude our refl ection on the benefi ts, limitations and possible obstacles to their implementation during a course as well as some suggestions likely to optimize the objectives.

6

A timely issue

75%

Binder M.

Advances in Cognitive Psychology

|

2009

|

vol. 5

54-55

7

Kognitivní dysfunkce u deprese

75%

Češková E., Přikrylová Kučerová H.

Československá psychologie (Czechoslovak Psychology)

|

2018

|

vol. 62

|

issue 4

396-404

EN

Cognitive dysfunction is a core component of depressive disorder. Cognitive impairments impact on patient functioning and negatively influence quality of life, return to work and ability to perform adequately at work. The findings show a mild impairment of more cognitive domains. Some of the cognitive deficits may be associated with the severity of psychopathological symptoms of depression. Patients with depressive disorder show a lower global cognitive performance, which means a global diffusion impairment of cognition. According to another hypothesis the depressive disorder is associated with a more pronounced impairment of specific cognitive domains, mostly with impairment of executive and memory functions. Cognitive dysfunction occurs in acute depression and can persist into remission. The alleviation of affective symptoms is often not paralleled by an equal improvement of cognition. With every episode there is a decrease in cognitive function and that inter-episode cognitive function is related to the number of previous episodes. Cognitive deficits are qualitatively similar in schizophrenia and bipolar and unipolar depression, however the severity of impairment differs between these disorders, with the most severe deficits seen in patients with schizophrenia, followed by bipolar disorder, and the least severe deficits noted in individuals with depressive disorder. The mostly used screening tools for measuring cognitive dysfunction in other psychiatric disorders, especially dementia, are not sufficiently sensitive to detect cognitive dysfunction in depression. Further, patient’s subjective experience of cognitive dysfunction is not always related to performance on objective neuropsychological measures. Nowadays, cognitive batteries more specific to affective disorders have been developed. A promising screening tool is the THINC-it, which includes subjective and objective measures of cognitive function.

CS

Kognitivní dysfunkce patří k základním příznakům deprese. Má nepochybně význam pro fungování v denním životě, negativně ovlivňuje kvalitu života, návrat do práce a práceschopnost. Nálezy ukazují na mírné postižení více kognitivních domén. Některé komponenty kognitivní dysfunkce mohou souviset se závažností symptomů deprese. Pacienti s depresivní poruchou vykazují obecně nižší celkovou kognitivní výkonnost, což předpokládá globální difuzní postižení kognice. Dle jiné hypotézy je depresivní porucha spojena s výraznější poruchou specifických kognitivních domén, nejvíce exekutivních funkcí a pamětí. Kognitivní dysfunkce se vyskytuje v akutní depresi a může přetrvávat i v remisi. Redukce příznaků u deprese není následována kognitivním zlepšením odpovídajícího stupně. Kognitivní porucha se horší s každou další epizodou a porucha v nesymptomatické fázi souvisí s řadou předchozích epizod. Kognitivní deficit je u schizofrenní, bipolární a depresivní poruchy kvalitativně podobný, avšak rozdíly jsou v závažnosti. Nejvýraznější postižení je v sestupném pořadí u schizofrenní, bipolární a depresivní poruchy. Nejčastěji užívané screeningové nástroje pro měření kognitivní dysfunkce u ostatních psychických poruch, hlavně demence, nejsou dostačující pro stanovení mírné kognitivní poruchy u deprese. Pacientovo subjektivní vnímání kognitivní dysfunkce nesouvisí vždy s výkonem v objektivních neuropsychologických testech. Dnes již byly vyvinuty kognitivní baterie specifické pro afektivní poruchy. Slibný se jeví THINC-it, screeningový nástroj zahrnující objektivní i subjektivní měření kognitivních funkcí. Je již volně dostupný a aplikovatelný pomocí tabletu nebo počítače.

