Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 16

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  editions
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Fortune and Misfortune of Italian Chivalric Literature in the Early Modern Poland

100%
Joanna Pietrzak-Thebault J.
Załącznik Kulturoznawczy
|
2014
|
issue 1
430-448
EN
Two masterpieces of the chivalric epic literature, Orlando Furioso of Lodovico Ariosto and Gerusalemme Liberata of Torquato Tasso have had their Polish versions of rare beauty and value thanks to the translator of ge- nius, Piotr Kochanowski. The fate of their reception is, however, very diffe- rent. The reasons of the absence of Orlando Furioso remain still inexplica- ble, while the number and diversity of the editions of its original version in Polish libraries could prove the contrary. Anyway, only detailed provenance research would establish the real origin of these books. The evolution of the reception of the Gerusalemme Liberata during the whole 17th c. is an interesting example of a fusion of both foreign and domestic motifs, and of an attractiveness of the Renaissance patterns in the new times.
2
Content available remote

Václav z Dráchova jako oficiál pražského arcibiskupství

86%
Marek J.
Mediaevalia Historica Bohemica
|
2019
|
vol. 22
|
issue 1
97-121
EN
This article looks at a form written up in a manuscript at the town library in Bautzen (Stadtbibliothek Bautzen), which contains judgements in matrimonial disputes passed in Prague in 1432, as administered by Wenceslas of Dráchov as an official of the Archdiocese of Prague. As an important Hussite, Wenceslas was a contemporary and colleague of John of Rokycany. It appears he was assigned the role of official in 1429 by Archbishop of Prague, Conrad of Vechta, who became a Hussite in 1421, and Wenceslas fulfilled the role until at least 1437 when the church administration in Prague was in the control of the moderate Hussite party. The published text is unique in the fact that it provides an insight into the daily goings on of the Utraquist Church administration shortly after the Archbishop Conrad of Vechta’s death in terms of dealing with matrimonial disputes. The appendix to the study provides the full text of the form.
3
Content available remote

No man‘s land? : bibliofilie VŠUP z šedesátých let jako možnost specifické alternativní publikace

86%
Košnarová V.
Česká literatura (Czech Literature)
|
2017
|
vol. 65
|
issue 1
72-89
EN
Using available oral and written sources, this study attempts to at least partially reconstruct bibliophile activities at the Academy of Arts, Architecture and Design, which primarily took place at František Muzika’s studio in the form of Edice speciálky Františka Muziky (František Muzika’s special studio series) between 1949 and 1970; it also takes relevant account of the bibliophile editions involved in final year and diploma work at Karel Svolinský‘s studio. The fact that these works included a number of titles, authors and/or débuts (Vratislav Effenberger, Karel Hynek, Jiří Kuběna, Věra Linhartová, Milan Nápravník, Ladislav Novák and Jan M. Tomeš, Texty experimentální poezie - Experimental poetry texts), which at that time were difficult to publish, indicates that there were other alternative publication space cases apart from "pure" samizdat. Hence the text also implicitly makes a contribution towards the study of "grey zone" issues that have not previously been comprehensively charted.
CS
Studie se s využitím dostupných orálních a písemných pramenů pokouší alespoň částečně zrekonstruovat bibliofilskou činnost VŠUP, vzešlou především z ateliéru Františka Muziky v podobě Edice speciálky Františka Muziky vycházející v letech 1949-1970; v relevantní míře ovšem přihlíží rovněž k bibliofiliím vznikajícím jako závěrečné ročníkové a diplomové práce v ateliéru Karla Svolinského. Fakt, že se mezi těmito pracemi objevila řada titulů/autorských osobností a/nebo autorských debutů (V. Effenberger, K. Hynek, J. Kuběna, V. Linhartová, M. Nápravník, L. Novák, J. M. Tomeš, Texty experimentální poezie), které by v dané době bylo oficiálně těžko možné vydat, ukazuje, že existovaly i jiné případy alternativního publikačního prostoru, než byl "ryzí" samizdat. Text se tak zároveň implicitně stává i příspěvkem ke studiu dosud stále komplexně nezmapované problematiky tzv. šedé zóny.
4
Content available remote

Žebrák místo lékaře. O přínosu nové edeice Zbraslavské kroniky k jejímu využití jako historického pramene

