Search results

1

Muzyczny styl odbioru – muzyczny interpretant – literacka forma muzyczna

100%

Reimann A.

Przestrzenie Teorii

|

2012

|

issue 17

139-161

EN

The paper is concerned with reception strategies where interdisciplinary competencies are connected to musical expectations towards a text, which – i.a. because of metatextual suggestions – needs a musical explanation – “musical supplement”. The objective of the article is the musical and literary dialog, which belongs to intermediality (definition by W. Wolf), and intertextuality in the large sense as well. Although the penetration of musical and literary correspondence does not threaten “scientist hysteria”, it also does not promise fruitful strategies and satisfactory conclusions. The paper includes terminological proposals which are an attempt at universal, semiotic transposition into musical and literary borderland, which in the practice of interpretation has too eclectic, and mostly one-time solutions.

2

Kiedy ucho robi oko, czyli o fonetach Stanisława Barańczaka wobec muzyki

81%

Reimann-Czajkowska A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2019

|

vol. 52

|

issue 1

193-212

EN

This paper examines the question of the relations between music and the written word. Interdisciplinary interpretations of selected fonety – a literary genre proposed by Barańczak in Pegaz Zdębiał – discuss translation twists, a form of translation based on listening to the music of Mozart and the libretto of Da Ponte. Barańczak’s quasi-translations, often semantically contrary to the original, maintain the discipline required of texts written to match music. The double effect gained in fonety [translation-parodies], musical-literary provenance and at the same time ubiquitous humour, allow the reader to understand how Barańczak interpreted musical masterpieces.

PL

Artykuł zatytułowany Kiedy ucho robi oko czyli o fonetach Stanisława Barańczaka podejmuje problematykę związków muzyki ze słowem. Interdyscyplinarne interpretacje wybranych fonetów – gatunku zaproponowanego przez Barańczaka w książce Pegaz zdębiał – przedstawiają tłumaczenia-przeinaczenia – praktykę translatorską polegającą na słuchaniu muzyki Mozarta i libretta Da Pontego. Quasi-tłumaczenia Barańczaka często pozostając w semantycznej sprzeczności z oryginałem, zachowują dyscyplinę wymaganą od tekstów pisanych do muzyki. Uzyskany w fonetach efekt podwójnej, muzyczno-literackiej przynależności, a zarazem wszechobecny humor pozwalają zrozumieć, w jaki sposób Barańczak słuchał arcydzieł.

3

„Gesetzt, du kenntest den Titel des Bildes nicht“: zu Navid Kermanis Umgang mit sakralen Bildern

81%

Jakubów M.

Roczniki Humanistyczne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 5

129-141

EN

Navid Kermani’s Ungläubiges Staunen. Über das Christentum (2015) should be primarily understood as an attempt to create a new religious language and to contain the dominant literary tendency, which is to marginalise religion as a solely historical, aesthetic or exclusive phenomenon. This tendency, termed “iconoclasm” by Bruno Latour results in the disappearance of the ability to describe religious experiences. Kermani mainly refers to the tradition of Catholic baroque art when reflecting on sacral paintings, and invents a literary strategy that aims to free them from the prevalent interpretations, both confessional and secular. He considers the crossing of the boundaries between the two media–image and text – and their being treate as one as a possible way to reach that religious experience which is unintelligible to contemporary readers, and to recreate this experience in a language which rooted in a world of their own experiences, imagination and emotions.

DE

Kermanis aufsehenerregendes Buch Ungläubiges Staunen. Über das Christentum (2015), das in den letzten Jahren 14 Auflagen erlebte, ist in erster Linie ein Versuch, eine neue religiöse Sprache zu schaffen. Mit deren Hilfe sucht er die vorherrschende Tendenz zu überwinden, die Bruno Latour „Bildstürmerei“ nennt. Sie sei natürliche Konsequenz der bisherigen rationalistischen Religionskritik, die zur Folge hat, dass das religiöse Sprechen entweder an Bedeutung verloren hat oder als exklusives Phänomen behandelt wird. Indem Kermani auf die vorwiegend barock-katholische Bildtradition zurückgreift, entwickelt er eine Schreibstrategie, die zum Ziel hat, die bekannten religiösen Bilder, zunächst von bestehenden konfessionellen und profan-ästhetischen Deutungen zu befreien. In einem die Grenze zwischen den zwei Medien überschreitenden Annäherungsprozess bemüht er sich dann, ihnen verborgene Inhalte abzugewinnen und sie in einer für die Gegenwart adäquaten Sprache wiederzugeben, die in der Erfahrungs- und Vorstellungswelt des modernen Menschen fest angesiedelt ist.

