Search results - CEJSH

1

Dobro społeczne w programach lewicowych partii politycznych w wyborach parlamentarnych w Polsce w 2015 roku

100%

Tyrała M., Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytet Śląski, Marek Tyrała – doktor nauk społecznych w zakresie politologii (praca doktorska „Koalicje polityczne w Polsce w latach 1991–2011) p. n. W. N. S. U. Ś. w. K. A. a. i. w. j. p. z. J. z. b. o. w. s. r. p. t. p., wolfs11@wp.pl

Władza sądzenia

|

2016

|

vol. 10

PL

Główne pytanie badawcze postawione w artykule brzmi: Jak dobro społeczne zostało zdefiniowane w programach koalicji Zjednoczona Lewica oraz partii Razem? Celem artykułu jest próba rekonstrukcji rozumienia dobra społecznego/publicznego w programach lewicowych partii politycznych w trakcie wyborów parlamentarnych w 2015 r. W pierwszej części artykułu omówione zostały podstawowe kwestie dotyczące rozumienia dobra wspólnego. Druga część stanowi analizę wskazanych powyżej programów wyborczych. Ostatnią część artykułu stanowią wnioski, w których opisane są podobieństwa i różnice między omawianymi programami oraz wskazane są odwołania do koncepcji krytycznych obywateli.

EN

The main research question of the article is: how the common good has been defined in the coalition United Left and the party Together? The Author’s goal is to characterise left-wing parties electoral programmes during the Polish 2015 parliamentary election. In the first part of the paper, an attempt to synthesize ‘the common weal’ definition is made. Second part consists of the analysis of the programmes. In the last part of the article conclusions are made in terms of similarities and differences of the programmes and their relation to the concept of critical citizens.

2

Prawo wychowawcą do dobra wspólnego

100%

Zamelski P. S.

Horyzonty Wychowania

|

2016

|

vol. 15

|

issue 36

141-151

PL

CEL NAUKOWY: Celem opracowania jest wykazanie związku pomiędzy treścią prawa stanowionego oraz wychowaniem społeczeństwa do rozumienia dobra wspólnego i partycypacji w jego budowaniu. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy, którego rozwiązaniu służą rozważania, brzmi: w jaki sposób prawo stanowione wychowuje do dobra wspólnego i jakie warunki powinno w związku z tym spełniać? Jako metodę badawczą zastosowano analizę i syntezę systemową oraz badania literaturowe. PROCES WYWODU: W toku rozważań poruszono zagadnienia istoty wychowania do dobra wspólnego, cech prawa stanowionego niezbędnych do przekazywania konstruktywnych treści wychowawczych oraz moralnych aspektów wychowania do dobra wspólnego wynikających z osobowo‑społecznej natury ludzkiej. Rozważania zostały osadzone na gruncie pedagogiki prawa, która zajmuje się wychowawczym oddziaływaniem prawa w życiu społecznym. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Na podstawie przeprowadzonych wywodów sformułowano następujące wnioski: dobro wspólne jest wartością konieczną w życiu społecznym; wychowanie do dobra wspólnego obejmuje przekaz wartości i postaw; prawo stanowione wychowuje do dobra wspólnego pod warunkiem zgodności z prawem naturalnym.WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Z rozważań płynie wniosek wskazujący na konieczność stanowienia i stosowania prawa z poszanowaniem obiektywnych wartości moralnych, dzięki czemu prawo stanie się bardziej skutecznym środkiem wychowywania społeczeństwa do rozumienia i współdziałania na rzecz dobra wspólnego.

3

Bezpieczeństwo jako dobro wspólne

100%

Czuryk M.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2018

|

vol. 61

|

issue 3

15-24

EN

One of the most important concepts of the axiological character used by the legislator is the concept of the common good. This axiology, however, does not deprive the common good of being a constitutional value for its normative content. Despite the fact it is not deprived of normative content, there are some difficulties in decoding it, which result from a large scope of generalization of the concept. Within the concept of the common good, we can distinguish security, which is of a social and public value, not just an individual one. Ensuring security presented as the mutual goal of the state and its authorities can therefore be seen through the lens of common good.

PL

Jednym z ważniejszych pojęć o odcieniu aksjologicznym, którymi posługuje się prawodawca jest pojęcie dobra wspólnego. Aksjologia ta nie pozbawia jednak treści normatywnej dobra wspólnego jako wartości konstytucyjnej. Chociaż nie jest ono pozbawione treści normatywnej, to jednak istnieją pewne trudności jej dekodowania, co wynika z dużego stopnia uogólnienia tego pojęcia. W ramach dobra wspólnego można wyróżnić bezpieczeństwo, które jest wartością społeczną oraz publiczną, a nie wyłącznie indywidualną. Zapewnienie bezpieczeństwa jako cel działania państwa i jego organów można zatem postrzegać poprzez pryzmat dobra wspólnego.