86%
Pumprová A.
Mediaevalia Historica Bohemica
|
2017
|
vol. 20
|
issue 1
59-84
EN
A Beggar instead of a Doctor. A new edition of the Chronica Aulae regiae and its contribution to the use of this chronicle as a historical source: The article deals with the valuable contribution to the use of the Chronica Aulae regiae as a historical source provided by a modern critical edition of the work, which is being prepared for publication. Using specific examples, the author illustrates typical shortcomings of earlier critical editions of the chronicle from the second half of the nineteenth century, prepared by Johann Loserth and Josef Emler, and outlines some of the distinct solutions applied in the upcoming edition.
5

Skamandryckie listy na emigracji – garść informacji o korespondencji Jana Lechonia, Kazimierza Wierzyńskiego i Mieczysława Grydzewskiego

86%
Dorosz B.
Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej
|
2020
|
vol. 26: ERRARE HUMANUM EST. BŁĘDY W BADANIACH HUMANISTYCZNYCH, ICH RODZAJE I KONSEKWENCJE
264-273
EN
The article presents the state of preservation of the correspondence between the representatives of the Skamander poetry group: Jan Lechoń and Kazimierz Wierzyński, as well as Mieczysław Grydzewski, the editor of ‘Skamander’. The analysis relates to the wartime and post-war period, when the tree correspondents remained in exile. The article discusses archival resources, places where these author’s letters were kept, their editions to date, and selected issues relating to their publication. The essay also announces editions, which are currently in preparation.
6
Content available remote

Třetí ediční stadium vydávání Máje K. H. Máchy

86%
Kosák M., Flaišman J.
Česká literatura (Czech Literature)
|
2018
|
vol. 66
|
issue 2
182-213
EN
This study examines critical editions of Máj by Karel Hynek Mácha in the period after the discovery of the poem manuscript in 1916. Hence it focuses primarily on publishing procedures in the ten editions (1919-1949) by Karel Janský, while also examining other important parallel editorial undertakings, editions from the previous period and editions that came out after the last critical edition in the Knihovna klasiků series (1959). This exposition focuses primarily on how both prominent Mácha editors set out their conception of the chronology of both primary sources: the first printing (1836) and the poem manuscript. It subsequently analyses which method of working with both sources they developed from this conception, and it focuses on a detailed analysis of the editing proces, i.e. on determining the phenomena which the editors considered to be errors within the text of the poem, their correction and what is known as the linguistic preparation of the text. The study shows developments in the approaches of both editors, the changes in the extent and method both sources were contaminated and in the application of the diplomatic approach, while also following the ongoing application of a methodologically different editing process method, which aimed to modernize and harmonize the published text. This process is observed within the context of the domestic discussion at that time on the extent and method for correcting the texts of the classics. The present description of changes in the text of critical editions of Máj is one of the bases for the forthcoming new edition of the poem in the Hybrid Scholarly Edition.
7
Publication available in full text mode
Content available

Edycje akt sejmikowych ziem i województw prowincji małopolskiej

72%
Wierzbicki L. A.
Miscellanea Historico-Iuridica
|
2022
|
vol. 21
|
issue 1
365-377
EN
The sejmik (dietine) records of the Old Polish period are an invaluable source material concerning almost all aspects of the everyday life of that time. In the Małopolska (Little Poland) province, apart from the general sejmik sporadically held in Nowe Miasto Korczyn and occasional assemblies of the nobility from some lands and districts, there were 17 regular sejmiks. The paper first discusses all the editions of sejmik resolutions that have so far appeared in print. The study then presents the next volumes of this kind of source texts that are under preparation for publication. When describing the process of editing sejmik records, attention was drawn to the research centers that have made contributions to this research field, and to individual historians involved in such undertakings. The text also stresses the changes that took place in the first decades of the 20th century, when publishers took into account various categories of sources concerning the functioning of Old Polish sejmiks. A lot of room is devoted to the scope of library and archival research and to major stores of source materials that were and still are used by editors. The paper closes with a list of all existing and planned publications that are expected to appear in this field in the coming years.
PL
Akta sejmikowe okresu staropolskiego stanowią nieoceniony materiał źródłowy, odnoszący się do wielu aspektów ówczesnego życia codziennego. W prowincji małopolskiej, pomijając sporadycznie odbywający się sejmik generalny w Nowym Mieście Korczynie oraz okazjonalne zjazdy szlachty z niektórych ziem i powiatów, funkcjonowało 17 sejmików. W artykule omówiono najpierw wszystkie edycje uchwał sejmikowych, które dotychczas ukazały się drukiem. Następnie przedstawiono kolejne już tomy tego rodzaju wydawnictw źródłowych, które są przygotowywane do wydania. Przybliżając proces edycji akt sejmikowych zwrócono uwagę na ośrodki naukowe, które zasłużyły się na tymże polu badawczym oraz poszczególnych historyków zaangażowanych w tego rodzaju przedsięwzięcia. W tekście akcentowano także zmiany, jakie następowały w pierwszych dekadach XX w., przy uwzględnianiu przez wydawców rożnych kategorii źródeł odnoszących się do funkcjonowania staropolskich sejmików. Wiele miejsca poświęcono również zakresowi kwerend oraz ważniejszym zasobom źródłowym, które były i są wykorzystywane przez edytorów. W zakończeniu dokonano zestawienia wszystkich publikacji oraz planowanych wydawnictw, jakie spodziewane są na tym polu edytorstwa w najbliższych latach.
8
Publication available in full text mode
Content available

