Search results

1

„Homo legens” – gatunek zagrożony?

100%

Żuraw M. V.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2017

|

vol. 35

|

issue 1

EN

Is reading facing a crisis nowadays and is the reader an endangered species? Does the development of modern information technologies cause a decline of reading? The objective of the paper is to present the relationship between the book and the reader, the issues concerning contemporary reading, and consequently, reading culture, and the place of the reader and the book in the information society. The process of becoming a reader begins already in childhood, with one’s reading interests and habits changing in the process of psychophysical and psychosocial maturing. They normalize only in adult life. The paper also utilizes the National Library’s reports on the state of readership and on the development of the e-book market in Poland. The dynamic development of digital technologies, the electronic form of publication, and the appearance of newer and newer interfaces of e-book platforms have increased the mobility of literature in the world. In the 21st century, reading is experiencing its ups and downs; nevertheless, it has not been deprived of its significance in culture. The development of new technologies cannot negatively impact reading: conversely, this development has become a carrier of reading culture and the medium that promotes this readership.

PL

Czy współczesne czytelnictwo przeżywa kryzys, a czytelnik jest „gatunkiem” zagrożonym? Czy rozwój nowoczesnych technologii informatycznych powoduje spadek czytelnictwa? Artykuł ma na celu przedstawienie relacji między książką a czytelnikiem, zagadnień dotyczących współczesnego czytelnictwa, a co za tym idzie kultury czytelniczej, oraz miejsca odbiorcy literatury i książki w społeczeństwie informacyjnym. Proces stawania się czytelnikiem rozpoczyna się już w dzieciństwie, a zainteresowania i nawyki czytelnicze zmieniają się wraz z dojrzewaniem psychofizycznym i psychospołecznym. Normalizują się dopiero w dorosłym życiu. W artykule wykorzystano raporty Biblioteki Narodowej dotyczące stanu czytelnictwa oraz rozwoju rynku e-booków w Polsce. Dynamiczny rozwój technologii cyfrowych, elektroniczna forma publikacji i nowe interfejsy platform do korzystania z e-booków zwiększyły mobilność w świecie literatury. W XXI wieku czytelnictwo przeżywa wzloty i upadki, jednak nie zostało pozbawione kulturowego znaczenia. Rozwój technologii nie jest w stanie zaszkodzić czytelnictwu, wręcz przeciwnie – stały się one nośnikiem kultury czytelniczej oraz medium, które je promuje.

2

Recepcja tekstu literackiego w procesie glottodydaktycznym

86%

Tsai N., Uniwersytet Łódzki; De-Lin Institute of Technology T.

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

|

2011

|

vol. 18

PL

Artykuł stanowi omówienie rozmaitych modeli podejścia czytelnika do tekstu literackiego w procesie nauczania języka obcego. Akcent zostaje położony na strategie pozostawiające czytelnikowi większą swobodę interpretacyjną czy nawet podnoszące go do rangi współtwórcy, jako że stanowią one bodziec do budowania własnych wypowiedzi w języku docelowym. Przeanalizowano najważniejsze czynniki wpływające na recepcję tekstu przez indywidualnego odbiorcę i poruszono problem konkretyzacji dzieła, a także jego otwartości. Postulowaną metodą pracy z tekstem literackim na zajęciach języka obcego jest jego nadinterpretacja. Mowa tu także o znaczeniu odpowiedniej motywacji studenta–czytelnika.

EN

This article is a review of various approaches readers can take toward a literary text in a foreign language. Of all the many and varied ways of reading a text, some critics put special emphasis on the reader’s autonomy (sometimes even more than the author’s autonomy) in defining what a text means. They stress the context of the reader’s literary experiences. It is Bredella’s interactive model of interpreting a text which seems to be the most valuable one in the glottodidactic process. Considering a text an open form (U. Eco), which contains the so-called “areas of blindness”, also seems to be a valuable approach. We also refer to J. Culler’s and R. Rorty’s demand to use the text in order to say something interesting, giving up the in-depth analysis. We mention the question of motivating through reading a literary text in the process of learning a foreign/second language.

