Search results

1

Powrót jezuitów do Galicji

100%

Kumor B.

Folia Historica Cracoviensia

|

1994

|

vol. 2

EN

The article discusses the subject of Jesuits' return to Galicia after 1820 against the backdrop of the social and political situation.

PL

Artykuł omawia kwestię powrotu jezuitów na teren Galicji po 1820 roku, na tle ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej.

2

Salty, tańce, skoki i balety, czyli o tańcu w dawnych szkołach jezuickich

100%

Mieszek M., Uniwersytet Łódzki I. F. P., Małgorzata Mieszek – dr a. w. K. L. S. i. N. P. U. Ł. Z. s. t. p. s. w. X. X. w., malmieszek@poczta.fm

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

vol. 02

PL

Recenzja omawia książkę Anny Reglińskiej-Jemioł poświęconą problematyce tańca w dawnych teatrach jezuickich. Omówiona została kompozycja pracy oraz zagadnienia zawarte w kolejnych rozdziałach książki. W recenzji podkreślono wieloaspektowe potraktowanie przez Reglińską-Jemioł tematu wyrażonego w tytule rozprawy: połączenie zagadnień tańca oraz kultury muzycznej z wypowiedziami teoretycznymi i praktyką sceniczną (zarówno polską jak i obcą – głównie włoską i francuską). Zwrócono uwagę na wielość przykładów ilustrujących zmiany w poglądach na temat tańca oraz na niezwykle cenną próbę klasyfikacji wstawek tanecznych na podstawie informacji zawartych w sumariuszach. Wskazano też nieliczne niedociągnięcia książki. Doceniono również próbę uporządkowania materiału źródłowego w obszernym aneksie. Książka Anny Reglińskiej-Jemioł jest nowatorskim spojrzeniem, które wypełnia lukę i wzbogaca wiedzę na temat dawnego teatru szkolnego.

EN

The review discusses the book by Anna Reglińska-Jemioł, devoted to issues of dan- ce in the old Jesuit theates. It outlines the composition of the work and issues addres- sed in individual chapters of the book. The review highlighted Reglińska-Jemioł’s multi-faceted treatment of the titular subject: combining the issue of dance and mu- sic culture with theoretical statements and stage practice (both Polish and foreign – mainly Italian and French). Attention was drawn to the multiplicity of examples il- lustrating the changes in views on dance and the valuable attempt to classify dance segments based on the information contained in summaries. Also pointed out were several shortcomings of the book. The reviewer appreciated the attempt to organize the source material in an extensive appendix. The book by Anna Reglińska-Jemioł is an innovative look that fills the gap and provides new knowledge about the old school theater.

3

Sanktuarium w Świętej Lipce w świetle protokołu powizytacyjnego z 1798 roku

100%

Kopiczko A.

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

|

2018

|

issue 1(299)

77-100

EN

In the archives of the Archdiocese of Warmia there are numerous sources for the history of the sanctuary in Święta Lipka. Many of them have already been used in published articles and monographs. It turns out, however, that some of them have been omitted, although they contain valuable information about the temple’s equipment, pastoral work and social life. An example of this is the manuscript of the post-visitation protocol from October 10, 1798, used in this paper. It contains a brief history of the place and the first chapel, a description of the current church construction and its equipment, information about liturgy, salaries, other buildings, priests and church employees, a hospital and a music school. Also, written foundation documents of the sanctuary the originals of which have been lost are an extremely valuable addition.

4

Muzyka religijna w Rydze w czasach jej przynależności do Rzeczypospolitej. Znaczenie rękopisu tabulatury organowej S-Uu Vok. mus. i hs 88

100%

Chankowska Z.

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

|

2023

|

vol. 61

|

issue 1

167-180

EN

The article deals with the subject of religious music in the Catholic circle in Riga in the years 1582–1621. This was the time of the recatholisation efforts undertaken by the Jesuits who arrived there. The time was characterised by numerous religious and secular conflicts between the native inhabitants of the city – Lutherans and Catholics. The purpose of this article is to discuss the references in documents attesting to the musical life of Catholics in Riga, as well as to present the only surviving musical source – an organ tablature compiled in the Jesuit community, now stored in the Uppsala universitetsbibliotek under the shelfmark Vok. mus. i hs. 88.