Nowe ustalenia na temat proweniencji Autografu Kościuszki w świetle korespondencji Tytusa Działyńskiego z Wiktorem Baworowskim

72%
Zuzek T.
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
|
2022
|
issue 39
9-80
EN
This paper aims to present the history of a precious manuscript from the collections of the Kórnik Library – Autograf Kościuszki. The manuscript, written by Tadeusz Kościuszko in mid-1793, contains Opis kampanii r. 1792 – a description of a campaign launched against Russia. Having analysed the manuscript and discussed all the eight editions of its text, the author of the article presents its history up until the death of Józef Dobek Dzierzkowski from Lviv (1830). He subsequently discusses a brief history of Tytus Działyński’s acquaintance with Wiktor Baworowski, as contained in their mutual correspondence, which discloses the further complex fate of Autograf Kościuszki – information on its subsequent owner and the circumstances in which it found its way into the collections of the Kórnik Library. Finally, all the copies of the manuscript known from literature are discussed. In the Annex, the author publishes inter alia the abovementioned correspondence between Działyński and Baworowski
PL
Głównym celem artykułu jest przedstawienie historii cennego rękopisu przechowywanego w zbiorach Biblioteki Kórnickiej – Autografu Kościuszki. Rękopis ten, napisany przez Tadeusza Kościuszkę w połowie 1793 roku, zawiera Opis kampanii r. 1792, odbytej przeciw Rosji. Po analizie rękopisu oraz omówieniu wszystkich ośmiu edycji jego tekstu autor artykułu najpierw przedstawił jego historię do czasu śmierci Józefa Dobka Dzierzkowskiego ze Lwowa (1830). Następnie ukazał krótką historię znajomości Tytusa Działyńskiego z Wiktorem Baworowskim, zawartą w ich wzajemnej korespondencji, która zdradza nam dalsze skomplikowane losy Autografu Kościuszki – kto był jego kolejnym właścicielem i w jakich okolicznościach trafi ł on do zbiorów Biblioteki Kórnickiej. Na koniec omówione zostały wszystkie znane z literatury kopie tego rękopisu. W aneksie autor opublikował ww. korespondencję Działyńskiego z Baworowskim.
9
Publication available in full text mode
Content available

„WSTYDNO W UKRAINIE, KIEDY PIOSNKA NIE TAK PŁYNIE” MIĘDZY WARIANTAMI ZAWERUCHY TOMASZA OLIZAROWSKIEGO

72%
Supeł K.
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
|
2019
|
vol. 17
241-254
PL
Zestawienie opublikowanych za życia autora wariantów Zaweruchy. Powieści ukraińskiej Tomasza Olizarowskiego ma na celu wykazanie różnic między odmianami utworu oraz ich wpływu na interpretację całego tekstu. W artykule szczególną uwagę zwrócono na opuszczone w drugim wydaniu epilogi oraz część Ranek, opowiadającą o zabłąkanych duszach głównych bohaterów, jak również na rozbudowany wątek Czumaka, którego postać w późniejszej wersji wysuwa się na pierwszy plan. Przywołanie recenzji i prac historycznoliterackich służy nie tylko ukazaniu preferencji krytyków i badaczy w wyborze edycji omawianego poematu, lecz także stanowi impuls do postawienia pytania o słuszność ich decyzji.
EN
This article deals with the different versions of Zawerucha. Powieść Ukraińska by Tomasz Olizarowski which were published within the author’s lifetime. The aim of this paper is to present the differences between them as well as to analyse how they influence on the interpretation of the whole text. Of the special interest are: the epilogues which were omitted in the second edition, Ranek, the part which presents haunted spirits of the main characters, and the extensively developed strand of Czumak, whose character becomes increasingly important in later edition of the novel. Both reviews and literary history essays have been mentioned in order to show the critics’ and researches’ attitudes towards choosing the version of the novel to be further discussed, which consequently becomes an impulse to consider the validity of their choice.
10
Publication available in full text mode
Content available