4

Dobro wspólne a zaufanie w organizacjach na rzecz bezpieczeństwa

100%

Młodzik L.

Securitologia

|

2018

|

issue 1 (27)

80-92

PL

Współczesne organizacje będące obiektem badań nauk o bezpieczeństwie nie pozostają niezmienne w czasie. Są jednak kategorie stałe, takie jak dobro wspólne oraz zaufanie. W świecie bezpieczeństwa nie chodzi o to czy interesariusze są mniej lub bardziej skłonni do zaufania innym ludziom, ale o to czy członkowie organizacji opierają się na zaufaniu, tworząc relacje międzyludzkie, w prowadzonych przez siebie działaniach, budując kulturę bezpieczeństwa. Wówczas dobro wspólne staje się mniej narażone na efekt „tragedii wspólnej łąki”. Budowanie zaufania może zatem złagodzić ten efekt. Sprzyja temu stosowanie kooperatywnego stylu przywództwa, poprzez kształtowanie wartości, norm i wzorów kultywujących troskę o „dobro wspólne”. Rozwinięcie tego problemu stanowi przedmiot niniejszego tekstu.

5

KRYMINALIZACJA W IMIĘ DOBRA WSPÓLNEGO KILKA UWAG NA MARGINESIE KSIĄŻKI MARKA PIECHOWIAKA DOBRO WSPÓLNE JAKO FUNDAMENT POLSKIEGO PORZĄDKU KONSTYTUCYJNEGO

100%

Szczucki K.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2013

|

vol. 75

|

issue 1

289-294

PL

.

6

Zespołowość studentów jako dobro wspólne. Refleksje na marginesie pracy dydaktycznej

75%

Bochno E.

Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses

|

2019

|

vol. 20

221-229

PL

W artykule Autorka podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie: Czy i jak wykorzystując w dydaktyce akademickiej naturalne zasoby zespołowości grup dziekańskich, możliwe staje się budowanie czy pomnażanie zasobów dobra wspólnego grupy? W tekście krótko zarysowuje kategorię dobra wspólnego, wyróżnia jej cechy, aby następnie wykorzystać ją do oglądu grupy studenckiej. Wykorzystuje do tego fragment prowadzonych przeze siebie analiz dotyczących relacji w grupach dziekańskich (czyli grupach formalnie wydzielonych do realizacji dydaktyki na uczelni, np. ćwiczenia, wykład). Analizie poddaje 400 swobodnych wypowiedzi pisemnych studentów ostatniego roku wszystkich wydziałów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, dotyczących relacji w grupach studenckich (jest to fragment szeroko zakrojonych badań panelowych dotyczących edukacyjnych doświadczeń studentów). Następnie zastanawia się nad możliwością dydaktycznego wykorzystania zespołowości grupy we własnej pracy dydaktycznej.

EN

In the article, the author attempts to answer the question: Whether and how has it become possible to make use of the natural potential of student class groups for building and multiplying the resources of the common good in academic teaching? The text briefly outlines the category of the common good, distinguishes its features, and then makes use of both notions to scrutinise academic groups of students. To this end, it uses a fragment of the author’s former analyses of relationships within academic groups of students (i.e. groups that are formally designated for the implementation of didactics at the university, e.g. classes, lectures). 400 written statements on relationships within groups were sent in by last year students of all faculties of the Adam Mickiewicz University in Poznań (this is a fragment of extensive panel research on students’ educational experiences). Finally, the author considered the possibility of didactic applications of the group potential in her own didactic work.

7

Umiarkowane korzystanie z praw przysługujących wiernym (kan. 223 § 2)

75%

Gałkowski T.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2017

|

vol. 27

|

issue 1

63-79

PL

Ze względu na różnice w tłumaczeniu na język polski kan. 223 § 2 i wynikające z tego kontrowersje interpetacyjne, Autor opracowania przedstawia interpretację kanonu w oparciu o jego źródła oraz notę wyjaśniającą wydaną przez Papieską Radę Tekstów Prawnych. Wskazuje wątpliwości, które, jego zdaniem, dotyczą zawężenia znaczenia łacińskiego słowa moderari i ujmowania bonum commune jako klauzuli generalnej. Ponadto podtrzymuje wyrażoną w kanonistyce tezę o włączeniu do treści kanonu ostatniego zdania z nr 7 Dignitatis humanae.