PL

„Załóżmy, że nie znasz tytułu obrazu”: obrazy sakralne w tekstach Navida Kermaniego Wydaną w 2015 r. książkę Navida Kermaniego Ungläubiges Staunen. Über das Christentum można odczytać przede wszystkim jako próbę wykreowania nowego języka religijnego i powstrzymania dominującej we współczesnej literaturze marginalizacji religii jako zjawiska wyłącznie historycznego, estetycznego lub ekskluzywnego. Ta tendencja, określana przez Bruno Latoura mianem ikonoklazmu, prowadzi do zaniku umiejętności opisywania doświadczeń religijnych. Kermani odwołuje się w swoich refleksjach na temat obrazów sakralnych głównie do malarskiej tradycji katolickiego baroku i tworzy strategię pisarską, która ma na celu uwolnienie ich od dominujących obecnie interpretacji zarówno konfesyjnych, jak i świeckich. W przekraczaniu granicy między obydwoma mediami – obrazem i tekstem – i traktowaniu ich w sposób łączny upatruje on możliwość dotarcia do nieczytelnego dla współczesnego odbiorcy przeżycia religijnego oraz odtworzenia go w języku zakorzenionym w świecie jego doświadczeń, wyobrażeń i emocji. Kermanis aufsehenerregendes Buch Ungläubiges Staunen. Über das Christentum (2015), das in den letzten Jahren 14 Auflagen erlebte, ist in erster Linie ein Versuch, eine neue religiöse Sprache zu schaffen. Mit deren Hilfe sucht er die vorherrschende Tendenz zu überwinden, die Bruno Latour „Bildstürmerei“ nennt. Sie sei natürliche Konsequenz der bisherigen rationalistischen Religionskritik, die zur Folge hat, dass das religiöse Sprechen entweder an Bedeutung verloren hat oder als exklusives Phänomen behandelt wird. Indem Kermani auf die vorwiegend barock-katholische Bildtradition zurückgreift, entwickelt er eine Schreibstrategie, die zum Ziel hat, die bekannten religiösen Bilder, zunächst von bestehenden konfessionellen und profan-ästhetischen Deutungen zu befreien. In einem die Grenze zwischen den zwei Medien überschreitenden Annäherungsprozess bemüht er sich dann, ihnen verborgene Inhalte abzugewinnen und sie in einer für die Gegenwart adäquaten Sprache wiederzugeben, die in der Erfahrungs- und Vorstellungswelt des modernen Menschen fest angesiedelt ist.

4

W jednym pierścieniu. Zarys relacji intermedialnych literatury i sztuki jubilerskiej

72%

Suszek E.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2021

|

issue 10

33-65

EN

The article is synthetic in character and attempts to outline of multi-faceted, elaborate, but unevenly structured relationships between literature and jewellery art products. Referring to examples of projects from different eras, the author aims to emphasise the importance of these relationships for the development of the two media, and to highlight the significance of examining this field, which has been rather marginalised by researchers so far. Not only does she analyse this issue by using Werner Wolf’s concept of medium and intermediality in the broad sense of the term, which is open to traditional arts, but also examines categories connected with intermediality, including extracompositional intermediality, intracompositional intermediality, and their subcategories. The author does not underestimate the usefulness of the ontological intermediality category; therefore, the conclusion of the paper includes reflection on jewellery-oriented metaphors.

PL

Artykuł ma charakter syntetyczny i stanowi próbę wstępnego zarysu wieloaspektowych i złożonych, choć nierównomiernie budowanych związków literatury z dziełami sztuki jubilerskiej. Autorka, przywołując przykłady projektów z różnych epok, stara się podkreślić znaczenie tych relacji dla rozwoju obu mediów oraz zaakcentować wagę podjęcia studiów w tym zakresie, dotąd dość marginalizowanych. Do analizy zagadnienia przyjmuje teorię medium i szeroko rozumianej intermedialności Wernera Wolfa, którą można aplikować do badań nad tradycyjnymi sztukami. Autorka wykorzystuje więc kategorie intermedialności wewnątrzkompozycyjnej i zewnątrzkompozycyjnej oraz związane z tymi obszarami podkategorie. Nie bagatelizuje jednak przy tym użyteczności kategorii intermedialności ontologicznej, dlatego w finale artykułu podejmuje również refleksję nad jubilerską metaforyką.

5

Intermediality and performativity in the context of performance art

72%

Bieszczad L.

Art Inquiry. Recherches sur les arts

|

2017

|

vol. XIX (XXVIII)

243-255

EN

Performance art is one of the most controversial trends of neo-avant-garde and one of the most difficult to characterize. Therefore, this paper will examine two notions which could prove useful in grasping some of its aspects: intermediality and performativity. The former was first used as early as 1911 by Samuel L. Coleridge, and subsequently adopted by Dick Higgins, whereas the latter gained popularity with the proclamation of the performative turn. Intermediality is discussed on the basis of the views of such artists as Dick Higgins and Artur Tajber, while performativity, among others, in the context of the work of young artists presented during the conference titled The Aesthetics of Performative Arts in 2012 in Kraków-Przegorzały.

PL

Sztuka performansu jest jednym z bardziej kontrowersyjnych nurtów neoawangardowych, a jedocześnie najtrudniej uchwytnym. Dlatego w tekście przeanalizowane zostały dwa pojęcia, które mogą być pomocne w uchwycenia niektórych jej aspektów – intermedialność i performatywność. Pierwsze pojawia się już w 1911 w ujęciu Coldridge’a do którego nawiązuje Dick Higgins, drugie, stało się popularne wraz z proklamowanym w latach 90. zwrotem performatywnym. Intermedialność zostanie zaprezentowana na przykładzie wypowiedzi dwóch artystów: Dicka Higginsa i Artura Tajbera, zaś performatywność m.in. w kontekście działań młodych artystów występujących podczas Konferencji „Estetyka sztuk performatywnych” w 2012 roku w Krakowie-Przegorzałach.

