Search results

1

Czarownica, wariatka i seksoholiczka. Protagonistki „trylogii o depresji” Larsa von Triera

100%

Maciejewska M.

Panoptikum

|

2017

|

issue 17(24)

38-52

EN

The aim of this article is to analyse mutual behaviours, life situations and experiences that heroines of Lars von Trier’s so-called Depression Trilogy share. These female characters are created in such a way that they are unable to function as parts of society or follow some stereotypical roles attached to femininity. They neither understand patriarchal organization of the world nor accept other women who want to follow rules created by men. The author of this article emphasises on the importance of two paradigms of femininity present both in von Trier’s Depression Trilogy and his previous films. The first one is demonic, sexual, free and insane, and the other one – social, obedient to masculinity, ruled by stereotypes of women. The protagonists of Depression Trilogy are unable to fulfil their roles as mothers and wives, which is a consequence of the fact that they feel limited when some rules are imposed on them. They treat their femininity and sexuality rather as natural powers, which means they should be classified into the first of the abovementioned paradigms.

2

Świat ucznia - świat uczennicy. Socjalizacja szkolna a utrwalanie społecznych ról płciowych.

88%

Jankowska M., Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie; Sekcja św. Jana Chrzciciela; Studium Życia Rodzinnego

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2009

|

vol. 34

PL

W funkcjonowaniu szkoły dostrzec można rodzajową polaryzację socjalizacji. Wyróżniliśmy trzy wymiary szkolnej socjalizacji: organizację i strukturę szkoły, wpływ nauczycieli oraz treści kształcenia. Wszystkie te czynniki, poczynając od organizacji szkolnej przestrzeni i struktury personelu, przez przekonania i oczekiwania nauczycieli, a kończąc na programie nauczania i zawartości podręczników, przekazują dzieciom hierarchiczną strukturę społeczeństwa, w którym mężczyźni zajmują wyższe i bardziej prestiżowe pozycje, w którym to, co „męskie” jest wyżej cenione niż to co „kobiece”, w którym obowiązują stereotypowe wizerunki kobiet i mężczyzn. Zadaniem powszechnego systemu edukacji jest stworzenie równych szans wszystkim dzieciom, postulat ten pozostaje jednak tylko życzeniem wobec licznych przyczyn nierówności dostępu do edukacji. Umacnianie przez szkołę stypizowanych płciowo postaw i wzorów zachowań przynosi w efekcie płciowo zróżnicowane edukacyjne szanse życiowe chłopców i dziewcząt. Propagowanie jedynego, „odpowiedniego” wzoru płci niesie negatywne konsekwencje tak dla dziewczynek, jak i dla chłopców. Dziewczynki tracą wiarę we własne możliwości i wybierają drogę życia „właściwą dla kobiet”, a nie odpowiadającą jej własnym aspiracjom. Natomiast dla chłopców, od których oczekuje się sukcesów, i którzy wzrastają w przekonaniu o nieograniczoności własnych możliwości, zderzenie z rzeczywistością: trudnościami w ukończeniu dobrej szkoły czy znalezieniu dobrze płatnej pracy (żywiciela rodziny) przynosi frustracje i zachowania dewiacyjne.

3

Macierzyństwo i ojcostwo jako nowe doświadczenie kobiety i mężczyzny

88%

Dzwonkowska-Godula K., Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2009

|

vol. 34

PL

Według kulturowych definicji kobiecości i męskości rola rodzicielska ma różne znaczenie dla kobiet i mężczyzn. Macierzyństwo jest definiowane jako istota kobiecości, najważniejsza rola kobiety, podczas gdy męskość i ojcostwo są utożsamiane z pełnieniem roli głowy rodziny, odpowiedzialnością za bezpieczeństwo materialne jej członków, co oznacza role zewnętrzne, pozadomowe, pełnione w sferze publicznej. Taki sposób widzenia macierzyństwa i ojcostwa wpływać może na inne doświadczanie rodzicielstwa przez kobiety i mężczyzn. Celem badania było przyjrzenie się bliżej doświadczeniom zmian odczuwanych przez kobiety i mężczyzn, którzy zostają rodzicami. Przyjęto tu perspektywę symbolicznego interakcjonizmu, pozwalającej na przyjrzenie się rodzicielstwu jako zjawisku doświadczanemu i przeżywanemu subiektywnie, któremu jednostka nadaje określone znaczenie, definiuje i interpretuje. Proponowane podejście do problematyki macierzyństwa i ojcostwa opiera się na przyjęciu punktu widzenia jednostki pełniącej rolę rodzica i koncentruje się na następujących zagadnieniach: Jak zmienia się życie kobiety i mężczyzny po tym jak zostają rodzicami? Czy i jak zmienia się ich sposób postrzegania siebie? Jak zmienia się ich wzajemna relacja po pojawieniu się dziecka? Rozważania oparte są na pogłębionych wywiadach przeprowadzonych z dziesięcioma parami młodych wykształconych rodziców, jednocześnie z kobietą i z mężczyzną. W rezultacie otrzymano osobiste relacje badanych i skonfrontowano doświadczenia kobiet i mężczyzn będących rodzicami.

4

Kobiecość kreowana. Społeczne standardy atrakcyjności z perspektywy kobiet z niepełnosprawnością intelektualną

88%

Wysocka A.