EN

On account of differences in translation into Polish of can. 223 § 2 and interpretation controversies resulting from it, the author presents the interpretation of the canon based on its sources and an explanatory note issued by the Pontifical Council for Legislative Texts. He points out at the ambiguities, which in his opinion concern narrowing of the meaning of the Latin word moderari and presenting bonum commune as a general clause. Moreover, he abides by the thesis expressed in the science of canon law of including the last sentence from the 7th issue of Dignitatis humanae in the content of the canon.

8

Wartości społeczne w edukacji dla zrównoważonego rozwoju

75%

Babicki Z.

Forum Pedagogiczne

|

2019

|

vol. 9

|

issue 2/1

193-206

PL

Edukacja dla zrównoważonego rozwoju stanowi ważną strategię społeczną, która ma na celu wspieranie koniecznych zmian będących odpowiedzią na globalne zagrożenia społeczno-gospodarcze współczesnego świata. Podkreśla potrzebę podejścia holistycznego, łączącego problemy związane z rozwojem z kwestiami społecznymi i środowiskowymi. Celem artykułu jest próba ukazania potrzeby i znaczenia obecności wartości społecznych w idei zrównoważonego rozwoju, która poprzez edukację zmierza do wywoływania w ludziach zmian o charakterze lokalnym i globalnym. Zmiany te mają prowadzić do budowania lepszego świata opartego na większej integracji ze środowiskiem i w sprawiedliwym społeczeństwie, nie tylko dla współczesnych, lecz także przyszłych pokoleń.

9

Interes publiczny i dobro publiczne w prawie administracyjnym na tle konstytucyjnej zasady dobra wspólnego

75%

Woźniak M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2017

|

issue 4 (38)

151-173

PL

Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule jest konstrukcja interesu publicznego i dobra publicznego w prawie administracyjnym przedstawiona na tle konstytucyjnej zasady dobra wspólnego. W artykule postawiono tezę badawczą: konstytucyjna zasada dobra wspólnego jest aksjologiczną podstawą kształtowania przez administrację interesu publicznego i przy-znawania społeczeństwu określonych dóbr publicznych. Pojęcia ujęte w tytule opracowania są semantycznie bliskie, ale nie jest zasadne stawianie znaku równości pomiędzy nimi. Dobro wspólne jest nadbudową ideową wobec interesu publicznego, o czym świadczy obecność kon-stytucyjnej zasady dobra wspólnego w definicjach administracji publicznej. W konsekwencji należy przyjąć, że dobro wspólne jest swoistą klauzulą generalną wyznaczającą prawidłowe rozumienie interesu publicznego, jak i zakres dóbr publicznych w prawie administracyjnym.

EN

The subject matter of this article is the construction of the public interest and the public good in the administrative law presented against the background of the constitutional principle of the common good. The article puts forward a research thesis: the constitutional principle of the common good is the axiological basis for shaping by the administration of the public interest and the granting of certain public goods to the public. Concepts included in the title of the study are semantically close, but it is not reasonable to put an equality sign between them. Common good is an ideological superstructure in the public interest, as evidenced by the presence of a constitutional principle of common good in the definitions of public administration. As a consequence, the common good must be assumed to be a general clause defining a correct understanding of the public interest as well as the scope of public goods in administrative law.

10

Pojęcie dobra wspólnego w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

75%

Jarczak J.

Polonia Journal

|

2018

|

issue 7

241-257

PL

Przedmiotem niniejszym opracowaniu są kwestie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw człowieka w zakresie zagadnienia dobra wspólnego. Przedstawione zostały wybrane przez autora wyroki Trybunału, w których Trybunał definiuje pojęcie dobra wspólnego. W celu zobrazowania specyfiki orzecznictwa Trybunału, zostały przedstawione podstawowe zasady funkcjonowania Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

EN

The subject of this study is the issues of the jurisprudence of the European Court of Human Rights in the matter of the common good. The judgments of the Tribunal selected by the author were presented, in which the Tribunal defines the concept of the common good. In order to illustrate the specificity of the Court’s jurisprudence, the basic principles of the functioning of the European Court of Human Rights were presented.

11

Wizja ojczyzny i patriotyzmu w listach pasterskich biskupów chełmińskich okresu międzywojennego

75%

Wojtasiak M.