PL

W artykule został podjęty temat muzyki religijnej w kręgu katolickim w Rydze w latach 1582–1621. Był to czas działań rekatolizacyjnych podjętych przez przybyłych tam jezuitów, który charakteryzował się licznymi konfliktami na tle religijnym i świeckim między rdzennymi mieszkańcami tego miasta – luteranami a katolikami. Celem artykułu jest omówienie wzmianek w dokumentach świadczących o życiu muzycznym katolików w Rydze, a także przedstawienie jedynego zachowanego źródła muzycznego – tabulatury organowej skompilowanej w środowisku jezuickim, obecnie przechowywanej w Uppsala universitetsbibliotek pod sygnaturą Vok. mus. i hs. 88.

5

Struktura i zasady funkcjonowania kolegium Towarzystwa Jezusowego w Płocku

88%

Kwiatkowski J.

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2017

|

issue 1(250)

3-7

EN

The article presents the basic functioning of the Company of Jesus College in Płock in the years 1611-1773. Apart from the mandatory rules of learning that operated in every Jesuit house, there were also additional rules unique to that house. The situation was no different in Płock. The Company of Jesus house was not only a school where Latin grammar was taught but also a thriving centre of spirituality and culture, influencing daily life in Krzywousty’s City. College life merged with city life and Płock gained its own distinct character. Thanks to chronicles, this exceptional relationship between college and city can once again be observed; the local community building centres of learning and faith, places of passing on knowledge and learning wisdom.

PL

Artykuł prezentuje podstawowe zasady funkcjonowania istniejącego w Płocku w latach 1611-1773 kolegium Towarzystwa Jezusowego1. Ogólnej, obowiązującej we wszystkich domach jezuickich regule nauczania, towarzyszyły zawsze niepowtarzalne elementy lokalne. Tak było również w Płocku. Dom Towarzystwa był nie tylko szkołą, gdzie nauczano łacińskiej gramatyki i składni, ale również żywym centrum duchowości i kultury, promieniującym na codzienne życie Grodu Krzywoustego. Życie kolegium splatało się z życiem miasta a ogólne zasady funkcjonowania w płockich realiach nabierały specyficznego, lokalnego kolorytu. Ten szczególny związek, dzięki wyjątkom z kronikarskich zapisów, udaje się odtworzyć i jeszcze raz spojrzeć na budujące lokalną społeczność współistnienie środowiska nauki i wiary, miejsce przekazywania wiedzy i nauczania mądrości.

6

Antonio Possevino (SJ) – „cristiano nuovo” skazany na banicję.

88%

Dróżdż A.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2011

|

vol. 10

43-56

PL

Antonio Possevino (SJ) was an extraordinarily talented papal legate in Poland and otherEuropean countries, and the author of the monumental Catholic-bibliographical work Bibliotheca selecta. In 1587 he was sentenced to internal, life-long banishment, due to unfavourable changes in the attitude of the Society of Jesus towards Christians of Jewish origin, as well as due to calumnious attacks of his political opponents. This article supplements the existing knowledge on the subject and enriches it with new interpretations.

7

Maksymilian Ryłło SJ (1802-1848) and the Beginnings of the New Catholic Mission in Africa in Nineteenth Century

87%

Danieluk R.

Annales Missiologici Posnanienses

|

2018

|

issue 23

7-21

PL

The Polish Jesuit Maksymilian Ryłło (1802-1848) participated in several missionary endeavors undertaken by the Church in nineteenth century and entrusted to the Society of Jesus. Besides his missions in Middle East in 1836-1837 and 1839-1841, he was also one of the protagonists of an exploratory trip to North East Africa started in 1847 from Egypt and directed south. Arrived to Khartum and established there for a few months, Ryłło died in that city, while a few years later other missionaries took over the work of evangelization started by him and his companions. The present article introduces this Jesuit and focuses on the “African chapter” of his life – all as an attempt of filling the historiographical gap consisting in the fact that the English literature about Ryłło is almost inexistent.

