Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 156

first rewind previous Page / 8 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  retoryka
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 8 next fast forward last
EN
The article shows complicated structure of present political language (on example of debates coming from TV programme What is with Poland?). Essential role in the rhetorical structure of political statements, in showing material, plays rhetorical holds, comparisons, metaphors, numerous epithets or evaluation lexemes and the suitably shaped arguments.
FR
Les oraisons funèbres du XVIe siècle semblent s’inscrire dans la tradition rhétorique des "orationes" de l’Antiquité. Il n’en reste pas moins que, dans cette optique, la production littéraire d’Arnaud Sorbin, auteur encore très peu connu, se distingue du point de vue formel et thématique. Au niveau de la "dispositio", les oraisons de cet évêque se réfèrent au modèle antique ; cependant, la disproportion notable gardée systématiquement parmi les cinq parties successives du discours révèle déjà un apport particulier de l’auteur espérant ainsi mettre en valeur son érudition et influencer l’esprit du public. Il en est de même pour l’"inuentio" où l’ensemble des "topoï" majeurs, relatifs entre autres à la vanité de l’existence humaine ou à l’éloge des morts, est enrichi de réflexions auctorielles à caractère moralisateur et politique. C’est grâce à ces procédés que l’œuvre funèbre de Sorbin devient un instrument de polémique et reflète parfaitement la réalité religieuse et sociale de son époque.
PL
22 grudnia 2015 roku w Sejmie odbyła się debata nad sprawozdaniem Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. W debacie tej – o charakterze niemal wyłącznie pozornym – przedstawiciele zarówno partii rządzącej, jak i opozycji unikali uwag merytorycznych, posługując się przede wszystkim technikami prowadzącymi do deprecjacji i dyskredytacji oponentów politycznych. Tekst poświęcony jest analizie oraz próbie wyodrębnienia nadrzędnych strategii perswazyjnych, w które się wpisują. Liczne metafory wojenne, odniesienia do wydarzeń historycznych obciążonych jednoznacznie negatywną oceną społeczną, ataki ad personam i inne argumenty o charakterze perswazyjnym stosowane przez obie strony sporu uniemożliwiły tak ważną dla przeciętnego obserwatora życia politycznego wymianę racji oraz głębszy wgląd w sytuację. Zarówno partia rządząca, jak i opozycja wykreowały własną, precyzyjnie skonstruowaną wizję rzeczywistości. Obie narracje – mimo że wpisane w niemal identyczne schematy – nie mają żadnych punktów wspólnych, a fundamentalne składniki tworzonego przez obie strony obrazu świata nie dają się w najmniejszym stopniu uzgodnić.
EN
On 22 December, 2015 a parliamentary debate took place to discuss a Bill on Constitutional Tribunal. In this debate, representatives of government and opposition avoided comments concerning the substance of the problem. They however used persuasion techniques aimed at discrediting political opponents. This sketch is dedicated to analyzing main persuasion strategies used in the debate which took on the nature of an ostensible dialogue. The most frequent techniques were: war metaphors, comparisons related to a historical events that have pejorative connotation, argumentum ad personam and other eristic arguments. All of them made a real dialogue and an insight into a problem impossible. Both – the ruling party and the opposition – created their own, precise view of reality. Their narrations are placed in the similar schemas, but they don’t have any common points at all. The crucial elements of their conceptual pictures of the world can’t be combined with each other.