8

Kognitivní revoluce, behaviorismus a magická teorie mysli

75%

Franek J.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2014

|

vol. 62

|

issue 3

403-416

EN

The article reacts to a critical evaluation of the cognitive revolution which Jaroslav Peregrin has presented (The Cognitive Counterrevolution?, Filosofie dnes, 4, 2012, No. 1, pp. 19-35). According to Peregrin the cognitive revolution has thrown open a Pandora’s box of naive mentalistic theories and variations on Cartesian dualism (“magical theories of the mind”), which “do not belong to science, nor even to sensible philosophy”. Although I agree with the rejection of magical theories of the mind, I attempt to show that the cognitive turn in the 50’s and 60’s of the last century is susceptible of a quite different interpretation, according to which cognitive science, as a result of its basic assumptions and methodology, does not imply or propagate any kind of Cartesian dualism, rather it explicitly denies the possibility of such an account of the relation between mind and body.

9

Metonimiczne postrzeganie rzeczywistości w języku osób z autyzmem w świetle teorii Romana Jakobsona

75%

Boksa E., Kominek A.

Logopedia

|

2023

|

vol. 52

|

issue 1

265-275

EN

The starting point for our considerations is Roman Jakobson’s theory, presented in his 1956 article, Two Aspects of Language and Two Types of Aphasic Disturbances. The existence and functioning of two cognitive styles, metaphorical and metonymic, can be built upon and explained using this theory. In this paper, we were more interested in the latter because, although it is as important in learning about the world as the metaphorical style, it still functions in language and culture as a background to the leading role of the metaphor. In the case of an imposed bipolarity, the utilization of the metonymic style comes by choice, like in cognitive, artistic, or idiolectal usage. On the other hand, when there is a natural bipolarity, as with the two types of aphasic disorders (one of which overlaps with autistic-type disorders) – the metonymic style is determined by necessity. The material underlying the language analysis was extracted from the speech and communication study reports of 10 individuals on the autism spectrum (5 females, 5 males), ages 15–20. The data were collected in 2019. The research was conducted at the Department of Linguistic Communication, Jan Kochanowski University in Kielce, Poland. The linguistic analysis confirmed that the features of the language of individuals with autism are similar to those of individuals with a disrupted similarity relation.

PL

Punktem wyjścia naszych rozważań jest teoria Romana Jakobsona, przedstawiona w artykule pt. Dwa aspekty języka i dwa typy zakłóceń afatycznych z 1956 roku. Na tej teorii można zbudować i wyjaśnić istnienie i funkcjonowanie dwóch stylów poznawczych: metaforycznego i metonimicznego. W artykule interesował nas bardziej ten drugi, bo chociaż jest równie ważny w poznawaniu świata jak styl metaforyczny, to funkcjonuje ciągle w języku i kulturze jako tło dla pierwszoplanowej pozycji metafory. W przypadku narzuconej dwubiegunowości operowanie stylem metonimicznym bierze się z wyboru, jak w przypadku użycia kognitywnego, artystycznego czy idiolektalnego. Kiedy zaś mamy do czynienia z naturalną dwubiegunowością, jak przy dwóch rodzajach zaburzeń afatycznych (z których jedno pokrywa się z zaburzeniami typu autystycznego) – styl metonimiczny jest determinowany koniecznością. Materiał stanowiący podstawę analizy językowej został wyekscerpowany z protokołów badania mowy i komunikacji 10 osób ze spektrum autyzmu (5 kobiet, 5 mężczyzn) w wieku 15–20 lat. Dane zostały zgromadzone w 2019 roku. Badania przeprowadzono w Zakładzie Komunikacji Językowej w Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach (Polska). Analiza językoznawcza potwierdziła, że cechy języka osób z autyzmem są podobne do języka osób z zaburzoną relacją podobieństwa.

10

Powstanie religii w świetle antropologii i psychologii kognitywnej. Koncepcja Pascala Boyera

71%

Jeliński J.

Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki

|

2012

|

vol. 2

EN

The diversity of religious beliefs still surprises even scholars most familiarwith these phenomena. What is most surprising is the sheer numberof practices that reflect relations between deities and men – ranging from„devotion”, „cooperation”, to trying to „trick” deities. There have beenmany theories explaining the cause of these relations and the diversityof religious beliefs including the simplest, that these relations are true andreflect an ontological order.Leaving the question regarding the existence of supernatural beingsaside, we’re still left with a very interesting issue of human beliefs. Whydo we have such different beliefs? Why are we so attached to them? Do theyhave anything in common? What were the origins of religious beliefs? Did they changed through time?Pascal Boyer, French anthropologist studying the human mind and theprocess of learning among other issues tries to answer these, and otherquestions. He bases his answers on scientific researches of other scholars – anthropologists, evolutionary biologists, cognitive psychologists andlinguists. Boyer employs researches from such different scientific fieldsto find a new and very interesting way to try to reach the origins of religious beliefs, to reconstruct the process of forming beliefs concerning themetaphysical/non-physical world. He also tries to explain the nature of relations between men and deities. As a result of his efforts he created a theory explaining beliefs and religious behaviors that refers only to the mechanisms of human brain, and this theory is the subject of this article.

11

Pozytywne myślenie w rozwoju człowieka

63%

Jasiński M.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2016

|

vol. 15

|

issue 1

EN

The article is a collection of clinical observations and data from the literature on positive thinking. The author, a psychoanalyst, presents numerous examples of clinical in regarding the positive and negative aspects of this phenomenon. Article prompts to reflection and is a critical recognition of ambiguous phenomenon of positive thinking. This report is a counterweight to too one-sided and therefore unreliable describe this phenomenon.

12

The Different Trends in Psychology as the Sources of Knowledge Useful in Historical Cognition

63%

Dymkowski M.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2007-2008

|

vol. 37-38

13

Psychopedagogika poznania i myślenia, czyli o związkach koncepcji poznawczych z edukacyjną analizą transakcyjną

63%

Jagieła J.

Edukacyjna Analiza Transakcyjna

|

2018

|

issue 7

163–191

PL

Artykuł dotyczy psychologii poznawczej oraz różnych procedur stosowanych w terapii. W pedagogice podejście poznawcze zaowocowało pedagogiką kognitywną oraz konstruktywistyczną. Wykazano związki między psychologią poznawczą a analizą transakcyjną. Perspektywy dla obecności podejścia poznawczego w edukacyjnej analizie transakcyjnej należy wiązać z docenieniem roli i znaczenia stanu Ja-Dorosły w nauczaniu i uczeniu się.

EN

The paper deals with cognitive psychology and various procedures used in cognitive therapy. In pedagogy, the cognitive approach led to the emergence of cognitive and constructivist pedagogy. The paper points at links between cognitive psychology and transactional analysis. The prospect for the presence of the cognitive approach in educational transactional analysis should be associated with appreciation of the role and significance of the Adult ego state in teaching and learning.

14

O naturze zjawisk gospodarczych i pożytkach płynących z interdyscyplinarności w naukach społecznych

63%

Godłów-Legiędź J.

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych

|

2017

|

vol. 78

PL

W artykule przedstawione są argumenty za interdyscyplinarnością badań w naukach społecznych oraz rozwijana jest teza, że nowa historia gospodarcza jest programem badawczym przekraczającym intencje inicjatorów stosowania w historii gospodarczej neoklasycznych teorii i zaawansowanych metod ilościowych. Badania Douglassa Northa i Roberta Fogla przyczyniły się do zrozumienia roli instytucji w rozwoju gospodarczym i ujawniły ograniczenia ortodoksyjnej ekonomii. Ich sukces potwierdza nie tylko potrzebę ścisłej współpracy ekonomistów i historyków, ale także konieczność uwzględniania w badaniach ekonomicznych ustaleń innych nauk. On the nature of economic phenomena and benefits of interdisciplinarity in social sciencesThe article presents arguments for interdisciplinarity of research in the social sciences and puts forward a thesis that a new economic history is a research programme that exceeds intentions of the initiators of the use of neoclassic theories and advanced quantitative methods in economic history. Douglass North’s and Robert Fogel’s studies have contributed to the understanding of a role played by institutions in the economic development, and exposed limitations of orthodox economics. Their success confirms the need not only for close cooperation between historians and economists, but also for establishments of other disciplines to be taken into consideration in economic studies.

15

Typy struktury sensu życia a treści celów wybieranych do realizacji

63%

Klamut R.

