Search results - CEJSH

1

Deformacja, rzeczywistość i „Szewcy”

100%

Ziomek J.

Przestrzenie Teorii

|

2010

|

issue 14

287-303

PL

brak

2

Recenzja książki Joanny Michalczuk "Dramaturgia Tymoteusza Karpowicza", wyd. KUL, Lublin 2015, 318 s.

100%

Łukaszuk M.

Colloquia Litteraria

|

2016

|

vol. 21

|

issue 2

196-203

PL

The review shows the real importance of not only the book by Joanna Michalczuk entitled Dramaturgia Tymoteusza Karpowicza [Playwriting of Tymoteusz Karpowicz], but also of the plays by Tymoteusz Kapowicz. Joanna Michalczuk displays an unusual mastery in her skills as a scholar of Polish literature. The importance of the plays by Karpowicz is based on the wise originality of them and the determination in an attempt to construct “a map of meanings”.

3

„Prochem jesteś...”

100%

Błaszczak M.

Przestrzenie Teorii

|

2012

|

issue 18

135-152

EN

Dust, powder, ash – the categories of description of everything associated with passing and evanescence, forgetfulness, finitude, of elimination of time, new, contemporary, but also a reference to a rebirth, purification, reminders. Although dust is the most important, powder dominates. Rebirth is usually only an attempt, ending in failure. Playwrights, poets, writers are trying to put into words the eternal correctness and inalienable truth that says, from dust you are and to dust you shall return. Destruction, decay and old age, destruction and plunge into nothingness is best described as a man as a “miserable dust.” The heroes try to fight the burning of which begins at birth, but the course of this river cannot be reversed

4

Hans Werner Henze, Ingeborg Bachmann: „Der Prinz von Homburg”. Operowa adaptacja dzieła Kleista

100%

Kornatowska B.

Przestrzenie Teorii

|

2012

|

issue 18

41-50

EN

The article aims at showing how complex can be the relationship between literary prototype and operatic work. It analyses the adaptation of Heinrich von Kleist’s drama by two outstanding postwar artists: the Austrian author Ingeborg Bachmann (1926–1973) and the German composer Hans Werner Henze (1926–2012). They not only adjust the dramatic text to the needs of the operatic medium. They also, very much in the spirit of their times (1958), try to rethink, to “save” as they put it, a work of art misused by the ideology of Wilhelminism and the Third Reich. In their interpretation they turn their back on military and political content of the drama, focus their attention on the person of the Prince, glorifying him as a dreamer and outsider.

5

„Amadeusz”. Miloš Forman i Peter Shaffer

100%

Choczaj M.

Przestrzenie Teorii

|

2012

|

issue 18

173-200

EN

The study is devoted to Miloš Forman’s film, a story about Mozart’s life, taken from Peter Shaffer’s drama. The author proposes a detailed analysis of Forman’s film as an autonomous work in the production of which the film was a medium. The film was an effect of collaboration between the author of the play and the director. The effect of the work is a film which is an example of a close connection of the form and the content – harmony between picture and music, which becomes almost one of the main characters. Individual compositions of Mozart form a network of motives closely connected with the visual aspect and make its sense deeper according to several rules of showing music as a part of the film medium, such as musical motives, explaining the music by the composer or music which uses media. Connecting the music and the aesthetics of the film make Amadeus a harmonious audio-visual performance.

6

"Nacinanie sykomory" - czyli jak badać chrześcijański wymiar dramatu i teatru XX wieku

100%

Kaczmarek W.

Colloquia Litteraria

|

2016

|

vol. 21

|

issue 2

11-28

PL

The paper approaches the problem of a research of a Christian dimension of literature and theatre in the period of the crisis of Christian anthropology, which has been deeply felt at the end of the 20th century. Destructive elements have appeared in the understanding of the history and the role which Christianity has played in the construction of the world. The fruits of the contemporary culture have become sour; they contradict achievements of humanism and create an entity which has been named by Pope John Paul II as the “culture of death”. A researcher of the 20th century literature and theatre in his/her attempt to reach to the source of these processes and reveal real roots of the European culture must make an “incision” with Logos or with “the Light of the Gospel” on the body of the work created by this culture. So, that, as a result of this “incision” the elements which poison it might be eliminated. In this way a transcendental dimension of the European culture could be revealed and a proper description could start; proper because it could undertake the type of anthropology which had been revealed in the Bible and later developed by Judaism and Christianity.

7

O odradzaniu się potrzeby zakorzenienia – „Między nami dobrze jest” Doroty Masłowskiej

100%

Dąbrowska D.