Studia Pelplińskie

|

2014

|

vol. 47

325-338

PL

Zasadniczy cel powyższego artykułu to ukazanie relacji międzyludzkich, wyznawanych wartości oraz wynikających z nich postaw łączących mieszkańców Pomorza z odrodzoną po czasach zaborów ojczyzną. Materiał źródłowy artykułu stanowią listy pasterskie biskupów chełmińskich okresu międzywojennego, którymi byli biskup Augusty Rosentreter (1898-1926) oraz biskup Stanisław Wojciech Okoniewski (1926-1944). W świetle przeanalizowanych listów pasterskich, kwestie odnoszące się do ojczyzny i patriotyzmu zostały ujęte w artykule wokół czterech zasadniczych wątków: definicji ojczyzny (jej wartości), miłości do ojczyzny i jej zewnętrznych przejawów (patriotyzm), współpracy państwa z Kościołem dla dobra obywateli oraz miłości bliźniego i wynikającej z niej troski o dobro wspólne. Charakterystycznym rysem obserwacji hierarchów Kościoła jest podkreślenie znaczenia ludzkiej pracy, odpowiedzialności za tworzenie ojczyzny (także tej politycznej) z dostrzeżeniem Bożej opatrzności w realizowanym dziele.

12

Z rozważań nad dobrem gminy

75%

Duniewska Z.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2016

|

vol. XCVIII

31-47

PL

Artykuł obejmuje rozważania poświęcone dobru gminy – objaśnienie treści kryjących się w tym pojęciu, powiązań zachodzących pomiędzy tym dobrem i innymi dobrami, czynników wpływających na jego kształt i urzeczywistnianie. Gminę można postrzegać jako swoistą małą ojczyznę, wypełniającą przestrzeń pomiędzy wspólnotą rodzinną i ogólnopaństwową. Mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową. Ma ona służyć dobru gminy, w tym zwłaszcza członkom jej społeczności. Dobro gminy jest naczelną wartością leżącą u podstaw funkcjonowania wspólnoty lokalnej, jej dobrobytu, ładu i wiążącego ją porządku. Stanowiąc wartość samą w sobie, dobro gminy ma umacniać inne wartości. Katalog tego, co składa się na złożone i niedookreślone prawnie dobro gminy jest rozległy i otwarty. Dobro to ma charakter względny. Można je ukazywać z wielu punktów widzenia i w odmiennych kontekstach. Jego relacje z innymi dobrami przyjmują różną postać. O tym, co uznane zostanie za takie dobro gminy, decyduje wiele czynników odmiennej natury. Tkwią one już w samej wspólnocie, ale też są niezależne od niej. Wyznaczenie i urzeczywistnienie dobra gminy musi opierać się na konsensusie osiągniętym w wyniku dyskusji społecznej. Działania dla dobra gminy są ściśle skorelowane z istotą i rolą podstawowej jednostki samorządu terytorialnego. Dobro wspólnoty gminnej, przy poszanowaniu w szczególności zasad humanizmu, legalności, równości, sprawiedliwości społecznej, demokratyzmu, solidaryzmu i pomocniczości, jest pierwszoplanową racją istnienia gminy i powierzania funkcji publicznych osobom działającym dla jej pożytku.

EN

The article includes considerations devoted to the good of the municipality: the contents that lie behind this concept, the connections between this good and other ones and the factors influencing its conformation. The municipality may be perceived as a small version of the homeland that fills the space between the family and the state-level community. Its residents create a self-government community by virtue of law. It serves the good of the commune, especially – its members. The good of the municipality is a primary value, underlying the existence of the local community, its prosperity, law and order. As a value itself, the good of a municipality should entrench other merits. The list of factors, building that complex and underdetermined term, is non-exhaustive and extensive. This good has also a relative nature. It may be featured from different points of view and in distinct contexts. Its relations to other goods may take different forms. There are various factors, deciding what constitutes such good. They are rooted in the very center of the community, as well as outside of it as the independent ones. Delineating and realization of the good of the municipality has to be based on the consensus reached through the discussion and the social compromise. The actions undertaken for the benefit of the municipality are closely correlated with the nature and the role of the primary territorial self-government unit. The good of the municipality – having regard to the respect for, in particular, the principles of humanism, legitimacy, equality, social justice, democratism, solidarity and subsidiarity – is a primary rationale for its existence and for entrusting public functions to the individuals acting for its benefit.

13

Sprawiedliwość rozeznawana – między prawem a słusznością. Perspektywa pastoralna, duchowa i pedagogiczna.

71%

Dańkowski D.

Studia Bobolanum

|

2020

|

vol. 31

|

issue 2

113-144

EN

The pastoral documents of the Society of Jesus (the Jesuit order) do not offer any specific theory or conception of social justice. However, Ignatian spirituality and pedagogy, when combined with the principles of the Catholic Social Teaching and the practice of recognizing the signs of time, introduced by Vaticanum II, make room for the creation of a module of discerned justice. The method of the Ignatian pedagogy along with the rules of Ignatian discernment provide a quasi-procedure, by virtue of which the maxims of justice are given a special validity, while the Jesuit pastoral priorities, the principles of the Catholic Social Teaching and the recognized signs of time give them a substantial content and introduce them into the economy of gift. Consistent observation of this methodology might create a culture of justice based on the heritage of St. Ignatius Loyola. K e y w o rd s : social justice, equity, common good, Ignatian discernment

