Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  lingwistyka komputerowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Lingwistyczne teorie Noama Chomsky’ego w zastosowaniach komputerowych w pedagogice

100%
Wieczorkowski K.
Forum Oświatowe
|
2009
|
vol. 21
|
issue 1(40)
89-104
2

Nowe narzędzia dydaktyki translacji: Lingwistycznie Inteligentne Systemy Transzo- i Glottodydaktyczne (LISTiG)

75%
Grucza S.
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
|
2010
|
issue 3
167-176
EN
In the didactic chain, the teacher influences the student with the help of specified utterances (here: texts) and specified didactic methods in such a way as to shape specific skills of the student. More precisely, the teacher influences the student in such a way that the student develops the skills which constitute the aim of the science. Thus, the didactic chain is characterised by interactivity that takes place between the teacher and the student. The process of language and translation competence must, on the one hand, develop an ability to understand other texts (linguistic utterances) and, on the other hand, produce his/her own texts (linguistic utterances). In the process of (foreign) language and translation learning, texts constitute the key didactic material that enables the language learner to develop specific language skills (competences). When dealing with the effectivisation of the didactic process, one can pose a question if – and if yes then to what a degree and with the help of what kind of didactic platforms (tools and software) – the "teacher-student" direct interaction can be replaced by the "didactic platform-student" interaction, the latter being indirectly initiated by the teacher. The Internet didactic modules for the purposes of teaching languages and translation have been marked by a low degree of interactivity so far. Tests have been proven and assessed automatically by an operating system, solely according to the answers entered to the system beforehand. Unlike the previous systems, the aim of the preparation of the Linguistically Smart Software System for Glottodidactics and Translation Didactics is to enable an automatic assessment of all full sentences written by the students themselves. From the scientific point of view, the main goal of the given project is to prepare a productive, linguistically smart software consisting of standard didactic modules concerning Polish-German linguistic issues. From the point of view of academic didactics, the main goal of this project is to prepare software which can be used at Polish and German universities on a large scale in order to teach a given language and translation effectively.
3
Publication available in full text mode
Content available

W kierunku automatycznej klasyfikacji języków naturalnych

75%
Handzel Z., Gajer M., Grabiński T., Luty Z., Surowiec A.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
|
2021
|
issue 17
53-70
EN
Classification of natural languages is one of the main tasks of linguistics. Of the various types of language classification, the most reliable and authoritative seems to be the typological classification, which combines languages into units of a higher order on the basis of similarity of their structural features. The typological similarity of languages may be a result of both their origin from a common ancestor, i.e. a proto-language, and interlingual borrowings concerning both lexis and syntactic structures. The paper presents a proposal for the construction of a system intended for the automatic classification of natural languages according to their degree of typological similarity. The system developed by the authors currently includes 72 languages belonging mainly to the Indo-European language family. The system also includes several languages belonging to other language families and selected artificial languages of a naturalistic type. The authors have presented a computer programme for determining a numerical measure of the degree of mutual similarity between the systems of personal pronouns occurring in different languages of the world. In the future it is planned to build analogous systems to determine the measure of similarity between languages on the basis of automatic analysis of verb conjugation patterns and declension patterns of nouns and adjectives of selected languages.
PL
Streszczenie: Klasyfikacja języków naturalnych jest jednym z głównych zadań językoznawstwa. Spośród różnych typów klasyfikacji języków najbardziej wiarygodną i miarodajną wydaje się być klasyfikacja typologiczna, która łączy języki w jednostki większego rzędu na podstawie podobieństwa ich cech strukturalnych. Podobieństwo typologiczne języków może być wynikiem zarówno ich pochodzenia od wspólnego przodka, czyli prajęzyka, jak i występujących zapożyczeń międzyjęzykowych dotyczących zarówno leksyki, jak i struktur składniowych. W artykule zamieszczono propozycję budowy systemu przeznaczonego do realizacji automatycznej klasyfikacji języków naturalnych ze względu na ich stopień podobieństwa typologicznego. Opracowany przez autorów system uwzględnia obecnie 72 języki należące głównie do indoeuropejskiej rodziny językowej. W systemie uwzględniono ponadto kilka języków należących do innych rodzin językowych oraz wybrane języki sztuczne typu naturalistycznego. Autorzy zaprezentowali program komputerowy służący do wyznaczania liczbowej miary stopnia wzajemnego podobieństwa systemów zaimków osobowych występujących w różnych językach świata. W przyszłości planowana jest budowa analogicznych systemów przeznaczonych do wyznaczania miary podobieństwa języków na podstawie automatycznej analizy wzorców koniugacyjnych czasowników oraz wzorców deklinacyjnych rzeczowników i przymiotników wybranych języków
4