6

W tym szaleństwie jest metoda? Wokół komparatystyki mediów

72%

Żyrek-Horodyska E.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

|

2020

|

vol. 12

|

issue 3

42-54

EN

This paper is devoted to the description of the main assumptions behind the comparative approach in media. The author presents the possibility of adapting comparative methods to the analysis of multiaspectual links, which are currently developing between mediasphere and literature. It has also been demonstrated that the comparative perspective can successfully be implemented in research into the cultural history of press, intermedial and transmedial reportage projects, or digital literature. Moreover, new approaches and challenges of modern humanities in the era of interdisciplinarity have been indicated.

PL

Niniejszy artykuł poświęcony został omówieniu głównych założeń komparatystyki mediów. Przedstawiono w nim możliwości zaadaptowania metod porównawczych do analizy wieloaspektowych związków kształtujących się obecnie pomiędzy mediasferą a literaturą. Pokazano także, iż perspektywa komparatystyczna może być z powodzeniem zastosowana w badaniach nad kulturową historią prasy, intermedialnymi i transmedialnymi projektami reportażowymi czy literaturą cyfrową. Wskazano ponadto nowe perspektywy i wyzwania, jakie w dobie interdyscyplinarności otwierają się przed współczesną humanistyką.

7

Texts of the Psalter of King David in an Intermedial Composition by Krzysztof Knittel

72%

Karwaszewska M.

Edukacja Muzyczna

|

2021

|

issue 16

11-46

EN

Krzysztof Knittel, a composer who has been writing at the turn of the 20th and 21st century, is faithful to his artistic vision that bears testimony to his affiliation to the transavantgarde aimed at synthesizing the codes of modernity and tradition. One of its manifestations is the phenomenon of intermediality, picturing the relationships emerging between a given object (action) and media. Novelty in Knit- tel’s works is based on composing intuitive music, described as free improvised music, and recycled, or ecological, music. The 1970s saw increased interest in the sacred and the spiritual in Polish music. The song cycle Z głębokości wołam do Ciebie, Panie... (‘Out of the depths I cry to thee, O LORD!’, 2000) for choir and electronic media, the first religious composition by Knittel, was written, as the composer claims, ‘to express the truth and the strength of faith’. The songs were written to texts of the Psalter of King David from Biblia Tysiąclecia (‘The Millenium Bible’). The aim of this article is to assess how the source of inspiration influenced the structure and aesthetics of the intermedial work being discussed.

PL

Krzysztof Knittel – kompozytor tworzący na przełomie XX i XXI wieku – jest wierny założeniom artystycznym, które świadczą o jego przynależności do nurtu transawangardy, który stawia sobie za cel syntezę kodów nowoczesności i tradycji. Jednym z tego przejawów jest fenomen intermedialności, obrazujący relacje, w jakie dany obiekt (działanie) wchodzi z mediami. Nowatorstwo w twórczości Knittla polega na komponowaniu muzyki intuicyjnej, określanej jako free improvised music, oraz muzyki recyklingowej czy ekologicznej. Lata 70. ubiegłego wieku przyniosły wzmożone zainteresowanie sferami sacrum i duchowości w muzyce polskiej. Cykl pieśni Z głębokości wołam do Ciebie, Panie..., napisany w 2000 roku na chór i media elektroniczne, będąc pierwszą religijną kompozycją Knittla, miał, jak twierdzi kompozytor, „wyrazić prawdę i siłę wiary”. Pieśni napisane zostały do tekstów Psałterza Dawidowego z Biblii Tysiąclecia. Celem artykułu jest próba oceny, w jaki sposób źródło inspiracji wpłynęło na konstrukcję i estetykę omawianego dzieła intermedialnego.

8

Dwa żywioły? O strategii badań i związkach muzyki z literaturą

72%

Golec M.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2018

|

vol. 16

|

issue 2

593-605

EN

The author proposes in the article the problems of showing works from border regions. The main point of reflection were kinship between literature and music. Literature and music are two autonomous fields that require analytical caution when compiling. Different relationships between these arts often encounter a lot of ineffectiveness. It should be noted, however, that music and literature have been closely related to each other for many years. The main purpose of the chapter is to present research strategies and mutual affinities between these domains and. The problem of overlapping of two areas was addressed in the work. The methodologi-cal outline and current positions of researchers in relation to comparative studies are pre-sented. Music in literature is one of the most diverse categories, which is often cited in many works in this field. This is because it covers the thematizing of music, introduces to the world many musical motifs often created in the imagination of the author. Music is often an element of literary fiction and includes the interpenetration of motifs, content elements that shape mu-tual dependencies. Often this is evident in the creation of the world depicted in the hero's experiences during the heard work, elements of narration associated with the composer him-self-musician or even reflections resulting from the impact of music on the lives of individual characters. The subject of considerations was above the presentation of literary and musical constructions, the presentation of intertextual and intermedia dependencies. The article points to selected examples of musical-literary relations in 19th and 20th century literature. Although the presented analyzes are only indicated, the discussed problems constitute a sig-nificant problem of Polish literature. They are also an important example of various phenome-na directly related to music in a literary work.