Przegląd Pedagogiczny

|

2020

|

issue 2

316-329

PL

Powstało wiele badań, artykułów naukowych i książek, które podejmują tematykę presji odczuwanej przez kobiety, aby sprostać standardom atrakcyjności fizycznej zawartym w przekazach medialnych. Problematyka ta odnosiła się przede wszystkim do kobiet pełnosprawnych. Warte zgłębienia wydało się ukazanie perspektywy kobiety z niepełnosprawnością intelektualną. Przeprowadzono badanie ukazujące, jak badane kobiety definiują piękno, jakie cechy charakteru przypisują kobietom atrakcyjnym i jaką stereotypową rolę ich zdaniem pełnią one w społeczeństwie. W artykule skoncentrowano się na znaczeniu przekazów medialnych w tworzeniu standardów dotyczących wyglądu. Wykorzystywanie nierealistycznych wizerunków kobiet w mediach może przyczyniać się do powstawania zjawiska niezadowolenia z własnego ciała. Do kryteriów diagnostycznych niepełnosprawności intelektualnej zalicza się ograniczony rozwój poznawczy i emocjonalny oraz obniżoną zdolność adaptacji społecznej, które mogą wpływać na orientację w zjawiskach i standardach społecznych. Stały dystans do ideału atrakcyjności fizycznej może mieć negatywny wpływ na poczucie własnej wartości kobiet z niepełnosprawnością intelektualną.

5

(Nie)równy podział w domu? Kobiece role w narracjach mężczyzn przymusowo przebywających w domu podczas stanu epidemii – ujęcie andragogiczne

88%

Wojciechowska Z.

|

2020

|

vol. 1(82)

|

issue 1

61-81

PL

W niniejszym artykule autorka prowadzi rozważania dotyczące wzo- rów preferowanych na poziomie świadomości i realizowanych w rzeczywistości przez mężczyzn w kontekście podziału obowiązków domowych i ról pełnionych w rodzinie. Przedstawione w artykule wnioski są wynikiem badania, osadzonego w paradygmacie interpretatywnym, przeprowadzonego metodą wywiadów częścio- wo kierowanych. Wywiady zostały przeprowadzone z mężczyznami przymusowo przebywającymi w domu podczas wprowadzenia stanu epidemii w kraju w wyniku rosnącej liczby zakażeń koronawirusem COVID-19. Celem autorki było ukazanie zmiany perspektywy postrzegania obowiązków pełnionych w domu przez mężczyzn oraz zbadanie i rozważenie edukacyjnego potencjału sytuacji izolacji społecznej. Ostatnia część artykułu została poświęcona przedstawieniu wpływu doświadczeń związanych z przymusowym pozostawaniem w domu na zmianę perspektywy po- strzegania tempa współczesnego życia w społeczeństwach ponowoczesnych i cieszą- cych się w ostatnich dekadach popularnością ruchów slow movement, zachęcających do wolniejszego i uważniejszego życia.

6

Nierówności w stanie zdrowia między kobietami a mężczyznami w kontekście płci biologicznej oraz społeczno-kulturowej

75%

Królikowska S., Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; Wydział Nauk Społecznych; Instytut Socjologii

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2011

|

vol. 39

PL

Uznając płeć jako jeden z istotnych wyznaczników nierówności w stanie zdrowia pomiędzy kobietami a mężczyznami, należy zwrócić uwagę na dwa typy zależności. Pierwszy odpowiadać będzie zróżnicowaniu wynikającemu z przyczyn biologicznych (sex), drugi natomiast – ze społeczno-kulturowych (gender). Obok przyczyn biologicznych wynikających z płci biologicznej, nierówności w stanie zdrowia pomiędzy kobietami a mężczyznami biorą się również z odmiennych wzorów zachowań w ramach pełnionych ról społecznych, odmiennych stylów życia czy zróżnicowanych postaw wobec zdrowia i choroby, które z kolei warunkowane są wieloma różnorodnymi czynnikami społeczno-kulturowymi, wśród których ważną rolę odgrywają stereotypy płci. Odmienne sposoby socjalizowania dziewczynek i chłopców do ról małżeńsko-rodzinnych oraz zawodowych, odmienny rodzaj więzi społecznych charakteryzujący kobiety i mężczyzn, odmienne cechy osobowości uznawane za typowo „kobiece” lub „męskie” – mają bezpośredni wpływ na pozycje obu płci w stratyfikacji społecznej. Wykształcenie, dostęp do pracy, wykonywany zawód czy dochody różnicują dodatkowo w znacznym stopniu postawy wobec zdrowia i choroby. Płeć kulturowa (gender) kształtowana jest już w toku wczesnej socjalizacji i podtrzymywana przez strukturę społeczną, stąd wzory kulturowe w odniesieniu do kobiecości i męskości uwidaczniające się w wielu sferach życia społecznego dotyczą również praktykowania zachowań zdrowotnych zagrażających zdrowiu czy antyzdrowotnych. Mężczyźni i kobiety charakteryzują się odmiennym podejściem do dbania o zdrowie, do profilaktyki zdrowotnej, do zachowań zagrażających zdrowiu czy antyzdrowotnych. Stereotypy związane z płcią w istotny sposób wpływają za zdrowie somatyczne oraz psychiczne kobiet i mężczyzn.