6
88%
PL
W artykule podejmowana jest próba odpowiedzi na pytanie, w jakiej mierze dokonania antycznej retoryki mogą być traktowane jako antycypacja badań nad strukturą spójnej wypowiedzi; badania takie wyodrębniły się jako osobna dyscyplina – teoria tekstu – w połowie XX wieku, a równolegle zaznaczył się renesans zainteresowań retoryką. Autor przedstawia współczesne relacje tych dyscyplin i przeprowadza systematyczną analizę koncepcji retorycznych w obrębie trzech działów: elocutio, dispositio i inventio. Historyczny przegląd kierunków nauczania sztuki wypowiedzi obejmuje antyczne traktaty greckie i rzymskie, jak też dzieła autorów indyjskich i chińskich, średniowieczną ars dictaminis oraz oryginalne rozwinięcie idei retorycznych w pismach M.W. Łomonosowa. Na postawione w tytule pytanie autor daje odpowiedź negatywną i dokładnie ją argumentuje, wskazując przede wszystkim na atomizujące podejście charakteryzujące retorykę na wszystkich poziomach tej teorii i odnotowując brak w niej ogólnej kategorii tekstu jako spójnej ponadzdaniowej jednostki komunikacyjnej o zasięgu ponadgatunkowym. Dostrzega jednak w kanonie retorycznym pierwowzory kategorii i konstrukcji teoriotekstowych – m.in. schematy kompozycyjne mów czy listów, które mogły się stać punktem wyjścia do stworzenia ogólnego pojęcia makrostruktury. Jako potwierdzenie wartości pewnych koncepcji retorycznych podaje przykłady zbieżności idei antycznych z niektórymi niezależnie wprowadzanymi współczesnymi metodami analizy tekstów.
EN
The aim of the article is to show the rhetoric advise in requests for advice and advice given by non-professional runners. The analyzed material comes from the social networking site Facebook, through which runners inform about competitions or trainings, but also to advise issues: diet, training, running equipment, competitions and injury. Author separately analyzes the advice and requests for advice formulated by novice runners as different from those expressed by the more experienced. The article divided: advice on request, that is, those that have been given on the express request of the other runners and the advice imposed, which is given to the advice without an explicit request.
PL
Analiza tekstów opublikowanych w latach 1913-1914 (przed wybuchem I wojny światowej) w „Tygodniku Ilustrowanym” wskazuje, iż wydawane w Warszawie pismo koncentrowało swoją uwagę przed wszystkim na zachowaniu rozwagi i dystansu. Redakcja, uspokajając czytelników, proponowała spojrzenie na europejski konflikt w kategoriach przywrócenia równowagi ekonomicznej. Wybuch wojny zmusił pismo do modyfikacji strategii komunikacyjnej – materiały składające się na pierwszy wojenny numer periodyku oscylują między strachem i fermentem (w doniesieniach o działaniach zbrojnych) a spokojem i pewnością (w opisie nowego porządku). Retoryczne napięcie obecne w materiałach numeru specjalnego oddaje przełomowość opisywanej rzeczywistości, a jednocześnie świadczy o podjętej przez redakcję próbie utrzymania realizowanej w periodyku strategii informacyjnej, o dążeniu do uprzywilejowania dyskursu porządku.
Res Rhetorica
|
2015
|
vol. 2
|
issue 2
16-24
PL
Eskalacja przemocy ze strony organizacji ISIS (Islamic State of Iraq and Sham- Państwo Islamskie w Iraku i Lewancie) i wpływ ideologii głoszonej przez lidera ugrupowania Abu Bakra al-Baghdadiego wynikają z zastosowania odpowiedniej strategii propagandowej, która pozwala sankcjonować trwającą przemoc, gloryfi kować bojowników i zamachowców, a także indoktrynować i rekrutować nowych zwolenników dżihadu. Kampania agitacyjna polega na korzystaniu ze stylu charakterystycznego dla kazań (ar. chutba) wygłaszanych w trakcie piątkowych nabożeństw, a także z zasad dotyczących klasycznej retoryki arabskiej (ar. balagha). Państwo Islamskie wykorzystuje również tradycyjne reguły wystąpień publicznych w czasie liturgii, jak i najnowsze środki masowego przekazu takie jak Internet i media społecznościowe adresowane do młodego lub zachodniego odbiorcy.