9

Tłumaczenie wiersza "klišej kliše" Josipa Severa a zagadnienie muzyczności

72%

Ruttar A.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2009

|

vol. 1

|

issue 1

92-101

HR

Rad pod naslovom "Prijevod Severove pjesme „klišej kiše”: fenomen muzičnosti" bavi se Severovom glazbenošću i zvukovnošću te pokušajima njenih realizacija u prevođenom tekstu. Povezanost književnosti i glazbe (riječi i tona) vrlo je složen i slojevit problem, pa se proučavanje tog fenomena u pjesništvu nužno temelji na načelu kombiniranja raznih komplementarnih metoda. Predložene interpretacije muzičnosti Severove pjesme uglavnom se temelje na postavkama poljskog istraživača Andrzeja Hejmeja, no i na gledištu autorice ovog rada. Opisana u kontekstu zanimanja za zvuk-zvukovnost i glazbenu terminologiju pjesma "klišej kiše" razlog je razmatranjima o traganju za mogućim i nemogućim varijantama ekvivalentizacije muzičnosti u umjeću prevođenja.

EN

Does the musicality of the Josip Sever`s poem "klišej kiše" come through in the translation? The text "Has the music gone from Josip Sever`s work?" illustrates the influence of the translation process on textual levels of musicality: the sound sphere (consciously formed in relation to music) and making music a theme. It is mainly based on Polish post-war musico-literary studies, especially Andrzej Hejmej’s theory from the book "Musicality of a literary work".

10

Recopier, interpréter, transposer : la création romantique face aux défis de la civilisation moderne

61%

Wojda A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

|

2018

|

issue 13

75-85

PL

Artykuł poświęcony jest relacjom między przemianami dokonującymi się w estetyce romantycznej i romantycznej praktyce artystycznej a rewolucją medialną, która współtworzy kształt sztuki pierwszych dekad XIX wieku. Autorka analizuje w szczególności sposób, w jaki ekspansja druku – wynikająca z ewolucji ówczesnych technik reprodukcji tekstów, ale również partytur czy obrazów – oddziałuje na romantyczne wzorce pojmowania takich zagadnień estetycznych, jak relacja między oryginałem a kopią, między dziełem a jego interpretacją, między jego zapisem a wykonaniem. Punktem dojścia proponowanego studium jest stwierdzenie, iż w obliczu narastającego niebezpieczeństwa standaryzacji w sztuce, wywołującego u romantyków swoisty „lęk przed reprodukcją”, ówcześni twórcy próbują wypracować nową koncepcję medium jako instancji spersonalizowanej i zindywidualizowanej, twórczo oddziałującej na kształt ich dzieł. To zaś sprzyja dowartościowaniu artystycznego potencjału samego procesu mediacji, który T. Gautier uczyni kluczowym komponentem swojej koncepcji transpozycji sztuk.

EN

The article is devoted to relationships between the transformations that take place in the Romantic aesthetics and artistic practice, and the media revolution that co-shaped the art of the first decades of the nineteenth century. The author analyses in particular the way in which the expansion of print – resulting from the evolution of the contemporary technologies that allowed for the reproduction of texts, as well as scores and paintings – influences the Romantic models of understanding of such issues as the relation between the original and the copy, between the work and its interpretation, between its record and execution. The endpoint for the proposed study is the thesis that, in the face of the growing danger of standardization in art, provoking in the Romantics a peculiar “fear of reproduction”, the contemporary artists try to realise a new concept of medium as a personalized and individualised instance, creatively affecting the shape of their works. This, in turn, favours and supports the artistic potential of the mediation process itself, which T. Gautier will describe as the transposition of the arts.

11

Portrety Hrabiny Rozyny w tłumaczeniu. Kilka uwag o „Porgi, amor” i „Dove sono i bei momenti” Wolfganga Amadeusa Mozarta, Lorenza Da Pontego i Stanisława Barańczaka

58%

Reimann-Czajkowska A.

Pamiętnik Literacki

|

2023

|

vol. 114

|

issue 1

217-228

PL

Przedmiotem artykułu jest problematyka przekładu wokalnego. Zdaniem Stanisława Barańczaka tłumaczenie tekstu przeznaczonego do śpiewu wymaga największej maestrii językowej, a jednocześnie jest obwarowane wieloma zasadami i regułami. Nawet najmniejsze odstępstwa strukturalno-semantyczne przekładu w stosunku do oryginału mają konsekwencje w konfrontacji z muzyką. Tłumaczenia wokalne Barańczaka są traktowane jako fenomen osobny, a jednocześnie jako interpretacyjne wyzwanie nie tylko dla wykonawcy, ale przede wszystkim dla badacza pogranicza muzyki i literatury. Z przeprowadzonych analiz pieśni hrabiny Almavivy wynika, że Rozyna w tłumaczeniu i oryginale to dwie różne bohaterki. Barańczak kreuje postać, która nie funkcjonuje konkurencyjnie wobec pierwowzoru, lecz komplementarnie, w nowym, intermedialnym sposobie odbioru.

EN

Problems of vocal translations are made subject of the paper. Following Stanisław Barańczak, translation text for singing consists in the greatest language mastery and also is constrained by a number of rules and regulations. Even the smallest structural-semantic deviation from the original may lead to consequences when confronted with music. Barańczak’s vocal translations are seen as a separate phenomenon, and also as an interpretive challenge not only for the performer, but first and foremost for music-literature borderline researcher. An analysis of Countess Almaviva’s songs reveals that Rosina in the original and in the translation are different characters. Barańczak creates a figure that is not conflicting to its prototype, but functions complementarily in a new intermedial reception mode.

12

Gao Xingjian’s Dialogue with Literary and Visual Traditions

58%

Łabędzka I.