7

Kobieta i kobiecość w literaturze (wprowadzenie)

75%

González Groba C., Gabryś-Sławińska M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2020

|

vol. 38

|

issue 2

8

UTRATA CIĄŻY JAKO WYZWANIE DLA KOBIECOŚCI – ANALIZA DOŚWIADCZEŃ KOBIET ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W SYTUACJI UTRUDNIONEJ PROKREACJI

75%

Walentynowicz-Moryl K.

Rocznik Lubuski

|

2016

|

vol. 42

|

issue 1

339-351

PL

Celem artykułu jest ustalenie, w jaki sposób doświadczenia trudności prokreacyjnych i niepowodzenia prokreacyjnego – poronienia samoistnego własnej kobiecości. Autorka wykorzystuje wypowiedzi dwudziestu kobiet, które uzyskała w trakcie realizacji wywiadów jakościowych opartych na dyspozycjach z wydzielonymi obszarami tematycznymi. Badane były pacjentkami Poradni Diagnostyki Niepłodności w mieście wojewódzkim lub użytkowniczkami forów internetowych poświęconych zagadnieniom związanym z trudnościami prokreacyjnymi. Analiza doświadczeń trudności prokreacyjnych rozmówczyń pozwala na wskazanie zmian, jakie zaszły w ich stosunku do macierzyństwa - od momentu, w którym nie planowały jeszcze rozpoczęcia starań o dziecko, przez okres ich działań prokreacyjnych, następnie okres diagnostyki i leczenia. Zmiany te przebiegały od traktowania macierzyństwa jako jednego z pewnych i oczywistych elementów planu na przyszłość aż do postępującej koncentracji tylko na osiągnięciu tego celu. Utrata ciąży stała się dla badanych kobiet wyzwaniem, które w pierwszej kolejności spowodowało zakwestionowanie ich własnej kobiecości. Jednak po pewnym czasie rozmówczynie zaczęły traktować je jako nadzieję dla ich kobiecości. Wznowienie starań o dziecko stało się dla nich synonimem walki o odzyskanie kobiecości.

EN

The aim of this article is to establish in what way the experience of constricted procreation and miscarriage influence the perception of one’s own femininity. The author uses the statements of twenty women, obtained by her in qualitative interviews based on dispositions in selected thematic areas. The respondents were patients of an Infertility Diagnostic Centre in a city district or users of Internet Forums dedicated to problems of constricted procreation. The analysis of different experiences of constricted procreation makes it possible to identify changes occurring in respondents’ attitudes towards maternity – from the time they were not even planning to have a baby, through the time of procreation activities, up to the period of diagnosis and treatment. These changes went from treating maternity as one of the assumed contingents and obvious elements of future plans, to increasing concentration on reaching this aim. Miscarriage was a challenge for many women who, at first, questioned their own femininity. Nevertheless, after some time, the respondents started to treat it as hope for their femininity. Resuming attempts to have a baby become for them a synonym for the struggle to regain femininity.

9

Już nie kobieta? Samoocena atrakcyjności ciała starzejących się wdów

75%

Niewiedział D.

Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses

|

2014

|

vol. 15

263-278

EN

The article is concerned with the self-assessment of the attractiveness of their bodies by widowed women in late adulthood. The psychosocial aspects of old women’s widowhood and the mechanisms that are shaping and maintaining their subjective attractiveness of the body are presented. 134 widows between 61 and 78 years old participated in the research. They were not in new formal or informal relationship with a man. In the presented research, the BES S.L. Franzoi and S.A. Shields test was used to examine a body image. The obtained results in the fitness scale indicate that the respondents (despite the lowered overall level of satisfaction in this scale) find the greatest satisfaction in their health, coordination, muscle strength and agility, while they are least satisfied with reflex or biceps. The results of research on satisfaction with body weight show (taking into account the generally lowered satisfaction) that respondents perceive and evaluate their weight mostly on the basis of the shape of their waist and whole figure, but are not satisfied with their appetite and thighs. Some widows are satisfied with their pretty face. The results show that the subjective assessment of the attractiveness of the widows’ body stems mostly from a sense of sexual attractiveness.

10

Szkic o kobiecości w trylogii antycznej Jacka Bocheńskiego

75%

Dąbrowska J. E.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2015

|

vol. 33

|

issue 1

EN

Jacek Bocheński’s ancient trilogy includes three novels – Boski Juliusz (1961), Nazo Poeta (1969) and Tyberiusz Cezar (2009). The study is an attempt to analyze the image of two women, supporting characters – Corinna and Julia the Elder. Bocheński described them as persons who are the cause of suffering and great pain for men related to them. At the same time, they are completely subordinated to the patriarchal system.

PL

Na trylogię antyczną Jacka Bocheńskiego składają się trzy powieści – Boski Juliusz (1961), Nazo Poeta (1969) oraz Tyberiusz Cezar (2009). Szkic jest próbą analizy wizerunków dwóch kobiet, drugoplanowych bohaterek – Korynny i Julii Starszej. Bocheński opisuje je jako osoby będące przyczyną bólu i cierpienia mężczyzn. Jednocześnie są całkowicie poddane systemowi patriarchalnemu.