3

Biologia lektury. Ranga tekstów literackich w edukacji elementarnej

81%

Wojciechowska J.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2021

|

vol. 16

|

issue 1(59)

93-110

EN

The text is based on considerations concerning the function of literature in human life. The significant role assigned to literary creativity makes it important in the process of both education and upbringing. For this reason, the aim of the article is to present the degree to which contemporary Polish students in grades 1-3 of the primary school are interested in literature. The analysis is based on the results of the survey. The concept of children's literature was defined, and the necessity for the presence, knowledge and interpretation of literary texts, both in the elementary education of the child and in his/her broadly understood upbringing process, was indicated. The above mentioned concept of the "biology of reading" reinforces our belief that reading literary texts is beneficial and necessary during childhood.

PL

Tekst osadzono w rozważaniach na temat funkcji literatury, jaką pełni w życiu człowieka. Doniosła rola przypisana twórczości literackiej sytuuje ją na wysokiej pozycji w procesie zarówno edukacji, jak i wychowania. Z tego względu celem artykułu jest przedstawienie stanu zainteresowania literaturą współczesnych polskich uczniów klas 1-3 szkoły podstawowej. Podstawą analizy są badania własne. Zdefiniowano pojęcie literatury dziecięcej, wskazano na konieczność obecności, poznania i interpretacji tekstów literackich zarówno w edukacji elementarnej dziecka, jak i w jego szeroko pojętym procesie wychowawczym. Przywołane pojęcie „biologii lektury” ugruntowuje przekonanie o korzyściach i nieodzowności czytania tekstów literackich w okresie dzieciństwa.

4

Nowoczesna biblioteka: powstanie, organizacja, oferta

72%

Chmielewski P. D.

Toruńskie Studia Bibliologiczne

|

2017

|

vol. 10

|

issue 1(18)

177-183

PL

W dobie cyfryzacji, znacząco zmieniła się rola współczesnej biblioteki. Przestała ona być jedynie miejscem, gdzie czytelnik może wypożyczyć książkę, bądź skorzystać z czytelni. Obecnie biblioteki stają się miejscem spotkań młodzieży w ramach prac grupowych, wydarzeń specjalnych oraz zapewniają dostęp do nowych technologii ułatwiających korzystanie ze zbiorów bibliotecznych. Autorzy monografii pt. Biblioteka na miarę: przestrzeń, zasoby, usługi omawiają w swojej pracy etapy powstawania oraz organizacji pracy nowoczesnej biblioteki. Korzystają przy tym z własnych wieloletnich doświadczeń oraz zmian, jakich byli uczestnikami na przestrzeni ostatnich lat.

EN

In the era of digitalisation, the role of a modern library has significantly changed. It ceased to be just a place where reader can borrow a book or use the reading room as currently libraries are becoming meeting places for young people within the group work, special events venues, and provide access to new technologies that facilitate making use of the library collection. Authors of the monograph entitled “Library of standards: space, resources, services” discuss in their book the stages of creation and organisation of a modern library. They use their own years of experience and depict changes they were a part of in recent years.

5

iPad dla czytelników i bibliotekarzy - możliwości wykorzystania tabletu w ramach usług informacyjno-bibliotecznych

72%

Gmiterek G.

e-mentor

|

2013

|

issue 5 (52)

40-47

EN

After the introduction of iPad in 2010, it soon turned out that this device is perfect for providing information and library services as well as it can be a carrier of library content. The article presents the examples of using iPad tablets by librarians and readers. The author focuses on such issues as: interactive and multimedia presentation of the libraries’ resources, creating documents by the users, and the possibilities of the retrieval of the data on particular libraries’ resources and a direct access to them.

6

Hydra czy hybryda? Liberatura jako gatunek (jednak) literacki

72%

Bazarnik K.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2016

|

issue 32

EN

The purpose of the article is to locate liberature within a greater historical and theoretical framework, and to propose an understanding of liberature as a genre. For many years, materiality of literature has been excluded from literary studies, finding its shelter either in library and information studies or among editors. Recently, this tendency has been changing rapidly, as the variety of studies and theories on electronic literacy, new media literacy or the visual aspects of widely recognised works do not cease to prove. Liberature is no exception in this matter. It is argued that the increasing interest in liberature, along with its reception, provides a fertile ground for reading it as an independent genre. With this assumption in mind, the very notion of genre should no longer be perceived as a fixed collection of bounding rules and categorising devices, but rather as the dialogic and creative space aiming at influencing and referring to other texts. In this sense, such a position of liberature, already recognised in Polish literary criticism, might genuinely serve its predominant purpose to explore the refreshing and effective methods of reading, which apply- but are not limited-to the germinating liberary tradition. In fact, they may stimulate new interpretations of diverse preceding texts, whose both materiality and visuality have been repressed.

