Search results

1

Ks. Stanisław Chołoniewski (1791–1846) jako sufler współczesności. O użyteczności dawnych pojęć

100%

Antipow E.

Folia Philosophica

|

2018

|

vol. 40

EN

The aim of this paper is an indication that some of the problems experienced by Stanisław Chołoniewski (1791-1846) - slogans of age and salon and anti-salon - may be useful in describing the current reality.The concept of slogans of ages is an original representation of catchwords which affect people remarkably, as the cnocept engages it’s audience and enduce strong emotions. Chołoniewski characterizes these slogans, examines their origins and the manner of their action. The following issue described is the relation between two social groups: salon and anti-salon, who compete for influence over society. This competition, except outside manifestations, takes place also within the individuals as a conflict of values.Both of these questions are indirectly related to the Idea of Progress, which was analyzed by Chołoniewski from a Catholic point of view. A juxtaposition of these three elements completes the understanding of each of them. This analysis concerns 19th century and may also explain some of the important social questions that society is faced with today.

PL

Celem artykułu jest wskazanie, że niektóre z problemów podjętych przez Stanisława Chołoniewskiego (1791-1846) – hasła wieku oraz salon i antysalon – są użyteczne w opisywaniu rzeczywistości również obecnie. Koncepcja haseł wieku to oryginalne ujęcie wyrażeń, które w sposób ponadprzeciętny oddziałują na ludzi, angażują ich oraz wywołują silne emocje. Chołoniewski charakteryzuje je, bada ich pochodzenie oraz sposób oddziaływania. Kolejnym problemem jest relacja dwóch grup społecznych: salonu i antysalonu, które rywalizują o wpływ na społeczeństwo. Rywalizacja – oprócz zewnętrznych przejawów – odbywa się również wewnątrz jednostki jako konflikt wartości. Obie te kwestie pośrednio dotyczą też problemu postępu, który analizowany był przez niego z perspektywy doktryny katolickiej. Zestawienie tych trzech elementów dopełnia rozumienie każdego z nich. Wydaje się, że analiza przedstawiona przez Chołoniewskiego nie dotyczy jedynie XIX wieku, ale może tłumaczyć niektóre ważne kwestie społeczne również dziś.

2

Academic versus practical (How to balance the theoretical and the applied in the postmodern situation)

75%

Žilová Z.

Studia Philosophiae Christianae

|

2014

|

vol. 50

|

issue 3

131-144

EN

Europe and America are culturally interrelated areas. However, as they developed in their specific conditions both show differences among which European academic and American practical emerge as the most significant. Consequently, this influences the understanding and dealing with the real world and further challenges that have appeared on the both sides. Practical courageous approach stimulates the fight for a better world; however, ontological conservatisms protect human values and the very foundations of Western civilization. Although we are witnesses of incredible development and progress, the return to the traditional values and sacred is required since they guarantee to preserve and protect that what has been built for centuries. Both areas have something to offer in this mission.

3

Polish learners’ self-assessment and reflections on their pronunciation progress

75%

Gralińska-Brawata A.

Językoznawstwo

|

2022

|

vol. 17

|

issue 2

229-252

EN

The aim of this pilot study is to describe, analyse and interpret the outcome of a pronunciation self-assessment task carried out by Polish learners of English at an academic level and their reflections on progress and what they believe they need in order to feel more successful as speakers of English in terms of pronunciation. It also attempts to discuss certain individual factors determining the perceptions of the learners’ performance. Seventeen Polish first-year university students of English philology were asked to assess their improvement in the production of individual English sounds based on two recording sessions that they had undergone at the beginning and at the end of the academic year, i.e. before and after a two-semester pronunciation course. The results of the students’ assessment were then compared with the teacher’s assessment. All of the participants were recorded reading a diagnostic passage which concentrates on examining individual segments of Standard British English (SBE). They were also asked a number of questions in the form of an open-ended questionnaire related to their attitudes and feelings towards certain mispronunciations and general performance in the two recording sessions, how they perceive the way they speak English, their opinions as to the most effective techniques and activities in pronunciation training.

PL

Celem niniejszego badania pilotażowego jest opis, analiza i interpretacja wyników samooceny wymowy języka angielskiego przeprowadzonej wśród polskich studentów filologii angielskiej oraz przedstawienie ich refleksji na temat postępu i potrzeb związanych z przyswajaniem wymowy angielskiej. Artykuł zwraca również uwagę na indywidualne czynniki wpływające na postrzeganie własnej wymowy, takie jak pewność siebie czy lękliwość. Siedemnastu studentów anglistyki wzięło udział w badaniu oceniającym własny postęp w artykulacji poszczególnych dźwięków angielskich, bazując na dwóch nagraniach przeprowadzonych przed i po kursie wymowy, trwającym dwa semestry. Wyniki samooceny zostały zestawione i porównane z oceną nauczyciela. Wszyscy uczestnicy czytali tekst diagnostyczny, uwzględniający poszczególne segmenty standardowej wymowy języka angielskiego (Standard British English – SBE). Następnie wypełnili kwestionariusz zawierający pytania otwarte związane z nastawieniem studentów i odczuciami względem swoich błędów w wymowie, postrzegania swojego sposobu mówienia oraz z oiniami na temat najbardziej efektywnych metod i technik wspomagających trening wymowy i chęci jego kontynuacji.