Roczniki Psychologiczne

|

2012

|

vol. 15

|

issue 4

139-158

PL

Artykuł dotyczy zależności pomiędzy typami sensu życia a treściami celów podejmowanych do realizacji. Jest próbą łączenia perspektywy psychologii egzystencjalnej z poznawczą. Sens życia jest opisany przez cztery typy, określone przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeby i poczucia sensu. W analizie treści celów przyjęto siedem kategorii treści. Badania empiryczne przeprowadzone zostały na grupie 143 dorosłych osób. Sens życia badany był dwoma testami, opartymi na teorii Frankla – PIL Crumbaugha i Maholicka oraz SONG Crumbaugha; treści celów wskazywali badani samodzielnie, wypełniając ankietę. Zastosowano test 2, który pozwolił określić różnice w liczebnościach celów o różnych treściach wybieranych przez osoby należące do poszczególnych typów doświadczania sensu. Wyniki badań wskazują, że osoby należące do odrębnych typów sensu życia wybierająrklamut@prz.edu.pl do realizacji cele o odrębnych treściach.

EN

The purpose of the article is to analyze associations between the meaning of life and the content of goals set for accomplishment. This is an attempt to combine two psychological perspectives: existential and cognitive. The experience of meaning in life was described by means of four types reflecting both the need for and the sense of meaning. The content of goals was specified in terms of seven categories. Empirical research was carried out on a group of 143 adults. The meaning of life was assessed using two tests, based on Frankl’s theory – Crumbaugh and Maholick’s PIL and Crumbaugh’s SONG. The content of goals was defined by participants themselves in a survey they filled in. In statistical analysis, the non-parametric statistic (2) was used to identify differences in the number of goals with different content between the types of structure of meaning of life.

16

Sortowanie kart jako metoda badania giętkości poznawczej u dzieci w wieku 3–8 lat

51%

Jabłoński S., Kaczmarek I., Kaliszewska-Czeremska K., Zakrzewska M.

Edukacja

|

2013

|

issue 1(121)

54–72

PL

Artykuł prezentuje teoretyczne podstawy powszechnie stosowanego w badaniach funkcji wykonawczych u dzieci dwuwymiarowego testu sortowania kart (DTSK), odwołując się do pojęć kontroli hamowania, pamięci, rozumowania pojęciowego i teorii złożoności. Ze względu na brak argumentów jednoznacznie wykluczających stosowanie któregokolwiek z tych konstruktów do analizy czynności sortowania kart, autorzy proponują traktować DTSK jako narzędzie pomiaru giętkości poznawczej u dzieci. W artykule zaprezentowano również dwie równoległe wersje testu sortowania kart dla dzieci (TSKD), opracowane na podstawie dwuwymiarowego testu sortowania kart. Umożliwiają one stosowanie procedury sortowania kart w indywidualnej diagnozie psychologicznej. Podczas pilotażowego badania grupy 41 zdrowych dzieci w wieku 3–8 lat dokonano oceny rzetelności obu wersji TSKD oraz trafności sposobów obliczania wyników dla poszczególnych części narzędzia. Badania potwierdziły rzetelność obu wersji TSKD oraz wykazały konieczność zmiany sposobu obliczania wyników.

EN

Two parallel versions of Children Card Sort (CCS) designed by the authors on the basis of the Dimensional Children Card Sort (DCCS) are presented. Both of these versions of CCS have been standardized for application in the investigation of child executive functioning. In the pilot study, 41 healthy children aged 3–8 were tested and the reliability of both types of CCS investigated. The validity of a method for calculating final scores for different aspects of CCS was also tested. The research confirmed the reliability of both versions of CCS and showed the need for new procedures to calculate final scores. Theoretical foundations of the card sort method, commonly used in the research of child executive functions are described and the concepts of inhibitory control, memory, conceptual reasoning and theories of complexity are discussed. Since none of these concepts are commonly accepted to explain the processes underlying card sorting the authors suggest interpretation of CCS as a measure of cognitive flexibility.

17

Pomiar kontroli hamowania testem sortowania kart dla dzieci

51%

Jabłoński S., Kaczmarek I., Kaliszewska-Czeremska K., Brzezińska A. I.