PL

Celem niniejszego artykułu jest ulokowanie liberatury w szerszej perspektywie historycznej i teoretycznej oraz zaproponowanie jej rozumienia jako gatunku. Przez wiele lat, materialność literatury nie była pełnoprawnym przedmiotem badań literackich, znajdując schronienie jedynie w bibliotekoznastwie, badaniach nad informacjami, czy znajdując zainteresowanie u redaktorów. W ostatnim czasie, ten trend uległ gwałtownym przemianom, głownie dzięki licznym teoriom elektronicznej literackości, literackości nowomedialnej czy wizualnych aspektów dzieł literackich, a także licznym studiom badawczym traktującym o powyższych tematach. Liberatura nie jest w tej kwestii wyjątkiem. Rosnące zainteresowanie nią i jej repcja dostarczają obiecującej przestrzeni czytania jej jako samodzielnego gatunku. Podążając za takim założeniem, musimy jednak przemyśleć kategorię gatunku na nowo, nie jako zbiór wiążąchych reguł i porządkujących kategorii, a raczej jako dialogiczną i twórczą sferę wpływów i odniesień do innych teekstów. Tym smym, liberatura, zauważona poprzez polską krytykę literacką, może służyć swojemu najistotniejszemu celowi: odkrywania odświeżających i efektywnych metod czytelnicznych, które obejmują tradycję liberacką (choć nie tylko ją). W gruncie rzeczy, mogą one stymulować nowe interpretacje licznych, już istniejących tekstów, których aspekty wizualne i materialne były dotychczas niezauważalne.

7

Kryminalne gry z czytelnikiem

72%

Poświatowska J.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2015

|

issue 1(4)

219–232

PL

Praca stanowi analizę najnowszej publikacji Mariusza Kraski Prosta sztuka zabijania. Figury czytania kryminału poświęconej opisowi różnych modeli oddziaływania literatury kryminalnej na czytelnika, a przede wszystkim doświadczeniu czytania dla przyjemności. Rozpatrując proces czytania jako swoistą strategiczną grę między czytelnikiem a autorem i tekstem, Kraska analizuje potencjalne scenariusze kryminalnych lektur, które prezentuje przy użyciu figur uzależnienia, uwodzenia, śledzenia i interpretacji. Tekst gdańskiego badacza to próba stworzenia kompleksowej analizy kategorii gry w kontekście gatunku powieści kryminalnej, stanowiąca nowatorskie spojrzenie na ten gatunek literatury.

EN

The paper discusses the latest publication by Mariusz Kraska entitled Prosta sztuka zabijania. Figury czytania kryminału [Simple Art of Killing. Figures in Reading Crime Fiction] in which he presents different models of impact that crime literature has on a reader, with special reference to so-called reading for pleasure. Since the reading process is considered a sort of strategic game between the reader and the author or his/her text, Kraska analyses potential scenarios of crime novels and presents them with the use of the following figures: pleasure of becoming addicted, pleasure of being seduced, pleasure of following the plot and pleasure of interpreting. The researcher from Gdańsk attempts to provide comprehensive analysis of game category in the context of crime fiction, in other words takes a novel look at this literary genre.

8

Doświadczenie lektury

58%

Burzyńska A.

Edukacja

|

2012

|

issue 2(118)

9-19

PL

Artykuł omawia problematykę lektury w kontekście aktualnego zainteresowania humanistyki kwestią doświadczenia. Autorka zwraca uwagę na podwójną problematyczność tytułowego „doświadczenia lektury” – zarówno w związku z trudnościami w doprecyzowaniu kategorii doświadczenia na gruncie tradycji filozoficznej, jak i w odwołaniu do XX-wiecznych teorii lektury (ukierunkowanych fenomenologicznie i semiotycznie), które zastępując tradycyjne pojęcie interpretacji pojęciem lektury, obwarowywały praktykę czytania kryteriami poprawności i odbierały jej charakter doświadczenia. Główną tezą artykułu jest konieczność przejścia w refleksji nad doświadczeniem lektury od tendencji esencjalistycznych do pragmatystycznych i performatycznych, czyli postawienia pytań: jak literatura działa?, jakie doświadczenia wytwarzane są w praktyce lektury? i jak za pomocą lektury można inspirować do czytania literatury? W perspektywie kryzysu czytelnictwa i „kryzysu arcydzieł” pytania te wydają się bardzo istotne.