4

Aktywizacja w czasach niepewności. Między przymusem zmiany a stymulowaniem zmian

63%

Iwanowski M.

Relacje. Studia z nauk społecznych

|

2016

|

issue 1

83-96

PL

Strategie aktywizacji społecznej zdają się mówić swoim adresatom: będziecie postępowi wówczas, gdy będziecie gotowi na zmianę; bądźcie elastyczni, przystosowujcie się do zmieniającej się rzeczywistości; jeśli poprzestaniecie na tym, co macie, zatrzymacie się w rozwoju. Koresponduje to z menadżerskim podejściem do zarządzania, którego elementem jest zmiana sama w sobie, opisana przez prof. Zygmunta Baumana. Menadżerowie hołdują bowiem zasadzie, że istnieją tylko dwa rodzaje firm: te, które się zmieniają, i te, które wypadają z biznesu. W zarządzaniu sferą publiczną (nieuwarunkowaną względami stricte komercyjnymi) ta prosta zasada na szczęście nie obowiązuje. Przymus zmiany miałby pewne uzasadnienie w przypadku aktywizacji zawodowej, w obliczu zjawisk nazywanych współczesnym „koczownictwem zawodowym”, a także w kontekście zasady dyferencjacji opisanej przez Piotra Sztompkę – nie ma bowiem innego wyjścia. Od przymusu zmiany nie uciekniemy, zwłaszcza że uczestnictwo w aktywizacji jest z zasady uwarunkowane potrzebą artykułowaną przez samych jej uczestników. Jednakże z drugiej strony zmiana nie może być kryterium samym w sobie, nie może naruszać indywidualizmu jednostki. Przymus zmiany (wykazywanie się zdolnością do zmian) nie powinien być jedynym celem aktywizacji. Konieczne jest skrupulatne zdiagnozowanie rzeczywistości społecznej w obszarze objętym strategią aktywizacji, by wiedzieć, co takiego upośledza, paraliżuje lub ogranicza zawodową i obywatelską aktywność. Dociekając przyczyn, można przewidzieć skutki i wybrać najlepsze narzędzia aktywizacji w płynnym, niepewnym i nieokreślonym świecie, charakterystycznym dla późnej nowoczesności.

EN

Strategies of social activation seem to be saying to their recipients: you will progress when you are ready for a change; be flexible to changing reality; if you stop at what you have, you will stop the development. This corresponds to the managerial approach to management, one element of which is the change itself described by prof. Zygmunt Bauman. Managers follow the principle claiming that there are only two types of companies: those that undergo changes and those that fall out of the business. This simple principle fortunately does not apply to the managing of public sphere (that is not conditioned by purely commercial grounds). Coercion changes would have certain justification in case of professional activation, as facing contemporary phenomena called “professional nomadism” or the principle of differentiation described by Piotr Sztompka – there is no other choice. We cannot escape from coercion changes, especially since participating in the mobilization process is principally conditioned by the need articulated by the participants themselves. On the other hand, the change cannot be the criterion in itself, in order not to violate a person’s individualism. Coercion changes (demonstrating the ability to change) – cannot be the sole purpose of activation. There is a need for meticulous diagnose of social reality in the area covered by the strategy of activation in order to find out what impairs, paralyzes or restricts professional and civic activity. Inquiring the causes, one may predict the effects and choose the best tools of activation in the world of fluidity, uncertainty and indefiniteness, characteristic for late modernity. Keywords: activation, progress, change, fluidity, uncertainty

5

Cyborgizacja–emancypacja? Kulturowe wyobrażenia techniki i postępu w czasach posthumanizmu

63%

Kopciewicz L.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2016

|

vol. 19

|

issue 2(74)

139-153

EN

In this paper the author discusses the concept of “cyborgization” on the level of social prospects, social imagination and educational projects. The ways in which this concept has emerged are discussed and the types of reflection are highlighted which constitute contemporary technological discourses and their impact on society and education. The most important part of the paper focuses on emerging technologies and their educational impact as well as on debates about emancipation of learners.

PL

W artykule została poddana analizie idea cyborgizacji w perspektywie społecznej, z punktu widzenia społecznej wyobraźni oraz z punktu widzenia edukacyjnych projektów. Ukazane zostały konteksty zaistnienia idei cyborgizacji i naświetlone typy refleksji konstytuujące współczesne dyskursy technologiczne i ich wpływ na życie społeczne i edukację. Najważniejszą częścią tekstu jest ukazanie potencjalnego wpływu nowoczesnych technologii na edukację oraz zarysowanie problemu emancypacji osób uczących się.

6

Innovations in plant production as an opportunity for Polish agriculture

63%

Agata Ż.