Krakowskie XVI-wieczne edycje Regimen Sanitatis Medicorum Parisiensium Franciszka Mymera

72%
Rzepiela A.
Archiwum Historii i Filozofii Medycyny
|
2014
|
vol. 77
24-27
PL
Artykuł omawia jeden z traktatów medycznych, zatytułowany Regimen Sanitatis Medicorum Parisiensium pro tuenda sanitate…, należący do gatunku popularnych w średniowieczu kompendiów medyczno-farmakologicznych, zawierających również porady na temat higieny, zwanych regimina sanitatis. Utwory te nawiązują do tradycji medycyny Hipokratesa i Galena, będąc jednocześnie przykładem medycznej literatury dydaktycznej, pozostającej pod wpływem arabsko-scholastycznej teorii medycyny. Jednym z najbardziej znanych był XII-wieczny Regimen Sanitatis Salernitanum, na którym wzorowali się autorzy innych tego rodzaju dzieł, w tym omawianego tu Regimen Sanitatis Medicorum Parisiensium. Traktat trzykrotnie został wydany w Krakowie w XVI wieku w znanej oficynie Scharffenbergów, wszystkie edycje przygotował znany tłumacz, poeta i wydawca, Franciszek Mymerus. W artykule porównano wydania z 1543 i 1575 roku.
EN
The paper discusses one of medical treatises, entitled Regimen Sanitatis Medicorum Parisiensium pro tuenda sanitate…, representing a kind of popular medieval medico-pharmaceutical compendiums, containing some hygienic advices as well, called regimina sanitatis. The tradition of these treatises was connected with Hippocrates and Galen medicine, having a form of medical didactic literature under the influence of Arabic and scholastic theory of medicine. One of most well-known treatises was Regimen Sanitatis Salernitanum (12th century), an example for latter authors, among others for an author Regimen Sanitatis Medicorum Parisiensium. Three editions of the treatise have been prepared in Kraków during 16th century by famous translator, poet and editor Franciscus Mymerus. In the article two of them have been compared: from 1543 and 1575.
11
Publication available in full text mode
Content available

Recepcja Norwida w latach 1939-1956

72%
Wojtasińska D.
Studia Norwidiana
|
2015
|
vol. 33
275-285
EN
Przemysław Dakowicz’s book “Lecz ty spomnisz, wnuku…” Recepcja Norwida w latach 1939-1956. Rzecz o ludziach, książkach i historii [“But you will remember, grandson…”. Reception of Norwid in the years 1939-1956. About people, books and history] (Warszawa: IBL PAN, 2011) is concerned with the reception of Norwid in the years 1939-1956 and shows it against the background of historical events and ideological debates of those times. In the initial parts of the book the author writes about Norwid’s influence on the formation of patriotism in the young generation during World War II, among others he mentions Krzysztof Kamil Baczyński; he also writes about war-time editions of writings by the author of Vade-mecum. In the further part of the book we read about ideological manipulations that Norwid works underwent in Poland after the war, and about the disputes in which circles having different outlooks on the world took part. We also receive information about the functioning of Norwid’s works on the publishing market of that time, and about the reception of Norwid during “the thaw”. The next chapter is focused on the confrontation of two models of reading the author of Silence – Julian Przyboś’s and Mieczysław Jastrun’s. Dakowicz’s book not only shows the models of reception of Norwid in the years 1939-1956, but also presents changes in Polish culture occurring in many planes. The author gathers various traces of reception, inspirations, debates and polemics around Norwid. Because of its subject-matter the book may prove to be interesting not only for those studying literature, but also for ordinary readers interested in Polish culture and history.
12

