Search results

1

Dusza, monstra i życie na Księżycu. Teoria antropologiczna w barokowej „scientia curiosa” Wojciecha Tylkowskiego

100%

Raubo G.

Przestrzenie Teorii

|

2013

|

issue 19

57-75

EN

The article deals with the main points of the anthropological theory presented in the work of a baroque encyclopedist Wojciech Tylkowski which is entitled Uczone rozmowy [Learned Conversations] (1692). This theory combined the elements of theology, philosophy, science and common knowledge. It was presented as scientia curiosa, i.e. a convention which was used during the baroque era to popularize science. The most important aspects of the theory are: the concept of the human soul, four temperaments, the structure and operation of sense organs, the reasons for monstrous births, origins and manifestations of insanity, care of a guardian angel for a man, speculations about the idea of plurality of worlds and the possibility of people living on the Moon.

2

Pansofia Jana Amosa Komeńskiego w kontekście encyklopedyzmu XVI–XVII wieku

86%

Fijałkowski A.

Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne seria Pedagogika

|

2020

|

vol. 7

65-73

PL

Pansophia, czyli „najwyższa wiedza” lub encyklopedia całej wiedzy, w tym wiedzy z zakresu nauk przyrodniczych, zajmowała Komeńskiego od początku lat trzydzie-stych XVII wieku aż do śmierci w 1670 roku. Na pomysł i kształt pansophii złożyły się pomy-sły Piotra Ramusa na podręczniki, w tym zwłaszcza jego dychotomiczne schematy poprzedza-jące poszczególne części Consultatio catholica…, idea zebrania całej dostępnej wiedzy w ency-klopedii, którą zapożyczyć mógł także bezpośrednio od Jana Henryka Alsteda, pisma Jana Walentego Andreae i jego apologetów (różokrzyżowców), którzy pragnęli „powszechnego odrodzenia” i naprawy ludzkości przez „najwyższą wiedzę”, czyli właśnie pansophię, i powrót do stanu sprzed grzechu pierworodnego; idee pansophii jako „encyklopedii” zawierającej całość wiedzy odżyły i najwyraźniej inspirowały od lat trzydziestych XVII wieku przyjaciół Komeńskiego w Anglii – zwłaszcza Samuela Hartliba i ludzi z jego kręgu; pisma autorów „ru-chu dydaktycznego”, którzy usprawnić chcieli nauczanie, poszerzyć adres społeczny szkoły, w tym szkoły humanistycznej, między innymi przez nauczanie elementów wiedzy matema-tyczno-przyrodniczej. Jego pomysł na pansophię zalicza się do „utopijnego encyklopedyzmu”.

3

Wojciech Tylkowski wśród monstrów − barokowa scientia curiosa wobec estetyki epoki

72%

Napierała A.

Amor Fati

|

2016

|

issue 1(5)

219-235

EN

The article is an attempt to show different connections between modern science in 17th century and esthetics of Baroque. Culture progress had been connected with breaking the Renaissance rules of art – clarity and harmony, as well as with appearance of a new kind of art – varied, unclear and marvel. In both branches of knowledge erudition and necessity of getting to know as much as possible were the most important ideas; this became the background of particular Baroque occurrence: encyclopedism and erudition. The popular science literature genre known as scienta curiosa is strongly connected to those terms. The main subject of analysis is a treatise written by Wojciech Tylkowski, containing knowledge of mathematics, natural history and philosophy. Due to its form – which uses conceptual solutions, tricky, ridiculous questions and description of marvels, monsters and other curiosities – it is one of the most interesting examples of “practice esthetics” – using esthetics for popularization purposes.

Refine search results

1 Amor Fati

1 Przestrzenie Teorii

1 Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne seria Pedagogika

1 Fijałkowski A.

1 Napierała A.

1 Raubo G.

1 2020

1 2016

1 2013

Dusza, monstra i życie na Księżycu. Teoria antropologiczna w barokowej „scientia curiosa” Wojciecha Tylkowskiego

Pansofia Jana Amosa Komeńskiego w kontekście encyklopedyzmu XVI–XVII wieku

Wojciech Tylkowski wśród monstrów − barokowa scientia curiosa wobec estetyki epoki