Journal of Agribusiness and Rural Development

|

2017

|

issue 1(43)

239-246

EN

The ability to efficiently implement innovations in agricultural holdings, acquire knowledge, and to make effective use of biological progress in plant production are all challenges in modern agriculture. Globalization processes are a catalyst for innovation transfer as well as technical, biological, and organizational progress promotion. The ability to utilize innovations in Polish agriculture will be decisive for its development opportunities and competitive position at the international level.

PL

Wyzwaniem we współczesnym rolnictwie jest umiejętność sprawnego wdrażania innowacji w gospodarstwach rolnych i pozyskiwania nowej wiedzy oraz efektywne korzystanie z osiągnięć postępu biologicznego w produkcji roślinnej. Procesy globalizacyjne są katalizatorem transferu innowacji i upowszechniania postępu technicznego, biologicznego oraz organizacyjnego. Umiejętność wykorzystania innowacji w polskim rolnictwie będzie decydowała o jego szansach rozwojowych i pozycji konkurencyjnej na arenie międzynarodowej.

7

Manowce instrumentalnego rozumu

63%

Frieske K. W.

Polityka Społeczna

|

2014

|

vol. 41

|

issue 5-6(482-483) POLSKA W CZASACH NIEPEWNOŚCI

1-5

EN

In the first part of the paper plurality of 'narrations' concerning reality is indicated both in public debates and core social sciences. In the second part author suggests that diversity of such 'narrations' is founded either on 'progressive' thinking including our beliefs in possibility to manage public affairs with such means as 'rationalization', forecasting, risk assessment, evidence based decision making, etc. or on uncertainty and social institutions providing patterns of coping with such uncertainty.

8

MIĘDZY OPTYMIZMEM I PESYMIZMEM DZIEJOWYM – JACQUES’A MARITAINA KONCEPCJA REALIZMU HISTORIOZOFICZNEGO

63%

Wasyluk P.

Roczniki Filozoficzne

|

2012

|

vol. 60

|

issue 2

5-23

EN

The subject matter of the article is an idea of philosophy of history of J. Maritain, one of the most influential contemporary philosopher, inspired with Christian thought. In his interpretation of history, Jacques Maritain asks a question, if philosophy of history is possible and what is a genuine philosophy of history. French philosopher comes to believe that philosophical reflection upon history is important part of philosophy itself, but should be understand as practical philosophy. Also Maritain distances himself from historiosophical pessimism and catastrophe theories as well as naive optimism. He believe in progress, but as a personalist, he finds it as a synthesis of subjective and objective frames of human life. In his opinion, true progress is possible but it depends on human and personal activity.

PL

Przedmiotem artykułu jest filozoficzna koncepcja dziejów J. Maritaina, jednego z bardziej wpływowych współczesnych filozofów, inspirowanych myślą chrześcijańską. Interpretując historię, Maritain stawia pytanie, czy filozofia dziejów jest dzisiaj potrzebna oraz jaki rodzaj refleksji nad historią byłby możliwy. Zdaniem francuskiego filozofa, filozofia dziejów stanowi istotną część filozoficznej refleksji, ale należy rozumieć ją przede wszystkim jako filozofię praktyczną. Rozważając problem idei postępu dziejowego Maritain dystansuje się zarówno od koncepcji pesymizmu i katastrofizmu historiozoficznego, jak również naiwnego optymizmu uważając, że rzeczywisty postęp jest możliwy jedynie jako synteza podmiotowego i przedmiotowego aspektu ludzkiej egzystencji, a jego prawdziwy obraz kształtowany jest przez aktywność jednostki i osoby.

9

E-learning akademicki moda czy konieczność

63%

ORDON U., SOŁTYSIAK W.

Edukacja-Technika-Informatyka

|

2013

|

vol. 4

|

issue 2

229-235

PL

We współczesnym świecie obserwuje się potrzebę szybkiego i efektywnego organizowania nauki. W związku z tym wzrasta zainteresowanie e-learningiem na różnych poziomach edukacji, a zwłaszcza w szkolnictwie wyższym, wpływ ma obecna sytuacja gospodarcza, konkurencja na rynku edukacyjnym, niż demograficzny oraz pogłębiające się bezrobocie. E-kształcenie daje możliwości pozyskania studentów z zagranicy, niepełnosprawnych, tych, którzy nie mogą zrezygnować z pracy zawodowej, a chcą lub powinni się dokształcać. Takim sposobem zdobywania wiedzy zainteresowane są różne osoby chcące uzupełnić wykształcenie wyższe lub zdobyć nowy zawód.

XX

In the contemporary world one may observe the need to organize the learning process in a fast and effective way. As a result, the interest of e-learning is increasing on all levels of education, and especially in the higher education. This results from a current economic situation, competition on the market of education, the adverse population trend and increasing unemployment. E-learning gives the possibility to gain students from abroad, the disabled ones, these who cannot give up their professional life but they want or should educate. This way of obtaining knowledge is interesting for people who want to complete their education or who want to get a new profession.