Edukacja

|

2012

|

issue 1(117)

44-60

PL

Artykuł poświęcony jest prezentacji założeń teoretycznych i konstrukcyjnych Testu sortowania kart dla dzieci (TSKD). Autorzy zaprojektowali go jako standardową metodę indywidualnej diagnozy poziomu rozwoju funkcji wykonawczych. TSKD opiera się na założeniach dwuwymiarowego testu sortowania kart (DTSK), powszechnie wykorzystywanego w badaniach naukowych z udziałem dzieci. Narzędzie zostało przetestowane w badaniu pilotażowym na grupie 49 dzieci w wieku 3–11 lat. Zaobserwowano w nich identyczne wzorce wykonania testu jak w przypadku DTSK, co pozytywnie rokuje dla stworzenia ostatecznej wersji TSKD.

EN

The paper presents theory and design of Children Card Sort (CCS). The authors created the CCS as a standard method of psychological assessment of executive functions development. Design of the CCS is based on the Dimensional Change Card Sort (DCCS) commonly used in scientific research with children. The tool was tested in a pilot study with 49 children aged 3–11. The results showed a similar pattern of scores as in the DCCS to give a good starting point to design a final version of the CCS.

18

Błąd perspektywy czasu a odpowiedzialność odszkodowawcza

51%

Zyzik R.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2015

|

vol. 2(11)

131-141

PL

Błąd perspektywy czasu jest jednym z błędów poznawczych, które ludzie popełniają w sposób systematyczny i przewidywalny. Istotą tego błędu jest niezdolność do prawidłowej oceny prawdopodobieństwa przeszłych zdarzeń. Nasza tendencja do ich przeceniania może prowadzić do niepokojących konsekwencji w ramach procedur prawnych, w których kwestie te są rozważane. W analizie skupimy się na ocenie jak błąd perspektywy czasu wpływa na sposób w jaki sędziowie stwierdzają istnienie winy w procedurze cywilnej. Co więcej, spróbujemy zidentyfikować konsekwencje moralnych, ekonomicznych i prawnych aspektów zanalizowanego teoretycznie błędu poznawczego.

EN

Hindsight bias is one of the cognitive biases, which are biases that people make systematically and predictably. The essence of this bias is inability to correctly evaluate the probability of past events. Our tendency to overestimate it can lead to disturbing consequences in legal proceedings where such activities are on the agenda. In our analysis we will focus on assessing how the hindsight bias affects the way in which judges determine guilt in civil proceedings. Moreover, we will try to identify the consequences of moral, economic and legal aspects of theoretical analyzed cognitive error.

19

Psychologia poznawcza w testach wiedzy - co można zrobić, aby zwiększyć prawdopodobieństwo celnego strzału?

51%

Starkowska A.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2015

|

issue 5

221-227

PL

Praca opisuje poznawcze prawidłowości, którymi kierują się osoby układające pytania do testów wiedzy, a znajomość których zwiększa prawdopodobieństwo odgadnięcia poprawnej odpowiedzi. Analiza nagrań teleturniejów wiedzy oraz testów na prawo jazdy ukazała, że w pytaniach typu „prawda czy fałsz” częściej prawidłowa jest odpowiedź twierdząca (p<0,001, N=235). W pytaniach typu „A czy B” częściej poprawna jest odpowiedź A (p<0,01, N=274). W pytaniach o jedną z trzech wartości liczbowych najczęściej poprawna jest wartość środkowa (p<0,01, N=106). Wyniki uzasadniane są przez prawo człowieka jako skąpca poznawczego, efekt pierwszeństwa i heurystykę zakotwiczenia.

EN

This study describes the cognitive laws which guide people in compiling questions in knowledge tests, and the factors which increase the probability of guessing the correct answer. An analysis of recorded TV quizzes and driving tests showed that: in "true or false" questions the correct answer is often "true" (p <0.001, N = 235). In "A or B" questions the correct answer is often A (p <0.01, N = 274). In questions of a choice of three numbers, the median value is most commonly correct (p <0.01, N = 106). These results are justified by the right of human as a cognitive miser, primacy effects and heuristic anchoring.

20

Funkcjonowanie uwagi a poziom umiejętności czytania u dzieci w wieku wczesnoszkolnym

51%

Nowotnik A.