Zastosowanie generatorów struktur syntaktycznych na potrzeby rekonstrukcji i rewitalizacji wymierających języków

63%
Gajer M., Handzel Z.
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
|
2019
|
issue nr 15
23-40
PL
Obecna sytuacja językowa świata prezentuje się wręcz katastrofalnie, gdyż wiele małych języków jest poważnie zagrożonych całkowitym wymarciem i to niestety już w najbliższych latach. Taki stan rzeczy nie jest bynajmniej korzystny z punktu widzeniawysoce pożądanego zachowaniaróżnorodności dziedzictwa kulturowego ludzkości. Ponadto pamiętać trzeba, że każdy z będących w użyciu języków ludzkich to także nieodzowny materiał badawczy dla lingwistów, w oparciu o który rozwazani naukowcy mogą testować swoje hipotezy dotyczące nie poznanej do końca jeszcze natury języka ludzkieo, jego pochodzenia, tzw. uniwersaliów językowych czy też ewolucji całych grup i rodzin językowych. W związku z powyższym podejmowane sa w świecie nauki liczne inicjatywy mające na celu uratowanie przed popadnięciem w niepamięć licznych języków ludzkich o małej liczbie użytkowników. W Artykule autorzy wysunęli oryginalną propozycje budowy odpowiednich narzędzi informatycznych w postaci generatorów struktur syntaktycznych, które mogłyby znacznie usprawnić proces rekonstrukcji i rewitalizacji zagrożonych wymarciem języków, a nawet i języków od wielu lat całkowicie już martwych. Obecnie przedmiotem zainteresowań autorów są peryferyjne skandynawskie języki północnogermańskie, takie jak potencjalnie zagrożony wymarciem język farerski (Wyspy Owcze) i niestety od ponad stu lat martwy już język norn ( Szetlandy i Orkady)
EN
Nowadays the situation of the world of languages is such that many small languages are seriously in the coming years. This situation is not good from the point of view of the necessity of preserving the diversity of cultural heritage . Moreover, every human language constitute the precious research material for the linguists, basing on which they can test their scientific hypothesis concerning the nature of the human language , its origin, and the evolution of groups and families of languages. The world of sciences developed many initiatives and projects the aim of which is to preserve the small languages from total perishing. In the paper we propose to build proper computer tools in the form of the generators of syntactic structures that could support the process of reconstruction and revitalization of endagered and even dead languages. The point of author's interest are peripheral Scandinavian languages, such as potentially endangered language of the Faroe Islands and the norn language, which is unfortunately dead for over one hundreed years .
5
Publication available in full text mode
Content available

Informatyczne technologie języka – wyzwania dla polskiej lingwistyki. Na przykładach z badań własnych