PL
Artykuł poświęcony jest retorycznym i kulturowym aspektom ekspozycji idei mądrości w Pampaedii Jana Amosa Komeńskiego. Szkic koncentruje się zwłaszcza na rozpo-znaniu sposobów jej ukazywania oraz ujawniania zaplecza intelektualnego – kontekstów i źródeł, które stale ożywiają myśl Jana Amosa, jak i na unaocznieniu jej funkcji i miejsca w strukturze dzieła. Badania ujawniają, iż „mądrość” jest dla Komeńskiego najważniejszym atrybutem Stwórcy, a nawet określającym Jego istotę symbolem – Wieczna Mądrość.
Verbum Vitae
|
2021
|
vol. 39
|
issue 2
609-613
EN
The review of the book: Kalina Wojciechowska, Mariusz Rosik, Oczekując miłosierdzia. Komentarz strukturalny do Listu św. Judy (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej  2020). Ss. 458. PLN 92,40. ISBN 978-83-60273-53-1.
PL
Recenzja książki: Kalina Wojciechowska – Mariusz Rosik, Oczekując miłosierdzia. Komentarz strukturalny do Listu św. Judy (Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej  2020). Ss. 458. PLN 92,40. ISBN 978-83-60273-53-1.
EN
In the ancient literature (Greek, Roman, Jewish and Christian) we can easily find expressions full of irony and insults. In this article the author tries to present the role of invective in antiquity. As it results, it was necessary to use invective in polemical works, because expressions full of irony and insults were nothing else as rhetorical moods.
Res Rhetorica
|
2020
|
vol. 7
|
issue 1
EN
This paper offers a review and analysis of speeches delivered by President George W. Bush in the aftermath of the terrorist attacks of September 11th, 2001. Bush’s motivations, goals, and persuasive strategies are discussed in detail in the following study, with consideration for the cultural and political contexts of American oratory and the idiosyncratic features of the Republican as a public speaker. The characteristics of Bush's 9/11 communication acts are then compared with Franklin D. Roosevelt's Pearl Harbor speech in order to analyze the differences between the two politicians' rhetorical modi operandi as well as the changing political environment of the U.S.
PL
„Nasz ból i gniew”: retoryka George’a W. Busha po zamachach z 11 września 2001 r. jako prezydencka komunikacja kryzysowaArtykuł obejmuje przegląd i analizę przemówień wygłoszonych przez Prezydenta George’a W. Busha w okresie po zamachach terrorystycznych z 11 września 2001 r. Motywy, cele i strategie perswazyjne Busha zostały w nim szczegółowo omówione, z uwzględnieniem kulturowych i politycznych kontekstów krasomówstwa amerykańskiego oraz wyróżniających cech republikanina jako mówcy publicznego. Charakterystyka aktów komunikacyjnych Busha z 9/11 została następnie porównana z przemówieniem Franklina D. Roosevelta w sprawie ataku na Pearl Harbor w celu przeanalizowania różnic pomiędzy retorycznymi modi operandi obydwu polityków, jak również zmian zachodzących w środowisku politycznym USA.
PL
Artykuł prezentuje dotąd nierozwinięte, w szczególności w polskiej literaturze przedmiotu, zagadnienie obecności i miejsca antysemityzmu w krytyce dwudziestolecia międzywojennego. Przede wszystkim jest jednak próbą analizy retoryki antysemickiej badanej przede wszystkim na podstawie prasy nacjonalistycznej. Przedmiot uwagi stanowią tu zarówno kryteria wartościowania dzieł (tak sztuki awangardowej, jak i tradycyjnej), wybór tematów i stosunek artystów do rzeczywistości, jak też retoryka ocen (barwa, rysunek, jakości estetyczne). Analizie poddane zostały chwyty stylistyczne i strategie retoryczne mające zdewaluować i zdyskredytować artystów pochodzenia żydowskiego, ukazać obcość ich sztuki, a zwłaszcza odrębność wobec twórczości „rdzennie polskiej”.
