Search results - CEJSH

1

Conception phénoménologique de la corporéité émotionnelle de la conscience chez Sartre

100%

Abramciów R.

Horyzonty Wychowania

|

2014

|

vol. 13

|

issue 27

85-93

FR

L'anthropologie philosophique moderne s'est penché sur la question du corps humain. Le but de cet article est donc de mettre de l'ordre dans un concept de la corporéité dans la phénoménologie de Sartre, préoccupé par la question du corps humain dans la perspective de l'objet. Une analyse de ce champ métathéoriques prouve qu'il est possible de le faire à l'aide d'un outil que l'on appelle ici une dimension de corporéité.

PL

Od początku swojej historii antropologia filozoficzna interesowała się zagadnieniem cielesności człowieka i jego emocjonalnej świadomości. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie jednej z najbardziej znaczących we współczesnej antropologii koncepcji cielesności człowieka – mianowicie fenomenologicznej koncepcji J.P. Sartre’a. Koncepcja ta analizuje cielesność człowieka przede wszystkim z perspektywy ludzkiego podmiotu. Jest również metateoretyczną analizą emocjonalnej świadomości człowieka ukazującą jej znaczenie dla budowania wiedzy na temat ludzkiego ciała.

2

Rozumienie granic Granice rozumienia Fenomenologicznie inspirowane interwencje w polu sztuki i humanistyki. Wprowadzenie

100%

Biały K., Instytut Socjologii W. E.-S.

Władza sądzenia

|

2017

|

vol. 13

PL

Prezentowane „Wprowadzenie” oraz materiał wizualny są częścią będącej w druku książki pod redakcją Kamili Biały i Marka Domańskiego „Rozumienie granic. Granice rozumienia. Fenomenologicznie inspirowane interwencje w polu sztuki i humanistyki”. Red. Kamila Biały i Marek Domański Wydawnictwo ASP ISBN: 978-83-65403-88-9 Łódź 2018

3

Trudna lekcja kosmogonii. Metafizyka Tuwima i fenomenologia Ingardena

100%

Michałowski P., Uniwersytet Szczeciński Z. T. i. A. L., Piotr Michałowski – teoretyk i historyk literatury zajmujący się głównie poezja współczesną k. l. i. t., karapet@poczta.wp.pl

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2014

|

vol. 03

PL

Próba interpretacji wiersza Tuwima Przyglądając się gwiazdom zostaje podjęta w kontekście Romana Ingardena fenomenologicznej teorii dzieła literackiego. Problem genezy świata i człowieka wpisuje się w szerokie konteksty: zarówno aktualnego stanu wiedzy naukowej z dziedziny kosmologii i astrofizyki, jak koncepcji ontologicznych filozofii, mitologii i religii. Zagadkowe obrazowanie poety ujawnia wysiłek w pokonywaniu oporu niewyrażalności języka i programowanych przezeń pojęć, logiki, a także wyobrażenia, jaki stanowi abstrakcja nicości, poprzedzającej genezę Wszechświata i tajemnicę życia.

EN

An attempt to interpret Julian Tuwim’s poem Looking at the stars is made in the con- text of Roman Ingarden’s phenomenological theory of literary work. The problem of the origin of the world and man is part of a broad context: both the current state of scientific knowledge in the field of cosmology and astrophysics, as well as onto - logical concepts of philosophy, mythology and religion. Mysterious imaging reveals the poet's effort to overcome the resistance of ineffability of language and linguisti- cally programmed concepts, logic, as well as the idea that an abstract nothingness, prior to the creation of the universe and the mystery of life.