PL

Pedagogika i duchowość ignacjańska nie formułują same w sobie żadnej swoistej teorii czy koncepcji sprawiedliwości społecznej, jednak w połączeniu z aksjologią katolickiej nauki społecznej, z praktyką rozpoznawania znaków czasu, zaproponowaną przez Sobór Watykański II, dają podstawy do stworzenia modułu sprawiedliwości rozeznawanej. Metoda pedagogiki ignacjańskiej oraz rozeznawanie ignacjańskie tworzą rodzaj quasi-procedury, która nadaje prawidłom sprawiedliwości swoistą ważność, z kolei priorytety apostolskie Towarzystwa Jezusowego (zakonu jezuitów), zasady katolickiej nauki społecznej oraz rozpoznane znaki czasu nadają sprawiedliwości treść materialną i wprowadzają ją w ekonomię daru. Konsekwentne stosowanie tej metodologii może zaowocować stworzeniem kultury sprawiedliwości opartej na tradycji pochodzącej od św. Ignacego Loyoli.

14

Koncepcja państwa według św. Augustyna

63%

Sienkiewicz E.

Studia Paradyskie

|

2015

|

issue 25

201-220

PL

Poglądy św. Augustyna na temat państwa wynikają z jego wizji człowieka, który jest dla niego drogą do zrozumienia świata i poznania Boga. Jego bardzo konsekwentny antropocentryzm był podstawą zajmowania się człowiekiem przede wszystkim jako jednostką, ale nie wyizolowaną ze społeczeństwa. Byt ludzki rozwija się i spełnia przez relacje do drugich osób, czego źródłem i wzorem są dla Augustyna relacje między Osobami Bożymi. „Psychologiczna koncepcja Trójcy Świętej”, której jest autorem, pozwala mu widzieć w Bogu nie tylko stwórcę człowieka, ale również społeczeństwa, którego zobowiązującym wszystkich jego członków i najwyższym uporządkowaniem jest państwo. Wypowiadając się na ten temat Augustyn mówi o „pakcie społecznym”, który nie powinien być tylko zewnętrzną konstrukcją. Tak jak zdanie składa się z liter, tak społeczeństwo składa się z jednostek. Tworzenie się państwa i jego rozwój Augustyn postrzega jako proces, posiadający naturalne i etyczne podstawy. Do tych pierwszych zalicza rodzinę oraz inne międzyosobowe relacje, takie jak przyjaźń. Z kolei te drugie to dobro wspólne i sprawiedliwość, rzutujące na problem władzy oraz obowiązków względem niej, zarówno poddanych jak i władcy, ponieważ – zdaniem Augustyna – każda władza ludzka pochodzi od Boga, podobnie jak i państwo. Celem tego ostatniego jest zapewnienie pokoju, choć nie za wszelką cenę. Poza tym przygotowanie człowieka, przez jego relację miłości do drugich – co Augustyn uznaje za największą wartość i najskuteczniejszą drogę do szczęścia – aby mógł być obywatelem „państwa Bożego”. Augustyn skrupulatnie rozdzielając wymiar doczesny i wieczny; religię i politykę, nie pozwala ich utożsamiać, ale i separować od siebie. Choć mówi o dwóch różnych poziomach, to wskazuje na różne sposoby przenikania się ich w każdym człowieku i społeczeństwie. Podobnie zatem jak dobre rodziny w społeczeństwie, tak i obecność Bożego prawa w polityce jest najlepszą gwarancją dobrego państwa.

EN

The views of St. Augustine on the state arise from his vision of man who is for him a way to understand the world and to know God. His very consistent anthropocentrism has been the basis for dealing with man, primarily as an individual but not isolated from society. The human being develops and finds fulfilment through relations to other people, the source and the model of which is for St. Augustine the relation between the God’s Persons. The “psychological conception of the Holy Trinity”, of which he is the author, allows him to see in God not only a creator of man but also of society, with the state being a binding and the highest arrangement for all its members. When commenting on this topic, St. Augustine speaks about a “social pact” which should not be an external construction only. Just as a sentence consists of letters, so a society is composed of individuals. The formation of the state and its development are seen by St. Augustine as a process that has natural and ethical foundations. According to him, the former include a family and other interpersonal relations, such as friendship. On the other hand, the latter are common good and justice, affecting the problem of authority and obligations with regard to it, both of the subjects and the ruler, because – according to St. Augustine – all human authority comes from God, like the state. The purpose of the latter is to ensure peace, although not at any price. Apart from this, to prepare man, through his / her love relation to others – which St. Augustine considers the greatest value and the most effective way to happiness – so he / she could be a citizen of the “God’s state”. St. Augustine, meticulously separating temporal and the eternal dimensions, religion and politics, does not allow them to be equated or to be separated from each other either. Although he speaks about two different levels, he shows different ways they interpenetrate in each man and society. Thus, similarly as good families in society, the presence of the God’s law in politics is the best guarantee of good state.