63%
Vetulani Z.
Linguistica Copernicana
|
2017
|
vol. 14
EN
In order to exemplify complexity and diversity of problems that language engineers are faced with we present selected works in the field of human language technologies that have been done within research projects of the Department of Computer Linguistics and Artificial Intelligence at the Adam Mickiewicz University in Poznań over the last 30 years. These are first of all contributions in creation of language resources including lexicons, grammars, Polish wordnet, as well as creation of systems with emulated language competence. Our aim is to illustrate – via our contributions – a number of challenges facing today’s linguistics of the Polish language. We also intend to bring the reader’s attention to the fact that many of these challenges is – and will continue to be – still valid. This overview does not pretend to completeness. In particular, the very important area of speech processing is passed over.
PL
W niniejszym artykule przedstawiamy wybrane prace ilustrujące złożoność i różnorodność problemów, z którymi konfrontowani są twórcy systemów z kompetencją językową. Przegląd szczegółowy obejmuje wybór informatycznych technologii języka naturalnego w ramach projektów realizowanych w Zakładzie Lingwistyki Informatycznej i Sztucznej Inteligencji UAM w ostatnim 30-leciu. Są to przede wszystkim prace z zakresu tworzenia zasobów leksykalnych, gramatycznych i semantycznych oraz systemów z kompetencją językową. Celem przeglądu jest ilustracja, konkretnymi zadaniami, wybranych wyzwań, przed którymi stanęła w drugiej połowie XX wieku lingwistyka polska. Jednocześnie staramy się zwrócić uwagę na fakt, że większość z tych wyzwań jest i nadal będzie aktualna. Przegląd ten nie pretenduje do kompletności, w szczególności nie obejmuje całego, bardzo ważnego sektora przetwarzania mowy.
6

Lingwistyka komputerowa dla języka polskiego: dziś i jutro

63%
Ogrodniczuk M.
Język Polski
|
2017
|
vol. 97
|
issue 1
18-28
PL
Tekst jest publicystyczną próbą nakreślenia dalszych kierunków prac nad komputerowym przetwarzaniem polszczyzny w obliczu intensywnego rozwoju cyfrowych narzędzi i zasobów dla języka polskiego oraz zacieśniającej się współpracy między polskimi ośrodkami badawczymi zajmującymi się lingwistyką komputerową. Za najważniejszy temat autor uważa wznowienie prac nad korpusem narodowym, który jako zasób podstawowy dla językoznawstwa polskiego wymaga stałego poszerzania bazy materiałowej i opisu lingwistycznego, włączenia podkorpusów diachronicznych, gwarowych i równoległych. W sferze technologii językowej autor postuluje wzbogacenie formalnego opisu polszczyzny o głęboki poziom składniowy, semantykę i dyskurs oraz zwraca uwagę na konieczność stałego poprawiania jakości dostępnych narzędzi i zasobów metodą współpracy środowiska językoznawczego z informatycznym.
EN
The article attempts at framing directions for future work on computational processing of Polish in the face of recent intensive development of electronic tools and resources and close co-operation between Polish research centres involved in computational linguistics. The author regards renewing the work on the National Corpus of Polish as the most important topic, naming it the basic resource for Polish linguistics and listing the most urgent objectives: extension of the sources and linguistic representation as well as inclusion of diachronic, dialectical and parallel corpora. With respect to language technology, the author calls for enrichment of formal description of Polish with syntactic, semantic and discourse-feature representation and constant improvement of quality of tools and resources by means of co-operation between linguists and computer scientists.
7
Publication available in full text mode
Content available

Traversing the Metaverse: the new frontiers for computer-mediated communication and natural language processing

51%
Solska D.
Forum Filologiczne Ateneum
|
2022
|
vol. 10
|
issue 1
27-38
PL
Głównym celem niniejszego artykułu jest przyjrzenie się koncepcji metawersum obejmującej rewolucję internetową, rewolucję informacyjną i rewolucję technologii sztucznej inteligencji, która obejmuje rzeczywistość wirtualną (VR), rzeczywistość rozszerzoną (AR) i rzeczywistość mieszaną (MR). W związku z tym, że obecną, czwartą falę innowacji komputerowych można uznać za napędzaną przez immersyjne, przestrzenne technologie, metawersum postrzegane jako uniwersum postrzeczywistości i wieloużytkownikowe środowisko wirtualne ma znaczący potencjał, by stać się przyszłością dyskursu cyfrowego. Poprzez umiejscowienie przetwarzania języka naturalnego (NLP) jako poddziedziny sztucznej inteligencji i językoznawstwa, niniejszy artykuł opowiada się za włączeniem metod NLP do rozwijającego się dyskursu dotyczącego transformacyjnej metawersum. Jednocześnie komunikacja zapośredniczona przez komputer (CMC), może potencjalnie zostać rozszerzona do nowego kontekstu rozbudowanego internetowego świata metawersum.
EN
The primary objective of the following paper is to explore the concept of the Metaverse encompassing the Internet revolution, the information revolution, and the artificial intelligence technology revolution, which further incorporates virtual reality (VR), augmented reality (AR), and mixed reality (MR) technologies. Due to the fact that the current, fourth wave of computing innovation can be regarded as driven by immersive, spatial technologies, the Metaverse as the socalled post-reality universe and multi-user virtual environment has a considerable potential to become the future of the digital discourse. With Natural Language Processing (NLP) conceptualized as a subfield of artificial intelligence and linguistics, the following paper argues for the inclusion of NLP-based methods in the developing discourse revolving around the transformative idea of the Metaverse. At the same time, computer-mediated communication (CMC), can potentially be extended to the new context of the extensive online world of the Metaverse.
8
Publication available in full text mode
Content available

