Search results

1

Językowa kreacja nieba i piekła w Tragedii o bogaczu i Łazarzu z 1643 roku

100%

Kępka I.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

|

2016

|

vol. 23

|

issue 1

39-53

PL

The main goal of the article is showing the language creation of hell and heaven presented in The tragedy about the rich man and Lazarus in XVII c. Language creation of hell and heaven in this story is showing it stereotypically. Heaven is a place where God and other peaceful creatures live (also souls of people that lived well on Earth). Hell is a dark abyss, where the fire of hell (which is not shining) is the main source of pain for the condemned. A human being which got into hell will never get out. It is out of God’s forgiveness range.The image of those two places in the Tragedy serves mainly the persuasion which is closely connected with the genre of the morality. Language creation of hell and heaven in the Tragedy was written by uncomplicated linguistic means.

2

Магія простору та часу: хронотоп в романі Казимєжа Трухановського «Божі млини»

88%

Hajder T.

International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture

|

2019

|

vol. 1

|

issue 1

85-98

EN

Abstract. The analysis of time-space coordinates of an artistic work. in the circle of scientific interests of literary critics, is increasingly being analyzed from the second half of the twentieth century. M. Bakhtin's term for introduction to the interconnection of time and space coordinates of an artistic product today encompasses wider spectra of philological analysis of the text. After all, the chronotope is functionally associated with such concepts as plot and genre (plot-based and genre-specific functions), semantics of the text, mythopoetics, etc. Universals like "man", "time", "space" are necessary attributes of the semantic space of artistic text, since these categories organize the text (they perform the text-creation function). . In the article the author considers the key plot chronotopes - the chronotope of the meeting, the chronotope of the road, which is modified by the author - K. Trukhanovsky - into the chronotope of the labyrinth. The latter acquires specific features in the novel. The writer applied to mythologization and the magic properties of time-space measurements in the novel. Mythological and literary traditions are superimposed, as a result of which the author creates a complicated model of a labyrinthine novel. K. Trukhanovsky immerses the protagonist in the world of masks, forcing him to travel through the labyrinth of both his own soul and the quaint world of the City into which he falls.

3

Mikołaj Bierdiajew jako inspiracja dla filozoficznego myślenia o piekle

88%

Pawliszyn M.

Logos i Ethos

|

2013

|

issue 2(35)

195–218

XX

In the discussion concerning the understanding of what hell is, the opinion of the Russian philosopher Nikolai Berdyaev is very important. He is strongly opposed to the attempts to rationalize the problem saying that, sooner or later, they breed fear and anxiety. Hell is pure subjectivity, the inability to go beyond the circle of our spirit’s constant torment. Therefore, hell is not related to objectivity. Rather, it is a total confinement, a state of helplessness. It is being imprisoned in time, which has no end, a dream, from which it is impossible to wake up. Thus, it is not the result of God’s decision, a punishment for committed sins. On the contrary, it is the result of choice, being in favor of your own loneliness. Ultimately, it will remain only a creation of our rationalization. Therefore, we must have hope (which perhaps will be false) that hell does not exist.

4

The Surrealist Image of Hell in Vasyl Stus’s Poetry based on "Merry Cemetery"

88%

Mościszko M.

Slavia Orientalis

|

2019

|

vol. LXVIII

|

issue 1

5

Purgatory and Hell in Medieval Female Mystics’ Visions

88%

Mąkosa P.

The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II

|

2024

|

vol. 14

|

issue 1

5-18

EN

Death and the afterlife have always evoked both fear and hope among people. Consequently, they have endeavoured to gain a deeper understanding of what lies beyond life’s earthly realm. Christian teachings and the official doctrine of the Church offer a broad overview of this reality, leaving room for an expectation of a more detailed explanation of the fate that awaits individuals after death. Female mystics, particularly those who lived during the late Middle Ages, played significant roles in elucidating these destinies. Their visions and subsequent writings contain a wealth of details concerning the nature of eternal life, providing meticulous descriptions of the places and events that unfold after death. This article delves into their visions of purgatory and hell, examining their relationship with the official Catholic doctrine.

6

Piekło jako wyraz gniewu Bożego w doświadczeniu mistycznym Świętej Faustyny Kowalskiej

75%

Frąckowiak J.