10

Zakładnicy niepewności. Jednostka, społeczność, instytucje w świetle tez antropologii filozoficznej

63%

Maciejowska A.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Finansów i Prawa w Bielsku-Białej

|

2014

|

issue 1

61-80

PL

Artykuł zawiera opis i analizę wybranych koncepcji z kręgu antropologii filozoficznej, które mogą być przydatne do badań w zakresie szeroko pojętej kondycji człowieka współczesnego. Autor pokazuje w ujęciu chronologicznym historyczne narastanie przedmiotowej problematyki oraz zmianę obszarów jej zainteresowań. Odwołuje się do pytań stawianych przez Maxa Schelera, Helmutha Plessnera oraz Arnolda Gehlena – ze szczególnym odniesieniem do tez badawczych tego ostatniego. Przydatność powracania do antropologii filozoficznej pokazana została w artykule poprzez odwołanie się do stanowiska późniejszego filozofa Odo Marquard'a, który już w czasach ponowoczesnych powracał do pytań stawianych przez wielkich poprzedników, rozwijając twórczo ich spostrzeżenia. Artykuł pokazuje pośrednio zalety poszukiwania w trakcie badań naukowych inspiracji w poglądach szkół z przeszłości, albowiem przeszłość może nauczyć nas wiele o teraźniejszości.

EN

The paper includes a characterization and an analysis of chosen conceptions of the philosophical anthropology that can be helpful in research on the grounds of the condition of present human beings. In a chronological way the author shows a historical expansion of problematic aspects and the changes of its interests. She studies the questions that were asked by Max Sheler, Helmuth Plessner and Arnold Gehlen with the special references to the last of them. The utility of coming back to the philosophical anthropology is indicated by the relation to a stand of later philosopher Odo Marquard who recurred to the questions of his great predecessors and creatively elaborated their observations. In an indirect way the paper presents the advantages of searching for academic inspiration in ideas of past explorers because of all the knowledge about the present that can be taken from the past.

11

Zjawisko globalizacji w świecie współczesnym

63%

Kucharczyk K., Łajca P.

Polonia Journal

|

2017

|

issue 5-6

115-140

EN

The word globalization is nowadays a commonly accepted and used term. However, it is not easy to determine what the term really means. The main issue, therefore, seems to be the distinction between the phenomenon of globalization and globalism. Globalization is a process that is related to the development of information technology and technical progress. Meanwhile, the term globalism is an ideology that aims to unify and subordinate economics, as well as culture and religion to the world center. In this article, the Authors will reflect on the issues related to the phenomenon of globalization by explaining the concepts and characteristics and an indicating the ideology of globalism.

12

Strategies and Tactics of the Lithuanian Women’s Movement: Retrospective Analysis

63%

Jurėnienė V.

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

|

2022

|

issue 2(13)

117-147

PL

Strategia i taktyka litewskiego ruchu kobiecego pomogły zmieniać nie tylko postawy społeczne, lecz także programy partii politycznych. Wpłynęły również na ewolucję systemu politycznego, edukacyjnego i prawnego oraz poszerzyły pole dyskusji na temat istotnych dla kobiet zagadnień na poziomie międzynarodowym. Jednak okres istnienia Republiki Litewskiej (1918–1940) był zbyt krótki, aby Litwinki mogły osiągnąć pełne upodmiotowienie. Większość z ich postulatów okazała się nadal aktualna po 1991 r. i jest współcześnie urzeczywistniana. W artykule zweryfikowano datę przyznania Litwinkom prawa wyborczego. Według ustaleń autorki nastąpiło to 20 listopada 1919 r. z chwilą przyjęcia ordynacji wyborczej do Zgromadzenia Ustawodawczego Litwy. Nie pokrywa się to z utrwalonym w historiografii litewskiej poglądem, że data ta to 2 listopada 1918 r. Autorka dowodzi, że błąd ten powstał na skutek niewłaściwej interpretacji artykułu Tymczasowej Konstytucji Litewskiej z 2 listopada 1918 r. o prawach obywatelskich. W publikacji uzewnętrznia się nowe podejście do historii litewskiego ruchu kobiecego, gdyż autorka kładzie największy nacisk na analizę stosowanej przez ten ruch strategii i taktyki.

EN

The strategies and tactics of the Lithuanian women’s movement helped to change the attitudes of society, political parties, altered political, educational and legal systems and expanded the field of relevant issues on the international level. However, the state’s existence period (1918–1940) was too short for women to be able to fully realise them; thus, most of the formed strategies are relevant today and are realised. The examples of strategy implementation ways show that women’s actions were important for the society and the state and had direct impact on their development. The second strategic period is very important; during this period, Lithuanian women were granted political rights. Novelty of work. The article provides the correct date of women being granted suffrage based on historical sources, i.e., 20 November 1919, the law on election of the Constituent Assembly of Lithuania. It does not coincide with the notion established in the Lithuanian historiography that the date is 2 November 1918. The author proves that this error emerged due to incorrect interpretation of the article in the 2 November 1918 Lithuanian Temporary Constitution on the person’s (citizen’s) rights. Moreover, the researcher takes on a new approach towards the Lithuanian women’s movement through the prism of implementation of strategies and tactics This approach towards the history of the Lithuanian women’s movement is new. The methods of descriptive, analytical and comparative research. The sources studied are: historical sources, including state documents, archival materials, monographs, survey studies, biographical studies, memoirs, private letters, press, etc.