8

Zgoła znający się na swym rzemieśle poeta. Recenzja książki Małgorzaty Mieszek, Twórczość dramatopisarska Jana Bielskiego SJ (1714–1768), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020

75%

Wojtowicz W.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2023

|

issue 12

203-216

EN

The review is a discussion – presentation of Małgorzata Mieszek’s monograph devoted to the dramaturgy of Jan Bielski, an important Jesuit playwright of the eighteenth century. He was regarded by his contemporaries (Jan Daniel Janocki, Józef Andrzej Załuski) as a leading representative of reformed dramaturgy, also as a promoter of classical Latin, and, simultaneously, as an advocate of the Polish language in school theatre. The book of Mieszek also traces the status of Jesuit theatre in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the eighteenth century.

PL

Recenzja jest omówieniem – prezentacją monografii Małgorzaty Mieszek poświęconej dramaturgii Jana Bielskiego, postaci ważnej dla jezuickiej sztuki dramatopisarskiej XVIII wieku. Uchodził on już w oczach współczesnych (Jan Daniel Janocki, Józef Andrzej Załuski) za czołowego reprezentanta zreformowanego dramatu, także za odnowiciela klasycznej łaciny, a jednocześnie zwolennika języka polskiego w teatrze szkolnym. Książka Mieszek obejmuje ponadto problematykę funkcjonowania teatru jezuickiego w Rzeczypospolitej XVIII wieku.

9

Początki działalności domu rekolekcyjnego oo. Jezuitów w Czechowicach-Dziedzicach

75%

Cieślak S.

Folia Historica Cracoviensia

|

2008

|

vol. 14

EN

The article discusses the foundation of Jesuit fathers' retreat house Czechowice-Dziedzice, which started in 1903.

PL

Artykuł omawia fundację domu rekolekcyjnego oo. Jezuitów w Czechowicach-Dziedzicach, zapoczątkowaną w roku 1903.

10

Specyfika okoliczności granic edukacyjnych i religijnych w Polsce od XVI do XVIII wieku

75%

Pasierbek W.

Horyzonty Wychowania

|

2012

|

vol. 11

|

issue 22

171-188

PL

Tematyka granic edukacyjnych i religijnych odgrywa szczególną rolę w dobie globalizacji, gdyż z jednej strony próbuje się zamazywać wszelakie granice, zmierzając w kierunku liberalizmu i permisywizmu, z drugiej jednak strony poczucie tożsamości, suwerenności i niepowtarzalności zmierza w kierunku jasnego określania granic wszelakich. Autor traktuje o okolicznościach granic w sferze religii, kultury i edukacji w Polsce od XVI do połowy XVIII wieku. Tamte czasy charakteryzowały dwa istotne faktory: najpierw mamy upadek idei średniowiecza i mocne wkraczanie humanizmu i ukierunkowania na człowieka. To naturalnie wyraźnie miało wpływ na charakter religijności. Drugi faktor dotyczy wojen, zarówno na zachodzie, jak na wschodzie Polski. Wprawdzie ziemie zachodnie powoli uzyskiwały pewną stabilność, ale ziemie wschodnie często były najeżdżane z obu stron. By wykazać specyfikę granic edukacyjno-religijnych w ówczesnej Polsce, autor rozpoczął od przedstawienia historii i wpływów religijnych za tym idących. Później przedstawił sytuację szkolnictwa i edukacji w Polsce, dzieląc ją na katolicką, protestancką i uniacką/ortodoksyjną. Rezultatem była analiza wpływów edukacyjnych na ludność na podstawie ich przynależności religijnej. W konkluzji autor zauważył, iż istotą rozważań dotyczących edukacji, kultury, religii są odpowiednie założenia antropologiczne, a konkretnie właściwe rozumienie człowieka, gdyż w tym autor upatruje wszelakie różnice i granice w świecie.