Recepcja Norwida w latach 1939-1956

72%
Wojtasińska D.
Studia Norwidiana
|
2015
|
vol. 33
275-285
XX
Przemysław Dakowicz’s book “Lecz ty spomnisz, wnuku…” Recepcja Norwida w latach 1939-1956. Rzecz o ludziach, książkach i historii [“But you will remember, grandson…”. Reception of Norwid in the years 1939-1956. About people, books and history] (Warszawa: IBL PAN, 2011) is concerned with the reception of Norwid in the years 1939-1956 and shows it against the background of historical events and ideological debates of those times. In the initial parts of the book the author writes about Norwid’s influence on the formation of patriotism in the young generation during World War II, among others he mentions Krzysztof Kamil Baczyński; he also writes about war-time editions of writings by the author of Vade-mecum. In the further part of the book we read about ideological manipulations that Norwid works underwent in Poland after the war, and about the disputes in which circles having different outlooks on the world took part. We also receive information about the functioning of Norwid’s works on the publishing market of that time, and about the reception of Norwid during “the thaw”. The next chapter is focused on the confrontation of two models of reading the author of Silence – Julian Przyboś’s and Mieczysław Jastrun’s. Dakowicz’s book not only shows the models of reception of Norwid in the years 1939-1956, but also presents changes in Polish culture occurring in many planes. The author gathers various traces of reception, inspirations, debates and polemics around Norwid. Because of its subject-matter the book may prove to be interesting not only for those studying literature, but also for ordinary readers interested in Polish culture and history.
13
Publication available in full text mode
Content available

Co se stalo s Otesánkem? K edicím Erbenovy pohádky

58%
Saicová Římalová L.
Studie z aplikované lingvistiky - Studies in Applied Linguistics
|
2017
|
vol. 8
|
issue 1
32-42
EN
Inspired by A. Macurová’s analysis of various editions of fairy tales by Božena Němcová, the contribution compares six different editions of the fairy tale Otesánek by Karel Jaromír Erben. It shows that some editions (especially those published after the year 2000) contain textual changes that may seem subtle (such as the change in verbal aspect or in the degree of directness that the death of Otesánek is described with) may change the overall meaning of the text, the picture of the main characters, their possible “guilt” and the “moral message” of the story. Illustrations accompanying the texts and the question of how children of pre-school age understand the fairy tale are discussed as well.
14

De toepassing van literair hertalen en vertalen in de didactiek van de literatuurwetenschap voor de buitenlandse neerlandistiek

58%
Polkowski M.
Roczniki Humanistyczne
|
2018
|
vol. 66
|
issue 5: Neofilologia. Zeszyt specjalny
295-313
PL
Celem niniejszego artykułu jest zbadanie, w jaki sposób parafrazy literackie tekstów literatury dawnej (zwłaszcza średnioniderlandzkiej) we współczesnym język niderlandzkim oraz przekłady tychże tekstów na inne języki (zwłaszcza język polski) mogą zostać wykorzystane w dydaktyce literaturoznawstwa niderlandzkiego w ramach zajęć skierowanych do studentów uczących się języka niderlandzkiego jako języka obcego w ramach kierunków filologii niderlandzkiej na uczelniach akademickich. Decyzja nauczyciela akademickiego, aby posługiwać się edycjami w formie parafrazy literackiej lub przekładu, została zdefiniowana w kategoriach interakcji trzech zamierzeń dydaktycznych (pobudzenie zainteresowania; ułatwienie akwizycji językowej; zdobywanie wiedzy merytorycznej). Autor następnie omawia wachlarz istniejących wirtualnych podręczników literatury niderlandzkiej oraz edycji drukowanych oferujących czytelnikowi uwspółcześnioną parafrazę dawnych tekstów literackich. W dalszej części artykułu pokazano, w jaki sposób w środowisku dydaktycznym, posługując się wspomnianymi materiałami, parafraza literacka oraz translacja mogą zostać wykorzystane jako metody dydaktyczne dla osiągnięcia trzech wymienionych powyżej celów. Przykładem takiego działania jest zrealizowany przez autora artykułu projekt dydaktyczny, w którego trakcie studenci niderlandystyki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II przełożyli na język polski epos rycerski Karel ende Elegast (Historia króla Karola i rycerza Elegasta).
EN
This article is intended to show how literary paraphrases of older (esp. medieval) literary texts into modern Dutch and their translations (from Dutch into other languages, here: Polish) may be used in the teaching of Dutch literature to students learning Dutch as a foreign language as part of an academic curriculum of Dutch philology. The decision of the teacher to use such texts is defined in terms of the interplay of three didactic goals (stimulating interest; focusing on language acquisition; factual content). The author then explores an array of existing handbook-type websites and printed editions offering historical literary texts paraphrased in Modern Dutch. The article goes on to show how in a classroom context, paraphrase and translation, using these materials, may be used as teaching methods to achieve all three of the abovementioned goals. An example of this is a project designed by the author, in the course of which students of Dutch at the John Paul II Catholic University of Lublin translated into Polish the chivalric epic Karel ende Elegast (Charles and Elegast).
NL
Dit artikel wil laten zien hoe hertalingen van oudere (in het bijzonder middeleeuwse) literaire teksten in modern Nederlands en hun vertalingen (vanuit het Nederlands in andere talen, hier: Pools) kunnen worden gebruikt in het onderwijs van Nederlandse literatuur aan studenten Nederlands als een Vreemde Taal als onderdeel van een academische studie Nederlands. De beslissing om dergelijke teksten te gebruiken wordt gedefinieerd in termen van het samenspel van drie doelen (stimuleren van interesse, focus op taalverwerving, feitelijke inhoud). De auteur onderzoekt vervolgens een reeks bestaande handboek-type websites en gedrukte edities met historische literaire teksten hertaald in hedendaags Nederlands. Het artikel laat zien hoe in de didactische context parafrase en vertaling kunnen worden gebruikt als lesmethoden om alle drie de bovengenoemde doelen te bereiken. Een voorbeeld hiervan is een door de auteur begeleid project, waarbij studenten Nederlands van de Johannes Paulus II Katholieke Universiteit Lublin de ridderroman Karel ende Elegast in het Pools vertaalden.
15
Publication available in full text mode
Content available