4

Sens i znaczenie relacji intymnej w narracjach par w kohabitacji

100%

Błendowska M., Wydział Nauk Pedagogicznych U. M. K. w. T., m.blendo@doktorant.umk.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2014

|

vol. 51

PL

Sfera małżeńsko-rodzinna współczesnego człowieka podlega nieustannym zmianom pod względem sposobu jej realizacji oraz form wspólnego życia. Najlepszą egzemplifikacją przemian w tej sferze jest kohabitacja. Artykuł prezentuje wyniki badań jakościowych dotyczących właśnie tego obszaru. Celem niniejszego tekstu jest próba odpowiedzi na pytanie, co przeżycie czy przeżywanie bycia w kohabitacji znaczy dla osób, które w niej funkcjonują. Zastosowanie w prowadzonych badaniach metodologii fenomenologicznej pozwoliło na dotarcie do sensów i znaczeń, jakie swojej relacji intymnej nadają osoby badane, a tym samym umożliwiło uzyskanie rozumiejącego wglądu w badaną rzeczywistość. Do tej pory obszary te były ,,nieobecne” w polskich badaniach pedagogicznych. W artykule omawia się znaczenie tego rodzaju związku dla badanych, składniki tego doświadczenia, takie jak tworzenie własnej definicji związku oraz uczucie jako podstawę relacji intymnej.

5

FENOMENOLOGICZNA DEFINICJA ZABYTKU

100%

Szumakowicz E.

Ochrona Zabytków

|

2008

|

issue 2

93-100

EN

The author of the article tackles the task of perceiving the phenomenon of the qualities of a historical monument in a perspective different from the commonly accepted one, namely, a philosophical or, more precisely, a phenomenological viewpoint. This is why the point of departure for his reflections is a brief characteristic of phenomenology not so much as a research domain as a research method. The typical features of the latter include experiencing the object, which is the focus of interest, and constructing such theoretical references that will reveal the essence of the object. In our case, we are concerned with the historical monument as such. In Polish, in contrast to other languages, the term itself suggests a certain ontological reference: za-byt-ek – byt corresponds to the English ”being”. By following this line of thought, the author draws attention to the prime enemy of the ”being” properties of the monument, i.e. time. The fundamental mission of the conservator of monuments appears to be a sui generis revolt aimed against the erosion caused by the passage of time and the loss of the architectural, artistic and aesthetic objects mandatory for endowing human life with a certain superior quality. While pursuing this mission it is useful to conceive the monument as multi-strata, with a base composed of construction material and other substances, and further strata possessing the nature of what in the phenomenological interpretation is known as an ”intentional” structure, one that grants meaning to the material construction. Further on, the author demonstrates upon concrete examples how whole systems of intentional reference are constituted on a material basis, striving towards assorted values or meanings. Upon certain occasions, the latter two compete, as in the case of ”Wawel according to Długosz” and ”Wawel according to Wyspiański”. Such situations make us aware of the necessity of an active and dynamic role of the conservator as a mediator, an arbiter and an author of a synthesis.

6

Edmunda Husserla idea nauki i projekt fenomenologii jako nauki

100%

Czarnooka M.

Filozofia i Nauka

|

2020

|

vol. 8/2

57-79

PL

W tym tekście analizuję ideał nauki wypracowany przez Edmunda Husserla w późniejszym okresie jego twórczości, głównie w Medytacjach kartezjańskich i w Kryzysie nauk europejskich. Analiza ta jest drugą częścią rozważań przedstawionych w: M. Czarnocka, Edmunda Husserla idea nauki i projekt fenomenologii jako nauki ścisłej, Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne, 7 (2), 2019, s. 247-264. Husserl twierdzi, że przeobrażenie filozofii w naukę ścisłą, główne zamierzenie jego intelektualnej aktywności, wiąże się z reformą wszystkich nauk pozytywnych. Nauki pozytywne są według niego ściśle związane – przez wspólne fundowanie i wspólny ideał – z filozofią. W pracy porównuję też Husserlowski projekt filozofii jako nauki fundamentalnej z trendami obecnie panującymi w filozofii i wielością jej szkól, pól problemowych i metod.

7

„To jest prawda". Droga Edyty Stein do Boga w świetle teologii Hansa Ursa von Balthasara.

88%

Jędraszewski M.

Filozofia Chrześcijańska

|

2011

|

vol. 8

61-76

EN

The crucial moment in Edith Stein’s life was the reading of Therese from Avila’s autobiography in 1921. Having read it, she declared this well-known sentence: Das ist die Wahrheit – „This is truth!”. In the first part the article shows Edith Stein as a person passionately and consequently searching the truth. The second part is an attempt to interpret of what the truth itself is. There is also an analysis of the meaning for Edith Stein of her confession uttered in the moment of her conversion in the light of Hans Urs von Balthasar’s theology (truth as áëçoeaéá and truth as emeth) and in consequence what the essence of her being a theological person was.