11

Pedagodzy kolegium jezuickiego w Lublinie w XVI i XVII wieku

75%

Kupisz A.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2005

|

vol. 33

|

issue 2

135-148

EN

As a result of analyses of sources and literature we have managed to find 100 names of teachers who taught at the Lublin Jesuit College in the 16th-17th centuries. The research that deals with their social background has shown that their majority came from nobility. Few of them came from bourgeoisie. The Jesuits who taught at the College were from all provinces of the Crown, with a few foreigners who arrived there from time to time. The level of education among the teachers of the Jesuit college did not diverge from the standards accepted by the order. The majority of the them had degrees in philosophy from Kalisz, and in theology from Poznań. More than thirty teachers continued their education abroad, choosing mainly Roman universities.

12

Ogłoszenia zamieszczane w prasie warszawskiej (w latach 1729–1773) jako źródło informacji o bogatej ofercie wydawniczej literatury religijnej

75%

Chrobot A.

Studia Wschodniosłowiańskie

|

2014

|

vol. 14

323-330

EN

The majority of advertisements published in Warsaw newspapers and magazines in the years 1729–1773, which presented book publishing offers of the Jesuits and the Piarists, referred to religious books. There are mostly sermons, prayers and meditations. The advertisements, both long and short, always inform the reader about the subject of a given book (also the ones which include only a book’s title). Additionally, they give the name of the author or the translator, a publishing house and some information on where a book can be purchased. They are an excellent source of information regarding the need for religious literature. Frequently, they are the only evidence of books which have not survived until today. The also inform about the way in which books were published at that time, e.g. font or paper type.

13

Moralność według papieża Franciszka

71%

Filipowicz A.

Studia Bobolanum

|

2019

|

vol. 30

|

issue 3

27-58

EN

The study presented introduces the most important elements of the moral message of Pope Francis. At the beginning, critical opinions addressed to him were quoted. In the following sections, a semantic analysis of key moral terms was performed. The concept of morality has been clarified. The moral transitions proposed by Francis were characterised: from „theology of the act” to „theology of relations”, from sin and offence to the sinner, from the moral norm to a specific act. The papal reinterpretation of the „law of gradualness”, the choice of „lesser evil”, and the logic of „small steps” were described. Attention was paid to the theonomic autonomy of conscience and also to the need for its constant autoformation. In the end, critical opinions were raised about Francis’s moral teaching.

PL

Prezentowane studium przybliża najważniejsze elementy moralnego przesłania papieża Franciszka. Na wstępie przytoczono krytyczne opinie kierowane pod jego adresem. W kolejnych częściach dokonano analizy semantycznej kluczowych terminów moralnych. Sprecyzowano pojęcie moralności. Scharakteryzowano zaproponowane przez Franciszka tranzycje moralne: od „teologii aktu” do „teologii relacji”, od grzechu i przewinienia do grzesznika, od normy moralnej do konkretnego czynu. Opisano papieską reinterpretację „prawa stopniowości”, wyboru „mniejszego zła”, logiki „małych kroków”. Zwrócono uwagę na teonomiczną autonomię sumienia a także na potrzebę jego stałej autoformacji. W zakończeniu zmierzono się z krytycznymi opiniami wysuwanymi wobec moralnego nauczania Franciszka.

14

O wizerunkach św. Stanisława Kostki SJ w polskiej tradycji hagiograficzno-literackiej

71%

Dorosz K.

Studia Bobolanum

|

2020

|

vol. 31

|

issue 2

183-211

EN

The article presents selected hagiographic and literary images of St. Stanisław Kostka, which have been created in the 450 years since the death of the Saint in Rome in 1568. The author of the article discusses the works of Stanisław Warszewicki, Grzegorz of Sambor, Piotr Skarga, Maciej Kazimierz Sarbiewski and Cyprian Kamil Norwid, the creators of the Jesuit school theater and plays for the young of the period between World War I and II, as well as of Zofia Kossak, Józef Warszawski, Jan Śledzianowski and Przemysław Wysogląd. The presented variety of representations and genres of writings devoted to St. Stanisław Kostka shows how strongly the Saint of Rostków inspired Polish artists in various cultural and historical epochs. And his person, recorded in Polish hagiography and fiction from the 16th century to the present day, still evokes new works adapted to the spirit of the times.