Załącznik Kulturoznawczy

|

2015

|

issue 2

88-100

PL

Artykuł stanowi próbę uchwycenia specyfiki twórczości Doroty Masłowskiej przy użyciu kategorii lekkości i ciężaru. Głównym przedmiotem analizy jest dramat Między nami dobrze jest – utwór posługujący się poetyką groteski, problematyzujący zagadnienie polskiej tożsamości. Godne zainteresowania wydaje się to, że wpisując się w tradycję krytycznego ujmowania tego, czym jest polskość (tradycję, za której reprezentantów wypada uznać przede wszystkim Czesława Miłosza i Witolda Gombrowicza), staje się on ostatecznie – zarówno dzięki napięciom obecnym w samej strukturze dzieła, jak i tym wydobytym w procesie jego odbioru przez krytykę – utworem o charakterze afirmatywnym wobec problematyki będącej jego przedmiotem. Estetyka lekkości ufundowana na ironii i grotesce służy przekroczeniu patosu, towarzyszącego zwykle refleksji nad zagadnieniami polskiej tożsamości. Równocześnie nie prowadzi to do efektu degradacji ich wagi – przeciwnie, staje się kluczem do ich odświeżenia i poszukiwania nowych sposobów ich definiowania. Przedmiotem refleksji w artykule jest również relacja między tekstem dramatu a jego inscenizacją teatralną (w reżyserii Grzegorza Jarzyny), zatem kwestia specyfiki sposobów artykulacji interesujących nas zagadnień na gruncie różnych dziedzin kultury artystycznej.

8

„Ślub” w manierze performatywnej

100%

Krajewska A.

Przestrzenie Teorii

|

2013

|

issue 20

145-154

EN

By approaching Ślub (The Marriage) as an epistemological dilemma of a human being who has been caught in a trap of the stage, the author proposes to reread and interpret a new W. Gombrowicz’s drama from a performative perspective. While relating to the title of Tadeusz Kantor’s cricotage Ślub w manierze konstruktywistycznej i surrealistycznej (A Wedding in the Constructivist and Surrealistic Style), the author aims to demonstrate the multi-faceted performative impact of Gombrowicz’s drama within the context of the dissolution of the principles and referential forms of metatheater.

9

Personalne dossier dramatów Witkacego*

88%

Ziomek J.

Przestrzenie Teorii

|

2010

|

issue 14

263-267

PL

brak

10

Refleksywność Białego małżeństwa Tadeusza Różewicza

88%

Nofikow E., Uniwersytet w Białymstoku I. F. P., Ewa Nofikow – dr a. w. Z. T. i. A. L. t. U. w. B. J. z. b. o. m. i. r. m. l. a. i. m. d. h. h., ewa.nofikow@gmail.com

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

vol. 02

PL

Artykuł Refleksywność „Białego małżeństwa” Tadeusza Różewicza to analiza dramatu Białe małżeństwo w kontekście (i przy użyciu) narzędzi wypracowanych przez antropologię kulturową. W tekście wykorzystane zostały takie pojęcia, jak: widowisko kulturowe, liminalność czy – przywołana w tytule – refleksywność. Kategorie te służą zarówno opisaniu wewnętrznej, dynamicznej struktury tekstu Różewicza, jak i stanowią narzędzia interpretacyjne. Utwór Białe małżeństwo odczytany został jako tekst o rytualnym (i liminalnym) tworzeniu podmiotowości oraz artystycznym ustanawianiu świata przedmiotowego. Zmagania protagonistki z własnymi ograniczeniami, a także ze swoją – narzuconą przez innych – pozycją w świecie, czyli rodzinie, pokazał Różewicz jako rytualne, a zatem niepozbawione bólu, dochodzenie do świadomości własnego bycia w świecie. Jednocześnie Białe małżeństwo okazuje się tekstem o skomplikowanej i nigdy do końca „nieskonsumowanej” relacji między artystą a światem. Jeśli przyjąć, że Bianka to figura twórcy, to relacja między nim a rzeczywistością opiera się nie tyle na mnożeniu (słów, obrazów), ile na pozbywaniu się tego, co uznawane jest za ograniczające. Jednocześnie związek artysty i rzeczywistości, ale też artysty i sztuki, zawsze będzie związkiem niepełnym – białym małżeństwem.

11

Dramaturgia Michaiła Bułhakowa na współczesnej polskiej scenie. Uwagi o spektaklu Molier. Z urojenia

88%

Gracla J.