Edukacja

|

2013

|

issue 1(121)

37–53

PL

W artykule przedstawiono wyniki badania dotyczącego związku poziomu umiejętności czytania i funkcjonowania uwagi u dzieci w wieku wczesnoszkolnym. W zakresie umiejętności czytania pomiarowi poddano dwa wymiary – dekodowanie i rozumienie. Zastosowano do tego narzędzie PROLEXIA. Natomiast w zakresie funkcjonowania uwagi analizie poddano takie jej funkcje jak: koncentracja, zdolność spostrzegania, impulsywność, nieuważność (inattention) oraz zdolność hamowania poznawczego. Do pomiaru zdolności hamowania poznawczego zastosowano trójkolorową wersję zadania Stroopa, natomiast pozostałe parametry uwagi zbadano za pomocą Testu badania uwagi D2. Do analizy wyników zastosowano metodę analizy skupień na przypadkach według procedury k-średnich. Dla wszystkich grup wiekowych łącznie wyodrębniono 5 skupień (parametrów uwagi) istotnie różniących się między sobą pod względem sposobu organizacji (profil uwagi), które nazwano kolejno: „przeciętni”, „skoncentrowani”, „nieskoordynowani”, „impulsywni” i „rozkojarzeni”. Zaobserwowano istotne statystycznie różnice w zakresie poziomu umiejętności czytania pomiędzy grupami. „Skoncentrowani” uzyskiwali istotnie wyższe wyniki niż „nieskoordynowani” oraz istotnie wyższe niż „przeciętni”, w obydwu przypadkach – zarówno w dekodowaniu, jak i w rozumieniu.

EN

The paper presents results of research on the level of reading skill and attention functioning in early school children. The study involved 256 I–III grade elementary school children, each grade numbering roughly one third of the sample population. Two dimensions of reading skills (decoding and reading comprehension) were measured by PROLEXIA test and five attention parameters (concentration, perceptivity, impulsivity, inattention and cognitive inhibition) were measured. The three colour version of the Stroop Test was applied as a cognitive inhibition task. The D2 Test of Attention by Brickenkamp was used to measure concentration, perceptual abilities, impulsiveness and inattention. Cluster analysis was used for all ages. Five significantly different groups of all participating children were identified, respectively labelled as: "uncoordinated," "average," "impulsive," "focused" and "distracted" according to attention function. In the cases of decoding and comprehension there were statistically significant differences in literacy levels between "focused", who produced significantly higher reading scores than the "uncoordinated" and "average".

Refine search results

Użyteczność różnych sposobów rozumienia informacji w psychologii

Quantum Theory of International Relations: Approaches and Possible Gains

Learning strategies and reading performance: PISA 2009 results for Poland

Zdzisław Chlewiński (1929–2021) – psychologist, researcher, man of dialogue,...

Le rôle de la métaphore dans le dévéloppement des compétences communicatives et interculturelles en langue étrangère

A timely issue

Kognitivní dysfunkce u deprese

Kognitivní revoluce, behaviorismus a magická teorie mysli

Metonimiczne postrzeganie rzeczywistości w języku osób z autyzmem w świetle teorii Romana Jakobsona

Powstanie religii w świetle antropologii i psychologii kognitywnej. Koncepcja Pascala Boyera

Pozytywne myślenie w rozwoju człowieka

The Different Trends in Psychology as the Sources of Knowledge Useful in Historical Cognition

Psychopedagogika poznania i myślenia, czyli o związkach koncepcji poznawczych z edukacyjną analizą transakcyjną

O naturze zjawisk gospodarczych i pożytkach płynących z interdyscyplinarności w naukach społecznych

Typy struktury sensu życia a treści celów wybieranych do realizacji

Sortowanie kart jako metoda badania giętkości poznawczej u dzieci w wieku 3–8 lat

Pomiar kontroli hamowania testem sortowania kart dla dzieci

Błąd perspektywy czasu a odpowiedzialność odszkodowawcza

Psychologia poznawcza w testach wiedzy - co można zrobić, aby zwiększyć prawdopodobieństwo celnego strzału?

Funkcjonowanie uwagi a poziom umiejętności czytania u dzieci w wieku wczesnoszkolnym