PL

Artykuł przedstawia wybrane, hagiograficzno-literackie wizerunki św. Stanisława Kostki, jakie powstały w okresie 450 lat upływających od śmierci świętego w Rzymie w 1568 r. Autor artykułu omawia dzieła Stanisława Warszewickiego, Grzegorza z Sambora, Piotra Skargi, Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, Cypriana Kamila Norwida, twórców jezuickiego teatru szkolnego i sztuk dla młodzieży z okresu międzywojennego, a także Zofii Kossak, Józefa Warszawskiego, Jana Śledzianowskiego i Przemysława Wysogląda. Ta zaprezentowana różnorodność przedstawień i gatunków piśmiennictwa poświęconego św. Stanisławowi pokazuje, jak mocno w różnych epokach kulturowych i historycznych Święty z Rostkowa inspirował polskich twórców. A jego postać, utrwalona w polskiej hagiografii i literaturze pięknej od XVI w. do czasów współczesnych, wciąż wzbudza nowe dzieła dostosowane do ducha czasów.

15

W kręgu historiografii czasów saskich

63%

Prabucki K.

Tematy i Konteksty

|

2022

|

vol. 17

|

issue 12

410-416

EN

The review describes Piotr Sebastian Ślusarczyk’s book entitled Horizons of erudition. A study on Szymon Majchrowicz’s Trwałość szczęśliwa królestw. The cognitive value of this publication is manifested in its extraordinary approach to historiographic matter which is extremely often marginalized by researchers studying the late Baroque literary heritage. The review focuses on showing the erudite nature of Ślusarczyk’s monograph first of all examining the antecedents of the ideas explicated in the Jesuit’s work and also polemics with the author about the „Sarmatian nature” of Szymon Majchrowicz’s treatise.

PL

W niniejszej recenzji została omówiona książka Piotra Sebastiana Ślusarczyka pt. Horyzonty erudycji. Studium o „Trwałości szczęśliwej królestw” Szymona Majchrowicza. Wartość poznawcza tej publikacji jawi się w jej nieprzeciętnym podejściu do materii historiograficznej, niezwykle często marginalizowanej przez badaczy zajmujących się późnobarokowym dziedzictwem literackim. Recenzja koncentruje się na ukazaniu erudycyjnego charakteru monografii Ślusarczyka, przede wszystkim badaniu antecedencji idei eksplikowanych w dziele jezuity, a także podejmuje polemikę z autorem w kwestii „sarmackości” traktatu Szymona Majchrowicza.

16

Jezuici a reformacja w syntezach szkoły lelewelowskiej. Lelewel, Moraczewski i Schmitt

63%

Zieliński S.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2020

|

vol. 134

209-232

PL

W artykule poddano analizie najważniejsze prace o charakterze syntetycznym i podręcznikowym pióra Joachima Lelewela i najwybitniejszych przedstawicieli jego szkoły: Jędrzeja Moraczewskiego i Henryka Schmitta. Dzieła te analizowano pod kątem roli jezuitów w zwalczaniu reformacji. Jezuici, według lelewelistów, nie tylko odegrali kluczową rolę w pokonaniu protestantyzmu i zwycięstwie kontrreformacji, ale także przyczynili się do upadku państwa. Szkoła Lelewela odegrała kluczową rolę w upowszechnieniu się mitu jezuickiego w historiografii polskiej.