PL
Tematyka pojednania w 2 Kor 5,14-21 wpisana jest w szerszy kontekst Pawłowej argumentacji zmierzającej do obrony jego apostolskiego autorytetu. Kontekst ten stanowi retorycznie i epistolarnie koherentna jednostka 2,14–7,4 (list apologetyczny), której przewodnią myślą jest ukazanie tożsamości Pawła jako apostoła Chrystusa Jezusa oraz tego, czym jest posługa apostolska i jaki jest status głosicieli Ewangelii. By to osiągnąć, Paweł przedstawia kolejno: źródła swojego apostolskiego autorytetu, cierpienia i nadzieje życia apostolskiego, swoje życie jako reprezentanta Chrystusa w pełnieniu posługi pojednania. W końcu zaś wzywa adresatów do przyjęcia jego apostolskiej misji. Fragment 5,14-21 ma charakter teologicznego wywodu. Paweł przedstawia w nim swoją posługę apostolską na tle zbawczego planu Boga, w perspektywie dzieła pojednania ludzkości z Nim, dokonanego przez Chrystusa. Istotą apostolskiej posługi pojednania wg Pawła jest proklamacja kerygmatu o zbawieniu. Celem tej proklamacji jest aktualizacja tego, co dokonało się poprzez mękę, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa i doprowadzenie ludzi  do pojednania z Bogiem, tzn. do tego, by stali się „Bożą sprawiedliwością”.
PL
Analiza dość kontrowersyjnej formuły wykluczenia ze społeczności wierzących, którą znajdujemy w 1 Kor 5,5 prowadzi przede wszystkim do wniosku, że to zalecenie apostolskie można traktować, jako ogólną zasadę postępowania wspólnoty w takich sytuacjach. W tekście przytoczony zostaje przypadek związku kazirodczego jednego z członków wspólnoty korynckiej. Czyn ten jest uznany za godzący nie tylko w dobro samych osób takiego związku, ale także ma wymiar społeczny i narusza dobro całej wspólnoty wierzących, która traci w ten sposób wiarygodność. Niewiarygodna wspólnota nie może świadczyć prawdy o Jezusie Chrystusie. Perspektywa retoryczna pozwala nam „rozciągnąć” moc tego zalecenia na wszystkie przypadki jawnego zła we wspólnocie o tych samych skutkach. W liście bowiem nie jest rozważana sama sprawa czynu kazirodczego. Status tego czynu jest oczywisty. Rozważaną kwestią jest natomiast brak reakcji wspólnoty na szerzące się pośród niej zło, które jest widziane jako przyzwolenie. Zalecenie usunięcia ze wspólnoty, które powinno być dokonane w sposób formalny przez całą wspólnotę jest uznane w tekście za najlepszą formę zdecydowanej reakcji sprzeciwu wobec zła. Jej skutki są wymierne natychmiast w wymiarze wspólnotowym. Wykluczenie jest traktowane jako dyscyplinarna kara dla sprawcy tego zła, musi być wydana w sposób, nie pozostawiający wątpliwości, że jest podyktowana dbałością o dobro, zarówno winnego, jak i całej wspólnoty. Opiera się na nadziei zmiany postawy winnego i jego zbawieniu w „dzień Pana”.
EN
The article discusses basic types of the concept of quality in the novel Zen and the Art of Motorcycle Maintenance: An Inquiry into Values by Robert M. Pirsig. These concepts refer to various conceptual domains, and thus create diversified types of rhetoric. All the types of rhetoric concern discovering and awakening individuality. The quality of education at the university or on the motorcycle has to reach all possible levels of the great chain of being, it cannot refer just to abstraction. Conceptual diversification means diversification of rhetoric and style, which may correspond to Pirsig’s various levels of quality. In this sense his metaphysics of quality fits the current disputes over the crisis of the humanities and the need to make them more reasonable, more practical and used more responsibly in social terms. Metaphysics of quality uses the rhetoric of the conceptual schema of the road, inclusion and container.