8

Duchowa styczność osób w ujęciu Dietricha von Hildebranda. Implikacje pedagogiczne

88%

Ryk A.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2021

|

vol. 24

|

issue 1

PL

Rzeczywistość duchowa ma charakter niezwykle złożony i można na nią patrzeć z bardzo wielu perspektyw, zarówno teoretycznych, jak i praktycznych. Jedną z takich propozycji daje nam filozoficzna myśl Dietricha von Hildebranda. W jednej ze swoich licznych prac dokonuje on analizy tożsamości duchowej styczności, jaka tworzy się pomiędzy osobami, rozumianymi również jako istoty duchowe. Znamienny rys analizie dodaje jej fenomenologiczne ujęcie inspirowane zarówno myślą samego Edmunda Husserla, jak i Maxa Schelera. Przedmiotem niniejszego artykułu jest duchowa styczność osób w jej rozumieniu u Dietricha von Hildebranda.Celem teoretycznym prowadzonych analiz będzie ukazanie tożsamości tej styczności w jej różnorodnych aspektach, dotyczących przede wszystkim zróżnicowanej i wielowątkowej tożsamości samej relacji między osobami, rozumianymi właśnie jako duchowa styczność osób. Celem praktycznym zaś jest aplikacja wyników prowadzonych analiz do teorii i praktyki pedagogicznej. Podstawową metodą badawczą użytą w badaniu jest analiza tekstów, w tym przypadku treści zawartych w wybranych pracach Hildebranda.

9

Jana Patočki doświadczenie „jedności pierwotnego świata” jako przesłanka myślenia i działania pedagogicznego – implementacje (część druga)

88%

Gara J.

Forum Pedagogiczne

|

2019

|

vol. 9

|

issue 2/1

175-192

PL

Jan Patočka swoim życiem i twórczością w pełni zasłużył na miano współczesnego Sokratesa. Bieg jego życia i meandry twórczości tworzyły puzzle doskonale uzupełniające się i zależne od siebie. Zainteresowania filozoficzne czeskiego fenomenologa oscylowały wokół doświadczenia „jedności pierwotnego świata”, w którego centrum znajdował się świat naturalny. Poddając analizie strukturę doświadczenia tego świata, autor niniejszego opracowania bada takie kategorie, jak: czas, cielesność, dom, otwartość, praca. Następnie rekonstruuje jedną z opcji odczytywania filozofii wychowania Patočki i ewolucji jej podstawowych zagadnień. Kluczową ideą w tej filozofii jest ruch, jako coś, co specyfikuje otwartą strukturę istnienia człowieka. W tym kontekście w sposób heurystyczny zostały sformułowane podstawowe kierunki myślenia i działania pedagogicznego, które implikuje tytułowe doświadczenie „jedności pierwotnego świata”. Artykuł publikowany jest w dwóch częściach, które stanowią integralną całość autorskiego ujęcia tytułowego problemu. Część pierwsza artykułu ma charakter studialnej rekonstrukcji. Część druga publikacji ma charakter autorskich implementacji twórczości Jana Patočki.

10

Jana Patočki doświadczenie „jedności pierwotnego świata” jako przesłanka myślenia i działania pedagogicznego – rekonstrukcje (część pierwsza)

88%

Gara J.

Forum Pedagogiczne

|

2019

|

vol. 9

|

issue 1

181-202

PL

Jan Patočka swoim życiem i twórczością w pełni zasłużył na miano współczesnego Sokratesa. Bieg jego życia i meandry twórczości tworzyły puzzle doskonale się uzupełniające i zależne od siebie. Zainteresowania filozoficzne czeskiego fenomenologa oscylowały wokół doświadczenia „jedności pierwotnego świata”, w którego centrum znajdował się świat naturalny. Poddając analizie strukturę doświadczenia tego świata, autor niniejszego opracowania bada takie kategorie, jak: czas, cielesność, dom, otwartość, praca. Następnie rekonstruuje jedną z opcji odczytywania filozofii wychowania Patočki i ewolucji jej podstawowych zagadnień. Kluczową ideą w tej filozofii jest ruch, jako coś, co specyfikuje otwartą strukturę istnienia człowieka. W tym kontekście w sposób heurystyczny zostały sformułowane podstawowe kierunki myślenia i działania pedagogicznego, które implikuje tytułowe doświadczenie „jedności pierwotnego świata”. Artykuł publikowany jest w dwóch częściach, które stanowią integralną całość autorskiego ujęcia tytułowego problemu. Część pierwsza artykułu ma charakter studialnej rekonstrukcji. Część druga publikacji ma charakter autorskich implementacji twórczości Jana Patočki.