Porównania

|

2020

|

vol. 26

|

issue 1

331-343

PL

Niniejszy tekst poświęcony jest twórczości współczesnego chińskiego pisarza, dramaturga,malarza, inscenizatora i autora eksperymentalnych filmów artystycznych,Gao Xingjiana. Moim celem było pokazanie szerokich i nowatorskich poszukiwańpierwszego chińskiego Noblisty w zakresie różnorodnych sztuk i mediów w kontekścieporównawczym Wschód – Zachód, jego umiejętności swobodnego przekraczania granic sztuk, wykorzystywania zasobów rodzimej kultury tradycyjnejoraz chińskiej filozofii taoistycznej z jej procesualnym rozumieniem rzeczywistości,a także estetyki pustki i artystycznego minimalizmu.

EN

The paper is devoted to the contemporary Chinese prose and drama writer, painter,stage director and author of experimental art films, Gao Xingjian. My aim is topresent his innovative solutions in the field of different arts and media. I try toanalyze his works in a broad context of Eastern and Western culture and to showthe flexibility with which he crosses the narrow borders of arts, makes use of therich heritage of his native traditional culture, Chinese Taoist philosophy with itsprocessual understanding of reality. I also point at his interest in the aesthetics ofemptiness and artistic minimalism.

13

Między Krywaniem Tetmajera a Krywaniem Goorala – intermedialne losy jednej pieśni

58%

Kościelniak-Woźniak M.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2021

|

issue 10

127-138

EN

The article aims to analyse changes in the functioning of the song titled Hej, Krywaniu (Hey, Kriváň) and their relation to trends in pop culture. Tracing the cross-media shifts has contributed to and complemented the multidimensional research on Kriváň, which earlier failed to take into account the performative framing of new meanings and has not included audiovisual arts in its field of interest. The paper is an attempt to build a bridge between traditional studies of Tatra literature and the modern optics of the performative turn, as well as a new understanding of intertextuality and intermediality. The analysis focuses on the poem Hej, Krywaniu from the volume of Kazimierz Tetmajer’s short stories titled Na Skalnem Podhalu, a folk song, the song Krywaniu, Krywaniu by Skaldowie band, a fragment of the film Operacja Samum and Gooral’s performance at the Woodstock Festival Poland in 2013 and his music video for the latest reinterpretation of the song.

PL

Artykuł ma na celu analizę zmian w funkcjonowaniu utworu Hej, Krywaniu i ich związku z trendami obecnymi w popkulturze. Prześledzenie międzymedialnych przesunięć stało się przyczynkiem do podjęcia wielowymiarowych badań nad Krywaniem oraz uzupełnienia dotychczasowych, bowiem do tej pory nie uwzględniały one performatywnego ujęcia nowych sensów i nie włączały w obszar swoich zainteresowań sztuk audiowizualnych. Tekst jest próbą zbudowania mostu między tradycyjnymi metodami badania literatury tatrzańskiej a nowoczesną optyką zwrotu performatywnego i na nowo rozumianą intertekstualnością i intermedialnością. Analizie poddano wiersz Hej, Krywaniu z tomu opowiadań Kazimierza Przerwy-Tetmajera Na Skalnem Podhalu, pieśń ludową, piosenkę Krywaniu, Krywaniu zespołu Skaldowie, fragment filmu Operacja Samum oraz występ Goorala na festiwalu Przystanek Woodstock w 2013 roku i jego teledysk do najnowszej reinterpretacji tej pieśni.

14

Roman Honet i Zdzisław Beksiński – wspólnota fantastycznej wyobraźni

58%

Trusewicz S.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2021

|

issue 10

185-203

EN

The article compares the poetry of Roman Honet and the paintings of Zdzisław Beksiński. Departing from the general similarities between the artists, consisting in the presence of the aesthetics of the grotesque, fantasy, oneirism and surrealism, the author outlines some more specific similarities. Both artists, for instance, can be situated in the field of fantasy art, in which an important role is played by the incorporation into the image of miraculous and fantastic elements, a coherent imaginarium and creative techniques distorting the representation. Both Honet and Beksiński are reluctant to explain the significance of their works, giving the recipient the freedom to make associations or emphasising the intuitive nature of the creative process. Using representations of anthropomorphic hybrids, both artists point to the complex status of non-human entities, and hence also to the human being, in which the animal and the social are combined.

PL

Artykuł dotyczy porównania poezji Romana Honeta i malarstwa Zdzisława Beksińskiego. Wychodząc od ogólnych podobieństw pomiędzy tymi twórcami, polegających na obecności w ich dziełach estetyki groteski, fantastyki, oniryzmu i surrealizmu, wskazane zostają bardziej szczegółowe podobieństwa. Obu artystów można sytuować w obszarze twórczości fantastycznej, w której ważną rolę odgrywa włączanie w obraz elementów cudownych i niesamowitych, spójne imaginarium i zniekształcające przedstawienie techniki twórcze. Zarówno Honet, jak i Beksiński niechętnie tłumaczą znaczenie swoich dzieł, pozostawiając odbiorcy dowolność skojarzeń lub podkreślając intuicyjny charakter procesu twórczego. Za pomocą przedstawień antropomorficznych hybdryd obaj twórcy wskazują na złożony status bytów nie-ludzkich, a co za tym idzie, również samego człowieka, w którym łączy się to, co zwierzęce, i to, co społeczne.