17

Rzymskie Archiwum Towarzystwa Jezusowego: geneza, zasób i funkcjonowanie

63%

Danieluk SJ R.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2022

|

vol. 118

67-82

EN

The Roman Archives of the Society of Jesus, known by its official Latin name, Archivum Romanum Societatis Jesu, is the main (central) archive of the Jesuits. It is located in the General Curia of the Order and its task is to collect, organize and make available to researchers a collection of documents from the 16th to the 20th centuries. It is a central archive in the sense that it contains documents pertaining to the central body of the order, not all documents pertaining to Jesuits from every era and country. From 1541 to 1773, it was located in a house at the Church of the Gesu, where it remained even after the suppression of the Order, although the instability of the times led to the disappearance of many documents. In 1873, the Jesuits had to leave Rome because of the policies of the Italian government. The General Curia moved to Fiesole near Florence, where it remained until 1895, while the archives were first hidden and then sent in secret to Exaten in the Netherlands, where the German Jesuits had their house of study. By the end of 1893, the archive was spread across three different locations: the fundamental part of it was in the Netherlands, the more recent documents (those from after 1814) were in Fiesole and the archive of the Procurator General of the Order – in 1870 located in the Jesuit Collegium Romanum – was confiscated by the Italian government along with the Collegium’s library. This book collection became the origin of today’s Vittorio Emmanuele II National Library in Rome. The archives were returned to their rightful owners in 1924. After the General Curia was returned to Rome in 1895 and the archives returned from the Netherlands in 1939, all three parts of the archives were brought together in 1945 in the new Curia at Borgo Santo Spirito 4, where they remain to this day; since 1995 they have been housed in a special building. In its current form, the archive consists of the following departments: 1) the documents concerning the ‘old’ Society (before the suppression of the Order in 1773); 2) the files from the time of the ‘new’ Society (after the rebirth of the Order in 1814); 3) the so-called Fondo Gesuitico, or archive of the Order’s Procurator General, containing mainly property and litigation files; and 4) the special collections. The resources are being compiled on an ongoing basis and made available for scientific study to researchers from around the world. The number of digitised archival materials is also increasing successively.

PL

Rzymskie Archiwum Towarzystwa Jezusowego (Archiwum Romanum Societatis Jesu), jest głównym (centralnym) archiwum jezuitów. Znajduje się przy kurii generalnej zakonu, a jego zadaniem jest gromadzenie, porządkowanie i udostępnianie badaczom zbioru dokumentów z okresu od XVI-XX w. Jest archiwum centralnym w tym znaczeniu, że zawiera dokumenty odnoszące się do centralnego zarządu zakonu, nie zaś wszystkie dokumenty dotyczące jezuitów z każdej epoki i z każdego kraju. Od 1541 do roku 1773 mieściło się w domu przy kościele del Gesù, gdzie pozostało również po kasacie zakonu, choć niestabilność ówczesnej sytuacji doprowadziła do zaginięcia wielu dokumentów. W 1873 r. jezuici musieli opuścić Rzym ze względu na politykę władz włsokich. Kuria generalna przeniosła się do Fiesole koło Florencji, gdzie pozostała do 1895 r., zaś archiwum zostało najpierw ukryte, po czym wysłane w sekrecie do Exaten w Holandii, gdzie niemieccy jezuici mieli swój dom studiów. Pod koniec roku 1893 archiwum znajdowało się w trzech różnych miejscach: zasadnicza jego część była w Holandii, dokumenty nowsze (te z okresu po 1814 r.) w Fiesole, zaś archiwum prokuratora generalnego zakonu, znajdujące się w 1870 r. w jezuickim Collegium Romanum, zostało wraz z biblioteką tej uczelni skonfiskowane przez rząd włoski. Księgozbiór ten stał się zaczątkiem dzisiejszej Biblioteki Narodowej Vittorio Emmanuele II w Rzymi. Wspomniane archiwalia powróciły do swoich właścicieli w 1924 r. Po powrocie kurii generalnej do Rzymu (1895) oraz archiwaliów z Holandii (1939), wszystkie trzy części archiwum spotkały się w 1945 r. nowej kurii przy Borgo S. Spirito 4, gdzie pozostają do dzisiaj; od roku 1995 umieszczono je w specjalnym budynku. W obecnym swoim kształcie archiwum składa się z działów: 1. dokumenty dotyczące tzw. „starego” Towarzystwa (okres poprzedzający kasatę zakonu w 1773 r.); 2. akta z czasów tzw. „nowego” Towarzystwa (okres po odrodzeniu zakonu w 1814 r.); 3. tzw. Fondo Gesuitico, czyli archiwum prokuratora generalnego zakonu zawierające głównie akta majątkowe i procesowe ; 4. zbiory specjalne. Zasób jest na bieżąco opracowywany i udostępniany do kwerend naukowych badaczom z całwego świata. Sukcesywnie rośnie liczba zdigitalizowanych archiwaliów.