11

Wariatka i zakonnica? Anusia Marii Konopnickiej jako przypowieść antropologiczna o dorastaniu

75%

Chyła K.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2019

|

issue 9

479-490

PL

Cel badań. Celem badania było przeanalizowanie, w jaki sposób Maria Konopnicka wykorzystała w swej noweli Anusia, po części o charakterze wspomnieniowym, motyw inicjacji, zwłaszcza w kobiecość. Metodologia. Dociekania oparłam na ustaleniach Mircei Eliadego, Brunona Bettelheima czy Mary Douglas. Powstało dzięki temu szerokie tło, uwzględniające perspektywę religioznawczą, antropologiczną i psychiatryczną, na którym dobrze widać wielkie zalety ujęcia literackiego, całą jego subtelność i sugestywność. Czerpałam również z rozpoznań feministycznych, z tekstów Sandry M. Gilbert i Susan Gubar, Nancy K. Miller czy Krystyny Kłosińskiej, aby podkreślić wyraźną u Konopnickiej persewerację motywów często obecnych w literaturze kobiet: szaleństwo, przebywanie na marginesie, szycie, żałoba. Wyniki. W literaturze XIX wieku i nieco młodszej spotykamy nieraz obrazy domów, w których część kobiet mieszka za kulisami, w miejscach, gdzie życie toczy się intensywniej niż to odmienne, poddane pełnej kontroli życie salonów, często przedstawianych jako bezduszne, a u Konopnickiej wręcz nieobecnych. Ta inna przestrzeń staje się też przestrzenią innej kultury. By to pokazać, przywołuję przykłady baśni i ballad, a także modlitw, legend, pieśni nabożnych, w kulturach tradycyjnych wykonywanych przez kobiety dla kobiet, również dla dzieci. W taką właśnie kulturę włącza Anusia troje swych wychowanków. Następnie za pośrednictwem wariatki Kani, niegdyś ladacznicy i gorszycielki, przez wszystkich odpychanej i pogardzanej, której Anusia udziela swojej opieki, wkracza w ich życie seksualność i śmierć. Wnioski. W Anusi, przypowieści inicjacyjnej, spełnia się potrójne wtajemniczenie zasugerowane przez Eliadego: wedle tego badacza, człowiek wstępuje w dorosłość za sprawą sacrum, Erosa i Tanatosa – z chwilą, kiedy pozna te trzy obszary, nie jest już dzieckiem.

EN

Introduction. In this article, the aim of the author is to analyze how Maria Konopnicka uses the motive of initiation in her early novella called Anusia, bearing a clear resemblance to the author’s past. Methods. Drawing from sources which could be associated with psychiatry, anthropology or feminist critique, by among others Bruno Bettelheim, Mary Douglas, Mircea Eliade, Sandra M. Gilbert, Susan Gubar, Nancy K. Miller or Krystyna Kłosińska, the author has created a background of perspectives which allow Konopnicka show the advantages of a suggestive, subtle and meaningful literary approach. Results. In nineteenth century literature we often meet a special class of women living in the backstage of the house, where life throbs more intensively than in the parlor, so frequently portrayed as stiff and soulless, a parlor which in the story by Konopnicka is significantly never mentioned. Instead we are invited into a small wardrobe, Anusia’s kingdom and center of the children’s world. Here, undisturbed, freely and wildly, blossoms a kind of culture that is partly oral and partly written, and may be easily described as semi-folk. That places Konopnicka in a rich context which the author Illustrates using examples of fairytales, prayers, legends, ballads, and religious songs, traditionally connected with female audience, and the art of interpretation cherished by them. The other crucial question in the children’s lives is their sudden encounter with a despised outcast and scandalizer, a mad woman known by the entire town and notorious for having formerly been a city harlot. Anusia, a respectable, modest old maid, pities her and nurses her when she falls sick, thereby exposing her pupils to the mystery of erotism and death. Conclusion. Konopnicka’s novella seems to be consciously shaped after Eliade’s scholarly work, where the initiation process is divided clearly into three parts: sacrum, death and sexuality.

12

Gendering the Holocaust: Robert McLiam Wilson’s Manfred’s Pain and Marek Soból’s Mojry

71%

Klonowska B.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 5

131-145

EN

This article analyses two Holocaust novels, Manfred’s Pain (1992) by the Northern Irish novelist Robert McLiam Wilson and Mojry (2005) by the Polish writer Marek Soból, as texts which foreground the female body, female sensibility and the female version of (his)story. Both novels link this theme to sexual violence and emphasise the specificity of the female experience of the Holocaust. This article argues that the gendering of the Holocaust and the focus on its female side constitutes a fundamental difference setting the two novels apart from other, chiefly ‘male’, Holocaust novels, both by Polish authors and by Wilson. The male experience, usually naturalised as the universal human one, is dislocated in these two novels to also include the female perspective. In the case of Manfred’s Pain, this dislocation operates by a change of proportions: although the novel has a male protagonist and narrator, with the female figure seemingly occupying the background, the latter gradually emerges as an equally important protagonist and the female experience becomes as central as the male one. In Soból’s novel, the roles are already reversed: it is the women who come to the fore both as protagonists and narrators, and the text presents both their experience and their points of view, with the male characters reduced to the status of witnesses. Focusing on the fate of women, the novels ‘gender’ the seemingly universal experience of the Holocaust, and draw attention to its gender specificity.