Verbum Vitae

|

2018

|

vol. 34

369-392

EN

Sister Faustina Kowalska is one of the most famous saints of the Catholic Church. Her mystical experiences, written down in the “Diary”, became well known throughout the entire world, resulting in the proclamation of the message of divine mercy and in the promotion of its devotion. However, the message does not ignore the issue of God’s wrath and the so-called divine punishment connected with it, punishments which concern temporal reality as well as eternal life. The first kind of punishments appear in human life as various misfortunes which call or spur the individual to conversion. The other kind, however, involves eternal damnation in Hell. The present article is dedicated to this latter question of Hell as an expression of divine wrath, in the experiences of the Saint. We can note that her impressions in this matter are of three varieties: first, the “dark night” sensations, then the moments in which she accompanies the moribund into damnation’s danger, and finally her mystical vision of Hell itself. Analysis of all these experiences allows us to discern, through the Saint's eyes, the true purpose of Hell’s message: It is not merely to satisfy our curiosity about the fate and status of the damned, but rather should inform an intensive focus on one's own proper salvation, and on the salvation of other sinners. Moreover, a proper view of these things does not need to exclude the hope of salvation for everyone.

PL

Siostra Faustyna Kowalska jest jedną z najbardziej znanych świętych Kościoła katolickiego. Jej doświadczenia mistyczne spisane w Dzienniczku stały się znane na całym świecie, przyczyniając się do głoszenia orędzia Bożego miłosierdzia i propagowania jego kultu. Orędzie to jednak nie pomija także tematu Bożego gniewu oraz wiążących się z nim tzw. kar Bożych. Dotyczą one zarówno sfery doczesnej (utrapienia mające na celu wezwanie do nawrócenia), jak również sfery wiecznej (wieczne potępienie w piekle). Niniejszy artykuł poświęcony jest zagadnieniu piekła jako wyrazu boskiego gniewu w doświadczeniach wspomnianej świętej. Zauważamy, że przeżycia te są trojakiego rodzaju: przeżycia „nocy ciemnej”, towarzyszenie umierającym, którzy znajdują się w niebezpieczeństwie potępienia, jak również mistyczna wizja piekła. Analiza wspomnianych doświadczeń pozwala zauważyć, że celem orędzia o piekle nie jest zaspokojenie ludzkiej ciekawości na temat osób potępionych, ale intensywne zaangażowanie w troskę o zbawienie własne i innych grzeszników. Nie musi też być ono sprzeczne z nadzieją zbawienia dla każdego.

7

Somiglianze nella visione delle «cose ultime» tra Hans Urs von Balthasar e Faustina Kowalska

63%

Raczyński-Rożek M.

Teologia w Polsce

|

2017

|

vol. 11

|

issue 1

129-145

EN

The twentieth century theology has underlined the interdependence of theology and spirituality: the role of theology is to interpret spirituality and spirituality is to give a new life to theology. We can observe this dependence clearly in Hans Urs von Balthasar’s works. He was one of the restorers of the contemporary theology. The similarities between the theologian from Switzerland and Polish mystic Faustyna Kowalska are inspiring and interesting. The two, who have never heard about each other, have similar points of view in some aspects of reflection about God. The purpose of this article is to show these similarities in the field of eschatology. It means, exactly, a new perception of the judgment, eternal happiness and punishment in purgatory and hell.

PL

Teologia del XX secolo ha sottolineato di nuovo la dipendenza reciproca tra la teologia e la spiritualità: la teologia deve interpretare la mistica e la mistica deve approfondire le riflessioni teologiche. Questa dipendenza si realizza chiaramente nelle opere di Hans Urs von Balthasar, uno dei teologi più significativi della teologia contemporanea. Ispirante e interessante è la somiglianza tra il suddetto teologo e la mistica polacca, Faustyna Kowalska. Nonostante, entrambi non hanno mai sentito uno dell’altro, si possono trovare le osservazioni simili e non ovvi in diverse descrizioni della realtà di Dio. L’articolo si limita alle questioni escatologiche.

8

"Hölle" w niemieckich frazeologizmach

63%

Bielewicz-Dubiec A.

Język. Religia. Tożsamość

|

2019

|

issue 2(20)2019

7-14

PL

Niniejsza praca przedstawia niemieckojęzyczne frazeologizmy z słowem kluczowym Hölle. Materiałem źródłowym dokonanej analizy są niemieckie frazeologizmy, do których przypisane zostały polskie frazeologizmy. Frazeologizmy zostały podzielone na trzy grupy w zależności od typu ekwiwalencji. Wyniki konfrontacji nie tylko przyczyniają się do głębszego zrozumienia badanego języka, ale także do rozwiązywania praktycznych zagadnień z zakresu nauczania języków obcych, tłumaczenia pisemnego i ustnego.

EN

This paper presents phraseologisms with the key word Hölle. The source material of the analysis is German phraseologisms, to which Polish phraseologisms have been assigned. Phraseologisms were divided into three groups depending on the type of equivalence. The results of the confrontation not only contribute to a deeper understanding of the studied language, but also to solving practical issues in the field of foreign language teaching, translation and interpretation.

9

Eschatologia w pismach św. Faustyny

63%

Pochwat J.