EN

The article discusses reading from the perspective of human inquiry into the nature of experience. The author pinpoints a dual problem. The first relates to difficulties with definition of experience in the philosophical tradition. The second is an influence of 20th century theories which replace the concept of interpretation with the concept of reading. The main thesis of the article argues for the necessity to enter a new reflection on the experience of reading away from its essentialistic tendency, to be more based on pragmatics and performatics. This could be followed by questions about how literature works, the kind of experience that is created in the process of reading and how people should be inspired to embrace literature. In view of the reading crisis and the crisis of classics these questions seem crucially important.

9

Er(r)go...

58%

Kalaga W.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2016

|

issue 32

EN

The editor-in-chief’s preface devoted to the key ideas for the contemporary literary and cultural theory, which introduces the debates foregrounded in this issue.

PL

Wstęp autorstwa redaktora naczelnego wprowadzający kluczowe zagadnienia dla współczesnej teorii literatury i kultury, a także komentujący zagadnienia, którym poświęcony jest niniejszy numer.

10

O apostrofie łaskawy czytelniku i formule pożegnalnej bądź łaskaw w przedmowach do dzieł wydanych w latach 1650–1750

58%

Rodek E.

Język Polski

|

2022

|

vol. 102

|

issue 2

93-106

PL

W artykule zaprezentowano badania dotyczące kolokacji łaskawy czytelnik oraz formuły pożegnalnej bądź łaskaw w przedmowach do dzieł z okresu 2. poł. XVII i 1. poł. XVIII w. Na podstawie m.in. kwerend słownikowych poszukiwano genezy obu wyrażeń, natomiast badania korpusowe (na materiale z ogólnego korpusu historycznego oraz korpusu specjalistycznego utworzonego z 152 przedmów do dzieł z lat 1650–1750) wsparte metodami statystycznymi posłużyły do wskazania funkcji pełnionych w tekście przez te formuły. Wykazano, że oba wyrażenia odznaczają się wysokim stopniem skonwencjonalizowania i funkcjonują na zasadzie szablonu, a kolokacja łaskawy czytelnik jest słowem kluczowym w ujęciu statystycznym dla tekstów wstępnych kierowanych do anonimowego odbiorcy w dojrzałym i późnym baroku oraz epoce saskiej.

EN

The article presents research on the collocation łaskawy czytelniku (‘kind reader’) and the farewell formula bądź łaskaw (‘will you be so kind as to’) in Polish literature from 1650–1750. Based on, inter alia, dictionary queries, the origin of both expressions was searched for, while corpus research (using the material of the general historical corpus and the specialized corpus consisting of 152 prefaces to works from 1650–1750) supported by statistical methods was used to indicate the functions performed by these formulas in the text. It has been shown that both expressions are highly conventionalized and function as templates, and the collocation łaskawy czytelniku is a statistical key word for introductory texts to an anonymous recipient in the ripe and late Baroque and the Saxon era.

11

Odbiorca przewidywany w powieści Sny i kamienie Magdaleny Tulli w oryginale i przekładzie Jany Unuk na język słoweński

51%

Gruda M.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2015

|

vol. 6

|

issue 1

249-270

SL

Predvideni bralec izvirnika Sny i kamienie Magdalene Tulli in predvideni bralec prevoda Sanje in kamni v prevodu Jane Unuk sta dva ločena subjekta. Razlog za razliko med njima je drugačna konfiguracija odnosov med osebami izpovedi, intersemiotičnost in pragmatičnost prevoda ter drugačno funkcioniranje vsakega od teh besedil v drugi socialno‑kulturni resničnosti. Prevajalec, ki je najprej bralec izvirnika, potem pa avtor prevoda, izvaja dvojno aktualizacijo na podlagi lastnega vedenja, izkušenj in potencialnih bralčevih doživetij. Prevajalkin način branja in njena interpretacija, ki je osredotočena na zgodovinski kontekst, je opazna zlasti v leksikalni (prevod besednih zvez, frazemov in metafor) ter slovnični ravni, modalnih strukturah, v določanju kategorij, povezanih s časom, aksioloških kategorij „absolutnega” in metajeziku. Delo Sny i kamienie Magdalene Tulli je, zaradi mnogih kontekstov, strukturne sestavljenosti in večplastnosti izvor neenopomenskosti interpretacije in številnih morebitnih prevodoslovnih rešitev.