13

Postęp jako aksjomat transhumanizmu

63%

Gabrysz R.

Studia Paradyskie

|

2019

|

issue 29

47-59

PL

Jeśli kategoria postępu jest punktem wyjścia dla złożonego programu transhumanistycznego, to należy zdiagnozować – jakie jest w stanie wygenerować konsekwencje natury naukowo-etycznej. Transhumaniści dostrzegają w przyspieszającym progresie naukowo- technologicznym szansę na „ucieleśnienie” projektu postczłowieka. Dlatego tempo wykładnicze rozwoju lub erupcja inteligencji (superinteligencja) – choć budzi pewne kontrowersje – jest nie tylko nieuchronne, ale wręcz pożądane dla dalszego rozwoju naszej inteligencji. Należy zatem dostrzec, że powolne mechanizmy ewolucji mogą zostać zastąpione stymulowanym (postewolucyjnym) przekształcaniem człowieka na drodze do postczłowieczeństwa. Prometeizm postawy transhumanistów polega zaś na tym, aby wspierać kreatywne działania, które wpisują się w dalszą modyfikację człowieka. Jeśli epimeteizm stanowi tendencję ku zacofaniu, zdegenerowaniu i wstecznictwu, to równocześnie tkwi w tym inspiracja do moralizacji postępu – tak aby rozszerzenia potencjału ludzkiego przyniosły jak najwięcej korzyści. Choć transhumanizm podziela w pewnym zakresie naiwną wiarę w postęp, to jednak równocześnie formułuje takie postulaty, które domagają się wnikliwszej oceny etycznej i naukowej. Dopiero taka argumentacja może przynieść realne korzyści w rozwoju człowieka oraz określić właściwą aksjologię, która zostanie odpowiednio odniesiona do programu progresu transhumanizmie.

EN

If the category of progress is the starting point for a complex transhumanist program, then it should be diagnosed – what are the scientific and ethical consequences. Transhumanists find in the accelerating scientific and technological progress a chance to embody the posthuman project. The exponential pace of development or the eruption of intelligence (superintelligence) – although it raises some controversy - is not only inevitable, but even desirable for the further development of our intelligence. It should therefore be noted that the slow mechanisms of evolution can be replaced by stimulated transformation of man on the path to posthumanity. Prometheism of the attitude of transhumanists consists in supporting creative activities that are part of further human modification. If epimetheism is an attitude of backwardness, degeneration and backwardness, then this is the inspiration for increased control of further development, moralization of progress - so that extensions of human potential bring the most benefits. Although transhumanism shares to some extent the naive faith in progress, it also formulates such postulates that demand a more thorough ethical and scientific assessment. Only such argumentation can bring real benefits in human development and proper axiology related in an appropriate way to programmatic progress in transhumanism.

14

Chrześcijańska wizja idei postępu w kontekście propozycji eugenicznych. Zarysowanie problematyki

63%

Rzepa W.

Roczniki Teologii Moralnej

|

2010

|

vol. 2

127-138

EN

According to Pope Benedict XVI the essential concept that allows defining the contemporary world is the idea of progress. It gains a special significance in the context of the great development of technological possibilities of contemporary medicine. This gives rise to a temptation to improve, or even to technologically perfect the human nature, that is present under the auspices of eugenic behaviors. The teaching of the Church remarks that all genuine progress in this area should be supported, on condition that science will always respect human rights and dignity from the moment of the man's conception. Nobody may claim the right to destroy human life or manipulate it with impunity.

15

Encyclical Laudato si’ on the Question of Progress

63%

Kania W.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2020

|

vol. 18

|

issue 1

31-42

PL

Postęp to jedna z najbardziej rozpoznawalnych charakterystyk współczesności. W niniejszym artykule temat postępu stanowi oś przewodnią lektury encykliki Laudato si’. Postęp ma zarówno dobre, jak i złe strony. Te ostatnie wyrażają się w fundamentalnych dla encykliki określeniach: „irracjonalna wiara w postęp” i „mit nieograniczonego postępu materialnego”. By je lepiej zrozumieć, najpierw ukazane zostają dzieje idei postępu oraz filozoficzne kryterium, służące do jego oceny. Następnie zostaje poddany krytycznej analizie paradygmat technokratyczny, który ucieleśnia fałszywe oblicze postępu. W jego ramach postęp ma charakter konieczny i nieograniczony. Stawiając w centrum człowieka, żyjącego według relatywistycznej zasady „użyj i wyrzuć”, powoduje on w skali globalnej kryzys ekologiczny, duchowy i kulturowy. Kolejna część artykułu poświęcona jest proponowanemu przez Papieża Franciszka nowemu modelowi postępu. Ma on wymiar wertykalny i horyzontalny. Zaszczepiony w Trójcy Świętej, osiąga swój szczyt w Jezusie Chrystusie. Promuje życie ludzkie i chroni dzieło stworzenia. Jego owocem ma być indywidualna troska o ubogich oraz większa sprawiedliwość pomiędzy narodami. Nie można go osiągnąć bez zmiany mentalności (nawrócenia) oraz konkretnych decyzji indywidualnych i politycznych. Ostatnia część artykułu zawiera odpowiedź na pytanie o novum proponowanego przez Papieża Franciszka modelu postępu.