11

Świadectwo uniwersalizmu myśli: listy Edyty Stein do Romana Ingardena

88%

Garlej B.

Studia Wschodniosłowiańskie

|

2017

|

vol. 17

EN

The core of the article constitute the letters that Edith Stein (who later became St. Teresa Benedicta of the Cross) and Roman Ingarden, whom she met in Gottingen, exchanged between 1917 and 1939. When they met they were both students of Edmund Husserl and were among the members of so-called Gottingen Phenomenologists’ Club that was not only of international nature but also accepted females as its members, which was quite an exception in the first two decades of the 20th century. The issues addressed in Stein’s letters to her friend from Poland centered on two aspects: behind-the-scenes functioning of the phenomenologists gathered around their master (Husserl), as well as the inner path in the course of which Stein’s spiritual metamorphosis takes place. It is obvious that with reference to the former issue, the works and the philosophical views of Edmund Husserl served as the source of intellectual inspiration. The young scholar reached beyond them though. Her philosophical achievements as well as her inner development were deeply influenced by another professor of philosophy, Adolf Reinach, thirty four years of age at that time. The latter problematic plane discussed in the letters confirms that “[t]he biography of Edith Stein is one of the most fascinating life stories not only in modern times. It is connected both with the content of her thought as well as with her life path that was bold climbing towards perfection as well as a great transformation; this transformation has been defined both as the grandest and the most complex one since the change that was the part of St Paul’s, or Saul of Tarsus, life” [in: Anna Grzegorczyk, Ponad kulturami. Uniwersalizm Edyty Stein, Poznań 2010, p. 37; own translation]. This duality of thought, seemingly referring to the realms so distant that virtually impossible to combine, become connected by one feature: the author’s universality of thought which points clearly that Edith Stein’s philosophical attitude reaches the intercultural dimension. Consequently, the brilliance of the author and philosopher becomes obvious, and „stems from the unique combination of cognitive passion with transcendent sense” [Ibid, p. 41]

12

Fenomenologia. Między przeszłością a przyszłością

87%

Zakrzewska K.

Przegląd Humanistyczny

|

2018

|

vol. 62(3 (462))

195-202

PL

-

13

Феноменологія нудьги: ‘досвід без властивостей’ Тарас Добко Український католицький

75%

Добко Т.

Studia Bobolanum

|

2020

|

vol. 31

|

issue 2

289-305

PL

Streszczenie Artykuł przedstawia fenomenologiczną analizę natury nudy jako „doświadczenia bez właściwości”. Dowodem na to jest rozróżnienie między zwykłą i głęboką nudą, a także stosunkiem osoby ludzkiej do świata i sposobem doczesności świata w doświadczaniu nudy. Omówiono doświadczenie wewnętrznej pustki charakterystycznej dla nudy i jej źródła. Doświadczenie nudy w wyjątkowy sposób odsłania powołanie człowieka do dialogu z rzeczywistością i niejako z przeciwności ukazuje obiektywną naturę ludzkiego szczęścia.

EN

The article offers phenomenological analysis of the nature of boredom as an „experience without qualities”. The distinction between ordinary and profound boredom, the human person’s relationship with the world as well as the world’s way of givenness in the experience of boredom, is brought to evidence. The experience of inner void peculiar to boredom and its sources is discussed. The experience of boredom uniquely discloses the human person’s vocation to enter the dialogue with reality and as it were from the opposite, manifests the objective nature of human happiness.