15

Laicità dello stato e autonomia della chiesa: la promozione del bene comune al tempo della pandemia

63%

Dammacco G.

Studia Paradyskie

|

2020

|

issue 30

209-223

PL

elem niniejszej pracy jest analiza idei świeckości państwa oraz autonomii Kościoła w kontekście problemów spowodowanych kryzysem pandemicznym, który przejawił się przede wszystkim na polu sanitarnym, społecznym, ekonomicznym i religijnym. Stawiamy pytanie, jakie nowe wyzwania generuje pandemia i jakie zobowiązania stawia przed Kościołem i państwem. Staramy się w sześciu krokach wykazać, że ochrona „wspólnego domu” stała się celem aktywności społecznej w duchu nowego personalistycznego humanizmu: 1. Pandemia jako część naszego życia i życia Kościoła, 2. Pandemia jako czynnik ujawniający niespójność społeczeństwa (między solidarnością a egoizmem), 3. Poczucie laickości i autonomii w czasie pandemii, 4. Pandemia i globalizacja jako zjawiska generujące kryzysy gospodarcze i społeczne: „później wszystko będzie inaczej”, 5. Nowe wyzwania dla społeczeństwa i Kościoła: wolność wyznania, prawa człowieka, praca, rodzina, ochrona ubogich i słabych, 6. Ochrona „wspólnego domu” jako cel dążeń społecznych w duchu nowego humanizmu.

EN

he purpose of this work is to examine the sense of laicity of the State and the sense of the autonomy of the Church in the face of the problems generated by the pandemic a sanitary, social, economic, and religious crisis. What new challenges does the pandemic generate, and what commitments does it require of the Church and the State? The protection of the “common home” can be seen as the place of commitment and the new personalist humanism. I will explain my perspective through six steps: 1) the pandemic is a part of our life and the life of the Church; 2) the pandemic has revealed a contradictory society between solidarity and egoism; 3) there is a sense of laicity and autonomy during the time of the pandemic; 4) the pandemic and globalisation are phenomena that generate economic and social crises – everything will change; 5) there are new challenges for society and for the Church – religious freedom, human rights, work, family, and protection of the poor and weak; 6) the protection of the “common home” can be the place of commitment and the new humanism.

16

Reigns without justice (regna sine iustitia)

63%

Čaniga B.

Studia Philosophiae Christianae

|

2014

|

vol. 50

|

issue 3

191-204

EN

Both in the past and in the current period of human history we encounter similar problems: public lies, existential and economical destabilization, military conflicts, religious and spiritual confusion etc. As in St. Augustine´s time, today we, the modern Christians, are amidst all this turmoil also facing the challenge of how to make this world a better place to live while staying focused on the eternal and supreme Good – God himself. In a time of contemporary economic and financial crises, when many people face the threat of losing their jobs and experiencing many humiliating forms of social injustice, the Church through its leaders and thinkers is reminding us of the importance of the elementary principles of its social doctrine, as well as the universal moral norms and values that need to be exercised in the public life of the human family, as well as the personal lives of individuals. Every crisis is caused by the abandoning of morality and therefore the solution to any crisis requires our return to the timeless dimensions of truth and ethics.

17

Liberałowie i komunitaryści o wolności i sprawiedliwości

63%

Miklaszewska J.

Prakseologia

|

2016

|

vol. 158/2

15-33

PL

Spór pomiędzy liberałami i komunitarystami w filozofii politycznej końca XX wieku dotyczył zagadnień wolności jednostki oraz indywidualizmu. Komunitaryści krytykowali liberalną koncepcję człowieka, ujmowanego niezależnie od kontekstu społecznego i kulturowego, oraz nieuwzględnianie przez liberałów idei dobra wspólnego. Obecnie przedmiotem debaty stał się problem sprawiedliwości społecznej, analizowany w pracach Amartyi Sena i Michaela Sandela. Liberalne ujęcie Sena opiera się na komparatystycznej procedurze prowadzącej do wyłonienia obiektywnych wartości, komunitarystyczne stanowisko Sandela odwołuje się do pojęcia dobra zakorzenionego w tradycji danego społeczeństwa, przy czym obaj zakładają, że określenie zasad sprawiedliwości dokonuje się w trakcie publicznej dyskusji. W obu tych koncepcjach ponadto idea sprawiedliwości nie sprowadza się wyłącznie do kwestii podziału dóbr w społeczeństwie, lecz odwołuje się do wartości, odpowiedzialności jednostek i do myślenia w kategoriach wspólnotowych. Tezą artykułu jest próba wykazania, że rozwiązanie sporu jest możliwe dzięki rezygnacji jego uczestników ze skrajnie indywidualistycznych założeń dotyczących wolności i podjęciu dyskusji na gruncie teorii sprawiedliwości.