Acta Polono-Ruthenica

|

2017

|

issue 22/2

17-24

EN

In this sketch, the author attempts to analyze the spectacle of the Bialystok group PAPAHEMA created on the basis of the drama Bulgakov Molier, or conspiracy of the saints. In the spectacle, the display of biographical threads for the purpose of universal aim`s has been dispensed with. According to the author, the creator of the spectacle, while remaining faithful to the assumptions of the text, created a universal spectacle, presenting motifs of human behavior and, above all, exposing the theatricality of the text.

12

„Stargana za trzewia publiczność opadła jak jeden flak”. Witkacego spektakle potencjalne

88%

Gondowicz J.

Przestrzenie Teorii

|

2010

|

issue 14

135-157

EN

Witkacy’s well-known Pure Form in Theatre Theory constitutes, from the logical point of view, a sequence of paradoxical definitions and surrealistic examples. It is, undoubtedly, a premeditated tactics of the Author. Witkacy deliberately aspired to make a mess in the reader's (or, in fact, implied spectator’s) brain, and discreetly intervowen in principal specimen’s content own anthropological experience, collected in an Australian expedition. Finally, in the visionary novel Insatiability, Witkacy smashed up his concept of metaphysical theatre, impossible in the future stupefied society.

PL

Gondowicz Jan, „Stargana za trzewia publiczność opadła jak jeden flak”. Witkacego spektakle potencjalne [“The gut-wrenched audience sank back into their seats like one limp intestine”**. Witkacy’s Potential Performances]. „Przestrzenie Teorii” 14. Poznań 2010, Adam Mickiewicz University Press, pp. 135-157. ISBN 978-83-232-2210-1. ISSN 1644-6763. Witkacy’s well-known Pure Form in Theatre Theory constitutes, from the logical point of view, a sequence of paradoxical definitions and surrealistic examples. It is, undoubtedly, a premeditated tactics of the Author. Witkacy deliberately aspired to make a mess in the reader's (or, in fact, implied spectator’s) brain, and discreetly intervowen in principal specimen’s content own anthropological experience, collected in an Australian expedition. Finally, in the visionary novel Insatiability, Witkacy smashed up his concept of metaphysical theatre, impossible in the future stupefied society.

13

„Nie ma terminu, który by nie nadszedł, ani długu, którego nie trzeba by spłacić”. Jeszcze o Don Juanie w Dziadach

75%

Narolska A.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2016

|

vol. 2

125-141

EN

The aim of the study is an interpretation of Scene VIII of Mickiewicz’s Dresden Forefathers’ Eve (Part Three) [Dziady] in the context of two Don Juan dramas: Tirso de Molina’s The Trickster of Seville and the Stone Guest [Zwodziciel z Sewilli i Kamienny Gość] and Molière’s Don Juan, or the Stone Guest [Don Juan, czyli Kamienny Gość]. Mozart’s opera Don Giovanni, or the Rake Punished [Don Giovanni albo Rozpustnik ukarany], being a synthesis of earlier versions of the Don Juan story, is treated here as the surface layer under which there are a number of relationships between Mickiewicz’s text and works drawing on the Spanish legend. The composition of Scene VIII, the construction of the character (Senator), and humour are the elements that link Mickiewicz’s text with Molière’s drama. What link Forefathers’ Eve with Spanish drama are its moralityplay nature and the message about damnation for unbelief in the existence of Divine reality and justice. Therefore, the scene of the Ball at the Senator’s not only attests to a link between Mickiewicz’s drama and the Molièrean tradition but may also point to an indirect link with Golden Age Spanish drama.

PL

Celem pracy jest interpretacja sceny VIII Dziadów drezdeńskich Mickiewicza w kontekście dwóch dramatów o Don Juanie: Zwodziciela z Sewilli i Kamiennego Gościa Tirsa de Moliny oraz Don Juana, czyli Kamiennego Gościa Moliera. Opera Mozarta Don Giovanni albo Rozpustnik ukarany, będąca syntezą wcześniejszych wersji historii o Don Juanie, jest tu traktowana jako warstwa powierzchniowa, pod którą zachodzi wiele relacji pomiędzy dziełem Mickiewicza a utworami wykorzystującymi hiszpańską legendę. Kompozycja sceny VIII, konstrukcja bohatera (Senatora) oraz komizm to elementy łączące tekst Mickiewicza z dramatem Moliera. Z religijnym dramatem hiszpańskim natomiast łączy Dziady ich moralitetowy charakter oraz przesłanie mówiące o potępieniu za niewiarę w istnienie Boskiej rzeczywistości i sprawiedliwości. Scena Balu u Senatora dowodzi zatem nie tylko związku dramatu Mickiewicza z tradycją Molierowską, ale może także wskazywać na niebezpośredni związek z dramatem hiszpańskim Złotego Wieku.