PL

Płeć Holokaustu: Autopsja Roberta McLiama Wilsona i Mojry Marka SobolaArtykuł analizuje dwie powieści dotyczące Zagłady: Manfred’s Pain, czyli (w polskim przekladzie) Autopsję (1992), północno-irlandzkiego pisarza Roberta McLiama Wilsona i Mojry (2005) polskiego autora Marka Sobola jako przykłady prozy skoncentrowanej na kobiecym ciele, kobiecej wrażliwości i kobiecej wersji historii. Obie powieści wiążą ten temat z przemocą seksualną i podkreślają specyfikę kobiecego doświadczenia Holokaustu. Artykuł dowodzi, że spojrzenie na Zagładę z perspektywy płci i przedstawienie jej ‘kobiecej’ strony stanowi swoiste novum odróżniające te powieści od innych, zwykle ‘męskich’ narracji Holocaustu w literaturze polskiej i bardzo ‘męskich’ powieści Wilsona. Męskie doświadczenie, zwykle naturalizowane jako uniwersalnie ludzkie, jest przemieszczone w tych dwóch powieściach w kierunku kobiecej perspektywy. W przypadku Autopsji dokonuje się to poprzez zmianę proporcji: chociaż bohaterem i narratorem powieści jest mężczyzna, a postać kobieca stanowi zaledwie tło, to ta ostatnia okazuje się bohaterką równie ważną, a jej doświadczenie równorzędne z męskim. W powieści Sobola role są już odwrócone: to kobiece postaci wysuwają się na pierwszy plan jako bohaterki i narratorki, a opowiadania prezentują ich doświadczenie i ich punkt widzenia, przeznaczając dla męskich postaci rolę świadków. Skupiając się na losach kobiet, oba teksty opowiadają pozornie uniwersalne doświadczenie Holocaustu z perspektywy płci, zwracając uwagę również na jego płciowe uwikłanie.

13

Kontrolowanie formy ciężarnego ciała

71%

Jakubowska H.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2016

|

issue 58

89-102

EN

The aim of this paper is to present the main discourses controlling a pregnant body – biomedical and aesthetic and their internalisation. The first is related to the medicalization of the body during pregnancy and focuses on its surveillance from a perspective of a child’s health and life.The second, which is described in this paper, concerns the image of female body and the patterns of femininity. The article is based on the in-depth interviews conducted with the pregnant women from 28 to 40 years old. The results of the author’s own study, as well as, the secondary data, reveal that the time of pregnancy does not liberate women from a pressure to embody the ideals of femininity, imposed by other women, physicians and media. Moreover, the pregnant body is treated as temporary form of embodiment and due to the practices undertaken by nine months, a body should return back to its “normal” form.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie głównych dyskursów kontrolujących ciężarne ciało – biomedycznego i estetycznego − oraz ich internalizacji. Pierwszy z nich powiązany jest z medykalizacją ciała podczas ciąży i skupia się na jego nadzorowaniu z perspektywy zdrowia i życia dziecka. Drugi, na którym koncentruje się autorka artykułu, dotyczy wizerunku i odnosi się do wzorców kobiecości. Artykuł opiera się na wywiadach pogłębionych, przeprowadzonych z ciężarnymi kobietami w wieku 28–40 lat. Wyniki badań własnych, poparte literaturą przedmiotu, wskazują, że czas ciąży nie uwalnia kobiet od presji ucieleśnienia ideałów kobiecości, wywieranej przez inne kobiety, lekarzy i media, a sam czas ciąży traktowany jest jako tymczasowa forma ucieleśnienia, po której ciało, dzięki podejmowanym przez dziewięć miesięcy praktykom, powinno wrócić do „normy”.

14

Kobiecość odebrana? Zjawisko anty-body shamingu wobec kobiet szczupłych – analiza socjologiczna

71%

Okrój-Kowalska A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2019

|

issue 70

101-117

EN

The aim of this text is pointed out on phenomenon excluding skinny women from anty-body shaming. The aim of the anty-body shaming movement has broken down the frames connected with women’s body and showed that body which is not defined as skinny, is not a cause for shame. The article is an introduction to the topic of stigmatization of skinny women instead of obsese women.

PL

Tekst ma na celu zwrócenie uwagi na zjawisko wykluczania kobiet szczupłych z anty-body shamingu, którego pierwotnym celem było złamanie ram dotyczących kobiecej sylwetki i ukazanie, że kobiece ciało niedefiniowane powszechnie jako szczupłe nie jest powodem do wstydu. Artykuł stanowi wprowadzenie do tematu stygmatyzacji kobiet szczupłych kosztem kobiet otyłych.

15

MĘSKOŚĆ, KOBIECOŚĆ, ANDROGYNIA A RELACJE MIĘDZY ŻYCIEM OSOBISTYM I ZAWODOWYM

63%

Lipińska-Grobelny A.