EN

The debate between liberals and communitarians in the political philosophy of the late twentieth century concerned the issues of liberty and individualism. Communitarians criticized the liberal conception of man, defi ned regardless of the social and cultural context, and not taking into account the idea of the common good in liberal philosophy. This discussion has been presently continued, but now the most important issue has become the problem of justice analyzed in the Amartya Sen’s and Michael Sandel’s works. The liberal approach of Sen is based on a comparative procedure and public reasoning to identify the nature of justice whereas communitarian position of Sandel refers to the concept of common good rooted in the tradition of a given society. In both these theories the rules of justice are established in public debate. Moreover, they both do not concentrate solely on distribution of economic goods and social security, but incorporate ethical issues, responsibility and thinking about the others. This article is an attempt to demonstrate that the debate on the idea of justice brings solution to the liberals – communitarians controversy, thanks to the withdrawal of the extreme individualist assumptions and replacing individual liberty by ethics of responsibility.

18

Uniwersytet jako wspólne dobro i wspólny interes

63%

Parysek J. J.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2019

|

vol. 81

|

issue 3

5-21

EN

New legal regulations concerning the organization, structure and functioning of science and higher education, called the Constitution for Science 2.0 (Act of 20 July 2018 on Higher Education and Science), mean a revolutionary transformation of Polish scientific and educational institutions. The proposed changes, even though they were widely expected in academic circles awaiting asystemic reform, raise many objections and hopes at the same time. However, the changes are being gradually implemented and one must adapt to them (dura lex sed lex). Therefore, while adapting our activity to the new conditions of the functioning of the university, when co-creating its new structure, registering one’s own scientific and didactic activity as a new branch and discipline of science, and taking a particular position regarding the ongoing changes, it may be worth paying attention to the fact that the university as a whole is our common good and its effective functioning is a common interest of the academic community. The article aims to apply the ideas of the common good and the common interest to understanding the university and the functioning of its community. This is important when new legal regulations, being a new challenge, are probably also an opportunity for the further, successful development of the institution we all work in. These kinds of deliberations are preceded by a reconstruction of the state of Polish science and higher education in the years before the changes were implemented, together with the changes that were suggested over the years. The reflections contained in this text may be helpful in our thinking and our activity. This paper presents the subjective views and opinions of the author. It is dedicated to the late Professor Teresa Rabska, the Editor-in-Chief of the Ruch Prawniczy, Ekonomiczy i Socjologiczny (Journal of Law, Economics and Sociology) for many years, who, as a Vice-Rector of Adam Mickiewicz University in Poznań, in the difficult times of martial law encouraged her co-workers to defend this common good, which is the university, and to care about its prosperity.

PL

Nowe regulacje prawne dotyczące organizacji, struktury i funkcjonowania nauki i szkolnictwa wyższego nazywane Konstytucją dla Nauki 2.0 (ustawa z 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce) oznaczają rewolucyjny charakter przekształceń polskich placówek nauki i szkolnictwa wyższego. Choć proponowane zmiany wpisują się w powszechne oczekiwania środowisk akademickich oczekujących reformy systemowej, to jednocześnie budzą wiele zastrzeżeń i wątpliwości, ale także i nadziei. Zmiany są jednak stopniowo wprowadzane w życie i trzeba się do nich dostosować (dura lex sed lex). Może więc warto, dostosowując swoje działania do nowych warunków funkcjonowania uniwersytetu, współtworząc nową jego strukturę, wpisując swoją działalność naukową i dydaktyczną w nowe dziedziny i dyscypliny naukowe, a także zajmując określone stanowisko w stosunku do dokonujących się zmian – mieć na uwadze także i to, że jako całość uniwersytet jest wspólnym naszym dobrem, a jego efektywne funkcjonowanie jest wspólnym interesem społeczności akademickiej. Celem niniejszego artykułu jest odniesienie idei wspólnego dobra i wspólnego interesu do pojmowania uniwersytetu i funkcjonowania jego społeczności. Jest to ważne w sytuacji, w jakiej nowe regulacje prawne, będąc nowym wyzwaniem, są prawdopodobnie także szansą na dalszy, pomyślny rozwój jednostki, w której wszyscy pracujemy. Tego rodzaju rozważania poprzedza rekonstrukcja stanu polskiej nauki i szkolnictwa wyższego w latach poprzedzających wprowadzane zmiany wraz z sugerowanymi przed laty kierunkami zmian. Może zawarta w tym tekście refleksja będzie pomocna w naszym myśleniu oraz działaniach. Niniejszy tekst jest oczywiście subiektywnym spojrzeniem autora tekstu i podobnego rodzaju oceną. Niniejszy artykuł jest dedykowany śp. prof. Teresie Rabskiej, wieloletniemu redaktorowi naczelnemu „Ruchu Prawniczego, Ekonomicznego i Socjologicznego”, która jako prorektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w trudnych latach stanu wojennego zachęcała swoich współpracowników do obrony tego wspólnego dobra, jakim jest Uniwersytet oraz troski o jego pomyślność.