EN

Progress is one of the most recognizable characteristics of modern times. The present paper addresses the question of progress as the underlying theme of the encyclical Laudato si'. Progress has both good and bad sides. The latter are expressed in terms that have a fundamental significance to the encyclical, such as, “irrational faith in progress” and “the myth of unlimited material progress”. In order to gain a clearer understanding of those terms, the author begins with outlining the history of the idea of progress and the philosophical criterion for its assessment. Then, he provides a critical analysis of the technocratic paradigm embodying the false face of progress. Within this framework, progress is presented as imperative and unlimited. However, by placing man in the centre and reducing his purpose in life to a relativistic principle “use and throw away”, it leads to a global ecological, spiritual and cultural crisis. The following part of the paper is devoted to a new model of progress proposed by Pope Francis. This type of progress has both a vertical and horizontal dimension. Embedded in the Holy Trinity, it reaches its peak in Jesus Christ and it promotes human life and protects the work of creation. Its fruit is to be individual concern for the poor and greater justice between nations. It cannot be achieved without changing the mentality (conversion) and specific individual and political decisions. The last part of the article answers the question about the novelty of the model of progress proposed by Pope Francis.

16

Postęp i myśl krytyczna u Norwida i Piotra Ławrowa

63%

van Nieukerken A.

Studia Norwidiana

|

2020

|

vol. 38

59-69

EN

The Polish romantic poet Cyprian Norwid and the Russian philosopher and sociologist Piotr Lavrov met while living as exiles in Paris during the seventies of the XIX century. They respected each other, although their worldviews could at first sight not be reconciled (but they were both discontent of the political status quo). Lavrov was an atheist and considered religion to be a „reactionary” force in the age of scientific progress, slowing down the further emancipation of the individual (though previously it performed a positive role). Norwid-on the other hand-thought that progress without roots in Christian sacrality would restrict the idea of humanity and reduce it to a physiological determinism. This article shows the debate between a Polish catholic and an atheist Russian in the context of the period. It focuses on the negative consequences of a narrow scientist attitude (as a matter of fact, rejected by Lavrov), e.g. the relation between contemporary anthropological research and racial theories.

PL

Polski późny romantyk Cyprian Norwid i rosyjski filozof i socjolog Piotr Ławrow spotkali się jako emigranci w Paryżu lat siedemdziesiątych XIX wieku. Szanowali się wzajemnie, choć mieli wykluczające się na pierwszy rzut oka światopoglądy (ale łączyło ich niezadowolenie z politycznego status quo). Ławrow był ateistą i uważał, że w epoce naukowego postępu religia stanowi czynnik „reakcyjny”, hamujący dalszą emancypację jednostki (choć wcześniej spełniła pozytywną rolę). Norwid uważał zaś, że postęp bez zakorzenienia w chrześcijańskim sacrum zawęża ideę człowieczeństwa, redukując ją do „fizjologicznego” determinizmu. Artykuł pokazuje współczesne konteksty sporu między polskim katolikiem a ateistycznym Rosjaninem i poświęca sporo uwagi negatywnym konsekwencjom wąskiej postawy scentystycznej (odrzuconym zresztą przez Ławrowa), np. relacji między ówczesnymi badaniami antropologicznymi a teoriami rasowymi.

17

Konieczność zachowania związku teologii i wiary z historią w duchu Soboru Watykańskiego II

54%

Zarzycki S. T.

|

2021

|

vol. 68

|

issue 5

7-34

EN

This article points out the necessity of preservation of a relationship of faith and history and necessity of profounding such relationship as of today because some factors from the past (rationalism, neo-scholasticism) weaken it and some contemporary tendencies (postmodernism, abstract theology, religious relativism) undermine its meaning. The author comes from the relationship of theology and faith with the history of salvation in antiquity, indicates its weakening in the Middle Ages, breaking it up in the Age of Enlightenment and rediscovering its validity again in the early twentieth century. Analyzing the Constitution on God's Revelation (Dei Verbum) makes more familiar the exegesis of faith contained in it (fides quae and fides qua) as a response to the historical revelation of God in history.Taking into consideration the new post-conciliar theological and pastoral challenges, he emphasizes the importance of preserving an internal relationship of theology and faith with history for shaping the latter one through human activity corresponding to the common good and the realization of the final vocation. He points to the possibility of shaping history in connection with the mystery of the salvific embodiment and the dialectic contained in it, and then explains the eschatological way of fulfilling the creation and his relationship with involvement in worldliness.