14

Koncepcja etyki indukcyjnej T. G. Masaryka

75%

Furman M.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2017

|

vol. 29/1

EN

Masaryk is primarily known as the first president of Czechoslovakia. While completely concealed his activity as a philosopher. In the article I would like to present his scientific work as philosopher and sociologist. Interesting especially here is a phenomenological concept of ethics, which scratch Masaryk is looking for in the philosophy of Hume. He believes that the ethics has to rely on inductive thinking. At the same time, Masaryk point out that it is an interim ethics, which goal will be aimed in the future. On the one hand ethics can be a psychological, on the other hand it can also be seen as a transitional phase. In this sense, ethics based on the spirit of reason is the future of humanity.

15

Is phenomenology metaphysics?

75%

Krokos J.

Studia Philosophiae Christianae

|

2011

|

vol. 47

|

issue 2

13-30

EN

The question whether phenomenology is metaphysics is an extremely difficult one. The most common expression used to refer to metaphysics is ‘the fundamental philosophical science concerned with being as being’. Metaphysics is the first philosophy in the order of things, and being. Aristotelian "first philosophy" was supposed to precede "second philosophy", i.e. physics. Husserl's phenomenology, being a science about the essence of pure consciousness, was supposed to precede eidetic formal sciences, eidetic material sciences and all sciences concerning facts, including metaphysics. Thus, in his declarations, Husserl distinguished phenomenology, including transcendental phenomenology, from metaphysics. Husserl claimed that the question about the reason for being, its ratio, should not be the starting point in philosophy. In his opinion, the question that ought to introduce one to philosophy is the question of how every sense is constituted in consciousness, in subjectivity, or in the subject. Thus, Husserl's phenomenology, including transcendental phenomenology, is not metaphysics understood as the study of being qua being. It is not a contemplation of being, but a meditation on processes involved in consciousness, in which the sense of being is constituted.

PL

Problem, czy fenomenologia jest metafizyką, jest trudny do rozstrzygnięcia. Najczęściej pojawia się określenie metafizyki jako podstawowej nauki filozoficznej, rozważającej byt jako byt. Metafizyka jest filozofią pierwszą w porządku rzeczowym i bytowym. Arystotelesowska „filozofia pierwsza” wskazuje, że ma ona poprzedzać jakąś „filozofię drugą”, a mianowicie – fizykę. Fenomenologia Husserla jako nauka o istocie czystej świadomości miała poprzedzać eidetyczne nauki formalne, eidetyczne nauki materialne oraz wszystkie nauki o faktach, w tym metafizykę. W deklaracjach zatem Husserl odróżniał fenomenologię, w tym fenomenologię transcendentalną, od metafizyki. Husserl zanegował pytanie o rację bytu jako wyjściowe pytanie filozofii. Według niego pytaniem, które winno wprowadzać w filozofię, jest pytanie o to, jak wszelki sens konstytuuje się w świadomości, w subiektywności czy też w podmiocie. A zatem fenomenologia Husserla, w tym fenomenologia transcendentalna, nie jest metafizyką pojmowaną jako badanie bytu jako bytu. Fenomenologia nie poszukuje bowiem bytowych racji bytu, nawet jeśli przedmiotu badań metafizycznych nie ograniczymy do bytu realnego.

16

Obraz świata zakładany w pytaniach filozoficznych – na przykładzie fenomenologii (Ingarden) i tomizmu egzystencjalnego (Krąpiec)

75%

Duchliński P.

Logos i Ethos

|

2016

|

issue 2(42)

7-31

17

Świadomość, wyobrażenie, percepcja. O Sartre’owskim projekcie psychologii fenomenologicznej

75%

Chojnacka M.

Avant

|

2018

|

vol. 9

|

issue 3

129-139

EN

The author of the review discusses the thesis presented in Philippe Cabestan’s book L’être et la conscience. Recherches sur la psychologie et l’ontophénoménologie sartriennes. The work of the French philosopher can be regarded as an analysis and elaboration of the early philosophical assumptions of Jean-Paul Sartre oscillating around the concept of consciousness. Cabestan shows how Sartre’s critical approach to phenomenology influenced the shape of his ontology, presented primarily in the book Being and Nothingness