Empiryczna sieć powiązań leksykalnych

51%
Gatkowska I.
Polonica
|
2015
|
vol. 35
155-178
EN
The properties of experimentally built association networks were studied from many different points of view. The results of those investigations show that if one aims to treat an empirical network as a ‘natural dictionary’ suitable for text processing algorithms, one should develop a consistent and linguistically valid set of semantic relationships which may explain information borne by word associations. The aim of this paper is describe a preliminary set of relationships which are applicable to word associations, and show how those associations, if classified, define the meaning of a noun which is a node of the network.
9
Publication available in full text mode
Content available

O wiele więcej niż Google Translate, czyli komputerowe przetwarzanie języka naturalnego (NLP) w translatoryce i translatologii

38%
Okulska I.
Porównania
|
2020
|
vol. 26
|
issue 1
283-297
EN
The more technological development, the greater the participation of the human – in formulating tasks and problems, supervising and improving automated processes and interpreting their outcomes. The hierarchy is preserved, humans are still indispensable, but it does not mean that in certain areas of machinery the potential does not really exceed that of the human and that this advantage is not worth exploiting. Natural language processing (NLP) is not a young field, but in recent years, thanks to the thrive of deep learning methods, data and knowledge mining or new human-machine interfaces, computer text analysis is experiencing a real renaissance. As far as translation is concerned, it is mostly algorithms for machine translation that are being discussed. This article, on the other hand, presents a slightly broader spectrum of the translation process and looks at the accompanying elements (such as criticism) in which the use of NLP methods may bring new and interesting results. Results which, due to limited computing power, humans are unable to achieve. The discussion in the paper covers such aspects as the vector representation of language,stylometry and its application, or the analysis of large data sets – all for the purposes of translation and translatology.
PL
Przewrotna jest rola postępu – im więcej technologicznego rozwoju, tym większy udział człowieka – w koncepcji, formułowaniu zadań, interpretacji wyników, nadzorze i korekcie. Hierarchia jest zachowana, człowiek wciąż nieodzowny, ale to nie znaczy, że w pewnych obszarach maszynowy potencjał rzeczywiście nie przewyższa ludzkiego i że nie warto z tej przewagi skorzystać. Przetwarzanie języka naturalnego (NLP) to dziedzina niemłoda, ale w ostatnich latach dzięki rozkwitowi metod uczenia głębokiego (deep learning), mody na maszynowe wnioskowanie (data/knowledge mining) czy nowym sprzętowym interfejsom (m.in. zaawansowane rozpoznawanie obrazu) komputerowa analiza tekstu przeżywa istny renesans. W odniesieniu do translacji przyjęło się mówić i pisać głównie o coraz doskonalszych lub właśnie zupełnie niemożliwych algorytmach dla kolejnych par języków czy coraz większej precyzji samego tłumaczenia. Niniejszy artykuł przedstawia natomiast nieco szersze spektrum procesu tłumaczenia i przygląda się elementom przekładowi towarzyszącym (jak choćby krytyka), w których wykorzystanie metod NLP możeprzynieść nowe, ciekawe wyniki. Wyniki, których ze względu na ograniczoną moc obliczeniową człowiek nie jest w stanie osiągnąć. Omówione zostały takie aspekty jak wektorowa reprezentacja języka, stylometria i jej zastosowania czy analiza wielkich zbiorów danych – wszystko to na potrzeby szeroko rozumianychtranslacji i translatologii.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.