PL

Artykuł wskazuje na konieczność zachowania związku teologii i wiary z historią i pogłębiania go dzisiaj z tego względu, że pewne czynniki z przeszłości (racjonalizm, neoscholastyka) osłabiają go, a niektóre współczesne tendencje (postmodernizm, teologia abstrakcyjna, relatywizm religijny) podważają jego sens. Autor wychodzi od związku teologii i wiary z historią zbawienia w starożytności, wskazuje na osłabienie go w średniowieczu, zerwanie go w dobie Oświecenia i ponowne odkrycie jego ważności w początkach XX w. Analizując Konstytucję o Objawieniu Bożym Dei Verbum, przybliża zawartą w niej wykładnię wiary (fides quae i fides qua) jako odpowiedzi na objawienie Boga w historii. Uwzględniając następnie soborowe i posoborowe wyzwania teologiczne i duszpasterskie, akcentuje ważność zachowania wewnętrznego związku teologii i wiary z historią dla kształtowania tej drugiej poprzez aktywność ludzką odpowiadającą dobru wspólnemu i realizacji ostatecznego powołania chrześcijanina. Wskazuje na możliwość kształtowania dziejów w powiązaniu z tajemnicą zbawczego wcielenia i zawartą w owym kształtowaniu dialektyką, a następnie objaśnia sposób eschatologicznego spełnienia stworzenia i jego związek z zaangażowaniem w doczesności.

18

W polu dobra i zła. Kilka uwag o roli soborowego dekretu Inter mirifica

51%

Kurnik A.

Studia Socialia Cracoviensia

|

2013

|

issue 2(9)

9-17

PL

Artykuł dotyczy Dekretu o środkach masowego przekazu Inter mirifica, uchwalonego 50 lat temu przez Sobór Watykański II jako drugi w kolejności dokument soborowy. Autorka analizuje zwłaszcza jego część I, obdarzając szczególną uwagą integralny rozwój tak nadawców, jak odbiorców medialnych oraz niezwykle istotny w dobie rozwoju i ekspansji internetu moralny aspekt kształtowania prawych sumień członków medialnej społeczności.

EN

The article discusses the Decree on media of social communications Inter mirifica adopted 50 years ago by the Second Vatican Council as the second in the sequence of the Council’s documents. The author pays special attention to the analysis of part I, focusing on the integral development of both media transmitters and media receivers as well as on the moral aspect of shaping good conscience in members of the media community, which particularly significant in the times of development and expansion of the internet.

19

Filozofia i rewolucja. Piotr Tkaczow o roli filozofii w zmienianiu świata

51%

Marchevský O.

ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich

|

2016

|

vol. 16

129-138

SK

Tento čitateľovi predkladaný text je venovaný filozofii ako špecifickej intelektuálne činnosti, ktorá je ilustrovaná na príklade revolučne orientovaného myslenia Petra N. Tkačova. Práca obsahuje vstupný náčrt a hodnotenie ruského filozofického myslenia druhej polovice devätnásteho storočia a tiež hodno-tenie jej vzťahu so spoločenským životom a dianím vymedzenej doby. Je predstavené hodnotenie tohto vzťahu aj z pohľadu Petra N. Tkačova. Po úvodných úvahách, naznačení vstupných rámcov a po prib-lížení ich hodnotenia sa text sústreďuje na hlavnú otázku, ktorú je možné sformulovať nasledovne: Kto je spôsobilý vymedziť to, čim je progres? Na základe štúdia prác Tkačova je možné odpovedať na takto formulovanú otázku viecerými spôsobmi. Práca je zámerne písaná s otvoreným záverom, snaží sa totiž poukázať na istý problém, ktorý môže byť výzvou pre skúmania v horizonte budúcnosti.

EN

In the paper, the meaning of philosophy as a specific intellectual activity would be presented on the example of revolutionary thoughts of Peter Tkachov. The paper concerns with the understanding of philosophy, its characteristics and status within the Russian intellectual movement in the second half of the 19th century. The understanding of both, individual and social functions of philosophy in the work of Tkachov revolutionary writing, is introduced. The paper is set within a wider framework of Thachov thoughts and his idea of progress. After connecting these two specific topics of Tkachov, the question is formulated: Who is capable to answer the question of what is progress? While looking for an answer and studying works of Tkachov, a wide spectrum of possible variations is offered. The work is purposely conceptualized with an opened closure to present a concrete problem for further analysis and discussion.

20

Ewolucja cukrownictwa polskiego i jego stan na początku XXI wieku

51%

Kapusta F.