Polonia Sacra

|

2021

|

vol. 25

|

issue 2

EN

Sister Faustina Helena Kowalska (1905–1938), the Secretary of Divine Mercy discovered the richness of the eschatological mystery, showing heaven, purgatory, hell, along with the perspective of Parousia and abundance of the Communion of Saints. These truths, invariably proclaimed in the Catholic Church for centuries. Faustina not only strongly believed in them, but also experienced their realities. Her testimony is of great importance to all, both believers and people who do not admit their faith in Christ preached in the Church. The Saint lived and experienced God’s love, which is deeply reflected in the Four Last Things. So it was natural for her to experience the presence of Jesus Christ, who was for her a real, living reality she was experiencing throughout her life.

PL

Siostra Faustyna – Helena Kowalska (1905–1938), Sekretarka Bożego Miłosierdzia, odkryła bogactwo tajemnicy eschatologicznej, ukazując niebo, czyściec, piekło, a także perspektywę paruzji i bogactwo obcowania świętych. Prawdy te niezmiennie głoszone przez wieki w Kościele katolickim. Faustyna nie tylko mocno w nie wierzyła, ale i doświadczała tych rzeczywistości. Jej świadectwo ma ogromne znaczenie dla wszystkich, zarówno wierzących, jak i ludzi, którzy do wiary w Chrystusa, głoszonej w Kościele, się nie przyznają. Święta przeżywała i doświadczała miłość Bożą, która ma głębokie odzwierciedlenie w rzeczach ostatecznych człowieka. Czymś zatem naturalnym było jej przeżywanie obecności Jezusa Chrystusa, który był dla niej rzeczywistością realną, żywą, której doświadczała w całym swoim życiu.

10

Traktaty o czterech ostatecznych rzeczach człowieka w literaturze czeskiej XVI i XVII wieku. Zarys problematyki

63%

Koczur-Lejk K.

Slavica Wratislaviensia

|

2019

|

vol. 168

243-254

EN

Treatises on four ultimate truths about the human condition in 16th and 17th century Czech literature (an outline of issues) Czech literature of the 16th and 17th century was for readers of that time an important source of admonishment concerning death and afterlife. Manuals about the art of dying — ars moriendi books — provided ample advice on how to die a “good death”. Besides that, their authors focused also on other issues of ultimate importance for human beings, i.e. death, God’s judgment, heaven and hell. The aim of the treatises was to make readers lead a good life through constant pondering over death and the uncertainty of the soul’s fate in the afterlife. Descriptions of various tortures suffered by the damned in hell were meant to frighten sinners, make them repent and change their lives. Descriptions of heaven, on the other hand, were supposed to lure people into doing good. According to the Catholic dogma, after death, the soul can go to heaven, hell or purgatory. The Protestant Reformation rejected purgatory as wishful human fiction, and returned to a traditional dualistic view of the afterlife.

CS

Traktáty o čtyřech posledních věcech člověka v české literatuře 16. a 17. století (náčrt problematiky) Česká náboženská vzdělávací literatura 16. a 17. století představovala pro čtenáře důležitý zdroj poučení o smrti a posmrtném životě. Příručky šťastného umírání — knihy ars moriendi přinášely rady, jak má dobrá smrt vypadat. Kromě této problematiky se autoři zabývali tématy souvisejícími s posledními věcmi člověka, to je smrtí, božím soudem, peklem a nebem. Cílem traktátů bylo přimět čtenaře k dobrému životu prostřednictvím myšlenky na smrt a nejistý posmrtný osud duše. Líčení pekelných trestů mělo vyvolat u hříšníků hrůzu, přimět je, aby změnili své chování a nastoupili cestu pokání. Popisy ráje měly lákat a přitahovat. Podle katolíků duše po smrti mohla jít do nebe, pekla nebo ji čekal očistěc, kde měla smýt hříchy a poté vstoupit na nebesa. Reformace odmítla učení o očistci, a proto na něm protestanští autoři zdůrazňovali lidský výmysl.

11

De arte moriendi Jana Gersona – średniowieczny przeżytek czy dar dla współczesnych? Próba analizy w świetle dokumentu Aktualne problemy eschatologii Międzynarodowej Komisji Teologicznej (1992)

62%

Kulik B.

Teologia i Moralność

|

2017

|

vol. 12

|

issue 1(21)

185-203

EN

Death is a part of human life – a part which cannot be deleted. Both earlier and nowadays it pushes people to ask about its reason, consequences, nature and how to get ready for it. The response for the ultimate question were books about the art of dying, which first of all were written in the Middle Ages. People are dying also today, so there is a need to work out a “new art of dying”, which is compatible with the mentality of a contemporary human being. The first step is to analyse if and how medieval texts can help or explain it. An analysis in the light of contemporary eschatology of one of such texts: De artre moriendi written by J. Gerson is the point of the following article. The first chapter is about the final things in human life such as death, paradise, purgatory and hell, which are described by Gerson. In the second chapter there is presented the teaching of the International Theological Commission concerning those issues enclosed in the document Some current questions in Eschatology (1992). The third chapter is an attempt to compare the eschatology of both texts. The study allows to draw a conclusion that the medieval treatise of Gerson is not an anachronism, but might be a precious inspiration for contemporary theologians. Eschatology included in that treatise is faithful to contemporary eschatology, so it is possible, after doing some revisions and additions, to build ars moriendi for contemporary human based on it.