15

The intermediality of the avant-garde or the avant-garde of intermediality? Is the avant-garde intermedial?

58%

Chmielecki K.

Art Inquiry. Recherches sur les arts

|

2017

|

vol. XIX (XXVIII)

221-242

EN

The article is an attempt to answer the question “Is the avant-garde intermedial?” Intermediality is not a new concept in the field of art and media theory; it has a long history, going back to 1965, when Dick Higgins published his essay Intermedia. The artist then tried to put his ideas into words as an intermedial manifesto of the avant-garde. This paper characterizes its assumptions, defines the notion of “intermedium”, and determines the basis of intermedial strategies. In the subsequent section of the paper the author starts a discussion about media theory and mediality in avant-garde art, looking at intermedial relationships in many artworks, and drawing attention to the objectification of art, which has led to the development of intermedial ready-mades and poème-objets. An important aspect of the intermedial activity of the avant-garde artists seems to be also the tension between the opposing poles of “gesture aesthetics” and “discourse strategy”. In the subsequent sections of his discussion of intermedial practices of the avant-garde artists, the author refers to the allegorical strategy described in Peter Bürger’s Theory of the Avant-Garde, whose aim is to work out the notion of a non-organic avant-garde work. It is characterized by montage, which can be compared to the process of integrating heterogeneous elements into a “new” whole, similar to the intermedium, which is a combination of different media. In this context montage may be understood as an intermedial process. The answer to the question “is the avant-garde intermedial?” is not obvious. The intermedial theories presented here seem to be anachronistic or even erroneous, because nobody understands intermediality currently like the avant-garde in the 1960s.

PL

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie „czy awangarda jest intermedialna?” Intermedialność nie jest pojęciem nowym na gruncie teorii sztuki i mediów, gdyż ma ono długą historię, która sięga 1965 roku, kiedy Dick Higgins opublikował esej Intermedia. Artysta wyraził wtedy swoją myśl jako intermedialny program awangardowy. Artykuł charakteryzuje główne jego założenia, dokonuje zdefiniowania pojęcia „intermedium”, określa podstawowe strategie intermedialne. W dalszej części tego tekstu podejmuję dyskusję na temat teorii mediów i medialności w sztuce awangardowej jako problemu intermedialnego, poszukuję relacji intermedialnych w poszczególnych dziełach sztuki i zwracam uwagę na uprzedmiotowienie sztuki, które doprowadziło do powstania intermedialnych ready-mades i poème-objets. Ważnym aspektem intermedialnej działalności artystów awangardowych wydaje się również zawieszenie pomiędzy dwoma opozycyjnymi biegunami: „estetyką gestu” i „strategią dyskursu”. W kolejnych etapach omawiania intermedialnych praktyk artystów awangardowych odnoszę się do strategii alegorii opisanej w Teorii awangardy Petera Bürgera, której celem jest wypracowanie pojęcia nieorganicznego/awangardowego dzieła sztuki. Jego wyznacznikiem jest montaż, który można porównać do procesu scalania heterogenicznych elementów w „nową” całość, podobnie jako mediów w jedno intermedium. W tym kontekście montaż można rozumieć jako proces intermedialny. Odpowiedź na pytanie „czy awangarda jest intermedialna?” nie jest jednoznaczna. Przedstawione teorie intermedialne wydają się anachroniczne, albo wręcz błędne, ponieważ nikt obecnie nie rozumie intermedialności tak jak awangarda w latach 60.

16

O doświadczeniu akuzmatycznym w poezji. Słuchanie świata w Szybkim wierszu Adama Zagajewskiego oraz Kontrapunkcie Stanisława Barańczaka

58%

Reimann-Czajkowska A.

Forum Poetyki

|

2022

|

issue 27

90-105

EN

The paper is about intermediality, focusing especially on relations between music and literature, connected by music in lyrical circumstances (Iwona Puchalska) in poetry. It is an attempt at listening to an intertextual dialogue between two poems, where listening to music is the most important experience (Goldberg Variations by J.S. Bach in Barańczak’s Kontrapunkt, and a Gregorian chant in Zagajewski’s Szybki wiersz). In the two poems logos and melos are inseparable, they permeate each other, they organize the fictional space of their respective texts, and serve as a starting point for existential considerations. Listening thus brings a new sort of a sensual reception (and organization) of reality, in which experiencing opposites can lead to desired Harmony.

PL

Artykuł zatytułowany „O doświadczeniu akuzmatycznym w poezji. Słuchanie świata w Szybkim wierszu Adama Zagajewskiego oraz Kontrapunkcie Stanisława Barańczaka” wpisuje się w problematykę intermedialności, szczególnie zaś koncentruje się na muzyczno-literackich relacjach w tekstach poetyckich, które łączy „muzyka w okolicznościach lirycznych” (Iwona Puchalska). Szkic jest próbą wsłuchania się w intertekstualny dialog, jaki nawiązuje się między wierszami, w których najważniejszym doświadczeniem podmiotu jest słuchanie muzyki (Wariacji dla Goldberga J.S. Bacha w wierszu Barańczaka i chorału gregoriańskiego w wierszu Zagajewskiego). W interpretowanych utworach logos i melos to sfery nierozłączne, wzajemnie się przenikające, które organizują fikcyjną przestrzeń tekstów, będąc zarazem punktem wyjścia do rozważań o charakterze egzystencjalnym. Słuchanie przynosi tym razem nowy rodzaj zmysłowego odbioru (i porządkowania) rzeczywistości, w której także doświadczenie przeciwieństw może prowadzić do utęsknionej Harmonii.