19

Indywidualizm a dobro wspólne. Czy myśl amerykańskiego oświecenia może być wciąż aktualna?

63%

Kiełkowicz-Werner M.

Diametros

|

2013

|

issue 37

34-50

PL

Początki państwowości Stanów Zjednoczonych stanowią niezwykle interesujący przypadek jeśli mamy zamiar badać relację między indywidualizmem a postulatem budowania dobra wspólnego. Możemy bowiem wyróżnić rzeczywiste procesy tworzenia się wspólnoty niemal od samego początku (co nie jest wykonalne na przykład w Europie) i prześledzić, w jaki sposób określone idee filozoficzne i religijne wpływały na jej kształt. W swoim artykule omawiam przede wszystkim propozycje Benjamina Franklina. Rozważania te nie mają jednak wyłącznie charakteru historycznego. Wspólnota Amerykanów stanowi bowiem wciąż punkt odniesienia dla wielu społeczeństw i państw przechodzących proces transformacji, jak również dla Unii Europejskiej. W artykule krótko rozważę, jakie znaczenie, na najogólniejszym poziomie, możemy nadać postulatowi czerpania z amerykańskich wzorców.

EN

The origins of the United States of America are highly interesting if we are to investigate the relations between the idea of individualism and the idea (the postulate) of the common good. This is because we can empirically discriminate the real processes of creating a society in fact from its very beginning (which is not possible, for example, in Europe). Thus, we can also get to know how certain philosophical as well as religious ideas influenced these processes. The considerations are not only historical. The American society is still the reference point for many societies, and for the European Union too. Hence, I will try to characterize very briefly what it could mean to model the EU on the USA.

20

Komunalny zwrot późnego Marksa i kommonizm dóbr wspólnych

63%

Moll Ł.

Studia Socjologiczne

|

2019

|

issue 4(235)

45-74

PL

Artykuł składa się z trzech części. Pierwsza przywołuje nowe rekonceptualizacje teorii akumulacji pierwotnej kapitału w celu wykazania, że akumulacja pierwotna jest ciągłym stałym przybierającym i stale rosnącym na znaczeniu elementem współczesnego kapitalizmu. Teza ta opiera się na dwóch tradycjach myśli marksistowskiej: 1) mniejszościowym materializmie; 2) marksizmie dobra wspólnego. W części drugiej artykuł wykazuje, że pisma Karola Marksa zawierają wizję komunizmu dóbr wspólnych, która pozostaje w opozycji do stale powracających kapitalistycznych grodzeń. Wizja ta obecna jest przede wszystkim w pismach późnego Marksa, poświęconych zwłaszcza kontekstom niezachodnim i własności komunalnej. Najnowsze teorie w obszarze myśli marksistowskiej wraz z lepszym dostępem do prac późnego Marksa stwarzają okazję do przemyślenia nowych perspektyw kommonizmu dóbr wspólnych. Zadanie to jest tym pilniejsze, że współcześnie mamy do czynienia z omówionymi w części trzeciej zjawiskami, które zbiorczo określić można mianem korupcji komuny („uberyzacja” ekonomii współdzielenia czy neoekstraktywizm tego, co wspólne).

EN

The argumentation of the article advances in three steps. First, the new reconceptualizations of the primitive accumulation of capital theory are outlined in order to show that primitive accumulation is a constant and ever-growing feature of contemporary capitalism. This contention rests on the two traditions of Marxist thought: minor materialism, and Marxism of the common. Next, it is demonstrated that Karl Marx’s writings provide us with a vision of the communism of the commons that remains in opposition to the continuous capitalist acts of enclosures. This vision is particularly characteristic of late Marx’s writings. Recent theoretical developments in Marxism and a better access to late Marx’es works create an opportunity to re-think the possibilities of commonism of the commons. In the final part of the article, this opportunity is used to address and discuss the phenomenon of “corruption of the commune” (“Uberization” of the sharing economy or neo-extractivism of the common).

Refine search results