EN
Ethopoeia is one of the “introductory exercises” (progymnasmata) practiced mainly in rhetorical schools in the period of antiquity and late antiquity. At that time, in the strict sense, it was understood as a fictional speech, put into the mouths of mythical or historical people, with an emphasis on their character. This figure was also used by St John Chrysostom, who assimilated it in the pagan rhetorician Libanios’ school. This article deals with the issue of ethopoeia in the historical and contemporary context andtakes into account the exemplificative texts of the Homily on the Gospel of St Matthew, the aforementioned Doctor of the Church. The article shows the wealth of ethopoeias he uses,by taking into account their formal and material aspects.
PL
Etopeja jest jednym z „ćwiczeń wstępnych” (progymnasmata), praktykowanych głównie w szkołach retorycznych w okresie antyku i późnego antyku. W tamtym okresie w sensie ścisłym rozumiana była jako fikcjonalna mowa włożona w usta osób mitycznych lub historycznych, z uwydatnieniem ich charakteru. Figurę tę stosował również św. Jan Chryzostom, który przyswoił ją sobie w szkole pogańskiego retora Libaniosa. Niniejszy artykuł przedstawia zagadnienie etopei w kontekście historycznym i współczesnym, z uwzględnieniem przykładowych tekstów Homilii na Ewangelię św. Mateusza wspomnianego Doktora Kościoła. Artykuł ukazuje bogactwo stosowanych przez niego etopei, z uwzględnieniem ich strony formalnej i materialnej.
PL
In this paper, I present some directives concerning the ethical use of speech and conversation. I focus on three areas – linguistics, philosophy and religion – and moral rules elaborated there with regard to what should and what should not be revealed by words. From the point of view of linguistics, I analyse modern principles of politeness and maxims of conversation. From the point of view of philosophical reflection, I consider ancient ethics of speech, and in particular: the three sieves of Socrates, rhetoric (lat. ars bene dicendi), and the Aristotelian golden mean. From the point of view of religion, I show the moral rules for words in Buddhism, Judaism, Christianity, Confucianism, and the Toltec faith.
PL
W artykule zastosowano retoryczną koncepcję trzech stylów, aby objaśnić pewne praktyki komunikacyjne w dyskursie akademickim. Wykorzystując zasoby perswazyjne stylu niskiego, autorzy skupiają się na retorycznym celu docere/probare, tj. nauczać/dowodzić. Ascetyczna rzeczowość stylu niskiego sugeruje czytelnikom, jakoby stylu w ogóle nie było, przekonując ich, że treść odzwierciedla rzeczywistość bez jakiegokolwiek retorycznego zapośredniczenia. Wybierając perswazyjne środki stylu średniego, badacze łączą cele epistemiczne i estetyczne, starając się osiągnąć retoryczny cel delectare, tj. zachwycać. Zajmujący styl pomaga wciągnąć czytelników w złożoną intelektualnie problematykę. Styl wysoki ułatwia osiągnięcie retorycznego celu movere, tj. poruszać, skłaniać do działania. Służy on do przedstawienia treści naukowych jako informacji użytecznych w podejmowaniu decyzji w życiu konkretnego czytelnika, zatem bywa wykorzystywany przez zaangażowanych naukowców i intelektualistów.
EN
The author of the article applied the rhetorical framework of three styles (genera dicendi) to highlight some of the communicative practices employed in academic discourse. By utilising the persuasive resources of the plain style, authors focus on the rhetorical purpose of docere/probare, i.e. to teach/to prove. The sober matter-of-factness of the plain style suggests to readers that there is no style at all, convincing them that the content reflects reality without any rhetorical mediation. In choosing the persuasive means of the middle style, researchers combine epistemic and aesthetic goals, trying to reach the rhetoric purpose of delectare, i.e. to delight. An engaging style helps them draw readers into intellectually complex issues. The grand style facilitates the reaching of the rhetorical purpose of movere, i.e. to move or induce action. It serves to present science as a helpful resource for readers to make decisions in their lives, hence it is likely to be used by engaged scholars and public intellectuals.
first rewind previous Page / 8 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.