Rocznik Lubuski

|

2016

|

vol. 42

|

issue 1

163-175

EN

The aim of the research presented in this article is to examine whether biological sex and psychological gender distinguish the relationship between work and home. The mentioned relationships will be analyzed both from the negative perspective (conflict and negative spillover between roles), as well as from the positive perspective (positive spillover between roles). The study involved 436 people (218 women and 218 men). Individuals completed the following research tools: a survey, the Masculinity and Femininity Scale by A. Lipinska-Grobelny and K. Gorczycka, the questionnaire Work-Family (W-F) and Family-Work (F-W) Conflict by R.G. Netemeyer, J.S. Boles and R. McMurrian and the Positive and Negative Work-Family and Family-Work Spillover by P. Moen, E. Kelly and R. Huang. The research shows that biological sex differentiates the experience of work-family conflict. Gender diversifies work-family and family-work positive spillover. In turn the interaction of biological sex and psychological changes the intensity of positive work-family spillover. The obtained results present that the perception of work and family relations depends on psychological gender and biological sex, but there are also domains without such differences.

PL

Celem badań prezentowanych w tym artykule jest sprawdzenie, czy płeć biologiczna oraz płeć psychologiczna różnicują relacje między pracą a domem. Wzmiankowane relacje będą analizowane zarówno z perspektywy negatywnej (konfliktu i negatywnego promieniowania między rolami), jak i z perspektywy pozytywnej (pozytywnego promieniowania między rolami). W badaniach uczestniczyło 436 osób (218 kobiet i 218 mężczyzn). Badani wypełniali następujące narzędzia badawcze: ankietę, Skalę Męskości i Kobiecości (SMiK) A. Lipińskiej-Grobelny i K. Gorczyckiej, kwestionariusz Konflikty: Praca-Rodzina (P-R) i Rodzina-Praca (R-P) R.G. Netemeyera, J.S. Bolesa i R. McMurriana oraz Kwestionariusz pozytywnego i negatywnego promieniowania praca-rodzina i rodzina-praca (PRS) P. Moena, E. Kelly’ego i R. Huanga. Z badań wynika, że płeć biologiczna różnicuje doświadczanie konfliktu praca-rodzina. Płeć psychologiczna zmienia natężenie pozytywnego promieniowania praca-rodzina oraz rodzina-praca. Natomiast interakcja płci biologicznej i psychologicznej modyfikuje poziom pozytywnego promieniowania praca-rodzina. Otrzymane rezultaty pokazują, że percepcja stosunków praca-dom zależy od płci psychologicznej i płci biologicznej, ale są także obszary, w których takie różnice nie występują.

16

Kobiecość w paleolicie – analiza i interpretacja figurek „Wenus” z obszaru Europy Środkowej

63%

Grzelczyk M.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2013

|

issue 3

PL

Fascynacja kobietami trwa od dawna. Ich ciało oraz gesty były, są i zapewne nadal będą inspiracją dla twórczości niezliczonych artystów. Podziw ten rozpoczął się kilkadziesiąt tysięcy lat temu w paleolitycznej Europie, kiedy to nasi przodkowie zaczęli tworzyć z różnych materiałów, małe fi gurki przedstawiające kobiety, tzw. „Wenus”. Często o nieproporcjonalnych kształtach i ponadnormatywnych, trzeciorzędowych cechach płciowych, było to jednak uwarunkowane stylem, a zarazem kulturą paleolitu, w której powstawały. Możemy zaobserwować zmiany zachodzące w sposobie ukazywania kobiet, od realistycznych przedstawień do praktycznie samych konturów kobiecego ciała, z ewidentnym wyszczególnieniem pośladków. Napisano wiele prac traktujących o przeznaczeniu tego typu fi gurek, a temat ten budzi burzliwe dyskusje na międzynarodowej arenie naukowej. Niektórzy z badaczy dopatrują się w nich poświadczenia hipotez na istnienie matriarchatu w najdawniejszych społeczeństwach Starego Kontynentu, inni z kolei skłaniają się ku twierdzeniu, że spełniały funkcje totemów gwałtów lub swego rodzaju „sex toys”, mających na celu wywoływać uczucie podniecenia u mężczyzn. Najtrafniejsza w moim odczuciu wydaje się być teoria, która opiera swe założenia na przekonaniu, iż fi gurki te były tworzone w celach kultowych, związanych z płodnością. Przedstawienie analizy oraz koncepcji na temat wybranych postaci „Wenus” z Europy Środkowej, daje możliwość ukazania ewolucji postrzegania kobiecości w okresie paleolitu.

EN

The Venus Figurines for many years have fascinated scientists. The Venus from Willendorf is a symbol of pop culture, her depiction we can found on clothing, in feminist organization logo’s or New Age organizations. Any museum where is exhibition with Venuses att racts lots of tourists. Certainly, The Venus Figurines are one of the greatest monuments of European culture and all humanity. However, we still do not know why they were created. We know many theories on Venuses, but establishment which is a true is very diffi cult. Some claim that Venuses were “sex toys”, totems of rape or symbol of fertility but we still don’t know why prehistoric artist carved a small women fi gurines.