Pohyby české textologie

58%
Špirit M.
Slovo a smysl - Word & Sense
|
2019
|
vol. 16
|
issue 31
225-235
EN
The article describes the state of Czech textual criticism at the time of the publication of Editologie (2018), a methodological compendium in which its main authors, Michal Kosák and Jiří Flaišman, summarize, evaluate and elaborate procedures established by the handbook Editor and Text in 1971. One of the characteristics of today’s situation in the field of textology is the existence of multiple book series. The Variants series (Edice Varianty), which was launched in 2009, focuses on both original works and translations of textual criticism. The Hybrid Scholarly Edition series (Kritická hybridní edice), starting in 2012, is released in both electronic and print media, allowing for scientific and readership editions. The oldest series, The Czech Library (Česká knižnice), which began in 1997, provides a platform for the professional preparation of texts, from the earliest publications to living authors. The publishing industry has been simultaneously sidelining the textological profession, and the contemporary reader is faced with an increasing number of unidentified editions.
16
Publication available in full text mode
Content available

Выданні і рукапісы Гутаркі старога Дзеда

51%
Хаўстовіч М.
Acta Albaruthenica
|
2020
|
issue 20
25-66
PL
Zachowało się około trzydziestu białoruskich tekstów z okresu Powstania 1863 r. W artykule główną uwagę zwrócono przede wszystkim na historię tych utworów, problemy tekstologii i atrybucji. Przeanalizowano uważnie dobrze znane i dostępne redakcje. Przede wszystkim dotyczy to Gawędy Starego Dziada, której dwadzieścia dwie wersje (dziewiętnaście białoruskich, dwie litewskie i rosyjska) zostały niedawno opublikowane w książce Tomasza Nastulczyka. Korzystając zarówno z fotokopii T. Nastulczyka, jak i oryginałów (lub mikrofilmów), spróbowano „odnaleźć” protograf Gawędy…, autorską wersję dzieła. W rezultacie zasugerowano, że znane wersje można podzielić na pięć grup (niektóre z nich mają dwie, trzy lub cztery edycje). Może to oznaczać, że z wersji autora wyłoniło się co najmniej pięć redakcji, których kopistami byli w rze¬czywistości redaktorzy, a nawet współautorzy naszego poety. W wyniku analizy stwerdzono, że najbliżej protografu jest wariant tzw. grupy „litograficznej”. W tym artykule nie podnoszono kwestii autorstwa, ale obecność w wersjach grup „litografowanych” i „poznańsko-lwowskich” znacznej liczby czasowników z bez¬okolicznikiem na -ci kieruje nasze starania w poszukiwaniu autora na nosicieli dialektu wołkowysko-białostockiego. Oczywiście K. Kalinouski może nie być tym autorem, ale znaczące podobieństwo Gawędy… do „Mużyckiej Praudy” w wielu aspektach treści ideologicznych i artystycznych pozwala na poszukiwanie poety wśród jego najbliższych współpracowników, zarówno wśród młodzieży studenckiej w Petersburgu i Moskwie, jak i organizacji powstańczej na Grodzieńszczyźnie.
EN