PL

Śmierć jest elementem ludzkiego życia, którego nie da się usunąć. Jak kiedyś, tak i obecnie, zmusza ludzi do stawiania wielu pytań o jej przyczynę, następstwa, naturę, a także o to, jak można się do niej przygotować. Odpowiedzią na ostatnie pytanie były w historii ludzkości dzieła o sztuce umierania, które powstawały przede wszystkim w średniowieczu. Ponieważ ludzie umierają i dzisiaj, zauważa się potrzebę opracowania „nowej sztuki umierania” odpowiadającej mentalności współczesnego człowieka. Pierwszym krokiem jest przeanalizowanie, czy i w jakiej mierze mogą w tym pomóc teksty średniowieczne. Celem niniejszego artykułu jest analiza jednego z takich utworów, autorstwa J. Gersona, pt. De arte moriendi w świetle współczesnej eschatologii.W pierwszym rozdziale zostają omówione rzeczy ostateczne człowieka opisane przez Gersona, czyli: śmierć, raj, czyściec, piekło. W drugim rozdziale przedstawia się, w jaki sposób naucza o nich Międzynarodowa Komisja Teologiczna w dokumencie pt. Aktualne problemy eschatologii (1992 r.). Rozdział trzeci jest próbą porównania eschatologii obu tekstów.

12

Dolina Gehenny obrazem potępienia?

62%

Maniecka E.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2016

|

vol. 69

|

issue 3

EN

The Valley of the Hinnom in the Old Testament always referred to a place south of the city walls. After the sacrifices of children made to Molech, this area was cursed. The people began to throw garbage and dispose of the bodies of convicts there while unfading fire burnt them. Unpleasant and acrid smoke constantly hovered over this area. The teaching of Jesus of Nazareth changed the meaning of the term Gehenna. Jesus used it to bring people to the reality of damnation. He pointed to the need for one’s radical turning away from evil and sin in order to avoid this punishment. The valley of disgrace has become thus the image of eternal hell in Jesus’ preaching.

PL

Dolina Gehenny w Starym Testamencie zawsze oznaczała miejsce na południe od murów miasta. Po ofiarach złożonych Molochowi z dzieci tereny te zostały przeklęte. Zaczęto tam wysypywać śmieci, wyrzucać ciała skazańców, a niegasnący ogień je trawił. Ciągle unosił się stamtąd nieprzyjemny i gryzący dym. Nauczanie Jezusa z Nazaretu zmieniło znaczenie terminu „gehenna”. Jezus używał go, by przybliżyć ludziom rzeczywistość potępienia. Wskazywał na konieczność radykalnego odwrócenia się od zła i grzechu, aby uniknąć tej kary. Dolina hańby stała się w nauczaniu Jezusa obrazem piekła wiecznego.

13

Luxuria, grzech i kara. Przyczynek do badań ikonograficznych Ołtarza Sądu Ostatecznego Jheronimusa Boscha (i jego warsztatu) z Akademie der Bildenden Künste w Wiedniu. Część I

51%

Kubies G.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2019

|

vol. 10

|

issue 3

69-91

PL

Ołtarz Sądu Ostatecznego z Wiednia uważany jest obecnie przez członków Bosch Research and Conservation Project za dzieło Jheronimusa Boscha (ok. 1450-1516) i jego warsztatu. Reminiscencje oraz aluzje do grzechów nieczystości uobecniają się w Ołtarzu wiedeńskim wielokrotnie. Choć w kilku scenach pojawiają się instrumenty muzyczne, często w sztuce łączone z miłością, to w literaturze przedmiotu aspekty muzyczne są często marginalizowane lub wręcz pomijane. Głównym celem niniejszego artykułu, oprócz analizy ikonograficznej owych kilku scen (część I), jest próba dotarcia do źródeł ideowych powiązania w wizji zaświatów dwóch elementów: kar odpowiadających jednemu z grzechów głównych (luxuria) z muzyką (część II). Umuzycznione sceny w Ołtarzu Sądu Ostatecznego, wykazujące związki z malarstwem miniatorskim, przywołują na myśl realia historyczne – aspekty praktyki wykonawczej w ramach muzykowania prywatnego przełomu XV-XVI wieku.