17

"Kobiecość" współczesnych kobiet żyjących w pojedynkę

63%

Paprzycka E., Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie; Wydział Nauk Społecznyych; Katedra Socjologii

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2009

|

vol. 34

PL

Tematem podejmowanym w tekście jest kobiecość kobiet żyjących w pojedynkę. Biorąc pod uwagę, że kobiety tworzące tę kategorię postrzegane są nadal jako „nietypowe”, w rozważaniach nad podjętymi kwestiami przyjęto perspektywę płci jako kategorii społeczno-kulturowej. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie: Jakimi kobietami są kobiety żyjące w pojedynkę i jak kształtowała się ich kobiecość w procesie socjalizacji roli płci? Odpowiedź ta zostanie skonstruowana w oparciu o przeprowadzone badania kobiet żyjących w pojedynkę, które odpowiadają stereotypowi tzw. miejskiego singla. Badania miały charakter jakościowy. Główną koncepcja teoretyczną wyznaczającą postępowanie badawcze była koncepcja gender Westa i Zimmermana, według której płeć społeczno-kulturowa (gender) jest raczej cechą sytuacji niż właściwością jednostki, aktywnym procesem konstruowanym w sytuacji interakcji między jednostkami. W ramach wyróżnionych na podstawie badań typów kobiecości zaprezentowane zostaną indywidualne definicje własnej kobiecości (osobowościowa definicja roli płci) oraz kulturowe definicje kobiecości (gender jako obowiązująca definicja kobiecości i męskości). W związku z tym, że definicje te ulegały modyfikacji lub utrwaleniu w procesie socjalizacji roli płci przedstawiona zostanie także typologia rozpoznanych odmian procesu socjalizacji roli płci.

EN

The topic of the article is the womanhood of single woman. Since such women are still perceived as „untypical”, I show this problem using gender perspective. The aim of my work is to answer question: What kind of women are single women and how their womanhood was being developed in gender role socialization process?. The answer was found based on qualitative research executed on a group of single women, which were living alone and matching a stereotype of so-called city single. Research was conducted based on West and Zimmerman’s gender concept. According to this concept, gender is rather the trait of situation than a feature of personality; it is a permanent process and it is being created during interaction between people. For each type of womanhood recognized among examined single women, either individual (personal) or cultural definitions of womanhood were described. Since these definitions were modified or stabilized in gender role socialization process, I also describe different kinds of analyzed gender role socialization processes.

18

"Biblia dla kobiet". Spór o duchowość kobiety

63%

Łapucha J.

Colloquia Theologica Ottoniana

|

2020

|

vol. 36

261-280

EN

For a long time in the Polish Church, a growing popularity of spirituality related to gender has been observed. New ministrative, retreatal or even editorial suggestions emerge that are intended only for either women or men. Nevertheless, when taking into consideration women’s spirituality, it must be noted that there is currently no single, binding model. In public debates, there have been disputes concerning the role and proper place for women in the Church and in the world. The aforementioned polemics also regard the paradigm of woman’s spirituality. An example of this is the discussion centred on the Polish version of "The Bible for Women", published in 2020. Ongoing disputes revealed the diverse attitudes of women themselves towards the matter of understanding femininity as such, as well as women’s spirituality. The aim of this research is to portray the feud over the spirituality of the modern woman based on the dispute over "The Bible for Women". This problem is discussed against the background of the phenomenon of editions of Holy Scripture intended for women to depict the differences in defining the women’s spirituality through two separate models. Thereafter, the Polish version of "The Bible for Women" is analysed with regard to additional content that was included in this publication. The essential part of this research is devoted to outlining and analysing the dispute over the abovementioned publication. At the same time, the author aims to portray the way women’s spirituality is currently defined, along with showing the way in which it is understood and appraised.

PL

Od dłuższego czasu obserwujemy w Kościele w Polsce rosnącą popularność duchowości powiązanej z płcią. Pojawiają się coraz to nowe propozycje duszpasterskie, rekolekcyjne czy wydawnicze przeznaczone wyłącznie dla kobiet bądź dla mężczyzn. Jeśli chodzi o duchowość kobiety, należy zauważyć, że nie ma jednego, obowiązującego współcześnie modelu. W debacie publicznej toczą się spory na temat roli i miejsca kobiety w Kościele oraz świecie. Polemiki te dotyczą także paradygmatu duchowości kobiety. Egzemplifikację tego może stanowić dyskusja wokół wydanej w 2020 roku polskojęzycznej "Biblii dla kobiet". Toczące się polemiki ukazały, jak bardzo zróżnicowane jest podejście samych kobiet do kwestii rozumienia kobiecości jako takiej oraz duchowości kobiet. Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie sporu o duchowość współczesnej kobiety na przykładzie dyskusji wokół "Biblii dla kobiet". Problem ten został omówiony na tle fenomenu, jakim są wydania Pisma Świętego przeznaczone dla kobiet, by ukazać różnice w definiowaniu duchowości kobiecej w dwóch odrębnych modelach. Następnie przeanalizowane zostaje polskie wydanie "Biblii dla kobiet" z uwzględnieniem dodatkowych treści, które zawarto w tej publikacji. Zasadnicza część artykułu została poświęcona ukazaniu i analizie sporu wokół omawianego wydania. Autor próbuje jednocześnie ukazać, jak współcześnie definiowana jest duchowość kobiet oraz w jaki sposób jest ona rozumiana i oceniana.

19

Wizja wieku siedemnastego według trzech autorów powieści historycznych: Henryka Sienkiewicza, Józefa Hena i Jacka Komudy

63%

Mróz K.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2019

|

vol. 5

19-31

EN

The article is an attempt to answer a question in what way three different authors of historical novels (Sienkiewicz, Hen, Komuda) perceived the 17th century in the Polish history and how they described it in their works. The text is focused on the comparative analysis of prose writing strategies in: war scenes construction, erotic relationships between characters and visions of femininity in the novels. The article is also concerned with the difference between the ways of working with source materials applied by the authors, and describes the genres of historical novels that those writers represented.