Zagadnienia Doradztwa Rolniczego

|

2023

|

vol. 114

|

issue 4

67-82

EN

The aim of the study was to show the evolution of the sugar industry in Poland from that moments of the establishment of first sugar factores up to the first decades of the 21st century and the interdependence of the functioning of sugar factories and the raw material base - sugar beet production by agricultural producers, and in particular to show the changes regarding: – the number of working sugar factories and the modern organization of their operation together with the sugar production capacity, – raw material base in terms of sugar beet cultivation area, crops and yields in the years 1934-1938 until 2021, the total number of sugar beet growers, the average number of plantations per 1 sugar factory and the average area of plantations per sugar beet producer in the years 1981-2021, – geo-diversification of the raw material base of the sugar industry (by voivodeships); intensity of sugar beet cultivation, crops and yields of sugar beet; the positions of voivodeships in this respect were also determined, – production and intended use of sugar; domestic consumption and exports in years 2000-2021. The study uses such sources of knowledge as: scientific publications, compact and continuous, statistical materials of the Central Statistical Office (GUS) – yearbooks, market analyzes of the Institute of Agricultural and Food Economics – National Research Institute (IERiGŻ-PIB). The collected material was developed and interpreted using the comparative method in the horizontal and vertical form and selected elements of descriptive statistics The obtained results were presented in a tabular form with appropriate comments. The Polish sugar industry is subject to constant changes both in terms of the raw material base and sugar factories. In general, it should be stated that concentration processes are taking place in both fields of activity. The sugar produced is intended for domestic needs, and the surplus for export. Only in the years 2003-2021, Poland exported 6,782.5k t of sugar with a total value of EUR 2,690.1 million. The sugar industry provides a surplus of the country's demand for sugar and provides foreign currencies.

PL

Celem opracowania było ukazanie ewolucji cukrownictwa na ziemiach polskich od chwili powstania cukrowni po pierwsze dekady XXI w. oraz współzależności funkcjonowania cukrowni jako fabryk cukru i bazy surowcowej - produkcji buraka cukrowego przez producentów rolnych, a szczególnie ukazanie zmian: - liczby pracujących cukrowni i współczesnej organizacji ich funkcjonowania wraz z mocą produkcyjną cukru, - bazy surowcowej w zakresie: powierzchni uprawy buraka cukrowego, zbiorów i plonów w latach 1934-1938 do 2021 r., liczby plantatorów buraka cukrowego ogółem, liczby plantacji przypadających średnio na 1 cukrownię oraz przeciętnej powierzchni plantacji u 1 producenta buraków cukrowych w latach 1981-2021, - zróżnicowania bazy surowcowej cukrownictwa w przestrzeni (według województw); natężenie uprawy buraka cukrowego, zbiory oraz plony buraka cukrowego; ustalono również lokaty województw w tym zakresie, - produkcji i przeznaczenia cukru; zużycie krajowe i eksport w latach 2000-2021. W opracowaniu wykorzystano takie źródła wiedzy i danych, jak: publikacje naukowe zwarte i ciągłe, materiały statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) – roczniki, analizy rynkowe Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowego Instytutu Badawczego (IERiGŻ-PIB). Zgromadzony materiał został opracowany i zinterpretowany za pomocą metody porównawczej w formie horyzontalnej i wertykalnej oraz wybranych elementów statystyki opisowej. Uzyskane wyniki zostały przedstawione w postaci tabelarycznej w połączeniu z opisem słownym. Cukrownictwo polskie podlega ciągłym zmianom zarówno pod względem bazy surowcowej jak i cukrowni. Ogólnie należy stwierdzić, że w obu dziedzinach działalności zachodzą procesy koncentracji. Wyprodukowany cukier przeznaczony jest na potrzeby krajowe, a nadwyżka na eksport. Tylko w latach 2003-2021 Polska wyeksportowała 6782,5 tys. ton cukru o łącznej wartości 2690,1 mln euro. Cukrownictwo zabezpiecza z nadwyżką zapotrzebowanie kraju na cukier i dostarcza dewiz.

Refine search results

Ks. Stanisław Chołoniewski (1791–1846) jako sufler współczesności. O użyteczności dawnych pojęć

Academic versus practical (How to balance the theoretical and the applied in the postmodern situation)

Polish learners’ self-assessment and reflections on their pronunciation progress

Aktywizacja w czasach niepewności. Między przymusem zmiany a stymulowaniem zmian

Cyborgizacja–emancypacja? Kulturowe wyobrażenia techniki i postępu w czasach posthumanizmu

Innovations in plant production as an opportunity for Polish agriculture

Manowce instrumentalnego rozumu

MIĘDZY OPTYMIZMEM I PESYMIZMEM DZIEJOWYM – JACQUES’A MARITAINA KONCEPCJA REALIZMU HISTORIOZOFICZNEGO

E-learning akademicki moda czy konieczność

Zakładnicy niepewności. Jednostka, społeczność, instytucje w świetle tez antropologii filozoficznej

Zjawisko globalizacji w świecie współczesnym

Strategies and Tactics of the Lithuanian Women’s Movement: Retrospective Analysis

Postęp jako aksjomat transhumanizmu

Chrześcijańska wizja idei postępu w kontekście propozycji eugenicznych. Zarysowanie problematyki

Encyclical Laudato si’ on the Question of Progress

Postęp i myśl krytyczna u Norwida i Piotra Ławrowa

Konieczność zachowania związku teologii i wiary z historią w duchu Soboru Watykańskiego II

W polu dobra i zła. Kilka uwag o roli soborowego dekretu Inter mirifica

Filozofia i rewolucja. Piotr Tkaczow o roli filozofii w zmienianiu świata

Ewolucja cukrownictwa polskiego i jego stan na początku XXI wieku