EN

The Last Judgement kept in Akademie der Bildenden Künste in Vienna is currently considered by members of the Bosch Research and Conservation Project as the work of Jheronimus Bosch (c. 1450-1516) and his workshop. Within the Vienna Triptych there are many reminiscences and allusions to unchastity, lasciviousness and lustfulness. Although musical instruments—often linked with love in visual arts—appear in several scenes, in the Bosch literature musical aspects are often marginalized or even overlooked. The main purpose of this article, apart from the iconographic analysis of these several scenes (part I), is an attempt to find sources of connection between two elements in the vision of Hell: penalties corresponding to the sin of lust (luxuria) with music (part II). The musical scenes in the Vienna Last Judgement having their origins in miniature painting, recall historical realities—aspects of private music making at the turn of the 15th and 16th centuries.

14

Lęk przed Bogiem, śmiercią i Szatanem w dawnej Rzeczpospolitej (XV – XVIII w.)

51%

Leszczyński S.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2011

|

issue 1

PL

W XVI i XVII w. na Zachodzie Europy zaczęły nasilać się burzliwe zjawiska życia społecznego i politycznego. Wojny i klęski żywiołowe znalazły swoje odbicie nie tylko na kartach literatury, ale również w postaci mitów, wierzeń czy rozwoju inkwizycji. Prym wiodła czarna i biała magia, okultyzm czy wiedza ezoteryczna. W II połowie XVII w. oraz w I połowie następnego stulecia podobne zjawiska miały miejsce w I Rzeczpospolitej. Lęk przed śmiercią, Bogiem i Szatanem zaczął przybierać różne formy, człowiek zaś próbował radzić sobie z owym stanem na wiele sposobów. Zarys problematyki nie odzwierciedla z pewnością całego zagadnienia lęku w kulturze czasów nowożytnych, a jest tylko jego niewielkim wycinkiem.

EN

In the 16th and 17th century in the west of Europe tempestuous phenomena in political and social life started increasing. Wars and natural disasters were reflected not only in the literature but also in myths, beliefs, development of the Inquisition. The most common were black and white magic, occultism, esoterism. During the second half of the17th century and the first half of the 18th century similar phenomenon took place in the I Rzeczpospolita. Fear of death, God and devil appeared in different shapes, so individual was trying to cope with this situation in various ways. Of course this is just a brief outline of the problem and would not embrace all the complexity of fear in modern times.

15

Luxuria, grzech i kara. Przyczynek do badań ikonograficznych Ołtarza Sądu Ostatecznego Jheronimusa Boscha (i jego warsztatu) z Akademie der Bildenden Künste w Wiedniu. Część II

51%

Kubies G.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2019

|

vol. 10

|

issue 3

93-122

PL

Ołtarz Sądu Ostatecznego z Wiednia uważany jest obecnie przez członków Bosch Research and Conservation Project za dzieło Jheronimusa Boscha (ok. 1450-1516) i jego warsztatu. Reminiscencje oraz aluzje do grzechów nieczystości uobecniają się w Ołtarzu wiedeńskim wielokrotnie. Choć w kilku scenach pojawiają się instrumenty muzyczne, często w sztuce łączone z miłością, to w literaturze przedmiotu aspekty muzyczne są często marginalizowane lub wręcz pomijane. Głównym celem niniejszego artykułu, oprócz analizy ikonograficznej (profilowanej muzykologicznie) owych kilku scen (część I), jest próba dotarcia do źródeł ideowych powiązania w wizji zaświatów dwóch elementów: kar odpowiadających jednemu z grzechów głównych (luxuria) z muzyką (część II). Umuzycznione sceny, wykazujące związki z malarstwem miniatorskim, przywołują także na myśl realia historyczne – aspekty praktyki wykonawczej w ramach muzykowania prywatnego przełomu XV-XVI wieku. Jako najważniejsze źródła literackie inspiracji malarza jawią się Biblia, Wizja Thurkila oraz Strumień światła Boskości Mechtyldy z Magdeburga. Korespondencja pewnych motywów w scenach przedstawiających grzechy nieczystości (Tryptyk Wędrowca, Wóz z sianem, Siedem Grzechów Głównych i Cztery Rzeczy Ostateczne) z odpowiadającymi im motywami w Ołtarzu wiedeńskim, dowodzi istnienia w pracowni Jheronimusa Boscha spójnego systemu mentalno-światopoglądowego, w którym kara wiecznego potępienia nosi piętno uciech ziemskich.