18

Ks. Ludwik Grzebień SI (1939-2020) – uczeń i asystent naukowy księdza profesora Stanisława Librowskiego

63%

Hamryszczak A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2020

|

vol. 113

187-204

EN

Rev. Ludwik Grzebień, SJ was a student and then the scientific assistant of Rev. Prof. Stanisław Librowski. Their cooperation began in 1968 when Rev. L. Grzebień’s scientific papers were published. In the same year he began studying at the Institute of Church History, attending Rev. S. Librowski’s seminars. In 1970, Rev. L. Grzebień presented his Master’s dissertation entitled ‘Biblioteka biskupa Hieronima Rozrażewskiego’ (The Library of Bishop Hieronim Rozrażewski) (1542-1600). Just a year after obtaining his master’s degree (1971), he submitted a dissertation entitled ‘Organization of Jesuit libraries in Poland from 16th to 18th century’. Both papers received very good reviews. After defending his doctorate in 1972, Rev. L. Grzebień was offered a position of scientific assistant in the Department of Auxiliary Sciences of History and Methodology of History by Rev. S. Librowski . During his research work in the Catholic University of Lublin, he was distinguished by great scientific diligence. In the academic year 1972/1973, he published five scientific articles. In August 1973, Rev. L. Grzebień travelled to England for a language course, archival research and for the purposes of the next stage of religious formation. He did not return to KUL, devoting himself instead to the realization of his scientific plans connected with the Jesuit order.

PL

Jezuita ks. Ludwik Grzebień był studentem, a następnie asystentem naukowym ks. prof. Stanisława Librowskiego. Ich współpraca rozpoczęła się w 1968 r., kiedy opublikowane zostały prace naukowe ks. L. Grzebienia. W tym samym roku podjął studia w Instytucie Historii Kościoła, uczęszczając na seminariom ks. S. Librowskiego. W 1970 r. ks. L. Grzebień przedstawił pracę magisterską pt. Biblioteka biskupa Hieronima Rozrażewskiego (1542-1600). Już po roku od uzyskania magisterium (1971) złożył dysertację pt. Organizacja bibliotek jezuickich w Polsce od XVI do XVIII wieku. Obydwie parce naukowe uzyskały bardzo dobre oceny recenzentów. Po obronie doktoratu w 1972 r. ks. S. Librowski zaproponował ks. L. Grzebieniowi pracę asystenta naukowego w Katedrze Nauk Pomocniczych Historii i Metodologii Historii. W czasie pracy naukowo-badawczej w KUL odznaczył się dużą pracowitością naukową. W roku akademickim 1972/1973 opublikował pięć artykułów naukowych. W sierpniu 1973 r. ks. L. Grzebień wyjechał do Anglii na kurs językowy, kwerendy archiwalne oraz w celu odbycia kolejnego etapu formacji zakonnej. Z pobytu tego nie wrócił do pracy w KUL, poświęcając się realizacji swoich planów naukowych związanych jednak z zakonem jezuitów.

19

Walka o dusze w Cultura ingeniorum Antonio Possevina SJ

63%

Kuźmina D.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2021

|

vol. 116

203-219

EN

The article announces and discusses the first Polish edition of Cultura ingeniorum, the work of Antonio Possevino SJ, based on the contemporary translation of this text by Krystyna Remerowa, from the edition of the first book of Bibliotheca selecta, from the year 1604. It focuses on historical contexts, describes main threads, announces controversies related (inter alia) to understanding of monastic censorship as a regulator of written communication. At the turnout of the 16th and 17th centuries father Possevino was a participant of the historical events that turned the path of history, mostly the picture of the society of that time. He wanted to influence these changes by (among others) adequate (in his opinion) and recommended (by the Society of Jesus), particularly after the Trident Council, orientation of the youth, their education with carefully selected reading and physical exercises, development (paideia) of talents as far as possible, always for God’s glory. In this perspective, it can be interpreted in the perspective of media education paradigms. The article presents Possevino’s work as the one reflecting dilemmas of that time, resulting also from the orders of the controversial church and monastic authorities. This is the text of the spiritually mature author, convinced about doing right things, sometimes supporting counter reformation absolutely.