EN

The designated reader of the original Sny i kamienie by Magdalena Tulli and the designated reader of the translation Sanje in kamni by Jana Unuk are two separate subjects. The reason for the difference is the differing configuration of the relationships between the current narrator, intersemiotics and the pragmatism of the translation as well as the differing functions in each of these texts’ socially‑cultural reality. A translator, who is first a reader of the original, and then the author of the translation, exercises a double actualization on the basis of her/his own behavior, life experiences and potential experiences as a reader of the text. The translator’s way of reading and her interpretation, which is focused on the historical context, is especially noticeable in the lexical (the translation of collocations, idioms and metaphors) and grammatical level, modal structure, determination of categories of time, axiological categories of „the absolute” and metalinguistics. The work Dreams and Stones by Magdalena Tulli is, due to the plethora of philosophical and historical contexts, its structural composition and multifacetedness the cause of multiple meanings of interpretation and therefore, contains multiple possible translation solutions.

12

Serce domu. Oświeceniowe biblioteki prywatne i ich użytkownicy w powieści Ann Radcliffe The mysteries of Udolpho

51%

Pypłacz J.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2015

|

vol. 65

165-171

EN

In Ann Radcliffe’s novel entitled The Mysteries of Udolpho, the theme of the library turns out to be far more important than one would ever suspect, as positive or negative attitudes to books betray the personal qualities of particular characters. The kind and generous Monsieur St. Aubert and his daughter Emily, for example, are extremely fond of books, whereas the evil and primitive Signor Montoni, who owns a huge castle, has not seen fit to provide it with a library. The significance of this theme also reveals the author’s own views on libraries and their role in people’s lives. Ann Radcliffe saw the library as the heart of any home. Her novel shows that she was not only an eminent author, but also an avid reader and a passionate bibliophile.

13

Bonda i storytelling

37%

Larek M.

Forum Poetyki

|

2018

|

issue 13

86-93

EN

This text is a commentary on Katarzyna Bonda’s book “Typewriter: A Course in Creative Writing.” The well-known writer’s book is offered here as an example of an inspiring textbook of operational knowledge for literary criticism as an alternative to typical academic knowledge. These reflections ultimately lead to a definition of storytelling (the art of designing engaging narrative) and a proposal to conceive of this practice as a discipline within literary criticism that has tremendous pragmatic and creative potential.

PL

Tekst stanowi komentarz do książki Katarzyny Bondy Maszyna do pisania. Kurs kreatywnego pisania. Praca znanej pisarski jest tu przedstawiona jako przykład inspirującego podręcznika z zakresu literaturoznawczej wiedzy operacyjnej skonfrontowanej z typową wiedzą akademicką. Punktem dojścia rozważań jest definicja storytellingu (sztuka projektowania angażujących opowieści) oraz propozycja wyodrębnienia go jako dziedziny literaturoznawczej o bardzo praktycznym i twórczym potencjale.

Refine search results

„Homo legens” – gatunek zagrożony?

Recepcja tekstu literackiego w procesie glottodydaktycznym

Biologia lektury. Ranga tekstów literackich w edukacji elementarnej

Nowoczesna biblioteka: powstanie, organizacja, oferta

iPad dla czytelników i bibliotekarzy - możliwości wykorzystania tabletu w ramach usług informacyjno-bibliotecznych

Hydra czy hybryda? Liberatura jako gatunek (jednak) literacki

Kryminalne gry z czytelnikiem

Doświadczenie lektury

Er(r)go...

O apostrofie łaskawy czytelniku i formule pożegnalnej bądź łaskaw w przedmowach do dzieł wydanych w latach 1650–1750

Odbiorca przewidywany w powieści Sny i kamienie Magdaleny Tulli w oryginale i przekładzie Jany Unuk na język słoweński

Serce domu. Oświeceniowe biblioteki prywatne i ich użytkownicy w powieści Ann Radcliffe The mysteries of Udolpho

Bonda i storytelling