EN

The Last Judgement kept in Akademie der Bildenden Künste in Vienna is currently considered by members of the Bosch Research and Conservation Project as the work of Jheronimus Bosch (c. 1450–1516) and his workshop. Within the Vienna Triptych there are many reminiscences and allusions to unchastity, lasciviousness and lustfulness. Although musical instruments—often linked with love in visual arts—appear in several scenes, in the Bosch literature musical aspects are often marginalized or even overlooked. The main purpose of this article, apart from the iconographic analysis of these several scenes (part I), is an attempt to find sources of connection between two elements in the vision of Hell: penalties corresponding to the sin of lust (luxuria) with music (part II). The musical scenes having their origins in miniature painting, also recall historical realities—aspects of private music making at the turn of the 15th and 16th centuries. The most important literary sources of inspiration for the painter we considered to be the Bible, Thurkill’s Vision and The Flowing Light of Divinity by Mechthild of Magdeburg. Correspondence of certain motifs in scenes depicting lust (The Wayfarer Triptych, The Haywain Triptych, The Seven Deadly Sins and the Four Last Things) with the parallel motifs in the Vienna Last Judgement proves the existence of a coherent mental-ideological system in the Bosch’s workshop in which the punishment of eternal damnation bears the stigma of earthly pleasures.

16

Kreuz und Trinität, oder: der Wahre Dornbusch

51%

Menke K.-H.

Teologia w Polsce

|

2018

|

vol. 12

|

issue 2

85-103

EN

In German theology, even in the context of the cross and the resurrection, sin is barely talked about. By referring to the unconditional forgiveness of God, the Christ event is explained as the revelation of unconditional love. Incarnation and the cross are not seen as essential for defeating sin, but are rather regarded as a revelation of God’s solidarity the people. This view is countered by Menke’s thesis that in the New Testament hardly anything is so clearly attested as that Jesus was crucified „because of our sins” (1 Cor. 15,3). Menke explains sin as the only reality which man himself can create out of nothing; as the reality which God does not want on any account and yet cannot prevent, because he does not revoke the free will he granted man. What can be understood as failure of selfcausality of creation on the ‘pre-conscious’ levels of evolution is recognized as sin on the level of human beings who are endowed with consciousness and free will. God is not indifferent to sin, as the writings of the Old Testament testify. But if he wishes to perpetuate the sinner’s free will he can only encounter the consequences of perverted freedom where there is sin: within the boundaries of time and space. Only because of the fact that Jesus is hypostatically united to God the Son as second person of the Trinity, he can convey God himself even to where there is the opposite of communion with God: namely sin. The Old Testament compares the ‘place’ which is the negation of God, i.e. sin, with a prison (‘Sheol’) into which the sinner has locked himself. The Easter event means that with Jesus, God himself reaches out to where the opposite of trinitarian love is, i.e. Sheol. In their confession of faith Christians have confessed that God „descended into hell”. Since then ‘Sheol’ no longer exists. Since then, sin no longer has the power to separate the sinner from God – unless the sinner willfully rejects the Redeemer’s hand, which reaches out to the sinner even in the most hopeless situation. Therefore, Hans Urs von Balthasar distinguishes between the ‘Sheol’, which at Easter was defeated once and for all and the many hells of each individual, who reject the hand of Christ offered to them for reconciliation. Nevertheless can this rejection be revoked at any time by the sinner’s free decision to grasp God’s hand and thus reconcile with the Redeemer.

PL

In der deutschen Theologie wird auch im Kontext von Kreuz und Auferstehung kaum noch von der Sünde geredet. Mit dem Hinweis auf die bedingungslose Vergebungsbereitschaft Gottes erklärt man das Christusereignis als Offenbarung der bedingungslosen Liebe. Inkarnation und Kreuz sind so gesehen nicht notwendig gewesen, um die Sünde zu besiegen, sondern um die Solidarität Gottes mit den Menschen zu offenbaren. Dieser Sicht stellt Menke die These entgegen, dass im Neuen Testament kaum etwas so deutlich bezeugt ist wie das Kreuzesgeschehen „unserer Sünden wegen” (1 Kor 15,3). Menke erklärt die Sünde als die einzige Wirklichkeit, die der Mensch ‘aus nichts’ erschaffen kann; als die Wirklichkeit, die Gott nicht will und die er dennoch nicht verhindern kann, weil er die dem Menschen geschenkte Freiheit nicht revoziert. Was auf den ‘vor-bewussten’ Ebenen der Evolution das Verunglücken der Eigenkausalität der Schöpfung ist, das ist auf der mit Bewusstsein und mit freiem Willen ausgestatteten Ebene des Menschen die Sünde. Das Osterereignis bedeutet, dass mit Jesus Gott selbst dahin gelangt, wo das Gegenteil der trinitarischen Liebe ist, nämlich in die ‘Sheol’. „Abgestiegen zur Hölle” bekennen Christen in ihrem Glaubenbekenntnis. Seitdem gibt es die ‘Sheol’ nicht mehr. Seitdem hat keine Sünde mehr die Macht, den Sünder von Gott zu trennen – es sei denn, er würde willentlich die bis in seine Verlorenheit herabgestiegene Hand des Erlösers von sich weisen. Deshalb unterscheidet Hans Urs von Balthasar zwischen der ‘Sheol’, die Ostern ein für alle Mal besiegt bzw. aufgehoben wurde; und den vielen Höllen der jeweils Einzelnen, die die ihnen zur Versöhnung hingehaltene Hand Christi abweisae, diese aber jederzeit auch ergreifen können.