PL

Autorka recenzji omawia tezy zaprezentowane w książce L’être et la conscience. Recherches sur la psychologie et l’ontophénoménologie sartriennes autorstwa Philippe’a Cabestana. Pracę francuskiego badacza można potraktować jako analizę i opracowanie wczesnych założeń filozoficznych Jean-Paula Sartre’a oscylujących wokół pojęcia świadomości. Cabestan pokazuje, w jaki sposób Sartre’owskie – krytyczne – podejście do fenomenologii wpłynęło na kształt jego ontologii, wyłożonej przede wszystkim w książce Byt i nicość

18

Filozofia Husserla pożądliwym okiem. Krytyczne omówienie książki Dwa ciała Didiera Francka

75%

Gołaszewski F.

Avant

|

2018

|

vol. 9

|

issue 3

165-181

EN

This text is a critical discussion of Didier Franck’s book Flesh and Body: On the Phenomenology of Husserl. According to Filip Gołaszewski, this book tries to realize one of its most-primary functions, which is dialogue. The author gives his own answer to the question with what effect Franc fulfills this task.

PL

Tekst ten stanowi krytyczne omówienie książki „Dwa ciała” Didiera Francka. Zdaniem Filipa Gołaszewskiego, książka ta stara się realizować jedną z jej najpierwotniejszych funkcji, którą jest dialog. Autor udziela własnej odpowiedzi na pytanie, z jakim skutkiem Franck wywiązuje się z tego zadania.

19

Das Problem des Bösen in der Philosophie Józef Tischners

75%

Gadacz T.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2011

|

vol. 1

|

issue 2

259-274

PL

Problem zła w filozofii Józefa Tischnera. Artykuł prezentuje różne aspekty zła w filozofii Józefa Tischnera (zło aksjologiczne, zło agatologiczne i zło strukturalne). Podkreślając fenomenologiczne nastawienie badań Tischnera, autor ukazuje zło jako zjawę, która towarzyszy najbardziej źródłowej postaci doświadczenia, jaką – zdaniem Tischnera – pozostaje wydarzenie spotkania z innym człowiekiem. W tej perspektywie zło jako zjawa okazuje się równie źródłowym, jak samo spotkanie, warunkiem zaistnienia dobra i wolności. Pierwotne doświadczenie nie mówi nam bowiem, że coś jest czy też, że coś powinno być, mówi nam natomiast, że jest coś, czego powinno nie być.

20

Gogacz – Judycki. Dwie koncepcje indywidualności osoby ludzkiej

75%

Listkowska B.

Logos i Ethos

|

2014

|

issue 2(37)

47–75

PL

Celem artykułu jest przedstawienie dwóch koncepcji indywidualności osoby ludzkiej, powstałych we współczesnej filozofii polskiej: Mieczysława Gogacza i Stanisława Judyckiego. Jest to próba spojrzenia na zagadnienie z dwóch różnych perspektyw filozoficznych: metafizyki tomistycznej i epistemologii fenomenologicznej. Ujęcie metafizyczne jest poszukiwaniem odpowiedzi na pytanie o indywidualność osoby w jej strukturze ontycznej, ujęcie fenomenologiczne natomiast koncentruje się na analizie doświadczenia bezpośredniego. Jako rację indywidualności Gogacz wskazuje intelekt możnościowy (bierny) zapodmiotowany w formie substancjalnej (duszy). Judycki utrzymuje, że racją tą jest zamysł Boga, zgodnie z którym stwarza On duszę każdego człowieka jako radykalnie różną od wszystkich innych dusz ludzkich – unikalną. Przedstawione teorie wyrastają z odmiennego sposobu rozumienia osoby. Teoria Gogacza ma charakter substancjalistyczny, nawiązuje do koncepcji osoby Arystotelesa, Boecjusza i św. Tomasza z Akwinu. Koncepcja Judyckiego jest ujęciem relacjonistycznym, zmodyfikowanym elementami filozofii substancjalistycznej. Odwołuje się do relacjonistycznych teorii Platona, św. Augustyna i Kartezjusza oraz substancjalistycznych – Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu. Tomistyczne i fenomenologiczne ujęcia indywidualności wprowadzają do filozoficznej nauki o człowieku niesprowadzalne do siebie, lecz istotne treści.

Refine search results