PL

Artykuł zapowiada i omawia pierwsze polskie wydanie dzieła Antonio Possevina SJ Cultura ingeniorum oparte na uwspółcześnionym tłumaczeniu tekstu autorstwa Krystyny Remerowej wydania pierwszej księgi Bibliotheca selecta, z 1604 r. Akcentuje kontekst historyczny, opisuje kluczowe wątki, sygnalizuje kontrowersje m.in. związane z rozumieniem cenzury zakonnej jako regulatora komunikacji piśmienniczej. Na przełomie XVI i XVII wieku o. A. Possevino był uczestnikiem wydarzeń zmieniających bieg historii, a przede wszystkim obraz ówczesnego społeczeństwa, chciał wpływać na te zmiany m.in. poprzez właściwe według niego i zalecane przez zakon jezuitów, zwłaszcza po Soborze Trydenckim, ukierunkowanie młodzieży, kształcenie jej poprzez odpowiednio dobraną lekturę i zajęcia fizyczne, szlifowanie (paideia) talentów na miarę ich możliwości, zawsze ku chwale Boga. W tym zakresie tekst może być przyczynkiem do interpretacji w perspektywie paradygmatów edukacji medialnej. Artykuł prezentuje dzieło A. Possevina jako pracę obrazującą dylematy epoki wynikające też z nakazów władz kościelnych i zakonnych budzących różne kontrowersje. Jest to tekst dojrzałego duchowo autora, przekonanego o słuszności wybranej drogi, czasem bezwzględnie wspierającego poczynania kontrreformacji.

20

Jan Okoń, "Wychowanie do społeczeństwa w teatrach szkolnych jezuitów w Rzeczypospolitej Obojga Narodów", Kraków 2018

63%

Okoń J.

Colloquia Theologica Ottoniana

|

2019

|

issue 1

223-225

PL

Nie ulega wątpliwości, że teatr był jedną z najbardziej spektakularnych form działalności jezuitów. O tej ich szczególnej działalności traktuje nowa książka prof. Jana Okonia Wychowanie do społeczeństwa w teatrach szkolnych jezuitów w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Autor na prawie 470 stronach tekstu, w sześciu częściach, 24 rozdziałach i różnego rodzaju aneksach źródłowych prezentuje różne aspekty i działalność tak złożonej instytucji, jaką był teatr szkolny.

EN

There is no doubt that the theatre was one of the most spectacular forms of Jesuit activity. A new book by Prof. Jan Okoń Upbringing to society. In Jesuit school theaters in the Polish-Lithuanian Commonwealth deals with this particular activity of them. The author presents various aspects and activities of such a complex institution as the school theatre on almost 470 pages of the text, in 6 parts, 24 chapters and various addenda that contain sources.

Refine search results

Powrót jezuitów do Galicji

Salty, tańce, skoki i balety, czyli o tańcu w dawnych szkołach jezuickich

Sanktuarium w Świętej Lipce w świetle protokołu powizytacyjnego z 1798 roku

Muzyka religijna w Rydze w czasach jej przynależności do Rzeczypospolitej. Znaczenie rękopisu tabulatury organowej S-Uu Vok. mus. i hs 88

Struktura i zasady funkcjonowania kolegium Towarzystwa Jezusowego w Płocku

Antonio Possevino (SJ) – „cristiano nuovo” skazany na banicję.

Maksymilian Ryłło SJ (1802-1848) and the Beginnings of the New Catholic Mission in Africa in Nineteenth Century

Zgoła znający się na swym rzemieśle poeta. Recenzja książki Małgorzaty Mieszek, Twórczość dramatopisarska Jana Bielskiego SJ (1714–1768), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020

Początki działalności domu rekolekcyjnego oo. Jezuitów w Czechowicach-Dziedzicach

Specyfika okoliczności granic edukacyjnych i religijnych w Polsce od XVI do XVIII wieku

Pedagodzy kolegium jezuickiego w Lublinie w XVI i XVII wieku