17

Obrazy eschatologiczne w ludowych pieśniach pogrzebowych w Opoczyńskiem

51%

Kupisiński SVD Z.

Studia Etnologiczne i Antropologiczne

|

2018

|

vol. 18

200-211

PL

The article was based on the ethnographic field research on funeral rites in the Opoczno Region conducted by the author, and the literature of the subject. The elaboration presents visions of heaven, purgatory and hell described in funeral songs. Songs do not only depict the state of a soul in heaven (joy and eternal happiness with God), but they also present soul’s vision in purgatory (a period of purification and preparation for entering heaven accompanied by suffering), and in hell (a place of despair, sadness and condemnation for eternity, freely chosen by a soul not wanting to convert and ask God for mercy). Singing funerary songs at funeral ceremonies were meant not only to accompany the deceased “on the final path of life” and escort him or her to “the other world”, but they also became an opportunity for the participants to reflect on their own death and possibly correct their own actions to avoid eternal damnation.

18

Biblijny symbol piekła w egzystencjalnym ujęciu Paula Tillicha

51%

Lorek P.

Verbum Vitae

|

2019

|

vol. 36

315-331

EN

The article contributes to the reconstruction of Paul Tillich’s view of the symbol of hell. It analyzes such issues as the resurrection of the body, the continuity of an individual’s awareness, the postmortem dualism of individuals’ fate as well as the conception of hell in its temporal and ultimate, as far as the experience of an individual is concerned, dimension. By introducing the negation of both discontinuity and continuity between the ultimate and the temporal, Tillich deliteralizes particular eschatological notions and shows their symbolic value, which elucidates the existential situation of an individual in his or her finitude and estrangement, as well as in surpassing temporality reality.

PL

Artykuł stanowi przyczynek do rekonstrukcji poglądu Paula Tillicha odnośnie do symbolu piekła. Podejmuje analizę kwestii zmartwychwstania ciała, ciągłości świadomości jednostki, pośmiertnego dualizmu losów jednostek i wreszcie samej koncepcji piekła w jej doczesnym i ostatecznym, jeśli chodzi o doświadczenie jednostki, ujęciu. Tillich poprzez wprowadzenie negacji nieciągłości i ciągłości między tym, co ostateczne a tym, co doczesne, deliteralizuje poszczególne pojęcia eschatologiczne i ukazuje ich symboliczną wartość, rozświetlającą egzystencjalną sytuację jednostki w jej skończoności i wyobcowaniu, także w przekraczalnej doczesność rzeczywistości.

19

Somiglianze nella visione delle «cose ultime» tra Hans Urs von Balthasar e Faustina Kowalska

51%

Raczyński-Rożek M.

Teologia w Polsce

|

2017

|

vol. 11

|

issue 1

129-145

IT

Teologia del XX secolo ha sottolineato di nuovo la dipendenza reciproca tra la teologia e la spiritualità: la teologia deve interpretare la mistica e la mistica deve approfondire le riflessioni teologiche. Questa dipendenza si realizza chiaramente nelle opere di Hans Urs von Balthasar, uno dei teologi più significativi della teologia contemporanea. Ispirante e interessante è la somiglianza tra il suddetto teologo e la mistica polacca, Faustyna Kowalska. Nonostante, entrambi non hanno mai sentito uno dell’altro, si possono trovare le osservazioni simili e non ovvi in diverse descrizioni della realtà di Dio. L’articolo si limita alle questioni escatologiche.

EN

The twentieth century theology has underlined the interdependence of theology and spirituality: the role of theology is to interpret spirituality and spirituality is to give a new life to theology. We can observe this dependence clearly in Hans Urs von Balthasar’s works. He was one of the restorers of the contemporary theology. The similarities between the theologian from Switzerland and Polish mystic Faustyna Kowalska are inspiring and interesting. The two, who have never heard about each other, have similar points of view in some aspects of reflection about God. The purpose of this article is to show these similarities in the field of eschatology. It means, exactly, a new perception of the judgment, eternal happiness and punishment in purgatory and hell.