14

Historie równoległe, zbieżne, przeciwstawne. Teatr dramatyczny w filmie jako alternatywa i dopełnienie fabuły

75%

Dobrowolski P.

Kwartalnik Filmowy

|

2014

|

issue 87-88

32-43

PL

Równoległe, zbieżne i przeciwstawne widzenie opowieści filmowej i teatralnej, która stanowi jej cześć, to trzy wersje – zawsze dialogicznej – intertekstualności typu „teatr w filmie”. Często samo wspomnienie tytułu, cytat czy fragment sceny wprowadzają ważny ładunek znaczeniowy, który przez dyfuzję sensów modyfikuje i uzupełnia treść pierwszoplanowej akcji w świecie przedstawionym na ekranie. Spektakl teatralny, włączany w film jako „wyrażenie cudzysłowowe”, uruchamia – zależnie od kompetencji odbiorcy – całość swoich znaczeń. Osadzone w konkretnych kontekstach fabuły filmowe, w których pojawiają się inscenizacje Szekspira, Goethego czy Wyspiańskiego, dowodzą aktualności klasycznych tekstów kultury, wariantywnie konfrontując ich wymowę z rzeczywistością polityczną i społeczną. Obserwacja ta okazuje się szczególnie interesująca w połączeniu z historycznymi realiami opresyjnej władzy i cenzury PRL, w których powstała większość filmów stanowiących materiał źródłowy tego tekstu.

EN

Parallel, convergent and opposing vision of the story in theatre and the story in film, which forms its part, are the three, always dialogical versions, of intertextuality of the kind “theatre in film”. Often, the mere mention of the title, a quote or excerpt introduce an important semantic load, which through the diffusion of the senses modifies and complements the meaning of the main action on the screen. A theatrical spectacle, that is included in the film as a “quoted expression”, brings about – depending on the competences of the viewer – a full set of its meaning. Embedded in specific contexts, movie plots in which there are productions of Shakespeare, Goethe or Wyspiański, show how current are the classic texts in our culture, and their message is confronted with the political and social reality. This observation is particularly interesting in conjunction with the historical realities of oppressive power and censorship of the communist period during which most of the films constituting the source material of this text was made.

15

Play it Out Loud. The use of drama when working with shy children

75%

Witerska K.

Kultura i Wychowanie

|

2021

|

vol. 20

|

issue 2

87-104

PL

Artykuł przedstawia wynik próby wykorzystania dramy w pracy z nieśmiałymi dziećmi. Opisuje indywidualne przypadki dzieci nieśmiałych oraz to, jak wpłynęły na nie dramaty i pomogły im przezwyciężyć nieśmiałość. Druga część artykułu przedstawia ogólne wnioski z badania i zawiera wskazówki dla nauczycieli, jak pracować z nieśmiałymi dziećmi za pomocą dramy. Na koniec formułowane są pytania do dalszych badań.

EN

The article presents the result of an attempt to use drama when working with shy children. It describes individual cases of shy children and how drama affected them and helped them to overcome their shyness. The second part of the article outlines the general findings of the study and offers tips for teachers as to how to work with shy children using drama. Finally, questions for further research are formulated.

16

Labirynty współczesnych teorii dramatu

75%

Stepnowska T., Uniwersytet Łódzki Z. L. i. K. I. R.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica

|

2015

|

vol. 11

PL

Artykuł recenzyjny prezentuje ocenę monografii zbiorowej "Dramat w nowych ujęciach teoretycznych. Studia slawistyczne" pod red. Natalii Maliutinej i Jarosława Ławskiego, Białystok – Odessa 2014) o współczesnym dramacie europejskim. Autorami prac są badacze polscy, rosyjscy i ukraińscy, którzy wskazują jak obecnie rozwijają się tradycyjne gatunki dramatyczne (komedia, tragedia, wodewil) oraz nowe (stand-up). Książka stanowi cenny wkład w rozwój wiedzy o dramacie, teatrze i teorii literatury. Praca jest starannie wydana, zawiera noty biograficzne o autorach artykułów oraz ciekawe teatralne fotografie.