17

Poetyka i e-literatura

58%

Winiecka E.

Tematy i Konteksty

|

2013

|

vol. 8

|

issue 3

211-229

EN

The author attempts to outline the research prospects of e-poetics. This discipline, not much over twenty years old, deals with the study of literary texts which are created with the use of digital technologies. Intermediality and interactiveness are the characteristic features of hypertextual works available on the Internet and on digital carriers. The trait which distinguishes such texts from literature is that computers are the essential tool necessary for their creation, existence and reading. What consequences arise from such a change of the medium for literature, its structure, the process of communication with the reader and the interpretative possibilities? How is it possible to describe the relations between the old and the new forms of a literary text? Finally, why is it important to introduce research on e-literature into academic education? The author makes an attempt to provide answers to these, as well as many other questions, following the paths of the development of e-literature and the state of research on it both in Poland and abroad (mainly in the USA).

PL

Autorka podejmuje próbę zarysowania perspektyw badawczych e-poetyki. Ta, licząca sobie niewiele ponad dwadzieścia lat, dyscyplina zajmuje się badaniem tekstów literackich, które powstają przy udziale technologii cyfrowych. Hipertekstualne dzieła dostępne w sieci i na nośnikach cyfrowych charakteryzują się intermedialnością, interaktywnością, a od literatury drukowanej różni je to, że komputer jest niezbędnym narzędziem towarzyszącym ich powstaniu, istnieniu i czytaniu. Jakie konsekwencje wynikają z takiej zmiany medium dla literatury, jej struktury, procesu komunikacji z czytelnikiem oraz możliwości interpretacyjnych? Jak można opisać relacje pomiędzy starą i nową postacią tekstu literackiego? Wreszcie; dlaczego wprowadzenie badań nad literaturą elektroniczną jest ważne w edukacji akademickiej? Odpowiedzi na te i inne pytania autorka poszukuje śledząc rozwój e-literatury oraz stan badań nad nią w Polsce i na świecie (głównie w USA).

18

Solution journalism in the digital environment: the case of the outriders group

58%

Żyrek-Horodyska E.

Kultura i Społeczeństwo

|

2021

|

vol. 65

|

issue 4

19

„Am Ende hat es mir das Herz zerrissen“1. Polonskys Adaption des Tagebuchs der Anne Frank als Graphic Diary

58%

Kölker L.

Wortfolge. Szyk Słów

|

2021

|

issue 5

1-24

PL

Powieść graficzna autorstwa Ari Folmana i Davida Polonsky’ego jest pierwszą adaptacją dziennika autoryzowaną przez Anne Frank Fonds. Za wyborem takiego gatunku literackiego kryła się intencja zainicjowania dyskusji o historii Anne Frank wśród młodych ludzi, odbierających dzieło literackie za pośrednictwem mediów innych niż tradycyjne. Dziennik Anne Frank jest jednym z ważniejszych dzieł literackich poświęconych II wojnie światowej oraz jej skutkom, posiadającym wysokie walory literackie oraz charakteryzującym się złożonością i wieloaspektowością. Celem artykułu jest omówienie strategii, które zastosowali autorzy powieści graficznej w procesie adaptacji dzieła literackiego, oraz wskazanie na podobieństwa i różnice między oryginałem a adaptacją. Obok skrótów, mających umożliwić zrozumienie głównego wątku, przerysowanych i częściowo komicznych postaci adaptacja dziennika charakteryzuje się odniesieniami intra- oraz intermedialnymi. Te ostatnie są nośnikiem wielowarstwowych treści historycznych oraz informacji związanych z postaciami. Skoncentrowanie się na empatycznym ukazywaniu uczuć oraz skorelowanie grafiki z problematyką utworu ułatwiają młodym odbiorcom zapoznanie się z tematyką dzieła. Powieść może zostać wykorzystana w procesie kształcenia na poziomie szkolnym, jak i akademickim, gdyż otwiera przed odbiorcami nowe możliwości interpretacji kanonicznego dziennika.

EN

Folman’s and Polonsky’s Graphic Diary based on the Diary of Anne Frank is the first adaptation authorised by the Anne Frank Fund. The rationale for the genre choice was the intention of instigating a discussion among young people about the story of Anne Frank by means of employing a medium more compatible with contemporary trends in the reception of literary works. Due to the diary‘s relevance for the examination of the devastating events of the Second World War and the difficulties inherent in adapting this multifaceted source of high literacy value, the article addresses strategies of adaptation as well as similarities and differences to the original text. The graphic diary is characterized by abbreviations, which facilitate a better understanding of the core plot, an exaggerated and sometimes comical depiction of characters as well as intra- and intermedial references. These transport multi-layered contents in terms of historicization and figure representation. A focus on the empathic portrayal of emotions, together with a graphic design that supports the content, makes accessing the subject matter easier for young recipients. Thus, the Graphic Diary also offers opportunities for use in schools and universities, where the original diary is part of the literacy canon. Here it can be used to enrich the original diary by, for example, creating new possibilities for interpretation.