PL

Dwudziestowieczna teologia podkreśliła na nowo wzajemną zależność między teologią a duchowością: teologia ma interpretować mistykę, a mistyka pogłębiać teologię. Tę zależność widać dobrze u Hansa Ursa von Balthasara, jednego z odnowicieli teologii współczesnej. Inspirujące i interesujące jest podobieństwo w niektórych kwestiach między szwajcarskim teologiem i polską mistyczką, Faustyną Kowalską. Osoby, które nigdy nie słyszały o sobie, mają podobne (nieoczywiste) obserwacje na temat rzeczywistości Bożej. Niniejszy artykuł jest próbą ukazania takich podobieństw w dziedzinie eschatologii. Chodzi o nowe postrzeganie sądu, szczęścia wiecznego oraz kar czyśćcowych i piekielnych.

20

Nadzieja powszechnego zbawienia jako postać Bożego Miłosierdzia

51%

Bokwa I.

Roczniki Teologiczne

|

2016

|

vol. 63

|

issue 7: Teologia ekumeniczna

27-45

EN

The article raises the issue of hope of universal salvation, which is not knowledge, certainty about the ultimate faith of man after death, but only hope based on God’s revelation contained in the Holy Bible. A Swiss Catholic theologian, Hans Urs von Balthasar (1905-1988), undertook in the twentieth century the matter of hope for salvation. A Lublin ecumenist Wacław Hryniewicz (born in 1936) has been dealing with this issue in Poland for many years. This article discusses synthetically the views of both theologians in a mutual relationship. Both of them refer to the Bible talking about God as love. Such an image of God is incompatible with the vision of eternal hell as a punishment without prospects for improvement and conversion of man. The argumentations concern the philosophical and theological nature of man as a being of freedom. It also refers to the testimonies of Christian mystics and saints in favour of hope of universal salvation. This idea is located in the concept and reality of God’s mercy and converges with it.

PL

Artykuł podnosi kwestię nadziei powszechnego zbawienia. Zagadnienie to podejmował szwajcarski teolog katolicki Hars Uns von Balthasar (1905-1988). Lubelski ekumenista Wacław Hryniewicz (urodzony w 1936) zajmował się tym tematem przez wiele lat w Polsce. Artykuł syntetycznie omawia spojrzenia obu teologów, ujmując je we wzajemnej zależności. Obaj odnoszą się do Biblii ujmującej Boga jako miłość. Taki obraz Boga nie jest zbieżny z wizją kary wiecznego piekła. Argumentacja odnosi się do filozoficznej i teologicznej natury człowieka jako bytu wolności, jak też do świadectwa mistyków chrześcijańskich i świętych. Idea jest umiejscowiona w koncepcji i rzeczywistości Bożego Miłosierdzia i zbiega się z nią.

Refine search results

Językowa kreacja nieba i piekła w Tragedii o bogaczu i Łazarzu z 1643 roku

Магія простору та часу: хронотоп в романі Казимєжа Трухановського «Божі млини»

Mikołaj Bierdiajew jako inspiracja dla filozoficznego myślenia o piekle

The Surrealist Image of Hell in Vasyl Stus’s Poetry based on "Merry Cemetery"

Purgatory and Hell in Medieval Female Mystics’ Visions

Piekło jako wyraz gniewu Bożego w doświadczeniu mistycznym Świętej Faustyny Kowalskiej

Somiglianze nella visione delle «cose ultime» tra Hans Urs von Balthasar e Faustina Kowalska

"Hölle" w niemieckich frazeologizmach

Eschatologia w pismach św. Faustyny

Traktaty o czterech ostatecznych rzeczach człowieka w literaturze czeskiej XVI i XVII wieku. Zarys problematyki

De arte moriendi Jana Gersona – średniowieczny przeżytek czy dar dla współczesnych? Próba analizy w świetle dokumentu Aktualne problemy eschatologii Międzynarodowej Komisji Teologicznej (1992)

Dolina Gehenny obrazem potępienia?

Luxuria, grzech i kara. Przyczynek do badań ikonograficznych Ołtarza Sądu Ostatecznego Jheronimusa Boscha (i jego warsztatu) z Akademie der Bildenden Künste w Wiedniu. Część I

Lęk przed Bogiem, śmiercią i Szatanem w dawnej Rzeczpospolitej (XV – XVIII w.)

Luxuria, grzech i kara. Przyczynek do badań ikonograficznych Ołtarza Sądu Ostatecznego Jheronimusa Boscha (i jego warsztatu) z Akademie der Bildenden Künste w Wiedniu. Część II

Kreuz und Trinität, oder: der Wahre Dornbusch

Obrazy eschatologiczne w ludowych pieśniach pogrzebowych w Opoczyńskiem

Biblijny symbol piekła w egzystencjalnym ujęciu Paula Tillicha

Somiglianze nella visione delle «cose ultime» tra Hans Urs von Balthasar e Faustina Kowalska

Nadzieja powszechnego zbawienia jako postać Bożego Miłosierdzia