EN

The review article presents an assessment of the collective monograph "New Theoretical Terms for Understanding Drama. Slavic Perspectives" (Natalia Maliutina and Jarosław Ławski (Eds), Białystok – Odessa 2014) on contemporary European drama. The authors involved are Polish, Russian and Ukrainian scholars who elaborate on the present-day development of traditional drama species (comedy, tragedy, ‘comédie en vandeville’) as well as the new ones (stand-up). The book is a significant contribution to the academic domains of drama, theatre and literary theory. The neatly published work also contains biographical notes of the articles’ authors and interesting theatre photographs.

17

Krakowianka jedna wobec modernizmu

75%

Michalik J.

Przestrzenie Teorii

|

2011

|

issue 15

13-33

EN

This article is an attempt to show the non-professional reception of literature and theatre of the late nineteenth and early twentieth centuries by ‘a young theatre amateur’ from Cracow. It reveals the dilemmas of a patriot who was convinced about the obligation of art to serve the nation, while at the same time she was interested in the ideas of Nietzsche and the theme of art as a temple propagated by “Chimera”. Elżbieta Kietlińska (b. 1881) who received no secondary education, had no job, and never founded a family, did not work, did not belong to any organisation, had no artistic ambitions, for many years lived on art, which gave meaning to her life. Intimate confessions of this inhabitant of Cracow show a spontaneous acceptance by young people of Słowacki (in particular), but also of Mickiewicz and Krasiński, and did not resist to accept the pre-first night performances of plays which ‘were not written to be staged’. Among her contemporaries she considered Wyspiański – the playwright and theatre artist to be the greatest authority: matter-of-factly and vividly she writes about his work as stage manager. Of modern European dramaturgy she most valued and deeply experienced Russian drama. With appreciation, but not uncritically, she was watching the work of Ibsen. She was fascinated by the genius of Wagner as a composer. She was the opposite of a ‘Philistine’. Her opinions, thoughts and emotions, may be the subject of all kinds of studies by the researchers of culture of the period of modernism.

18

Wyspa niewolników

75%

de Marivaux P., Olkusz (oprac.) P.

Pamiętnik Teatralny

|

2017

|

vol. 66

|

issue 3

105-128

EN

An anonymous 1782 translation of Marivaux's L’Île des Esclaves edited by Piotr Olkusz.

PL

Anonimowe tłumaczenie Wyspy niewolników Marivaux z 1782 roku w opracowaniu Piotra Olkusza.

19

Światopoglądy młodopolskie w teatralnym lustrze XXI wieku. „Termopile polskie” Tadeusza Micińskiego i Jana Klaty

71%

Brzozowska S.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2016

|

vol. 33

|

issue 3

345-360

EN

The previous attempts to present Tadeusz Miciński’s The Polish Thermopylae on the stage ended in either a complete failure or at least unfulfilled expectations. The multi-dimensional text-charade, full of numerous historical and philosophical references, constitutes a true challenge for an audience and a director. The ideological potential of the text encourages risky updates and simplifications. The plot of Miciński’s play is set in the years 1787–1813, starting with the meeting of King Stanisław August with Empress Catherine II and ending with the death of Prince Józef Poniatowski in the Elster River; yet, it takes place in the head of the dying prince. The Polish Thermopylae condenses time in a mysterious way and provokes the spectator to interpret historical events from the perspective of a mystery play. Jan Klata, the director, abandons allusions to a mystery play, uses many cliches from the sphere of pop-culture, and exposes the presence of the grotesque in Miciński’s play. In his impressive post-modern show, reality is arranged like a video clip: a juxtaposition of war and sports and erotic conquest, a conventional presentation of Empress Catherine II as the insatiable Messallina, a gymnastic amploi of Patiomkin as an allusion to Putin’s muscle flexing are not an intellectual challenge for the contemporary audience. And the ideal of Miciński’s theatre is the theatre being the judgement of conscience, the theatre being the mirror, the “mouse-trap” that never becomes out of date.

20

Przyczynek do badań nad ramą wydawniczą utworów dramatycznych Wincentego Ignacego Marewicza

71%

Petlak A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2016

|

vol. 34

|

issue 4

147-162

EN

The paper aims to promote a neglected, and consequently little‑known, writer of the period of the Polish Enlightenment – Wincenty Ignacy Marewicz (1775–1822), the author of, among others, poems, writings in verse and prose, a collection of sayings, as well as comedies, dramas and an opera. The publication discusses some of the elements of the publishing framework (including dedications, prefaces, epigraphs, and lists of works already published) which the writer used in his dramatic works and which include important information about him, his work and life. The paper is a kind of reconnaissance to pave the way for further research on the above‑mentioned subject.

Refine search results