PL

Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób trzej różni autorzy powieści historycznych (Sienkiewicz, Hen i Komuda) widzieli wiek siedemnasty w historii Polski oraz w jaki sposób ten okres historyczny przedstawili w swych utworach. Tekst skupia się na porównawczej analizie metod konstruowania przez prozaików scen wojennych, relacji erotycznych między bohaterami oraz wizji kobiecości, jaka w powyższych powieściach jest proponowana. Artykuł rozróżnia też sposoby pracy z materiałami źródłowymi, jakimi posługiwali się twórcy, charakteryzuje również gatunki powieści historycznej, jakie pisarze ci realizowali.

20

Konstruowanie kobiecości i męskości w sporcie na przykładzie języka sportowych przekazów prasowych w „Gazecie Wyborczej”

63%

Mazur Z., Organista N., Dziubiński Z.

Studia Socjologiczne

|

2018

|

issue 1(228)

195-218

PL

Artykuł stanowi próbę zbadania języka medialnych przekazów sportowych w „Gazecie Wyborczej” pod kątem militaryzacji języka sportu i wynikających z tego konsekwencji dla sposobu portretowania sportu kobiet i mężczyzn. Celami badania było: sprawdzenie, ile miejsca zajmują przekazy prasowe dotyczące sportu kobiet i mężczyzn oraz poznanie, czy metafory wojenne oraz metafory ciała jako broni, maszyny lub narzędzia występują w sportowych przekazach prasowych w „Gazecie Wyborczej” w latach 2010–2013. Badanie wykazało znaczne niedoreprezentowanie przekazów na temat sportu kobiet oraz występowanie istotnie częściej metafor wojennych w artykułach dotyczących sportu mężczyzn. Sposób nazywania sportowców oraz występowanie metafor ciała jako maszyny czy broni również wskazuje na powszechne używanie terminologii odsyłającej do militaryzmu i działań zbrojnych. Sposób i częstość użycia metafor wojennych w opisie sportu mężczyzn uwidocznia podtrzymywanie tradycyjnego dyskursu męskości opartego na sile fizycznej, wytrzymałości i agresywności.

EN

This study focused on the language of media sports coverage in Gazeta Wyborcza. Special attention was paid to militarization of sports language and consequences of this process for portraying women’s and men’s sport. The main purpose of this study was to verify how much space is devoted to women’s and men’s sport and if there were martial metaphors and metaphors of body as a weapon, machine or tool in the sports press coverage. The study indicated the major underrepresentation of women’s sport press coverage as well as the signiﬁcantly higher frequency of the martial metaphors in the texts about men’s sport. The strategies of sportspeople’s naming and usage of the metaphors of body as a weapon or machine pointed out at the militarization of the language. The frequency and the manner of utilization of martial metaphors in portraying men’s sport emphasized the traditional discourse of ‘male power’, endurance and aggressiveness.

Refine search results

Czarownica, wariatka i seksoholiczka. Protagonistki „trylogii o depresji” Larsa von Triera

Świat ucznia - świat uczennicy. Socjalizacja szkolna a utrwalanie społecznych ról płciowych.

Macierzyństwo i ojcostwo jako nowe doświadczenie kobiety i mężczyzny

Kobiecość kreowana. Społeczne standardy atrakcyjności z perspektywy kobiet z niepełnosprawnością intelektualną

(Nie)równy podział w domu? Kobiece role w narracjach mężczyzn przymusowo przebywających w domu podczas stanu epidemii – ujęcie andragogiczne

Nierówności w stanie zdrowia między kobietami a mężczyznami w kontekście płci biologicznej oraz społeczno-kulturowej

Kobieta i kobiecość w literaturze (wprowadzenie)

UTRATA CIĄŻY JAKO WYZWANIE DLA KOBIECOŚCI – ANALIZA DOŚWIADCZEŃ KOBIET ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W SYTUACJI UTRUDNIONEJ PROKREACJI

Już nie kobieta? Samoocena atrakcyjności ciała starzejących się wdów

Szkic o kobiecości w trylogii antycznej Jacka Bocheńskiego

Wariatka i zakonnica? Anusia Marii Konopnickiej jako przypowieść antropologiczna o dorastaniu

Gendering the Holocaust: Robert McLiam Wilson’s Manfred’s Pain and Marek Soból’s Mojry

Kontrolowanie formy ciężarnego ciała

Kobiecość odebrana? Zjawisko anty-body shamingu wobec kobiet szczupłych – analiza socjologiczna

MĘSKOŚĆ, KOBIECOŚĆ, ANDROGYNIA A RELACJE MIĘDZY ŻYCIEM OSOBISTYM I ZAWODOWYM

Kobiecość w paleolicie – analiza i interpretacja figurek „Wenus” z obszaru Europy Środkowej

"Kobiecość" współczesnych kobiet żyjących w pojedynkę

"Biblia dla kobiet". Spór o duchowość kobiety

Wizja wieku siedemnastego według trzech autorów powieści historycznych: Henryka Sienkiewicza, Józefa Hena i Jacka Komudy

Konstruowanie kobiecości i męskości w sporcie na przykładzie języka sportowych przekazów prasowych w „Gazecie Wyborczej”