DE

Folmans und Polonskys Graphic Diary zum Tagebuch der Anne Frank ist die erste vom Anne Frank Fonds autorisierte Adaption. Das Genre wird in der Intention gewählt, eine Auseinandersetzung Jugendlicher mit der Geschichte um Anne Frank infolge sich verändernder Rezeptionsmedien zu initiieren. Aufgrund der Relevanz, die das Tagebuch für die Auseinandersetzung mit den verheerenden Geschehnissen des Zweiten Weltkrieges besitzt, und aufgrund der Schwierigkeit, die mit einer Adaption der facettenreichen und literarisch hochwertigen Quelle einhergeht, widmet sich der Artikel Adaptionsstrategien sowie Gemeinsamkeiten und Unterschieden zum Prätext. Neben Kürzungen zum leichteren Erfassen der Kernhandlung, einer überspitzten und teils komischen Figurendarstellung kennzeichnen intra- und intermediale Bezüge das grafische Tagebuch. Letztere transportieren vielschichtige Inhalte in Bezug auf die Historisierung und Figurendarstellung. Ein Fokus auf die empathische Darstellung der Emotionen erleichtert zusammen mit einer den Inhalt unterstützenden grafischen Gestaltung den Einstieg junger Rezipierender in die Thematik. Somit birgt das Graphic Diary auch Möglichkeiten zum schulischen und universitären Einsatz, da es die Thematisierung des zum Literaturkanon gehörigen originalen Tagebuchs beispielsweise durch neu geschaffene Interpretationsspielräume bereichern kann.

20

Experimenting with Historiographic Narrative and Guidebook Style in An Orkney Tapestry by George Mackay Brown

58%

Leleń H.

Roczniki Humanistyczne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 11: Anglica

95-108

EN

In An Orkney Tapestry George Mackay Brown creates a collage guidebook that exceeds the precepts of non-literary text and becomes an intermedial, literary guide to stories, traditions and identity of the archipelagic place. At the same time it is an experimental work that tests the concept of the duality of the story and the fable (understood in the sense proposed by Edwin Muir) that seems to Brown as redemptive in terms of culture preservation. Brown’s semiotic and systemic choices seem to be aimed at countering the modern loss of meaning. The Orkney writer engages in dialogic reworking of the northern European tradition, striving for the heraldic, reader-oriented way or representation. The use of the technique of literary collage and fragmentary storytelling makes this book into an intermedial commentary on culture and its celebration.

PL

George Mackay Brown w utworze An Orkney Tapestry wykorzystuje formułę kolażu do modyfikacji konwencji przewodnika. Tekst ten przekracza ramy utworu nieliterackiego i staje się literackim przewodnikiem po świecie opowieści, tradycji i tożsamości miejsca o naturze archipelagu. Jednocześnie jest to utwór eksperymentalny, która testuje koncepcję dualizmu opowieści i bajki/mitu (“the story and the fable” Edwina Muira). Ta opozycja jest przez Browna wskazana jako czynnik ocalający kulturę. Brownowskie wybory semiotyczne i uporządkowania systemowe zdają się ukierunkowane na przeciwdziałanie współczesnej utracie sensu. Poprzez heraldyczne, zorientowane na czytelnika techniki reprezentacji Orkadyjski pisarz podejmuje wysiłek dialogicznego odtwarzanie północno-europejskiej tradycji. Zastosowanie technik literackiego kolażu i fragmentaryczności w sposobie budowania narracji sprawia że książka staje się intermedialnym komentarzem do kultury i sposobem na jej utrwalenie.

Refine search results

Muzyczny styl odbioru – muzyczny interpretant – literacka forma muzyczna

Kiedy ucho robi oko, czyli o fonetach Stanisława Barańczaka wobec muzyki

„Gesetzt, du kenntest den Titel des Bildes nicht“: zu Navid Kermanis Umgang mit sakralen Bildern

W jednym pierścieniu. Zarys relacji intermedialnych literatury i sztuki jubilerskiej

Intermediality and performativity in the context of performance art

W tym szaleństwie jest metoda? Wokół komparatystyki mediów

Texts of the Psalter of King David in an Intermedial Composition by Krzysztof Knittel

Dwa żywioły? O strategii badań i związkach muzyki z literaturą

Tłumaczenie wiersza "klišej kliše" Josipa Severa a zagadnienie muzyczności

Recopier, interpréter, transposer : la création romantique face aux défis de la civilisation moderne

Portrety Hrabiny Rozyny w tłumaczeniu. Kilka uwag o „Porgi, amor” i „Dove sono i bei momenti” Wolfganga Amadeusa Mozarta, Lorenza Da Pontego i Stanisława Barańczaka

Gao Xingjian’s Dialogue with Literary and Visual Traditions

Między Krywaniem Tetmajera a Krywaniem Goorala – intermedialne losy jednej pieśni

Roman Honet i Zdzisław Beksiński – wspólnota fantastycznej wyobraźni

The intermediality of the avant-garde or the avant-garde of intermediality? Is the avant-garde intermedial?

O doświadczeniu akuzmatycznym w poezji. Słuchanie świata w Szybkim wierszu Adama Zagajewskiego oraz Kontrapunkcie Stanisława Barańczaka

Poetyka i e-literatura

Solution journalism in the digital environment: the case of the outriders group

„Am Ende hat es mir das Herz zerrissen“1. Polonskys Adaption des Tagebuchs der Anne Frank als Graphic Diary

Experimenting with Historiographic Narrative and Guidebook Style in An Orkney Tapestry by George Mackay Brown