About thirty Belarusian-language texts of the Uprising of 1863 have survived up to this day. Our interest lay, first of all, in the history of these works, the problems of their textual analysis, as well as their attribution. We closely looked at all known and available lists of their publishers. This concerns the Conversation (Hutarka) of an old man, twenty-two lists of which (nineteen Belarusian, one Lithuanian and one Russian) have recently been published in a specialised book by Tomas Nastulchik. We used photocopies from T. Nastulchik’s book as well as originals (or microfilms) from archival files, tried to identify the protograph of the Conversation..., or rather, the author's version of the work. As a result, we came to the conclusion that the preserved lists can be divided into five groups (some of which include two, three or four edited versions of the text). This may mean that, on the basis of the author's version, no less than five lists appeared, the scribes of which were in fact editors or even co-authors of our poet. We believe that some of the earliest, and thus the closest to the protograph, are the lists of the so-called “lithographed” groups. We did not raise the question of authorship due to the lack of necessary material, but we believe that the presence of a significant number of verbs with an infinitive postfix- “ci” in the lists of the “lithographed” and “Poznań-Lviv” groups directs our efforts to find the author among speakers of the Volkovysk-Bialystok dialect of the Belarusian language. Of course, K. Kalinouski may not be the author, but the significant similarity of the Conversation (Hutarka)... and the “Muzhytskaya Prauda” in many aspects of its ideological and artistic content allows us to look for the poet in the circle of his closest associates, both among the students of the St. Petersburg-Moscow youth and the Grodno insurgent organization. We considered it necessary to include Lithuanian-language versions of the Conversation (Hutarka) in our publication since we believe that the problem of attribution of the Belarusian work is closely connected to the Lithuanian text.
BE
Да нашага часу дайшлі блізу трыццаці беларускамоўных тэкстаў Паў¬стання 1863 г. У артыкуле нас у першую чаргу цікавілі пытанні гісторыі гэтых твораў, праблемы тэксталогіі, а таксама атрыбуцыі. Дык мы пільна прыглядаліся да ўсіх вядомых і даступных іхніх спісаў-рэдакцый. У першую чаргу сказанае датычыць Гутаркі старога дзеда, дваццаць два спісы якое (дзевятнаццаць беларускіх, два літоўскія і расейскі) нядаўна ў адмысловай кнізе выдаў Томаш Настульчык. Мы, выкарыстоўваючы як фотакопіі Т. Настульчыка, так і арыгіналы (ці мікрафільмы) з архіўных спраў, паспра-бавалі “дашукацца” пратографа Гутаркі…, аўтарскага варыянта твора. У вы-ніку прыйшлі да думкі, што захаваныя спісы магчыма падзяліць на пяць груп (асобныя з якіх маюць дзве, тры ці чатыры рэдакцыі). Гэта можа азначаць, што на падставе аўтарскага варыянта ўзнікла не менш за пяць спісаў, перапісвальнікі якіх з’яўляліся па сутнасці рэдактарамі ці нават сааўтарамі нашага паэта. Мы лічым, што адным з найбольш ранніх, а г. зн. і найбольш набліжаным да пратографа, з’яўляецца варыянт г. зв. “літа-графаванае” групы. Пытанне пра аўтарства ў дадзенай працы мы не ставім, але мяркуем, што наяўнасць у спісах “літаграфаванае”, а таксама “пазнанска-львоўскае” групаў значнае колькасці дзеясловаў з інфінітыўным суфіксам -ci скіроўвае нашыя намаганні на пошук аўтара сярод носьбітаў ваўкавыска-беластоцкага дыялекту беларускае мовы. Вядома, К. Каліноўскі гэтым аўтарам можа і не быць, аднак значнае падабенства Гутаркі… да “Мужыцкае праўды” ў шмат якіх аспектах ідэйна-мастацкага зместу дазваляе шукаць паэта ў коле ягоных найбліжэйшых аднадумцаў як сярод студэнцкае пецярбургска-маскоўскае моладзі, так і Гродзенскае паўстанцкае арганізацыі.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.